Chronological

25 Ang mga ^(A)ito ay mga kawikaan din ni Salomon, na isinalin ^(B)ng mga tao ni Hezekias na hari sa Juda.
^2 (C)Kaluwalhatian nga ng Dios na maglihim ng isang bagay:
Nguni't ang kaluwalhatian ng mga hari ay ^(D)magusisa ng isang bagay.
³ Gaya ng langit sa kataasan, at ng lupa sa kalaliman,
Gayon ang puso ng mga hari ay di masayod.
^4 (E)Alisin ang dumi sa pilak,
At lumalabas na isang kasangkapan sa ganang mangbububo:
^5 (F)Alisin ang masama sa harap ng hari,
At ang kaniyang luklukan ay matatatag sa katuwiran.
⁶ Huwag kang magpauna sa harapan ng hari,
At huwag kang tumayo sa dako ng mga dakilang tao:
^7 (G)Sapagka't maigi na sabihin sa iyo,
Sumampa ka rito:
Kay sa ibaba ka sa harapan ng pangulo,
Na nakita ng iyong mga mata.
^8 (H)Huwag kang makialam ng walang gunita sa pakikipagbabag,
Baka hindi mo maalaman kung ano ang gagawin sa wakas niyaon,
Pagka ikaw ay hiniya ng iyong kapuwa.
^9 (I)Ipaglaban mo ang iyong usap sa iyong kapuwa,
At huwag mong ihayag ang lihim ng iba:
¹⁰ Baka siyang nakakarinig ay umalipusta sa iyo,
At ang iyong pagkadusta ay hindi maalis.
¹¹ Salitang sinalita sa kaukulan
Ay gaya ng mga ^(J)mansanang ginto sa mga bilaong pilak.
¹² Kung paano ang hikaw na ginto, at kagayakang dalisay na ginto,
^(K)Gayon ang pantas na mananaway sa masunuring pakinig.
^13 (L)Kung paano ang lamig ng niebe sa panahon ng pagaani,
Gayon ang tapat na sugo sa kanila na nangagsugo sa kaniya;
Sapagka't kaniyang pinagiginhawa ang kaluluwa ng kaniyang mga panginoon.
^14 (M)Kung paano ang mga alapaap at hangin na walang ulan,
^(N)Gayon ang taong naghahambog ng kaniyang mga kaloob na walang katotohanan.
^15 (O)Sa pamamagitan ng pagpipigil ng loob ay napahihikayat ang pangulo,
At ang malumanay na dila ay bumabasag ng buto.
^16 (P)Nakasumpong ka ba ng pulot? kumain ka ng sapat sa iyo;
Baka ka masuya, at iyong isuka.
¹⁷ Magdalang ang iyong paa sa bahay ng iyong kapuwa;
Baka siya'y mayamot sa iyo, at ipagtanim ka.
^18 (Q)Ang tao na sumasaksi ng kasinungalingang saksi laban sa kaniyang kapuwa
Ay isang pangbayo ^(R)at isang tabak, at isang matulis na ^(S)pana.
¹⁹ Pagtiwala sa di tapat na tao sa panahon ng kabagabagan
Ay gaya ng baling ngipin, at ng nabaliang paa.
²⁰ Kung paano ang nangaagaw ng kasuutan sa panahong tagginaw, at kung paano ang suka sa sosa,
Gayon siyang umaawit ng mga awit sa mabigat na puso.
^21 (T)Kung ang iyong kaaway ay magutom, bigyan mo siya ng pagkain na makakain;
At kung siya'y mauhaw, bigyan mo siya ng tubig na maiinom:
²² Sapagka't ikaw ay magbubunton ng baga ng apoy sa kaniyang ulo,
^(U)At gagantihin ka ng Panginoon.
^23 (V)Ang hanging hilaga ay naglalabas ng ulan:
Gayon ^(W)ang dilang maninirang puri ay nakagagalit.
^24 (X)Maigi ang tumahan sa sulok ng bubungan,
Kay sa kasama ng palaaway na babae sa maluwang na bahay.
²⁵ Kung paano ang malamig na tubig sa uhaw na kaluluwa,
Gayon ang mga ^(Y)mabuting balita na mula sa malayong lupain.
²⁶ Kung paano ang malabong ^(Z)balon, at ang bukal na nalabusaw,
Gayon ang matuwid na tao na nagbigay daan sa harap ng masama.
²⁷ Hindi mabuting ^(AA)kumain ng maraming pulot:
Gayon ^(AB)ang paghanap ng tao ng kanilang sariling kaluwalhatian, ay hindi kaluwalhatian.
²⁸ Siyang hindi pumipigil ng kaniyang sariling diwa
Ay parang bayang nabagsak at walang kuta.

26 Kung paano ang niebe sa taginit, ^(AC)at kung paano ang ulan sa pagaani,
Gayon ang karangalan ay hindi nababagay sa mangmang.
² Kung paano ang maya sa kaniyang paggagala, kung paano ang langaylangayan sa kaniyang paglipad,
Gayon ^(AD)ang sumpa na walang kadahilanan ay hindi tumatalab.
^3 (AE)Ang paghagupit ay sa kabayo, ang paningkaw ay sa asno,
At ^(AF)ang pamalo ay sa likod ng mga mangmang.
^4 (AG)Huwag mong sagutin ang mangmang ng ayon sa kaniyang kamangmangan,
Baka ikaw man ay maging gaya rin niya.
^5 (AH)Sagutin mo ang mangmang ayon sa kaniyang kamangmangan,
Baka siya'y maging pantas sa ganang kaniya.
⁶ Siyang nagsusugo ng pasugo sa pamamagitan ng kamay ng mangmang
Naghihiwalay ng kaniyang mga paa, at umiinom sa kasiraan.
⁷ Ang mga hita ng pilay ay nabibitin:
Gayon ang talinghaga sa bibig ng mga mangmang.
⁸ Kung paano ang isa'y nagbabalot ng isang bato sa isang lambanog,
Gayon ang nagbibigay ng karangalan sa mangmang.
⁹ Kung paano ang tinik na tumutusok sa kamay ng lango,
Gayon ang talinghaga sa bibig ng mga mangmang.
¹⁰ Kung paano ang mamamana sumusugat sa lahat,
Gayon ang umupa sa mangmang at umuupa sa pagayongayon.
¹¹ Kung paano ang ^(AI)aso na bumabalik sa kaniyang suka,
Gayon ang mangmang na umuulit ng kaniyang kamangmangan.
^12 (AJ)Nakikita mo ba ang taong pantas sa ganang kaniyang sarili.
May higit na pagasa sa mangmang kay sa kaniya.
^13 (AK)Sinabi ng tamad, May leon sa daan;
Isang leon ay nasa mga lansangan.
¹⁴ Kung paano ang pintuan ay pumipihit sa kaniyang bisagra,
Gayon ang tamad sa kaniyang higaan.
^15 (AL)Idinadampot ng tamad ang kaniyang kamay sa pinggan;
Napapagod siyang dalhin uli sa kaniyang bibig.
¹⁶ Ang tamad ay lalong pantas sa ganang kaniyang sarili
Kay sa pitong tao na makapagbibigay katuwiran.
¹⁷ Ang nagdaraan, at nakikialam sa pagaaway na hindi ukol sa kaniya,
Ay gaya ng humahawak ng aso sa mga tainga.
¹⁸ Kung paano ang taong ulol na naghahagis ng mga dupong na apoy,
Mga pana, at kamatayan;
¹⁹ Gayon ang tao na nagdadaya sa kaniyang kapuwa,
At nagsasabi, ^(AM)Hindi ko ba ginagawa sa paglilibang?
²⁰ Sapagka't sa kakulangan ng gatong ay namamatay ang apoy:
^(AN)At kung saan walang mapaghatid-dumapit ay tumitigil ang pagkakaalit.
²¹ Kung paano ang mga uling sa mga baga, at ang kahoy sa apoy;
Gayon ^(AO)ang taong madaldal na nagpapaningas ng pagkakaalit.
^22 (AP)Ang mga salita ng mapaghatid-dumapit ay parang mga masarap na subo,
At nagsisibaba sa mga pinakaloob na bahagi ng tiyan.
²³ Mga mapusok na labi at masamang puso
Ay parang sisidlang-lupa na nababalot ng dumi ng pilak.
²⁴ Ang nagtatanim ay nagpapakunwari ng kaniyang mga labi,
Nguni't siya'y naglalagay ng pagdaraya sa loob niya:
^25 (AQ)Pagka siya'y nagsasalitang mainam, huwag mo siyang paniwalaan;
Sapagka't may pitong karumaldumal sa kaniyang puso:
²⁶ Bagaman ang kaniyang pagtatanim ay magtakip ng karayaan,
At ang kaniyang kasamaan ay lubos na makikilala sa harap ng kapisanan.
^27 (AR)Ang humuhukay ng lungaw ay mabubuwal doon:
At siyang nagpapagulong ng bato, ay babalikan nito siya.
²⁸ Ang sinungaling na dila ay nagtatanim sa mga sinaktan niya;
At ang bibig ng kunwang mapagpuri ay gumagawa ng kapahamakan.