Chronological

7 Fy mab, cadw fy ngeiriau, a chuddia fy ngorchmynion gyda thi. ² Cadw fy ngorchmynion, a bydd fyw; a’m cyfraith fel cannwyll dy lygad. ³ Rhwym hwynt am dy fysedd, ysgrifenna hwynt ar lech dy galon. ⁴ Dywed wrth ddoethineb, Fy chwaer wyt ti; galw ddeall yn gares: ⁵ Fel y’th gadwont oddi wrth y wraig ddieithr, a rhag y fenyw â’r ymadrodd gwenieithus.

⁶ Canys a mi yn ffenestr fy nhŷ mi a edrychais trwy fy nellt, ⁷ A mi a welais ymysg y ffyliaid, ie, mi a ganfûm ymhlith yr ieuenctid, ddyn ieuanc heb ddeall ganddo, ⁸ Yn myned ar hyd yr heol gerllaw ei chongl hi; ac efe a âi ar hyd y ffordd i’w thŷ hi, ⁹ Yn y cyfnos gyda’r hwyr, pan oedd hi yn nos ddu ac yn dywyll: ¹⁰ Ac wele fenyw yn cyfarfod ag ef, a chanddi ymddygiad putain, ac â chalon ddichellgar. ¹¹ (Siaradus ac anufudd yw hi; ei thraed nid arhoant yn ei thŷ: ¹² Weithiau yn y drws, weithiau yn yr heolydd, ac yn cynllwyn ym mhob congl.) ¹³ Hi a ymafaelodd ynddo, ac a’i cusanodd, ac ag wyneb digywilydd hi a ddywedodd wrtho, ¹⁴ Yr oedd arnaf fi aberthau hedd; heddiw y cywirais fy adduned: ¹⁵ Ac am hynny y deuthum allan i gyfarfod â thi, i chwilio am dy wyneb; a chefais afael arnat. ¹⁶ Mi a drwsiais fy ngwely â llenni, ac â cherfiadau a llieiniau yr Aifft. ¹⁷ Mi a fwgderthais fy ngwely â myrr, aloes, a sinamon. ¹⁸ Tyred, moes i ni ymlenwi o garu hyd y bore; ymhyfrydwn â chariad. ¹⁹ Canys nid yw y gŵr gartref; efe a aeth i ffordd bell: ²⁰ Efe a gymerth godaid o arian yn ei law; efe a ddaw adref ar y dydd amodol. ²¹ Hi a’i troes ef â’i haml eiriau teg, ac â gweniaith ei gwefusau hi a’i cymhellodd ef. ²² Efe a’i canlynodd hi ar frys, fel yr ych yn myned i’r lladdfa, neu fel ynfyd yn myned i’r cyffion i’w gosbi: ²³ Hyd oni ddryllio y saeth ei afu ef; fel yr aderyn yn prysuro i’r fagl, heb wybod ei bod yn erbyn ei einioes ef.

²⁴ Yn awr gan hynny, fy meibion, gwrandewch arnaf fi, ac ystyriwch eiriau fy ngenau. ²⁵ Na thuedded dy galon at ei ffyrdd hi, na chyfeiliorna ar hyd ei llwybrau hi. ²⁶ Canys llawer a gwympodd hi yn archolledig; ie, gwŷr grymus lawer a laddodd hi. ²⁷ Ffordd i uffern yw ei thŷ hi, yn disgyn i ystafelloedd angau.

8 Onid yw doethineb yn gweiddi? a deall yn llefain? ² Ym mhen lleoedd uchel, gerllaw y ffordd, lle mae llwybrau lawer, y mae hi yn sefyll. ³ Gerllaw y pyrth, ym mhen y dref, yn ymyl y drysau, y mae hi yn llefain: ⁴ Arnoch chwi, wŷr, yr wyf fi yn galw; ac at feibion dynion y mae fy llais. ⁵ Ha ynfydion, deellwch gyfrwyster; a chwi wŷr angall, byddwch o galon ddeallus. ⁶ Gwrandewch: canys myfi a draethaf i chwi bethau ardderchog; ac a agoraf fy ngwefusau ar bethau uniawn. ⁷ Canys fy ngenau a draetha wirionedd; a ffiaidd gan fy ngwefusau ddrygioni. ⁸ Holl eiriau fy ngenau ydynt gyfiawn; nid oes ynddynt na gŵyrni na thrawsedd. ⁹ Y maent hwy oll yn amlwg i’r neb a ddeallo, ac yn uniawn i’r rhai a gafodd wybodaeth. ¹⁰ Derbyniwch fy addysg, ac nid arian; a gwybodaeth o flaen aur etholedig. ¹¹ Canys gwell yw doethineb na gemau: nid oes dim dymunol cyffelyb iddi. ¹² Myfi doethineb wyf yn trigo gyda challineb: yr ydwyf yn cael allan wybodaeth cyngor. ¹³ Ofn yr Arglwydd yw casáu drygioni: balchder, ac uchder, a ffordd ddrygionus, a’r genau traws, sydd gas gennyf fi. ¹⁴ Mi biau cyngor, a gwir ddoethineb: deall ydwyf fi; mi biau nerth. ¹⁵ Trwof fi y teyrnasa brenhinoedd, ac y barna’r penaethiaid gyfiawnder. ¹⁶ Trwof fi y rheola tywysogion a phendefigion, sef holl farnwyr y ddaear. ¹⁷ Y sawl a’m carant i, a garaf finnau; a’r sawl a’m ceisiant yn fore, a’m cânt. ¹⁸ Gyda myfi y mae cyfoeth, ac anrhydedd, golud parhaus, a chyfiawnder. ¹⁹ Gwell yw fy ffrwyth i nag aur, ie, nag aur coeth; a’m cynnyrch sydd well na’r arian detholedig. ²⁰ Ar hyd ffordd cyfiawnder yr arweiniaf, ar hyd canol llwybrau barn: ²¹ I beri i’r rhai a’m carant etifeddu sylwedd: a mi a lanwaf eu trysorau. ²² Yr Arglwydd a’m meddiannodd i yn nechreuad ei ffordd, cyn ei weithredoedd erioed. ²³ Er tragwyddoldeb y’m heneiniwyd, er y dechreuad, cyn bod y ddaear. ²⁴ Pryd nad oedd dyfnder y’m cenhedlwyd, cyn bod ffynhonnau yn llawn o ddyfroedd. ²⁵ Cyn sylfaenu y mynyddoedd, o flaen y bryniau y’m cenhedlwyd: ²⁶ Cyn gwneuthur ohono ef y ddaear, na’r meysydd, nac uchder llwch y byd. ²⁷ Pan baratôdd efe y nefoedd, yr oeddwn i yno: pan osododd efe gylch ar wyneb y dyfnder: ²⁸ Pan gadarnhaodd efe y cymylau uwchben: a phan nerthodd efe ffynhonnau y dyfnder: ²⁹ Pan roddes efe ei ddeddf i’r môr, ac i’r dyfroedd, na thorrent ei orchymyn ef: pan osododd efe sylfeini y ddaear: ³⁰ Yna yr oeddwn i gydag ef megis un wedi ei feithrin gydag ef: ac yr oeddwn yn hyfrydwch iddo beunydd, yn ymlawenhau ger ei fron ef bob amser; ³¹ Ac yn llawenychu yng nghyfanheddle ei ddaear ef; a’m hyfrydwch oedd gyda meibion dynion. ³² Yr awron gan hynny, O feibion, gwrandewch arnaf; canys gwyn eu byd a gadwant fy ffyrdd i. ³³ Gwrandewch addysg, a byddwch ddoethion; nac ymwrthodwch â hi. ³⁴ Gwyn ei fyd y dyn a wrandawo arnaf, ac a wylio yn ddyfal beunydd wrth fy nrysau, gan warchod wrth byst fy mhyrth i. ³⁵ Canys y neb a’m caffo i, a gaiff fywyd, ac a feddianna ewyllys da gan yr Arglwydd. ³⁶ Ond y neb a becho yn fy erbyn, a wna gam â’i enaid ei hun: fy holl gaseion a garant angau.

9 Doethineb a adeiladodd ei thŷ, hi a naddodd ei saith golofn. ² Hi a laddodd ei hanifeiliaid; hi a gymysgodd ei gwin, ac a huliodd ei bwrdd. ³ Hi a yrrodd ei llawforynion: y mae yn llefain oddi ar fannau uchel y ddinas: ⁴ Pwy bynnag sydd annichellgar, tröed i mewn yma: ac wrth yr annoeth y mae hi yn dywedyd, ⁵ Deuwch, a bwytewch o’m bara, ac yfwch o’r gwin a gymysgais. ⁶ Ymadewch â’r rhai ffôl, a byddwch fyw; a cherddwch yn ffordd deall. ⁷ Yr hwn a geryddo watwarwr, a gaiff waradwydd iddo ei hun: a’r hwn a feio ar y drygionus, a gaiff anaf. ⁸ Na cherydda watwarwr, rhag iddo dy gasáu: cerydda y doeth, ac efe a’th gâr di. ⁹ Dyro addysg i’r doeth, ac efe fydd doethach: dysg y cyfiawn, ac efe a chwanega ei ddysgeidiaeth. ¹⁰ Dechreuad doethineb yw ofn yr Arglwydd: a gwybodaeth y sanctaidd yw deall. ¹¹ Canys trwof fi yr amlheir dy ddyddiau, ac y chwanegir blynyddoedd dy einioes. ¹² Os doeth fyddi, doeth fyddi i ti dy hun: ond os gwatwarwr fyddi, tydi dy hun a’i dygi.

¹³ Gwraig ffôl a fydd siaradus; angall yw, ac ni ŵyr ddim: ¹⁴ Canys hi a eistedd ar ddrws ei thŷ, ar fainc, yn y lleoedd uchel yn y ddinas, ¹⁵ I alw ar y neb a fyddo yn myned heibio, y rhai sydd yn cerdded eu ffyrdd yn uniawn: ¹⁶ Pwy bynnag sydd ehud, tröed yma: a phwy bynnag sydd ddisynnwyr, a hi a ddywed wrtho, ¹⁷ Dyfroedd lladrad sydd felys, a bara cudd sydd beraidd. ¹⁸ Ond ni ŵyr efe mai meirw yw y rhai sydd yno; a bod ei gwahoddwyr hi yn nyfnder uffern.