Old/New Testament

Ginsabdong ni Natan si David

12 Karon, ginpadala sang Ginoo si Propeta Natan kay David. Pag-abot niya kay David, nagsiling siya, “May duha ka tawo nga nagaestar sa isa ka banwa. Ang isa manggaranon kag ang isa imol. ² Madamo gid ang mga karnero kag mga baka sang manggaranon, ³ pero ang imol isa lang gid ang iya karnero nga iya pa ginbakal. Ginsagod niya ini, kag nagdako upod sa iya mga kabataan. Ginpakaon niya ini sang iya pagkaon, kag ginpainom sa iya mismo baso, kag iya pa ini ginkugos-kugos. Ginkabig niya ini nga daw iya anak nga babayi. ⁴ Isa sina ka tion, may bisita ang manggaranon, pero indi niya gusto nga mag-ihaw sang iya karnero ukon baka para ipakaon sa iya bisita. Sa baylo ginkuha niya ang karnero sang imol nga tawo kag ginpaihaw ini para ipakaon sa iya bisita.”

⁵ Naakig gid si David sa tawo nga manggaranon kag nagsiling siya kay Natan, “Nagasumpa ako sa buhi nga Ginoo nga dapat patyon ang tawo nga naghimo sina. ⁶ Kag tungod nga wala siya sing kaluoy sa imol nga tawo, dapat ulian niya sang apat ka karnero ang isa ka karnero nga iya ginkuha.”

⁷ Dayon nagsiling si Natan kay David, “Ikaw ato nga tawo! Amo ini ang ginasiling sang Ginoo, ang Dios sang Israel: ‘Ginpili ko ikaw nga hari sang Israel kag ginluwas ko ikaw kay Saul. ⁸ Ginhatag ko sa imo ang iya ginharian kag ang iya mga asawa. Ginhimo ko ikaw nga hari sa bug-os nga Israel kag Juda. Kag kon kulang pa ini, kuntani ginhatagan ko ikaw sang madamo pa. ⁹ Gani ngaa wala mo pagtumana ang akon pulong paagi sa paghimo sining malaot nga butang sa akon panulok? Ginpapatay mo si Uria nga Hithanon sa inaway; ginpapatay mo siya sa mga Ammonhon, kag ginkuha mo pa ang iya asawa. ¹⁰ Gani tungod sa imo ginhimo, sugod subong permi lang may inaway kag pagpinatyanay sa imo pamilya, tungod nga ginsupak mo ako kag ginkuha mo ang asawa ni Uria.’

¹¹ “Amo pa gid ini ang ginasiling sang Ginoo: ‘May ara nga miyembro sang imo panimalay nga magagamo sa imo. Ihatag ko ang imo mga asawa sa tawo nga indi liwan sa imo, kag magapakighilawas siya sa ila sing hayag.^{[a] 12} Ang imo ginhimo nga malain ginhimo mo sa tago, pero ang himuon ko sa imo ipakita ko sing hayag sa bug-os nga Israel.’ ”

¹³ Dayon nagsiling si David kay Natan, “Nakasala ako sa Ginoo.” Nagsabat si Natan, “Ginpatawad ka na sang Ginoo, kag indi ikaw mapatay. ¹⁴ Pero tungod nga ang imo ginhimo nakahatag sang kahigayunan sa mga kaaway sang Ginoo nga pasipalahan siya, sigurado gid nga mapatay ang imo anak.”

¹⁵ Sang nagpauli na si Natan, ginpamasakit sang Ginoo ang anak ni David kay Batsheba. ¹⁶ Nagpakitluoy si David sa Dios para sa bata. Nagpuasa siya sa sulod sang iya kuwarto, kag sa salog siya nagatulog kada gab-i. ¹⁷ Ginkadtuan siya sang iya mga opisyal agod pabangunon, pero indi gid siya, kag indi siya magkaon upod sa ila.

¹⁸ Sang ikapito nga adlaw, napatay ang bata. Nahadlok ang mga alagad ni David sa pagsugid sa iya nga patay na ang bata. Nagsiling sila, “Paano naton siya masugiran nga patay na ang bata? Wala gani siya magsapak sa pag-uloulo naton sa iya sang buhi pa ang bata, ano na gid ayhan karon nga patay na ang bata. Basi bala kon ano ang iya himuon sa iya kaugalingon!”

¹⁹ Natalupangdan ni David nga nagahinutikay ang iya mga alagad, gani nareyalisar niya nga patay na ang bata. Nagpamangkot siya, “Patay na bala ang bata?” Nagsabat sila, “Huo.” ²⁰ Dayon nagbangon si David, nagpaligo, nagpamanyos sang mahamot nga lana kag nag-ilis. Nagkadto siya sa balay sang Ginoo kag nagsimba. Dayon nagpauli siya kag nagpaserbi sang pagkaon, kag nagkaon siya. ²¹ Nagsiling ang iya mga alagad sa iya, “Indi ka namon maintiendihan. Sang buhi pa ang bata, nagpuasa ka kag naghibi, pero karon nga patay na ang bata, nagbangon ka kag nagkaon!” ²² Nagsabat si David, “Huo, nagpuasa ako kag naghibi sang buhi pa ang bata kay naghunahuna ako nga basi pa lang kaluoyan ako sang Ginoo kag indi niya pag-itugot nga mapatay ang bata. ²³ Pero karon nga patay na siya, ngaa nga magpuasa pa ako? Mabuhi ko pa bala siya? Sa pila ka adlaw kon mapatay na ako, makadto ako sa iya, pero karon indi na siya makabalik sa akon.”

²⁴ Dayon gin-uloulohan ni David ang iya asawa nga si Batsheba, kag naghulid sila. Nagbusong si Batsheba kag nagbata sang lalaki, kag gin-ngalanan nila siya nga Solomon. Palangga sang Ginoo ang bata, ²⁵ kag ginsugo niya si Propeta Natan nga ngalanan ang bata nga Jedidia^[b] tungod kay palangga niya siya.

Gin-agaw ni David ang Raba^(A)

²⁶ Sa pihak nga bahin, nagsalakay sila ni Joab sa Raba, ang kapital sang Ammon, kag halos naagaw na nila ini. ²⁷ Nagpadala si Joab sang mga mensahero kay David sa pagsiling, “Ginsalakay namon ang Raba kag naagaw namon ang ila ginakuhaan sang tubig. ²⁸ Karon tipuna ang nabilin nga mga soldado kag tapusa ang pag-agaw sa banwa agod ikaw ang mapadunggan kag indi ako.”

²⁹ Gani gintipon ni David ang nabilin nga mga soldado kag ginsalakay nila ang Raba, kag naagaw nila ini. ³⁰ Ginkuha ni David ang bulawan nga korona sa ulo sang hari sang mga Ammonhon^[c] kag ginbutang sa iya ulo. Nagabug-at ang korona sing mga 35 ka kilo, kag may malahalon ini nga mga bato. Madamo nga mga pagkabutang ang nakuha ni David sa sadto nga banwa. ³¹ Gin-ulipon niya ang mga pumuluyo sini kag ginpaobra nga gamit ang lagari, sadol, kag wasay. Ginpahimo man niya sila sang mga tisa.^[d] Amo ini ang iya ginhimo sa mga pumuluyo sang tanan nga banwa sang mga Ammonhon. Dayon nagpauli si David kag ang tanan niya nga soldado sa Jerusalem.

Si Amnon kag si Tamar

13 May matahom nga anak si David nga ang iya ngalan si Tamar, kag utod siya ni Absalom. Karon, si Amnon nga utod ni Tamar sa amay naluyag sa iya. ² Pero indi niya mahimo ang iya gusto nga himuon kay Tamar tungod nga dalaga si Tamar kag may nagabantay permi sa iya. Tungod sini naglalain siya hasta nga nagmasakit siya.

³ Karon may amigo si Amnon nga maayo gid magpadihot—ang iya pakaisa nga si Jonadab. Anak siya sang utod ni David nga si Shimea. ⁴ Isa ka adlaw, nagpamangkot siya kay Amnon, “Anak ka sang hari, pero ngaa kada adlaw permi ko ikaw makita nga nagapaluya? Sugiri abi ako sang imo problema.” Nagsiling si Amnon sa iya, “Naluyag ako kay Tamar, ang utod ni Absalom nga akon utod sa amay.” ⁵ Nagsiling si Jonadab, “Maghigda ka, kag magpamulomasakit. Kon magbisita gani ang imo amay sa imo, silingon mo siya nga tugutan niya si Tamar nga magkadto sa imo sa pagpakaon sa imo. Silingon mo man siya nga gusto mo makita si Tamar nga nagapreparar sang pagkaon sa imo tupad kag gusto mo nga siya gid ang maghungit sa imo.”

⁶ Gani naghigda si Amnon kag nagpamulomasakit. Sang magbisita sa iya si Haring David, nagsiling siya, “Gusto ko nga magkadto diri ang akon utod nga si Tamar kag maghimo sang tinapay samtang nagatan-aw ako, kag pagkatapos hungitan niya ako.” ⁷ Gani nagpasugo si David nga hambalon si Tamar sa palasyo nga magkadto siya sa iya utod nga si Amnon kag magpreparar sang pagkaon para sa iya.

⁸ Nagkadto si Tamar sa balay sang iya utod nga si Amnon, kag nakita niya siya nga nagahigda. Nagkuha siya sang harina, ginmasa ini, kag ginluto ang tinapay samtang nagatan-aw si Amnon. ⁹ Pagkaluto, ginkuha niya ini agod ipakaon kay Amnon, pero indi magkaon si Amnon. Nagsiling si Amnon, “Paguwaa ang tanan nga tawo diri!” Gani nagguwa ang mga tawo. ¹⁰ Dayon nagsiling si Amnon kay Tamar, “Dal-a diri ang pagkaon sa akon kuwarto kag hungiti ako.” Gani gindala ni Tamar ang pagkaon kay Amnon. ¹¹ Pero samtang ginahungitan niya si Amnon ginhakos siya ni Amnon kag ginsilingan nga maghulid sila.

¹² Nagsiling si Tamar sa iya, “Indi ako pagpakahuy-i! Mag-utod kita! Indi paghimua ini nga kabuangan. Indi ini dapat matabo sa Israel. ¹³ Ano na lang nga guya ang ipakita ko sa mga tawo? Kag ikaw, kabigon ka nga isa ka buang-buang sa Israel. Estoryaha bala anay ang aton amay parte sini; sigurado nga tugutan niya ikaw sa pagpangasawa sa akon.”

¹⁴ Pero wala magpamati si Amnon sa iya, kag tungod nga mas makusog siya kay Tamar ginpakahuy-an niya siya paagi sa paglugos sa iya. ¹⁵ Dayon naakig gid si Amnon sa iya, kag ang iya kaakig sobra pa sa iya paghigugma sa iya sang una. Nagsiling si Amnon sa iya, “Bangon ka kag magguwa!” ¹⁶ Nagsabat si Tamar, “Indi ako magguwa! Mas dako pa nga sala ang pagtabog mo sa akon sang sa imo ginhimo sa akon.” Pero wala magpamati si Amnon sa iya. ¹⁷ Sa baylo, gintawag niya ang iya personal nga suluguon kag ginsilingan, “Paguwaa ini nga babayi kag siraduhi dayon ang puwertahan.”

¹⁸ Gani ginpaguwa sang suluguon si Tamar kag ginsira ang puwertahan. Nagasuksok sadto si Tamar sang matahom kag malaba nga bayo^[e] kay amo ato ang ginasuksok sang dalaga nga mga anak sang hari sadto nga panahon. ¹⁹ Ang ginhimo ni Tamar, gin-gisi niya ang iya matahom kag malaba nga bayo, kag nagbutang sang abo sa iya ulo. Dayon naglakat siya nga nagahilibion samtang ginatungtong niya ang iya mga kamot sa iya ulo sa dako nga kasubo.

²⁰ Nakita siya sang iya utod nga si Absalom kag ginpamangkot, “May malain bala nga ginhimo si Amnon sa imo? Indi ini pag-ipanugid sa iban, kay utod mo siya sa amay. Indi lang sagi isip ang natabo sa imo.” Kag didto na nag-estar si Tamar sa balay ni Absalom, pero permi lang siya nagaisahanon kag nagapangasubo.

²¹ Sang mahibaluan ni Haring David ang natabo, puwerte gid ang iya kaakig. ²² Kag bisan wala nagamuno si Absalom kay Amnon parte sa iya ginhimo, ginakaugtan niya siya tungod sa iya pagpakahuya kay Tamar nga iya utod.

Ginpatay ni Absalom si Amnon

²³ Pagkaligad sang duha ka tuig, sang ginapaguntingan ni Absalom ang iya mga karnero sa Baal Hazor, malapit sa Efraim, gin-imbitar niya ang tanan nga anak sang hari sa pagtambong didto. ²⁴ Nagkadto siya kay Haring David kag nagsiling, “Nagapagunting ako sang akon mga karnero. Makakadto ka bala kag ang imo mga opisyal sa sini nga okasyon?” ²⁵ Nagsabat ang hari, “Indi na lang anak, kay magastuhan ka lang kon magtambong kami tanan.” Ginpilit gid siya ni Absalom, pero indi gid siya makadto. Ginbendisyunan lang niya si Absalom. ²⁶ Nagsiling si Absalom, “Kon indi ka, si Amnon na lang nga akon utod ang pakadtua.” Nagpamangkot ang hari, “Ngaa nga gusto mo gid siya pakadtuon didto?” ²⁷ Pero nagpamilit gid si Absalom, gani ginpaupod na lang ni David si Amnon, kag ang iban pa niya nga mga anak nga lalaki.

²⁸ Nagsiling si Absalom sa iya mga tinawo, “Hulaton ninyo nga mahubog si Amnon, dayon pagsinyas ko, patyon ninyo siya. Indi kamo magkahadlok; ako ang nagsugo sa inyo. Magpakabakod kamo kag magpakaisog.” ²⁹ Gani ginpatay sang mga tinawo ni Absalom si Amnon suno sa iya sugo. Nagsakay gilayon ang iban nga mga anak nga lalaki ni David sa ila mga kabayo^[f] kag nagpalagyo. ³⁰ Samtang nagapauli sila sa Jerusalem, may nakabalita kay David nga ginpamatay ni Absalom ang tanan niya nga anak nga lalaki kag wala gid sing may nabilin sa ila. ³¹ Nagtindog dayon si David kag gin-gisi niya ang iya bayo sa pagpakita sang iya pagpangasubo, kag naghapa siya sa duta. Gin-gisi man sang iya mga alagad ang ila mga bayo kag nagtindog lang sila didto. ³² Pero nagsiling si Jonadab nga anak sang utod ni David nga si Shimea, “Mahal nga Hari, wala napatay ang tanan mo nga anak nga lalaki kundi si Amnon lang. Dugay na nga gintuyo ni Absalom nga patyon si Amnon halin pa sang adlaw nga ginpakahuy-an niya ang iya utod nga si Tamar. ³³ Indi ka magkabalaka sa balita nga ginpamatay ang tanan mo nga anak nga lalaki. Si Amnon lang ang ginpatay. ³⁴ Kon parte kay Absalom, nagpalagyo siya.”

Karon, ang guwardya sa pader sang Jerusalem may nakita nga madamo nga mga tawo nga nagapadulong. Nagaagi sila sa dalan sa nakatundan, sa kilid dampi sang bukid. Nagkadto ang guwardya sa hari kag nagsiling, “May nakita ako nga mga tawo sa dalan sang Horonaim, sa kilid dampi sang bukid.”^{[g] 35} Nagsiling dayon si Jonadab sa hari, “Mahal nga Hari, tan-awa! Ara na ang imo mga anak nga lalaki, subong sang akon ginsiling.” ³⁶ Pagkatapos gid niya hambal, nag-abot ang mga anak nga lalaki ni David nga nagahilibion. Nagahilibion man sing tudo si David kag ang tanan niya nga mga alagad. ^37-38 Nagpangasubo si David sa iya anak nga si Amnon sa malawig nga tion.

Sang nagpalagyo si Absalom, nagkadto siya sa hari sang Geshur nga si Talmai, nga anak ni Amihud. Didto siya nagtiner sa sulod sang tatlo ka tuig. ³⁹ Sang maumpawan na si Haring David sa iya kasubo sa pagkapatay ni Amnon, ginhidlaw siya kay Absalom.^[h]

Ang Dayaon nga Tinugyanan

16 Nagsugid si Jesus sang isa ka paanggid sa iya mga sumulunod. Siling niya, “May isa ka manggaranon nga may suluguon nga gintugyanan niya sang iya mga pagkabutang. Karon may nagsugid sa manggaranon nga ang iya mga pagkabutang ginausikan lang sang iya tinugyanan nga suluguon. ² Gani ginpatawag niya siya kag ginhambalan, ‘Ano ining nabatian ko nga ginausikan mo lang ang akon pagkabutang? Maayo pa magsumahay kita parte sa akon pagkabutang kay halin subong pahalinon ko na ikaw.’ ³ Tungod nga ginapahalin na siya sang iya agalon, nagsiling siya sa iya kaugalingon, ‘Ano bala ang akon himuon? Indi ako makasarang sang mabug-at nga obra pareho sang pagkutkot sang buho, kag nahuya man ako nga magpakilimos. ⁴ Ah, nahibaluan ko na kon ano ang akon himuon agod nga bisan pahalinon ako sang akon agalon may makadtuan ako nga mga tawo nga magabaton sa akon sa ila mga balay.’ ⁵ Ang iya ginhimo, isa-isa niya nga ginpatawag ang mga may utang sa iya agalon. Nagpamangkot siya sa nahauna, ‘Pila ang imo utang sa akon agalon?’ ⁶ Nagsabat siya, ‘100 ka lata nga lana sang olibo.’ Nagsiling ang tinugyanan sa iya, ‘Sige, ari ang lista sang imo utang, pungko kag isulat 50.’ ⁷ Pagkatapos nagpamangkot siya sa ikaduha, ‘Pila ang imo utang sa akon agalon?’ Nagsabat siya, ‘100 ka sako nga trigo.^[a]’ ‘Sige, ari ang lista sang imo utang, isulat nga 80 lang ka sako.’ ⁸ Pagkahibalo sang agalon sang iya ginhimo, gindayaw niya ang dayaon nga tinugyanan tungod nga maayo siya magpadihot. Kay ang mga tawo nga kalibutanon mas maayo magpadihot sa ila isigkatawo sang sa mga tawo nga ginpasanagan na sang Dios.

⁹ “Gani sugiran ko kamo, bisan matuod nga ang manggad ginagamit sa pagpangdaya, gamita ninyo ini sa pagpakig-amigo, agod pag-abot sang adlaw nga wala na ini nga manggad, batunon nila^[b] kamo didto sa puluy-an nga wala na sing katapusan. ¹⁰ Ang tawo nga masaligan sa gagmay nga mga butang masaligan man sa dalagko nga mga butang. Kag ang tawo nga nagadaya sa gagmay nga mga butang, nagadaya man sa dalagko nga mga butang. ^11-12 Gani kon indi kamo masaligan sa manggad sa kalibutan nga indi gid inyo, sin-o ang magatugyan sa inyo sang matuod gid nga manggad nga napreparar para sa inyo?

¹³ “Wala sing suluguon nga makaalagad sa duha ka agalon. Kay magasikway siya sa isa kag magahigugma sa isa; magadampig siya sa isa kag magapakalain sa isa. Indi man kamo makaalagad sing dungan sa Dios kag sa manggad.”

Ang Iban pa gid nga mga Butang nga Gintudlo ni Jesus^(A)

¹⁴ Pagkabati sadto sang mga Pariseo, ginyaguta nila si Jesus kay dalok gid sila sa kuwarta. ¹⁵ Nagsiling si Jesus sa ila, “Ginapakita-kita lang ninyo sa mga tawo nga maayo kamo. Pero nahibaluan sang Dios kon ano gid ang sa inyo tagipusuon. Kay ang mga butang nga ginapasulabi sang tawo ginakahigkuan sang Dios.

¹⁶ “Sa wala pa mag-abot si Juan nga manugbautiso, ang Kasuguan ni Moises kag ang mga sinulatan sang mga propeta amo ang ginasunod sang mga tawo. Halin sang pag-abot ni Juan ginatudlo na ang Maayong Balita parte sa paghari sang Dios, kag madamo gid ang nagapamilit nga magpasakop. ¹⁷ Pero wala ini nagakahulugan nga nadula na ang Kasuguan. Mahapos pa nga madula ang langit kag ang duta sang sa mangin wala sing pulos bisan ang pinakagamay nga bahin sang Kasuguan.

¹⁸ “Gani kon bulagan sang lalaki ang iya asawa kag magpangasawa sang iban, nagapanginbabayi siya. Kag ang magpangasawa sa babayi nga ginbulagan nagapanginbabayi man.”

Si Lazarus kag ang Manggaranon

¹⁹ Nagpadayon pa gid si Jesus sa paghambal, “Sang una may isa ka manggaranon nga ang iya bayo malahalon gid kag nagapagusto siya sa manamit nga mga pagkaon adlaw-adlaw. ²⁰ May isa man ka tawo nga imol nga ang iya ngalan si Lazarus. Ang iya lawas puno sang katol. Ginadala siya didto sa puwertahan sang balay sang manggaranon. ²¹ Gusto niya nga makakaon kuntani bisan sang mga pagkaon na lang nga nagakalahulog sa lamisa sang manggaranon. Ginapalapitan siya sang mga ido kag ginadilapan ang iya mga katol. ²² Sang ulihi napatay si Lazarus kag gindala siya sang mga anghel didto sa tupad gid ni Abraham. Ang manggaranon napatay man kag ginlubong. ²³ Kag sang nagaantos siya sing puwerte gid sa impyerno^[c] nakita niya sa malayo si Abraham kag didto sa iya tupad si Lazarus. ²⁴ Gani nagsinggit ang manggaranon kay Abraham, ‘Amay Abraham, kaluoyi man ako! Sugua si Lazarus nga itum-oy niya sa tubig bisan ang iya na lang tudlo kag patuluan ang akon dila agod mabugnawan, kay puwerte gid ang akon pag-antos sa sini nga kalayo.’ ²⁵ Pero ginsabat siya ni Abraham, ‘Anak, sang nagakabuhi ka pa sa kalibutan maayo gid ang imo kahimtangan, kag si Lazarus iya nag-antos. Pero subong ginalipay siya diri kag ikaw nagaantos. ²⁶ Luwas pa sina, ang imo ginapangayo indi gid mahimo, tungod may dako nga kadadalman nga nagaulot sa aton, nga ang bisan sin-o diri sa amon nga gusto magsaylo dira indi gid makatabok, kag wala man sang may makatabok nga halin dira sa inyo pakadto diri sa amon.’ ²⁷ Dayon nagsiling ang manggaranon, ‘Amay Abraham, kon amo gali sina, nagapangabay ako sa imo nga kon mahimo ipadala mo si Lazarus sa balay sang akon amay, ²⁸ kay may lima pa ako ka utod nga lalaki, kag paandaman niya sila agod indi sila makakadto sa sini nga lugar nga puro lang pag-antos.’ ²⁹ Pero nagsabat si Abraham, ‘Ato man didto sa ila ang mga ginsulat ni Moises kag sang mga propeta. Dapat pamatian nila ina.’ ³⁰ Nagsabat ang manggaranon, ‘Pero amay Abraham, indi sila magpati. Pero kon may napatay nga magkadto didto sa ila, magahinulsol sila sa ila mga sala.’ ³¹ Pero nagsiling si Abraham, ‘Kon indi gani sila magpati sa mga ginsulat ni Moises kag sang mga propeta, ti indi man sila magpati bisan pa may mabanhaw nga patay!’ ”