Old/New Testament

Ginsikway sang Dios si Saul Bilang Hari

15 Nagsiling si Samuel kay Saul, “Ako amo ang ginpadala sadto sang Ginoo sa paghaplas sa imo sang lana sa pagpakita nga ikaw ang pinili nga hari sang iya katawhan nga mga Israelinhon. Gani pamatii ining mensahi sang Ginoo nga Makagagahom: ² ‘Silutan ko ang mga Amaleknon tungod sa ila pagsalakay sa mga Israelinhon sang naghalin sila sa Egipto. ³ Gani karon, salakaya ang mga Amaleknon! Laglaga sing bug-os^[a] ang tanan nga ara sa ila. Pamatya ang ila mga lalaki, mga babayi, mga kabataan, pati mga lapsag, mga baka, mga karnero, mga kanding, mga kamelyo, kag mga asno.’ ”

⁴ Gani ginpatipon ni Saul ang mga soldado sa Telaim. May 200,000 ka soldado ang nagtipon, kag may 10,000 man nga halin sa Juda. ⁵ Dayon nagkadto sila ni Saul sa banwa sang Amalek, kag naghulat sila sa ililigan sang tubig sa pagsalakay. ⁶ Nagpadala si Saul sang sini nga mensahi sa mga Kenhanon: “Lakat kamo! Bayai ninyo ang mga Amaleknon agod indi ko kamo paglaglagon upod sa ila, kay maayo kamo sa mga Israelinhon sang nagguwa sila sa Egipto.” Gani nagpalayo ang mga Kenhanon sa mga Amaleknon. ⁷ Dayon ginsalakay nila ni Saul ang mga Amaleknon sa Havila hasta sa Shur, sa sidlangan sang Egipto. ^8-9 Ginlaglag nila sing bug-os ang tanan nga Amaleknon, pero si Agag iya nga ila hari wala nila pagpatya kundi ila lang ginbihag. Wala man nila pagpamatya ang pinakamaayo nga mga karnero kag mga baka, pati ang ila sini mga tinday. Ang tanan nga maayo wala nila paglaglaga, pero ang mga pigaw kag indi mapuslan ginlaglag nila.

¹⁰ Karon nagsiling ang Ginoo kay Samuel, ¹¹ “Naghinulsol ako nga ginhimo ko si Saul nga hari, tungod kay nagtalikod siya sa akon kag wala niya gintuman ang akon mga sugo.” Pagkabati sini ni Samuel, naakig gid siya, gani nagpangamuyo siya sa Ginoo sa bilog nga gab-i.

¹² Aga pa gid sang madason nga adlaw, nagbangon si Samuel kag naglakat sa pagpakigkita kay Saul. Pero may nagsiling sa iya, “Nagkadto si Saul sa Carmel sa pagpatindog didto sang monumento para sa iya kadungganan, kag pagkatapos nagkadto siya sa Gilgal.”

¹³ Ginkadtuan ni Samuel si Saul. Kag sang magkitaay sila, nagsiling si Saul sa iya, “Kabay pa nga pakamaayuhon ka sang Ginoo! Gintuman ko ang sugo sang Ginoo.” ¹⁴ Pero nagsiling si Samuel, “Kon matuod nga gintuman mo ang sugo sang Ginoo, ti ngaa may nabatian ako nga mga karnero kag mga baka nga nagaima?”^{[b] 15} Nagsabat si Saul, “Mga pinakamaayo ina nga mga baka kag mga karnero nga gindala sang mga soldado halin sa mga Amaleknon. Wala nila ina pagpatya kay ihalad nila sa Ginoo nga imo Dios, pero ang iban ginlaglag namon sing bug-os^[c].” ¹⁶ Nagsiling si Samuel, “Tama na! Sugiran ko ikaw kon ano ang ginsiling sang Ginoo sa akon kagab-i.” Nagsabat si Saul, “Sugiri ako.” ¹⁷ Nagsiling si Samuel, “Bisan ginkabig mo sadto ang imo kaugalingon nga kubos, ginpili ka gihapon sang Ginoo nga mangin hari sang mga tribo sang Israel. ¹⁸ Kag ginpadala ka niya sa isa ka misyon. Siling niya, ‘Laglaga sing bug-os ang mga Amaleknon, ang malaot nga katawhan. Magpakig-away ka sa ila hasta nga maubos sila pamatay.’ ¹⁹ Pero ngaa wala ka magtuman sa Ginoo? Ngaa nga nagdinaguso kamo sa pagpanguha sang ila mga pagkabutang? Ngaa ginhimo mo ining malaot nga butang sa atubangan sang Ginoo?”

²⁰ Nagsabat si Saul, “Pero gintuman ko ang Ginoo. Ginhimo ko ang misyon nga ginhatag niya sa akon. Ginbihag ko si Agag nga hari sang mga Amaleknon, kag ginlaglag ko sing bug-os ang iya katawhan. ²¹ Pero nagdala ang akon mga soldado sang pinakamaayo nga mga karnero kag mga baka nga halin sa mga naagaw sa inaway, nga laglagon kuntani sing bug-os. Gindala nila ini diri sa Gilgal agod ihalad sa Ginoo nga imo Dios.” ²² Pero nagsabat si Samuel, “Mas malipay pa bala ang Ginoo sa inyo mga halad sang sa inyo pagtuman sa iya? Ang pagtuman sa Ginoo mas maayo pa sang sa paghalad. Ang pagpamati sa iya mas maayo pa sang sa paghalad sang tambok sang mga karnero. ²³ Ang pagrebelde sa Ginoo pareho lang kalain sa pagkababaylan; kag ang pagkatig-a sing ulo pareho lang kalain sa pagsimba sa mga dios-dios. Tungod kay ginsikway mo ang sugo sang Ginoo, ginsikway ka man niya bilang hari.”

²⁴ Dayon nagsiling si Saul kay Samuel, “Nakasala ako; ginsupak ko ang sugo sang Ginoo kag ang imo mga ginsiling sa akon. Nahadlok ako sa mga tawo, gani ginpasundan ko lang sila. ²⁵ Pero karon, nagapakitluoy ako sa imo nga patawaron mo ako sa akon mga sala, kag mag-upod ka sa akon sa pagsimba sa Ginoo.” ²⁶ Pero nagsiling si Samuel, “Indi ako mag-upod sa imo. Ginsikway mo ang sugo sang Ginoo, gani ginsikway ka man niya bilang hari sang Israel.”

²⁷ Sang nagtalikod si Samuel sa paglakat, ginhawiran ni Saul ang punta sang iya bayo, kag nagisi ini. ²⁸ Nagsiling dayon si Samuel sa iya, “Pareho man sini ang matabo sa imo: kuhaon subong nga adlaw sang Ginoo sa imo ang ginharian sang Israel kag ihatag sa imo kapareho nga Israelinhon nga mas maayo sang sa imo. ²⁹ Ang Dios nga ginapabugal sang Israel wala nagabutig kag wala nagabaylo ang iya hunahuna, kay indi siya tawo nga nagabaylo ang iya hunahuna.” ³⁰ Nagsabat si Saul, “Nakasala ako! Pero palihog padunggi ako sa atubangan sang mga manugdumala sang akon katawhan kag sa atubangan sang bug-os nga Israel paagi sa pag-upod sa akon sa pagsimba sa Ginoo nga imo Dios.” ³¹ Gani nag-upod si Samuel kay Saul, kag nagsimba si Saul sa Ginoo.

³² Karon, nagsiling si Samuel, “Dal-a diri sa akon si Agag nga hari sang mga Amaleknon.” Nagpalapit si Agag kay Samuel nga wala gid ginakulbaan. Nagahunahuna siya nga indi na siya pagpatyon.^{[d] 33} Pero nagsiling si Samuel, “Subong nga madamo nga mga iloy ang nawad-an sang mga bata tungod sang imo pagpamatay, patyon ko man ikaw agod ang imo iloy mawad-an man sang bata.” Gani ginpatay ni Samuel si Agag sa presensya sang Ginoo sa Gilgal. ³⁴ Dayon nagbalik si Samuel sa Rama, kag si Saul iya nagpauli sa Gibea. ³⁵ Halin sadto, wala na gid magpakigkita si Samuel kay Saul hasta sang napatay si Samuel, pero nagpangasubo gid siya kay Saul. Naghinulsol ang Ginoo nga ginhimo niya nga hari si Saul sa Israel.

Ginpili si David nga Mangin Hari

16 Isa sadto ka tion, nagsiling ang Ginoo kay Samuel, “Hasta san-o pa bala ang imo pagpangasubo kay Saul? Ginsikway ko na siya bilang hari sang Israel. Karon pun-a sang lana ang imo suludlan nga sungay sang sapat, kay pakadtuon ko ikaw kay Jesse sa Betlehem. Ginpili ko na ang isa sang iya mga anak nga mangin hari.” ² Pero nagsiling si Samuel, “Paano ako makakadto didto? Kon mahibaluan ini ni Saul, patyon niya ako.” Nagsiling ang Ginoo, “Magdala ka sang bakiya nga baka sa Betlehem, kag silingon mo ang mga tawo didto nga nagkadto ka sa paghalad sa Ginoo. ³ Agdaha si Jesse sa imo paghalad, kag tudluan ko ikaw kon ano ang imo himuon. Itudlo ko sa imo ang tawo nga ginpili ko nga mangin hari. Dayon haplasan mo ang iya ulo sang lana.”

⁴ Gintuman ni Samuel ang ginsiling sang Ginoo. Pag-abot niya sa Betlehem, ginsugata siya sang mga manugdumala sang banwa nga nagakurog sa kahadlok. Nagpamangkot sila, “Maayo bala ang tuyo mo sa pagkadto diri?” ⁵ Nagsabat si Samuel, “Huo, nagkadto ako diri sa paghalad sa Ginoo. Magpakatinlo kamo kag mag-upod sa akon sa paghalad.” Dayon ginhimo ni Samuel ang seremonya nga para mangin matinlo si Jesse kag ang iya mga anak, kag gin-agda niya sila sa paghalad.

⁶ Sang pag-abot nila sa ginahalaran, nakita ni Samuel ang isa sa mga anak ni Jesse nga si Eliab, kag nagsiling siya sa iya kaugalingon, “Sigurado nga amo ini siya ang ginpili sang Ginoo nga mangin hari.” ⁷ Pero nagsiling ang Ginoo kay Samuel, “Indi pagbasihi ang iya hitsura ukon ang iya kataason. Ang matuod, wala ko siya ginpili. Kay ang akon pagtan-aw indi pareho sa pagtan-aw sang tawo. Ang tawo nagatan-aw lang sa hitsura, pero ako iya nagatan-aw sa tagipusuon.” ⁸ Dayon gintawag ni Jesse ang iya anak nga si Abinadab kag ginpakadto kay Samuel. Pero nagsiling si Samuel, “Indi siya ang ginpili sang Ginoo.” ⁹ Dayon ginpakadto ni Jesse si Shama kay Samuel, pero nagsiling si Samuel, “Indi man siya ang ginpili sang Ginoo.” ¹⁰ Sang napakadto na ni Jesse ang iya pito ka anak kay Samuel, nagsiling si Samuel sa iya, “Wala gid sing isa sa ila nga ginpili sang Ginoo.” ¹¹ Dayon nagpamangkot si Samuel kay Jesse, “Sila lang bala ang imo mga anak?” Nagsabat si Jesse, “May ara pa, ang kamanghuran, pero nagabantay siya sang mga karnero.” Nagsiling si Samuel, “Pakadtua siya diri, kay indi kita magpadayon sa aton buluhaton hasta indi siya mag-abot.” ¹² Gani ginpatawag ni Jesse si David, kag ginpakadto didto sa ila. Guwapo siya, manami ang iya mata, kag mapula-pula ang iya guya. Dayon nagsiling ang Ginoo kay Samuel, “Haplasi siya sang lana kay siya ang akon napilian.” ¹³ Gani ginkuha ni Samuel ang lana kag ginhaplasan niya si David sa atubangan sang iya mga utod. Kag halin sadto nga adlaw gin-gamhan si David sang Espiritu sang Ginoo. Nagpauli dayon si Samuel sa Rama.

Nag-alagad si David kay Saul

¹⁴ Karon naghalin ang Espiritu sang Ginoo kay Saul, kag ginpaantos siya sang malaot nga espiritu nga ginpadala sang Ginoo. ¹⁵ Nagsiling ang mga alagad ni Saul sa iya, “Ginapaantos ka sang malaot nga espiritu nga ginpadala sang Dios. ¹⁶ Gani, Mahal nga Hari, tuguti kami nga magpangita sang makahibalo magtukar sang arpa, kay kon paantuson ka na gani sang malaot nga espiritu nga ginpadala sang Dios, tukaron niya ang arpa kag magatawhay ang imo pamatyag.” ¹⁷ Gani nagsiling si Saul sa iya mga alagad, “Sige, pangita kamo sang tawo nga maayo magtukar sang arpa kag dal-a siya diri sa akon.” ¹⁸ Nagsabat ang isa sa iya mga alagad, “Nakita ko nga ang isa sa mga anak ni Jesse nga taga-Betlehem kahibalo magtukar sang arpa. Wala labot sina, maisog pa siya kag maayo magpakig-away. Guwapo siya kag maayo maghambal, kag ginabuligan siya sang Ginoo.”

¹⁹ Gani nagpadala si Saul sang mga mensahero kay Jesse sa pagsiling sa iya nga pakadtuon niya didto ang iya anak nga si David nga manugbantay sang mga karnero. ²⁰ Gani ginpadala ni Jesse si David kay Saul nga may dala nga mga regalo— isa ka asno nga kargado sang tinapay, isa ka suludlan nga panit nga puno sang bino, kag isa ka bataon nga kanding.

²¹ Sang didto na si David kay Saul, nag-alagad siya sa iya. Nagustuhan gid siya ni Saul, kag ginhimo siya ni Saul nga manugdala sang iya armas. ²² Dayon nagpadala sang mensahi si Saul kay Jesse nga nagasiling, “Tuguti si David nga magpabilin sa pag-alagad sa akon, kay nagustuhan ko siya.”

²³ Kada mag-abot kay Saul ang malaot nga espiritu nga ginapadala sang Dios, ginakuha dayon ni David ang iya arpa kag ginatukar. Nagakaumpawan dayon si Saul kag nagahalin sa iya ang malaot nga espiritu.

Ang Maayo nga Samariahanon

²⁵ May isa didto ka manunudlo sang Kasuguan nga nagtindog kag nagpamangkot sa pagdakop-dakop kay Jesus, “Manunudlo, ano ang akon dapat himuon agod maangkon ko ang kabuhi nga wala sing katapusan?” ²⁶ Nagsabat si Jesus sa iya, “Ano bala ang ginasiling sang Kasuguan suno sa imo nabasahan?” ²⁷ Nagsabat ang tawo, “Higugmaon mo ang Ginoo nga imo Dios sa bug-os mo nga tagipusuon, sa bug-os mo nga kalag, sa bug-os mo nga kusog, kag sa bug-os mo nga hunahuna.^[a] Kag higugmaon mo ang imo kapareho pareho sang paghigugma mo sa imo kaugalingon.”^{[b] 28} Nagsiling si Jesus sa iya, “Husto gid ang imo sabat. Himua ina agod may kabuhi ka nga wala sing katapusan.”

²⁹ Pero indi gusto sang manunudlo sang Kasuguan nga mahuy-an siya, gani nagpamangkot pa gid siya, “Sin-o bala ang akon kapareho?” ³⁰ Ginsabat siya ni Jesus paagi sa isa ka estorya. Siling niya, “May isa ka tawo nga nagdulhog pa-Jerico halin sa Jerusalem. Samtang nagalakat siya, hinali lang nga ginbanggaan siya sang mga tulisan. Ginkuha nila ang iya pagkabutang pati ang iya bayo, ginbakol nila siya, kag ginbayaan nga lipong kag daw patay na. ³¹ Natabuan man nga may pari nga nagdulhog sa amo nga dalan. Pagkakita niya sang tawo nga nagahamyang, naglikaw siya sa pihak sang dalan kag gin-agyan lang niya siya. ³² Nag-agi man didto ang isa ka Levita.^[c] Pagkakita niya sang tawo naglikaw man siya kag nag-agi lang. ³³ Sang ulihi may nakaagi nga Samariahanon. Pagkakita niya sa tawo nga ginbakol naluoy gid siya. ³⁴ Gani ginpalapitan niya siya kag ginbulong. Ginbutangan niya sang lana kag bino ang iya pilas kag ginbugkusan. Dayon ginpasakay niya siya sa iya ginasakyan nga sapat kag gindala sa isa ka dalayunan. Didto, gin-atipan pa gid niya siya. ³⁵ Sang madason nga adlaw, ginhatagan niya sing kuwarta ang tag-iya sang dalayunan kag nagsiling, ‘Atipanon mo siya, kag kon kulangon pa ang akon ginhatag sa imo dugangan ko lang ini sa akon pagbalik diri.’ ”

³⁶ Dayon naghambal si Jesus sa manunudlo sang Kasuguan, “Ti sa imo, sin-o bala sa ila nga tatlo ang nagpakita nga siya ang kapareho sang ginbanggaan sang mga tulisan?” ³⁷ Nagsiling ang manunudlo sang Kasuguan, “Ang tawo nga nagpakita sang kaluoy sa iya.” Nagsiling dayon si Jesus, “Himua man ang pareho sang ginhimo niya.”

Nagbisita si Jesus sa Ila ni Marta kag Maria

³⁸ Nagpadayon sa paglakat si Jesus kag ang iya mga sumulunod, kag nakaabot sila sa isa ka baryo. May babayi didto nga ang iya ngalan si Marta. Ginpadayon niya sila sa iya balay. ³⁹ May utod siya nga si Maria nga nagpungko didto sa tiilan ni Ginoong Jesus kay gusto niya magpamati sang iya mga ginatudlo. ⁴⁰ Pero si Marta nagapalibog gid sa paghimos sang pagkaon nila ni Jesus. Gani nagpalapit siya kay Jesus kag nagsiling, “Ginoo, wala lang bala sing kaso sa imo nga ginapabay-an lang ako sang akon utod sa paghimos sang pagkaon? Abi hambali man siya nga buligan niya ako!” ⁴¹ Nagsabat ang Ginoo sa iya, “Ikaw Marta, madamo nga mga butang ang imo ginapaligban. ⁴² Isa ka butang gid lang ang kinahanglan kag amo ini ang ginpili ni Maria nga labing maayo, kag wala sing may makakuha sini sa iya.”