Old/New Testament

19 May nagsugid kay Joab nga nagahilibion ang hari kag nagapangasubo tungod kay Absalom. ² Sang mabatian man ini sang mga soldado, nauntat ang ila kinasadya sa ila nga pagdaog, kag nagpangasubo man sila. ³ Nagbalik sila nga malinong sa banwa sang Mahanaim, pareho sa mga soldado nga nahuya tungod kay nagpalagyo sa inaway. ⁴ Gintabunan ni David ang iya guya kag naghibi sing tudo, “O Absalom, anak ko, anak ko!”

⁵ Dayon nagkadto si Joab sa balay sang hari kag nagsiling, “Ginpakahuy-an mo subong nga adlaw ang imo mga tinawo nga nagluwas sang imo kabuhi kag sang kabuhi sang imo mga anak kag mga asawa. ⁶ Ginapalangga mo ang nagakontra sa imo, kag ginakontra mo ang nagapalangga sa imo. Maathag nga ginapakawalay pulos mo ang imo mga opisyal kag mga tinawo. Nareyalisar ko nga mas nalipay ka pa kon tanan kami ang napatay kag si Absalom iya buhi. ⁷ Karon, guwa ka, kag pasalamati ang imo mga tinawo. Kay kon indi ka, ginasumpa ko sa Ginoo nga wala sing may magpabilin sa ila upod sa imo sini nga gab-i. Kag amo ini ang pinakamalain nga matabo sa imo halin sang una hasta subong.” ⁸ Gani nagtindog si David kag nagpungko sa may puwertahan sang banwa. Sang mahibaluan ini sang mga tawo, nagtipon sila tanan sa iya.

Nagbalik si David sa Jerusalem

Sa pihak nga bahin, nagpalalagyo pauli ang mga soldado sang Israel nga mga tinawo ni Absalom. ⁹ Nagbinais-bais ang mga tawo sa bug-os nga Israel. Siling nila, “Ginluwas kita ni Haring David sa kamot sang aton mga kaaway nga mga Filistinhon, pero nagpalagyo siya sa aton nasyon tungod kay Absalom. ¹⁰ Karon, si Absalom nga aton ginpili nga magpangulo sa aton napatay sa inaway. Ngaa indi kita magpangita sang paagi nga mapabalik ta si David bilang hari?”

^11-12 Sang mabalitaan ni Haring David ang ila gin-estoryahan, nagpadala siya sang mensahi sa mga pari nga si Zadok kag si Abiatar, nga nagasiling, “Ihambal ninyo ini sa mga manugdumala sang Juda: ‘Nabalitaan ko nga gusto sang inyo mga pumuluyo nga ibalik ako bilang hari. Ngaa ulihi kamo sa pagpabalik sa akon bilang hari? Indi bala nga mga paryente ko kamo kag mga kadugo ko gid?’ ¹³ Kag ihambal man ninyo ini kay Amasa, ‘Tungod kay kadugo ko ikaw, himuon ko ikaw nga kumander sang akon mga soldado sa baylo ni Joab. Kon indi ko paghimuon ini, kabay pa nga silutan ako sang Dios sing puwerte gid.’ ”

¹⁴ Nakombinsi ni David ang tanan nga taga-Juda kag nag-isa sila sa ila desisyon. Nagpadala sila sang mensahi kay David nga nagasiling, “Magbalik ka na diri sa amon kag ang tanan mo nga tinawo.”

¹⁵ Samtang nagapabalik si David, ginsugata siya sang mga tawo sang Juda didto sa Suba sang Jordan. Ini nga mga tawo nagtipon sa Gilgal sa pagbulig kay David sa pagtabok sa suba. ¹⁶ Nagdali-dali man upod sa pagsugata kay David si Shimei nga anak ni Gera, nga isa ka Benjaminhon halin sa Bahurim. ¹⁷ May upod siya nga 1,000 ka Benjaminhon, lakip na diri si Ziba nga alagad sang pamilya ni Saul, kag ang iya 15 ka anak nga lalaki kag 20 ka suluguon. Nagdali-dali gid sila sa pagsugata kay David sa Suba sang Jordan. ¹⁸ Ginbuligan nila tanan si David kag ang iya panimalay sa pagtabok sa suba, kag gintuman nila ang bisan ano nga gusto ni David.

Ang Kaayo ni David kay Shimei

Sang manugtabok pa lang si David sa Suba sang Jordan, nagluhod si Shimei sa iya ¹⁹ kag nagsiling, “Mahal nga Hari, patawara ako. Kabay pa nga kalimtan mo na ang akon malain nga ginhimo sa imo sang naghalin ka sa Jerusalem. ²⁰ Ginaako ko nga nakasala gid ako, Mahal nga Hari. Amo gani nga una gid ako nga nagkadto diri sang sa iban nga mga tribo sa aminhan^[a] sa pagsugata sa imo.”

²¹ Dayon nagsiling si Abishai nga anak ni Zeruya, “Indi bala nga dapat patyon si Shimei tungod kay ginpakamalaot niya ang hari nga ginpili sang Ginoo?” ²² Pero nagsiling si David, “Kamo nga mga anak ni Zeruya, ano ang inyo labot? Indi ninyo pagkontraha ang akon desisyon subong. Ako na subong ang hari sang Israel, kag wala sing tawo nga pagapatyon sa Israel subong nga adlaw.” ²³ Gani nagsiling si David kay Shimei, “Nagasumpa ako nga indi ka gid pagpatyon.”

^24-25 Nagkadto man didto si Mefiboshet nga apo ni Saul sa pagsugata kay David. Halin siya sa Jerusalem. Wala siya makapanghinaw sang iya tiil, wala makapamarbas, kag wala man makailis sang iya bayo halin sang naghalin si David sa Jerusalem hasta nga nakabalik siya nga wala maano. Sang pag-abot niya didto, ginpamangkot siya ni David, “Mefiboshet, ngaa wala ka mag-upod sa akon?” ²⁶ Nagsabat siya, “Mahal nga hari, nahibaluan mo nga lupog ako. Ginsilingan ko ang akon suluguon nga si Ziba nga ipreparar niya ang akon asno agod makasakay ako kag makaupod sa imo. Pero gintraiduran niya ako. ²⁷ Kag ginbutang-butangan niya ako sa imo nga kuno indi ako mag-upod. Pero nahibaluan mo ang matuod kay pareho ka sa anghel sang Dios, gani himua ang maayo para sa imo. ²⁸ Dapat lang kuntani nga pamatyon mo ang tanan nga kaliwat sang akon lolo, pero ginhatagan mo ako nga imo alagad sang pabor sa pagkaon upod sa imo. Gani wala ako sing kinamatarong sa pagpangayo pa sa imo sang pabor.” ²⁹ Nagsiling si David sa iya, “Husto na ina. Nakadesisyon na ako nga tungaon ninyo ni Ziba ang duta ni Saul.” ³⁰ Nagsiling si Mefiboshet sa hari, “Ihatag na lang sa iya tanan. Para sa akon kontento na ako nga nakapauli ka nga wala maano.”

Ang Kaayo ni David kay Barzilai

³¹ Nagkadto man kay David si Barzilai nga taga-Gilead halin sa Rogelim. Gusto man niya magbulig sa pagpatabok sa ila ni David sa Suba sang Jordan. ³² Tigulang na si Barzilai; 80 na ang iya edad. Manggaranon gid siya, kag siya ang naghatag sang mga kinahanglanon ni David sang didto pa si David nagatiner sa Mahanaim. ³³ Nagsiling si David sa iya, “Magtabok ka upod sa akon kag mag-estar sa Jerusalem. Ako ang bahala sa imo didto.” ³⁴ Pero nagsabat si Barzilai, “Indi na ako maglawig, ngaa nga maupod pa ako sa imo sa Jerusalem? ³⁵ 80 na ang akon edad, kag indi na ako makahibalo kon ano ang manami kag ang indi manami. Indi na ako makapanabor sang akon ginakaon kag ginainom. Indi na ako makabati sang mga manugkanta. Mabudlayan ka lang sa akon, Mahal nga Hari. ³⁶ Gamay man lang nga pabor^[b] ang pagdul-ong ko sa imo,^[c] ngaa balusan mo gid ako sang pareho sina? ³⁷ Mapauli lang ako, agod nga kon mapatay ako, didto ako mapatay sa akon kaugalingon nga banwa, nga sa diin ginlubong ang akon ginikanan. Pero ari ang akon anak nga si Kimham nga magaalagad sa imo. Dal-a siya, Mahal nga Hari, kag himua sa iya kon ano ang maayo para sa imo.” ³⁸ Nagsabat ang hari, “Paupdon ko siya sa akon kag himuon ko sa iya ang bisan ano nga maayo para sa imo, kag himuon ko man sa imo ang bisan ano nga ipangabay mo sa akon.” ³⁹ Ginhakos ni David si Barzilai kag ginbendisyunan. Dayon nagtabok si David kag ang tanan niya nga tinawo sa Suba sang Jordan. Kag nagpauli si Barzilai sa iya balay.

⁴⁰ Sang nakatabok na si David, nagkadto siya sa Gilgal kaupod si Kimhan kag ang tanan nga soldado sang Juda kag ang katunga sang mga soldado sang Israel.

⁴¹ Karon, nagkadto kay David ang tanan nga soldado sang Israel kag nagreklamo kon ngaa ang ila kadugo nga mga taga-Juda amo gid ang nagpangamot sa pagpatabok sa iya kag sa iya pamilya, kag sa tanan niya nga tinawo. ⁴² Nagsabat ang mga taga-Juda sa mga soldado sang Israel, “Ginhimo namon ini tungod kay ang hari amon malapit nga paryente. Gani ngaa mangakig gid kamo? Nakabaton bala kami sang pagkaon ukon sang bisan ano nga regalo halin sa iya? Wala gid!” ⁴³ Nagsabat ang katawhan sang Israel, “Napulo kami ka tribo sa Israel, gani napulo ka pilo ang amon kinamatarong sa hari sang sa inyo. Ngaa ginahikayan ninyo kami? Indi bala nga kami gani ang una nga nagsiling nga pabalikon naton ang aton hari?” Pero indi gid magpasupil ang katawhan sang Juda, kag masakit sila kon magsabat sa katawhan sang Israel.

Nagrebelde si Sheba kay David

20 Karon, may isa ka tawo didto nga Benjaminhon nga permi lang nagapangita sang gamo. Ang iya ngalan si Sheba, kag anak siya ni Bicri. Ginpatunog niya ang budyong kag nagsinggit, “Mga taga-Israel, wala kita sang labot kay David nga anak ni Jesse! Mapauli kita tanan!” ² Gani ginbayaan sang mga taga-Israel si David kag nagsunod kay Sheba nga anak ni Bicri. Pero nagpabilin ang mga taga-Juda sa ila hari, kag gin-updan nila siya halin sa Suba sang Jordan pakadto sa Jerusalem.

³ Sang nakabalik na si David sa iya palasyo sa Jerusalem, nagpasugo siya nga dal-on sa isa ka balay ang iya napulo ka asawa nga iya ginbilin sa pag-atipan sang palasyo, kag ginpaguwardyahan niya sila. Ginhatagan niya sila sang ila mga kinahanglanon, pero wala na siya maghulid sa ila. Didto sila nag-estar nga daw sa mga balo hasta nga napatay sila.

⁴ Dayon nagsiling ang hari kay Amasa, “Tawga ang mga soldado sang Juda kag magkadto kamo sa akon sa ikatlo nga adlaw halin karon.” ⁵ Gani naglakat si Amasa kag gintawag ang mga soldado sang Juda, pero wala siya makabalik sa tion nga ginsiling sang hari sa iya. ⁶ Gani nagsiling ang hari kay Abishai, “Mas grabe pa nga halit ang himuon sa aton ni Sheba sang sa ginhimo ni Absalom. Gani karon, dal-a ang akon mga tinawo kag lagsa ninyo siya, kay basi makaagaw siya sang mga napaderan nga mga banwa, kag makapalagyo siya sa aton.”

⁷ Gani naghalin si Abishai sa Jerusalem sa paglagas kay Sheba nga anak ni Bicri. Gin-upod niya si Joab kag ang iya mga tinawo, ang mga badigard ni David nga mga Keretnon kag mga Peletnon, kag ang tanan nga maisog nga mga soldado. ⁸ Sang didto na sila sa dako nga bato sa Gibeon, naabtan sila ni Amasa. Nakauniporme si Joab kag may ginataklos nga espada. Samtang nagapalapit siya kay Amasa, gin-gabot niya sing tago ang espada.^{[d] 9} Nagsiling siya kay Amasa, “Kamusta ka abyan?” Dayon gin-uyatan niya sang iya tuo nga kamot ang burangos ni Amasa sa paghalok kuno abi sa iya. ¹⁰ Pero wala makatalupangod si Amasa sang espada sa wala nga kamot ni Joab. Ginbuno siya ni Joab sa tiyan kag nagwagay ang iya tinai sa duta. Napatay siya dayon, gani wala na siya liwat ginbuno ni Joab. Dayon nagpadayon si Joab kag ang iya utod nga si Abishai sa paglagas kay Sheba. ¹¹ Nagtindog sa tupad ni Amasa ang isa sa mga tinawo ni Joab, kag nagsiling sa mga tinawo ni Amasa, “Kon nagadampig kamo kay Joab kag kay David, magsunod kamo kay Joab!” ¹² Nagahamyang sa tunga sang dalan ang bangkay ni Amasa nga nagapaligo sa iya kaugalingon nga dugo. Ang bisan sin-o nga makakita sa iya nagapundo gid sa pagtan-aw. Gani sang matalupangdan ini sang sadto nga tinawo ni Joab, gin-guyod niya ang bangkay ni Amasa halin sa dalan pakadto sa latagon, kag gintabunan ini sang tela. ¹³ Sang makuha na ang bangkay ni Amasa sa dalan, nagpadayon ang tanan sa pagsunod kay Joab sa paglagas kay Sheba.

¹⁴ Sa pihak nga bahin, nagkadto si Sheba sa tanan nga tribo sang Israel sa pagtipon sang tanan niya nga paryente.^[e] Nagsunod sa iya ang iya mga paryente, kag nagtipon sila sa Abel Bet Maaca. ¹⁵ Sang mahibaluan ini ni Joab kag sang iya mga tinawo, nagkadto sila sa Abel Bet Maaca kag ginkibon ini. Nagtumpok sila sang duta sa kilid sang pader agod makataklas sila, kag gin-amat-amat nila wasak ang pader.

¹⁶ Karon, may isa ka maalamon nga babayi sa sulod sang banwa nga nagsinggit sa mga tinawo ni Joab, “Pamati kamo sa akon! Silinga ninyo si Joab nga magkadto siya diri sa akon kay gusto ko nga magpakigsugilanon sa iya.” ¹⁷ Gani nagkadto si Joab sa iya, kag nagpamangkot ang babayi, “Ikaw bala si Joab?” Nagsabat si Joab, “Huo.” Nagsiling ang babayi, “Sir, pamatii ang isiling ko sa imo.” Nagsabat si Joab, “Sige, mamati ako.” ¹⁸ Nagsiling ang babayi, “May isa ka hulubaton sang una nga nagasiling, ‘Kon gusto ninyo nga masolbar ang inyo mga problema, magpangayo kamo sang laygay sa banwa sang Abel.’ ¹⁹ Isa ako sa mga nagahandom nga may ara sang padayon nga kalinong sa Israel. Pero ikaw iya, ngaa ginatinguhaan mo nga gub-on ang isa sa mga nagapanguna nga banwa^[f] sa Israel? Ngaa nga gusto mo gub-on ang banwa nga iya sang Ginoo?” ²⁰ Nagsabat si Joab, “Indi ko gid gusto nga gub-on ang inyo banwa! ²¹ Indi amo ina ang amon tuyo. Nagsalakay kami tungod kay Sheba nga anak ni Bicri nga halin sa kabukiran sang Efraim. Ini siya nagrebelde kay Haring David. Itugyan ninyo siya sa amon kag mahalin kami sa inyo banwa.” Nagsiling ang babayi, “Ihaboy namon sa imo ang iya ulo halin sa pader.”

²² Dayon ginkadtuan sang babayi ang mga pumuluyo sang banwa kag ginsugiran sila sang iya plano. Ginpugutan nila sang ulo si Sheba kag ginhaboy nila ini kay Joab. Ginpatunog dayon ni Joab ang budyong kag naghalin ang iya mga tinawo sa banwa kag nagpauli. Kag nagbalik si Joab sa hari sa Jerusalem.

Ang mga Opisyal ni David

²³ Ang pangulo sang bug-os nga soldado sang Israel amo si Joab. Ang pangulo sang mga badigard ni David nga mga Keretnon kag mga Peletnon amo si Benaya nga anak ni Jehoyada. ²⁴ Ang nagadumala sa mga ulipon nga ginapilit sa pag-obra amo si Adoniram. Ang nagadumala sang mga kasulatan sang ginharian amo si Jehoshafat nga anak ni Ahilud. ²⁵ Ang sekretaryo sang hari amo si Sheva. Ang mga pangulo nga pari amo si Zadok kag si Abiatar. ²⁶ Kag ang personal nga pari ni David amo si Ira nga taga-Jair.

Ang Balo nga Babayi kag ang Huwis

18 Ginsugiran pa gid ni Jesus ang iya mga sumulunod sang isa ka paanggid agod tudluan sila sa pagpangamuyo permi kag indi madulaan sing paglaom. ² Nagsiling siya, “May isa ka huwis sa isa ka siyudad nga wala nagakahadlok sa Dios kag baliwala lang sa iya ang iya isigkatawo. ³ Kag didto man sa sina nga siyudad may isa ka balo nga babayi nga permi nagabalik-balik sa huwis kag nagasiling, ‘Hatagi ako sang hustisya kontra sa akon kaaway.’ ^4-5 Sang premiro indi magbulig ang huwis. Pero sang ulihi tungod nga sige ang pagbalik-balik sang balo kag ginatublag siya permi, naghunahuna siya nga bisan wala siya nagakahadlok sa Dios kag baliwala lang sa iya ang iya isigkatawo, magabulig na lang siya agod indi na siya matak-an sa pagbalik-balik sang balo.” ⁶ Dayon nagsiling si Ginoong Jesus sa ila, “Ti nakita ninyo ang ginhimo sang huwis nga indi gani matarong? ⁷ Ang Dios pa ayhan! Indi gid mahimo nga indi siya magbulig sa kaso sang iya katawhan nga nagapanawag sa iya adlaw-gab-i. Sigurado gid nga indi niya sila pagpabay-an. ⁸ Ang matuod, buligan niya sila gilayon. Pero kon magbalik na ako nga Anak sang Tawo diri sa kalibutan, may makita ayhan ako nga mga tawo nga nagatuo?”

Ang Paanggid Parte sa Pariseo kag sa Manugsukot sang Buhis

⁹ May mga tawo didto nga nagasalig nga sila gid lang ang matarong kag nagatamay sila sa iban. Gani ginsugiran sila ni Jesus sining paanggid: ¹⁰ “May duha ka tawo nga nagkadto sa templo sa pagpangamuyo. Ang isa Pariseo kag ang isa manugsukot sang buhis. ¹¹ Nagtindog ang Pariseo kag nagpangamuyo parte sa iya kaugalingon sing subong sini, ‘Dios ko, nagapasalamat ako sa imo nga indi ako pareho sang iban nga mga tawo, nga mga kawatan, dayaon, kag babahedor. Kag salamat nga indi man ako pareho sa sini nga manugsukot sang buhis. ¹² Kaduha ako magpuasa kada semana, kag ginahatag ko ang ikanapulo sang tanan ko nga kinitaan.’ ¹³ Ang manugsukot sang buhis nagtindog sa malayo kag indi gani siya magtangla sa langit, kundi ginapukpok niya ang iya dughan sa paghinulsol nga nagasiling, ‘Dios ko, kaluoyi ako nga makasasala!’ ¹⁴ Sa pagkamatuod, ining tawo nagpauli sa iya balay nga ginpakamatarong sang Dios sang sa isa. Kay ang bisan sin-o nga nagapakataas sang iya kaugalingon paubuson sang Dios, pero ang nagapaubos sang iya kaugalingon pagapataason.”

Ginbendisyunan ni Jesus ang Magagmay nga mga Bata^(A)

¹⁵ May mga tawo nga nagdala sang ila magagmay nga mga bata kay Jesus agod tungtungan niya sang iya kamot kag bendisyunan. Sang makita ini sang mga sumulunod ni Jesus, ginsaway nila ang mga tawo. ¹⁶ Pero gintawag ni Jesus ang mga bata nga magpalapit sa iya, kag nagsiling siya sa iya mga sumulunod, “Pabay-i lang ninyo ang mga bata nga magpalapit sa akon. Indi ninyo sila pagpunggi, kay ang mga pareho sa ila nasakop sa paghari sang Dios. ¹⁷ Sa pagkamatuod, ang bisan sin-o nga indi magpasakop sa paghari sang Dios pareho sang pagpasakop sang mga bata nga ini indi gid malakip sa paghari sang Dios.”

Ang Tawo nga Manggaranon^(B)

¹⁸ May isa ka manugdumala sang mga Judio nga nagpamangkot kay Jesus, “Maayo nga Manunudlo, ano bala ang akon himuon agod maangkon ko ang kabuhi nga wala sing katapusan?” ¹⁹ Nagsabat si Jesus sa iya, “Ngaa nagasiling ka nga maayo ako? Wala gid sing bisan sin-o nga maayo kundi ang Dios lang. ²⁰ Kon parte sa imo pamangkot, nahibaluan mo naman ang ginasiling sang Kasuguan: ‘Indi ka magpanginbabayi ukon magpanginlalaki, indi ka magpatay, indi ka magpangawat, indi ka magsaksi sing butig, tahuron mo ang imo amay kag iloy.’ ”^{[a] 21} Nagsabat ang tawo, “Ina tanan ginatuman ko halin sang bata pa ako.” ²² Sang pagkabati ni Jesus sang iya sabat, nagsiling siya, “Isa pa ka butang ang kulang sa imo. Ibaligya ang tanan mo nga pagkabutang, kag ang kuwarta ipanagtag sa mga imol. Kag mangin manggaranon ka didto sa langit. Dayon magbalik ka kag magsunod sa akon.” ²³ Pero sang pagkabati niya sadto, nagkasubo siya tungod kay manggaranon gid siya.