Old/New Testament
27 Chớ khoe khoang về ngày mai,
Vì con không biết ngày mai điều gì sẽ xảy ra.
2 Hãy để người khác khen con, chứ không phải miệng con;
Hãy để người ngoài khen con chứ không phải môi con.
3 Đá thì nặng, cát cũng nặng,
Nhưng sự khiêu khích của kẻ ngu dại còn nặng hơn cả hai.
4 Cơn thịnh nộ thì tàn ác, cơn giận như nước lụt,
Nhưng ai đứng nổi trước cơn ghen?[a]
5 Thà quở trách công khai
Tốt hơn là yêu thương kín đáo.
6 Thương tổn do người bạn gây ra,
Còn đáng tin hơn vô số cái hôn của kẻ thù ghét mình.
7 Kẻ no nê gớm ghiếc mật ong,
Nhưng đối với kẻ đói khát thì vật đắng cũng thành ngọt ngào.
8 Kẻ lưu lạc xa quê hương
Như chim lạc xa tổ.
9 Dầu và hương thơm làm lòng người vui vẻ;
Lời khuyên ngọt ngào của tình bạn mang đến lời tư vấn cho mình.[b]
10 Đừng từ bỏ bạn con hay bạn của cha con;
Đừng đến nhà bà con mình trong ngày hoạn nạn;
Người láng giềng gần tốt hơn là anh em ở xa.
11 Hỡi con ta, hãy khôn ngoan và làm cho lòng ta vui vẻ,
Để ta có thể trả lời kẻ chỉ trích ta.
12 Người khôn ngoan thấy tai họa nên ẩn trốn;
Kẻ ngu dại cứ tiến tới và bị họa.
13 Hãy lấy áo kẻ bảo lãnh cho người lạ;
Hãy giữ nó làm tin vì nó bảo lãnh cho người đàn bà lạ.
14 Nếu một người sáng sớm lớn tiếng chúc lành người bạn hữu,
Lời chúc bị coi như lời rủa.
15 Một người đàn bà hay cãi cọ,
Giống như những giọt nước rả rích trong ngày mưa;
16 Ai muốn kiềm chế nàng như bắt giữ gió lại;
Và như lấy tay phải đựng dầu.
17 Một người rèn luyện nhân cách[c] người lân cận
Giống như sắt mài bén sắt.
18 Ai chăm sóc cây vả sẽ ăn trái vả;
Người phục vụ chủ mình sẽ được trọng đãi.
19 Lòng người phản ánh con người,
Giống như mặt một người phản chiếu trong nước;
20 Âm Phủ[d] và sự hủy diệt[e] không bao giờ thỏa mãn;
Con mắt loài người cũng vậy.
21 Lò luyện kim để thử bạc, lò lửa để thử vàng;
Một người được thử bằng lời khen ngợi.
22 Dù con dùng chày giã kẻ ngu
Trong cối chung với gạo,
Thì sự ngu dại cũng không lìa khỏi nó.
23 Hãy biết rõ tình trạng[f] bầy chiên của con;
Hãy chú tâm vào đàn bò của con.
24 Vì giàu có không tồn tại mãi mãi
Và mão triều không còn lại đời đời.
25 Khi cỏ khô biến mất, cỏ mới mọc lên;
Rau cỏ trên núi được thu nhặt lại.
26 Chiên của con sẽ cung cấp quần áo cho con;
Dê đực sẽ là giá đám ruộng.
27 Con sẽ có đủ sữa dê làm thực phẩm;
Làm đồ ăn cho gia đình con;
Và sự sống cho các tớ gái con.
28 Kẻ ác bỏ chạy dù không ai đuổi;
Còn người công chính tự tin như con sư tử.
2 Một nước loạn lạc có nhiều người lãnh đạo;
Nhưng nhờ một người sáng suốt và hiểu biết, nước được bền vững lâu dài.
3 Người khốn khó[g] áp bức người cùng khốn,
Khác nào trận mưa lớn không đem lại mùa màng.
4 Người từ bỏ Kinh Luật khen ngợi kẻ ác;
Còn người tuân giữ Kinh Luật chống lại chúng.
5 Người gian ác không hiểu sự công bình;
Còn người tìm kiếm CHÚA hiểu biết tất cả.
6 Thà nghèo nhưng sống ngay thẳng
Hơn là giàu có theo đường lối gian tà.
7 Ai tuân giữ Kinh Luật là đứa con sáng suốt;
Còn kết bạn với kẻ tham ăn uống làm nhục cha mình.
8 Người nào làm giàu nhờ cho vay nặng lãi
Tức là thu góp của cải cho người có lòng thương xót người nghèo.
9 Người nào ngoảnh tai không nghe theo Kinh Luật,
Lời cầu nguyện của người ấy cũng là sự gớm ghiếc.
10 Ai dẫn kẻ ngay thẳng vào đường ác
Sẽ rơi vào hố của chính mình;
Nhưng người vô tội sẽ thừa hưởng phúc lành.
11 Người giàu tự cho mình khôn ngoan,
Nhưng một người nghèo sáng suốt thấy rõ người.
12 Khi người công chính chiến thắng, có nhiều vinh hiển;
Nhưng khi kẻ ác nổi lên, người ta đi ẩn trốn.
13 Ai che giấu sự vi phạm mình sẽ không được thịnh vượng,
Nhưng người nào xưng ra và từ bỏ nó sẽ được thương xót.
14 Phước cho người nào luôn luôn kính sợ CHÚA;[h]
Nhưng kẻ có lòng chai đá sẽ rơi vào tai họa.
15 Kẻ ác cai trị dân nghèo,
Giống như sư tử gầm rống, như gấu rượt mồi.
16 Kẻ cai trị thiếu hiểu biết cũng lắm bạo tàn;
Người ghét lợi bất chính sẽ sống lâu.
17 Nếu người nào mang nợ máu của một sinh mạng,
Hãy để hắn làm kẻ trốn tránh cho đến chết,
Đừng có ai giúp đỡ nó.
18 Người nào bước đi ngay thẳng sẽ được giải cứu;
Kẻ theo đường lối gian tà sẽ sa ngã thình lình.
19 Người nào cày ruộng mình sẽ được đầy thực phẩm,
Nhưng kẻ theo đuổi hư không sẽ bị nghèo khó.
20 Người trung tín được nhiều phước lành,
Còn kẻ vội làm giàu ắt sẽ không tránh khỏi hình phạt.
21 Thiên vị là điều không tốt,
Nhưng vì một miếng bánh người ta có thể làm điều trái.
22 Người có mắt gian chạy theo giàu có,
Nhưng người không biết rằng sự mất mát sẽ đến.
23 Người nào quở trách một người,
Về sau sẽ được biết ơn hơn là kẻ dùng lưỡi nịnh hót.
24 Kẻ nào ăn cắp của cha mẹ rồi nói rằng
Ấy không phải là tội,
Kẻ ấy là bạn của kẻ phá hoại.
25 Kẻ tham lam gây ra tranh cãi,
Nhưng người nào tin cậy CHÚA sẽ được thịnh vượng.
26 Kẻ tin cậy nơi lòng mình là kẻ ngu dại,
Nhưng ai bước đi theo sự khôn ngoan sẽ được an toàn.
27 Người nào ban cho người nghèo sẽ không thiếu thốn,
Nhưng ai nhắm mắt làm ngơ sẽ gặp nhiều rủa sả.
28 Khi kẻ ác hưng thịnh người ta đi trốn,
Nhưng khi chúng bị hủy diệt, người công chính sẽ gia tăng.
29 Một người thường bị quở trách nhưng vẫn cứng đầu,
Sẽ bị hủy diệt thình lình không phương cứu chữa.
2 Khi người công chính gia tăng[i] dân chúng vui mừng;
Nhưng khi kẻ ác cai trị, dân chúng than thở.
3 Người nào yêu thích sự khôn ngoan làm cho cha mình vui mừng;
Nhưng kẻ kết bạn với phường đĩ điếm tiêu tán của cải.
4 Nhờ sự công bình, vua làm cho đất nước bền vững;
Nhưng kẻ tham nhũng hủy hoại quốc gia.
5 Kẻ nào nịnh hót người láng giềng,
Tức là giăng lưới dưới chân người.
6 Kẻ ác mắc bẫy trong chính tội lỗi của hắn;
Nhưng người công chính ca hát và vui mừng.
7 Người công chính biết quyền lợi của kẻ nghèo;
Kẻ ác không có sự hiểu biết ấy.
8 Kẻ nhạo báng khơi ngọn lửa náo loạn trong thành lên;
Nhưng người khôn ngoan đẩy lui cơn giận dữ.
9 Nếu một người khôn ngoan tranh tụng với một kẻ ngu dại;
Chỉ đưa đến giận dữ, cười cợt và không có hòa giải.
10 Kẻ khát máu ghét người vô tội;
Nhưng người ngay thẳng bảo vệ[j] mạng sống người vô tội.
11 Kẻ ngu dại bộc lộ tất cả sự giận dữ,
Nhưng người khôn ngoan im lặng kiềm chế nó.
12 Nếu một người cai trị nghe lời dối trá,
Tất cả những kẻ phục vụ người đều là gian ác.
13 Người nghèo khổ và kẻ áp bức đều gặp nhau ở một điểm chung,
Mắt cả hai người đều nhận ánh sáng từ CHÚA.
14 Nếu vua xét xử công bình người nghèo,
Ngôi vua sẽ được bền vững đời đời.
15 Roi vọt và quở trách đem lại khôn ngoan,
Còn đứa con lêu lổng làm mẹ nó hổ thẹn.
16 Khi kẻ ác gia tăng, tội lỗi gia tăng;
Nhưng người công chính sẽ thấy sự sụp đổ của chúng.
17 Hãy kỷ luật con cái, nó sẽ cho con an nghỉ;
Và làm cho linh hồn con vui vẻ.
18 Ở đâu không có khải tượng, dân chúng phóng túng;
Nhưng phước cho người tuân giữ Kinh Luật.
19 Lời nói suông không sửa trị được nô lệ,
Vì dù hiểu nó cũng không vâng lời.
20 Con có thấy một người ăn nói hấp tấp không?
Kẻ ngu dại còn có hy vọng hơn người đó.
21 Người nào nuông chiều đầy tớ từ thuở nhỏ,
Cuối cùng sẽ bị buồn thảm.[k]
22 Người hay giận gây sự tranh cãi;
Còn kẻ nóng tính vi phạm nhiều.
23 Người tự cao sẽ bị hạ thấp;
Nhưng người có lòng khiêm nhường sẽ được tôn trọng.
24 Người nào tòng phạm với kẻ ăn trộm ghét linh hồn mình;
Người nghe lời rủa sả nhưng không dám nói ra.[l]
25 Sợ loài người là một cái bẫy cho mình;
Nhưng ai tin cậy CHÚA được an toàn.
26 Nhiều người tìm kiếm ân huệ nơi vua chúa;
Nhưng người ta được CHÚA xử công bình.
27 Kẻ bất công là điều ghê tởm cho người công chính;
Nhưng người theo đường lối ngay thẳng là điều ghê tởm cho kẻ ác.
Phao-lô Bênh Vực Chức Vụ Mình
10 Nhờ đức nhu mì và nhân từ của Chúa Cứu Thế, tôi, Phao-lô, nài khuyên anh chị em. Tôi là người mềm mỏng khi ở trước mặt anh chị em nhưng lúc vắng mặt lại rất cứng rắn đối với anh chị em. 2 Đến khi có mặt, xin anh chị em đừng để tôi bạo dạn dùng biện pháp mạnh mà đối xử với những người cho rằng chúng tôi sống theo xác thịt. 3 Vì dù sống trong xác thịt, chúng tôi không chiến đấu theo xác thịt đâu. 4 Vì vũ khí chiến đấu của chúng tôi không phải là loại vũ khí xác thịt nhưng là quyền năng Đức Chúa Trời để phá hủy các thành lũy, đánh đổ các lý luận, 5 và mọi sự kiêu căng nghịch với sự hiểu biết về Đức Chúa Trời, chúng tôi cũng bắt mọi tư tưởng phải vâng phục Chúa Cứu Thế. 6 Và khi anh chị em đã hoàn toàn vâng phục, chúng tôi cũng sẵn sàng sửa phạt mọi hành động không vâng lời.
7 Anh chị em đang xem xét theo bề ngoài. Nếu có ai tin rằng mình thuộc về Chúa Cứu Thế thế nào thì chúng tôi cũng thuộc về Ngài thể ấy. 8 Dù tôi có hơi tự hào đôi chút về thẩm quyền Chúa ban cho chúng tôi để xây dựng anh chị em, chứ không phải để phá hoại, thì tôi cũng không hổ thẹn. 9 Tôi cũng không muốn ra vẻ đe dọa anh chị em bằng thư từ. 10 Vì có người nói thư Phao-lô viết thì nặng lời và mạnh bạo nhưng khi có mặt thì yếu ớt và lời nói không ra gì. 11 Kẻ ấy phải hiểu rằng khi chúng tôi vắng mặt, lời trong thư thế nào, thì khi có mặt, hành động của chúng tôi cũng thế ấy.
12 Vì chúng tôi không muốn xếp hạng hoặc sánh mình với những người tự đắc. Nhưng họ tự lấy mình đo mình và lấy mình so sánh với nhau thì rõ là thiếu hiểu biết. 13 Chúng tôi không tự hào quá mức nhưng theo mức độ mà Đức Chúa Trời đã phân định cho chúng tôi; trong giới hạn đó, chúng tôi đến với anh chị em. 14 Chúng tôi không vượt quá giới hạn mình như một người chưa từng đến cùng anh chị em, nhưng chúng tôi là người đầu tiên đem Phúc Âm của Chúa Cứu Thế đến cho anh chị em. 15 Chúng tôi không tự hào quá mức về công lao của những người khác.[a] Nhưng hy vọng rằng khi đức tin anh chị em tăng trưởng thì phạm vi hoạt động của chúng tôi giữa anh chị em cũng gia tăng bội phần, 16 đến nỗi chúng tôi có thể truyền giảng Phúc Âm vượt quá lãnh thổ của anh chị em, tuy nhiên chúng tôi không tự hào về công việc đã làm trong địa phận người khác.
17 Vì ai tự hào hãy tự hào trong Chúa.[b]
18 Vì không phải ai tự hào thì được nhìn nhận là có giá trị nhưng chỉ người nào được Chúa khen.
New Vietnamese Bible. Used by permission of VBI (www.nvbible.org)