Chronological

³⁷ Pwy a ddywed y bydd dim, heb i’r Arglwydd ei orchymyn? ³⁸ Oni ddaw o enau y Goruchaf ddrwg a da? ³⁹ Paham y grwgnach dyn byw, gŵr am gosbedigaeth ei bechod? ⁴⁰ Ceisiwn a chwiliwn ein ffyrdd, a dychwelwn at yr Arglwydd. ⁴¹ Dyrchafwn ein calonnau a’n dwylo at Dduw yn y nefoedd. ⁴² Nyni a wnaethom gamwedd, ac a fuom anufudd; tithau nid arbedaist. ⁴³ Gorchuddiaist ni â soriant, ac erlidiaist ni: lleddaist, nid arbedaist. ⁴⁴ Ti a’th guddiaist dy hun â chwmwl, fel na ddeuai ein gweddi trwodd. ⁴⁵ Ti a’n gwnaethost yn sorod ac yn ysgubion yng nghanol y bobl. ⁴⁶ Ein holl elynion a ledasant eu safnau yn ein herbyn. ⁴⁷ Dychryn a magl a ddaeth arnom, anrhaith a dinistr. ⁴⁸ Fy llygad a ddiferodd ffrydiau o ddwfr, oherwydd dinistr merch fy mhobl. ⁴⁹ Fy llygad a ddiferodd, ac ni pheidiodd, am nad oes gorffwystra; ⁵⁰ Hyd oni edrycho, ac oni ystyrio yr Arglwydd o’r nefoedd. ⁵¹ Y mae fy llygad yn blino fy enaid, oherwydd holl ferched fy ninas. ⁵² Fy ngelynion gan hela a’m heliasant yn ddiachos, fel aderyn. ⁵³ Torasant ymaith fy einioes yn y pwll, a bwriasant gerrig arnaf. ⁵⁴ Y dyfroedd a lifasant dros fy mhen: dywedais, Torrwyd fi ymaith.

⁵⁵ Gelwais ar dy enw di, O Arglwydd, o’r pwll isaf. ⁵⁶ Ti a glywaist fy llef: na chudd dy glust rhag fy uchenaid a’m gwaedd. ⁵⁷ Ti a ddaethost yn nes y dydd y gelwais arnat: dywedaist, Nac ofna. ⁵⁸ Ti, O Arglwydd, a ddadleuaist gyda’m henaid: gwaredaist fy einioes. ⁵⁹ Ti, O Arglwydd, a welaist fy ngham: barn di fy marn i. ⁶⁰ Ti a welaist eu holl ddial hwynt, a’u holl amcanion i’m herbyn i. ⁶¹ Clywaist eu gwaradwydd, O Arglwydd, a’u holl fwriadau i’m herbyn; ⁶² Gwefusau y rhai a godant i’m herbyn, a’u myfyrdod i’m herbyn ar hyd y dydd. ⁶³ Edrych ar eu heisteddiad a’u cyfodiad; myfi yw eu cân hwynt.

⁶⁴ Tâl y pwyth iddynt, O Arglwydd, yn ôl gweithred eu dwylo. ⁶⁵ Dod iddynt ofid calon, dy felltith iddynt. ⁶⁶ Erlid hwynt â digofaint, a difetha hwy oddi tan nefoedd yr Arglwydd.

4 Pa fodd y tywyllodd yr aur! y newidiodd yr aur coeth da! taflwyd cerrig y cysegr ym mhen pob heol. ² Gwerthfawr feibion Seion, a chystal ag aur pur, pa fodd y cyfrifwyd hwynt fel ystenau pridd, gwaith dwylo’r crochenydd! ³ Y dreigiau a dynnant allan eu bronnau, a roddant sugn i’w cenawon: merch fy mhobl a aeth yn greulon, fel yr estrysiaid yn yr anialwch. ⁴ Tafod y plentyn sugno sydd yn glynu wrth daflod ei enau gan syched: y plant a ofynnant fara, ond nid oedd a dorrai iddynt. ⁵ Y rhai a ymborthent yn foethus, a ddifethwyd yn yr heolydd: y rhai a feithrinwyd mewn ysgarlad, a gofleidiant y tomennydd. ⁶ Canys mwy yw anwiredd merch fy mhobl na phechod Sodom, yr hon a ddinistriwyd megis yn ddisymwth, ni safodd llaw arni. ⁷ Purach oedd ei Nasareaid hi na’r eira, gwynnach oeddynt na’r llaeth, gwridocach oeddynt o gorff na’r cwrel, a’u trwsiad oedd o saffir. ⁸ Duach yw yr olwg arnynt na’r glöyn; nid adwaenir hwynt yn yr heolydd: eu croen a lŷn wrth eu hesgyrn; gwywodd, aeth yn debyg i bren. ⁹ Gwell yw y rhai a laddwyd â chleddyf, na’r rhai a laddwyd â newyn; oblegid y rhai hyn a ddihoenant, wedi eu trywanu o eisiau cnwd y maes. ¹⁰ Dwylo gwragedd tosturiol a ferwasant eu plant eu hun: eu hymborth oeddynt yn ninistr merch fy mhobl. ¹¹ Yr Arglwydd a gyflawnodd ei ddicter, a dywalltodd lidiowgrwydd ei soriant, ac a gyneuodd dân yn Seion, yr hwn a ddifaodd ei seiliau hi. ¹² Ni choeliasai brenhinoedd y ddaear, na holl drigolion y byd, y deuai y gwrthwynebwr a’r gelyn i mewn i byrth Jerwsalem.

¹³ Am bechodau ei phroffwydi, ac anwiredd ei hoffeiriaid, y rhai a ollyngasant waed y rhai cyfiawn o’i mewn hi; ¹⁴ Gwibiasant fel deillion yn yr heolydd, ac ymddifwynasant gan waed, fel na ellid cyffwrdd â’u dillad hwynt. ¹⁵ Gwaeddasant arnynt, Ciliwch; aflan yw; ciliwch, ciliwch, na chyffyrddwch; pan ffoesant, ac yr aethant ymaith. Dywedent ymysg y cenhedloedd, Ni thrigant hwy yma mwyach. ¹⁶ Soriant yr Arglwydd a’u gwasgarodd hwynt; nid edrych efe arnynt mwy: ni pharchent hwy yr offeiriaid, ni thosturient wrth yr hynafgwyr. ¹⁷ Ninnau hefyd, ein llygaid a ballasant am ein cynhorthwy ofer: gan ddisgwyl disgwyl yr oeddem ni wrth genhedlaeth ni allai ein hachub. ¹⁸ Hwy a olrheiniant ein cerddediad, fel na allwn fyned ar hyd ein heolydd: y mae ein diwedd ni yn agos, ein dyddiau ni a gyflawnwyd; canys daeth ein diwedd ni. ¹⁹ Buanach yw ein herlidwyr nag eryrod yr awyr; y maent yn ein herlid ni ar y mynyddoedd, yn ein cynllwyn yn yr anialwch. ²⁰ Anadl ein ffroenau, eneiniog yr Arglwydd, a ddaliwyd yn eu rhwydau hwynt, am yr hwn y dywedasem, Dan ei gysgod ef y byddwn ni byw ymysg y cenhedloedd.

²¹ Bydd lawen a hyfryd, merch Edom, yr hon wyt yn trigo yn nhir Us: daw y cwpan atat tithau hefyd; ti a feddwi, ac a ymnoethi.

²² Gorffennwyd dy gosbedigaeth di, merch Seion; ni chaethgluda efe di mwy: efe a ymwêl â’th anwiredd di, merch Edom; efe a ddatguddia dy bechodau.

5 Cofia, O Arglwydd, beth a ddaeth i ni: edrych a gwêl ein gwaradwydd. ² Ein hetifeddiaeth ni a drowyd i estroniaid, a’n tai i ddieithriaid. ³ Amddifaid ydym heb dadau; ein mamau sydd megis gweddwon. ⁴ Yr ydym yn yfed ein dwfr am arian; ein coed sydd yn dyfod am werth. ⁵ Ein gwarrau sydd dan erlid; llafurio yr ydym, nid oes gorffwystra i ni. ⁶ Rhoesom ein llaw i’r Eifftiaid, i’r Asyriaid, i gael digon o fara. ⁷ Ein tadau a bechasant, ac nid ydynt: ninnau sydd yn dwyn eu cosb hwynt. ⁸ Gweision sydd yn llywodraethu arnom ni, heb fod a’n gwaredo o’u llaw hwynt. ⁹ Mewn enbydrwydd am ein heinioes y dygasom ein bara i mewn, oherwydd cleddyf yr anialwch. ¹⁰ Ein croen a dduodd fel ffwrn, gan y newyn tost. ¹¹ Hwy a dreisiasant y gwragedd yn Seion, a’r morynion yn ninasoedd Jwda. ¹² Crogasant dywysogion â’u dwylo; ni pherchid wynebau yr hynafgwyr. ¹³ Hwy a gymerasant y gwŷr ieuainc i falu; a’r plant a syrthiasant dan y coed. ¹⁴ Yr hynafgwyr a beidiasant â’r porth; y gwŷr ieuainc â’u cerdd. ¹⁵ Darfu llawenydd ein calon: ein dawns a drodd yn alar. ¹⁶ Syrthiodd y goron oddi am ein pen: gwae ni yn awr bechu ohonom! ¹⁷ Am hyn y mae ein calon yn ofidus; am hyn y tywyllodd ein llygaid. ¹⁸ Oherwydd mynydd Seion, yr hwn a anrheithiwyd, y mae y llwynogod yn rhodio ynddo. ¹⁹ Ti, Arglwydd, a barhei byth; dy orseddfainc yn oes oesoedd. ²⁰ Paham yr anghofi ni byth, ac y gadewi ni dros hir ddyddiau? ²¹ Dychwel ni, O Arglwydd, atat ti, a ni a ddychwelir: adnewydda ein dyddiau megis cynt. ²² Eithr ti a’n llwyr wrthodaist ni: ti a ddigiaist wrthym ni yn ddirfawr.