Old/New Testament
19 Thà nghèo mà sống chính trực
Hơn là kẻ có môi miệng gian tà và ngu dại.
2 Lòng nhiệt thành[a] mà thiếu hiểu biết cũng không tốt;
Kẻ bước đi vội vã sẽ trượt ngã.
3 Sự ngu dại của một người làm đường lối người hư hại,
Rồi lòng người lại oán trách CHÚA.
4 Giàu có thêm nhiều bạn hữu,
Nhưng nghèo khó bạn lại bỏ rơi.
5 Người làm chứng gian sẽ bị trừng phạt,
Và kẻ nói dối sẽ không tránh khỏi.
6 Người quyền quý được nhiều kẻ nịnh hót,
Và mọi người đều là bạn của người hay ban tặng.
7 Ngay cả anh em của người nghèo khó cũng ghét người,
Huống gì bè bạn lại không xa lánh người;
Người chạy theo năn nỉ,
Họ không còn ở đó nữa.
8 Ai nhận được lòng khôn ngoan, yêu mến linh hồn mình;
Người nào giữ được sự sáng suốt, tìm được phúc lành.
9 Người làm chứng gian sẽ bị trừng phạt,
Và kẻ nói dối sẽ bị hủy diệt.
10 Xa hoa không xứng với kẻ ngu dại;
Huống hồ kẻ nô lệ cai trị hoàng tử.
11 Người hiểu biết chậm nóng giận,
Và vì sự vinh hiển của mình, người bỏ qua sự xúc phạm.
12 Cơn giận của vua khác nào sư tử rống,
Nhưng ân huệ của vua như sương móc trên cỏ.
13 Một đứa con ngu dại làm tai hại cho cha;
Một người vợ hay cằn nhằn như nước mưa nhỏ giọt không dứt.
14 Nhà cửa và tài sản là cơ nghiệp thừa hưởng của cha ông;
Nhưng một người vợ khôn ngoan đến từ CHÚA.
15 Lười biếng làm cho người ta ngủ mê,
Và người ở không thì sẽ bị đói.
16 Người nào giữ điều răn, gìn giữ linh hồn mình;
Còn kẻ khinh thường đường lối mình sẽ chết.
17 Người nào nhân từ đối với người nghèo là cho CHÚA vay mượn;
Ngài sẽ đền đáp cho việc lành của người.
18 Hãy kỷ luật con vì còn hy vọng,
Nhưng đừng đành tâm hại nó.
19 Kẻ hay giận dữ sẽ phải chịu hình phạt;
Nếu con giải cứu nó, con lại phải làm nữa.
20 Hãy nghe lời khuyên, nhận sự giáo huấn,
Để cuối cùng con trở nên khôn ngoan.
21 Lòng người có nhiều kế hoạch,
Nhưng ý định của CHÚA mới được thành tựu.
22 Điều người ta mong muốn nơi một người là lòng trung thành;[b]
Thà làm một người nghèo hơn là kẻ dối trá.
23 Kính sợ CHÚA dẫn đến sự sống;
Được mãn nguyện và tai họa không đụng đến.
24 Kẻ lười biếng thò tay vào đĩa,
Rồi cũng không đưa tay lên miệng.
25 Hãy đánh đòn kẻ nhạo báng thì kẻ đơn sơ sẽ học khôn;
Hãy quở trách người hiểu biết thì người sẽ học được tri thức.
26 Kẻ bạc đãi cha, xô đuổi mẹ
Là đứa con xấu hổ và nhục nhã.
27 Hỡi con, khi không nghe lời giáo huấn nữa,
Con sẽ lầm lạc xa lời tri thức.
28 Nhân chứng dối chế nhạo sự công bình;
Miệng kẻ gian ác nuốt điều tội lỗi.
29 Án phạt đã dành sẵn cho kẻ nhạo báng,
Và roi vọt dành cho lưng kẻ ngu dại.
20 Rượu nho là kẻ nhạo báng, rượu mạnh là kẻ cãi lộn;
Người nào bị nó quyến rũ không phải người khôn.
2 Cơn thịnh nộ của vua như sư tử rống;
Kẻ nào chọc giận vua ắt phạm đến mạng sống mình.
3 Tránh tranh cãi là vinh dự cho con người,
Còn kẻ ngu dại hay cãi cọ.
4 Kẻ lười biếng không cày cấy lúc mùa đông,
Nên vào mùa gặt người tìm kiếm nhưng chẳng thấy gì.
5 Ý định trong lòng người như nước sâu,
Nhưng người sáng suốt sẽ múc lấy.
6 Nhiều người tuyên bố rằng mình nhân từ,
Nhưng ai tìm được một người trung tín?
7 Người công chính sống trong thành thực;
Con cái đến sau họ sẽ được phước.
8 Vua ngồi trên ngai đoán xét,
Người lấy mắt sàng sảy mọi điều ác.
9 Ai có thể nói ta đã luyện sạch lòng ta;
Ta trong sạch khỏi tội lỗi?
10 Cân nhẹ, đo thiếu,
Cả hai đều gớm ghiếc đối với CHÚA.
11 Ngay cả trẻ con cũng được bày tỏ qua hành động;
Trong sự cư xử của chúng, trong sạch hay ngay thẳng.
12 Tai để nghe, mắt để thấy;
CHÚA tạo nên cả hai.
13 Chớ yêu thích ngủ nghê e rằng con sẽ nghèo khổ;
Hãy mở mắt ra thì con sẽ đầy đủ cơm gạo.[c]
14 Khách mua hàng chê “xấu! xấu!”
Nhưng khi đi khỏi đó thì lại khen.
15 Có vàng và nhiều ngọc quý,
Nhưng môi miệng có tri thức là châu ngọc quý giá.
16 Hãy lấy áo kẻ bảo lãnh cho người xa lạ;
Hãy giữ nó làm tin vì nó bảo lãnh cho người xa lạ.[d]
17 Bánh gian dối lấy làm ngọt ngào,
Nhưng cuối cùng miệng nó sẽ đầy sạn.
18 Kế hoạch thành tựu nhờ cố vấn;
Tham chiến phải được hướng dẫn khôn ngoan.
19 Kẻ ngồi lê đôi mách hay tiết lộ bí mật,
Vậy chớ giao du với kẻ hở môi.
20 Kẻ nào rủa sả cha mẹ;
Ngọn đèn nó sẽ tắt trong tối tăm mù mịt.
21 Sản nghiệp nhận được vội vàng lúc đầu,
Về sau sẽ không được chúc phước.
22 Chớ nói rằng: Ta sẽ báo trả điều ác,
Hãy chờ đợi CHÚA, Ngài sẽ giải cứu con.
23 Quả cân nhẹ là điều ghê tởm đối với CHÚA;
Cái cân gian là điều không đẹp lòng Ngài.
24 Những bước đường của một người đến từ CHÚA;
Vậy thì làm sao một người hiểu được đường lối của mình?
25 Ấy là một cái bẫy cho người nào vội biệt vật gì ra thánh,
Và sau khi thề nguyện mới suy nghĩ lại.
26 Một vua khôn ngoan sàng lọc kẻ gian ác,
Và cho bánh xe đập lúa cán trên chúng.
27 Tâm linh trong con người là ngọn đèn của CHÚA,
Nó xem xét mọi nơi sâu kín nhất trong lòng.
28 Tình yêu thương và trung tín gìn giữ một vị vua;
Ngôi vua được bền vững nhờ tình yêu thương.
29 Sự vinh quang của tuổi trẻ là sức lực,
Và vinh hiển của người già là tóc bạc.
30 Những lằn roi làm đau đớn sẽ tẩy sạch điều ác;
Đòn vọt làm sạch nơi sâu kín nhất trong lòng.
21 Lòng của vua như dòng nước trong tay CHÚA;
Ngài định hướng cho nó chảy về nơi nào tùy ý Ngài.
2 Mọi đường lối của một người đều ngay thẳng trước mắt mình,
Nhưng CHÚA xem xét tấm lòng.
3 Hành động công chính và công bình
Đẹp lòng CHÚA hơn là lễ vật sinh tế.
4 Mắt tự cao, lòng kiêu ngạo,
Ngọn đèn của kẻ gian ác đều là tội lỗi.
5 Những ý tưởng của người cần mẫn chắc chắn sẽ dẫn đến dư dật,
Nhưng mọi kẻ hấp tấp sẽ đến sự thiếu thốn.
6 Của cải kiếm được nhờ lưỡi dối trá,
Như hơi nước thoáng qua của kẻ tìm kiếm sự chết.[e]
7 Bạo lực của kẻ ác sẽ lôi cuốn chúng nó đi,
Vì chúng từ khước làm điều công bình.
8 Con đường của kẻ phạm tội là cong vẹo,
Nhưng hành động của người trong sạch thì ngay thẳng.
9 Thà ở nơi góc mái nhà,
Còn hơn là sống chung nhà với một người đàn bà hay cãi cọ.
10 Linh hồn kẻ ác mong ước điều ác;
Người láng giềng nó không được ơn trước mắt nó.
11 Khi kẻ nhạo báng bị trừng phạt, người đơn sơ sẽ nên khôn ngoan;
Khi người khôn ngoan được giáo huấn, người sẽ nhận được tri thức.
12 Đấng Công Chính quan sát nhà kẻ ác;
Ngài ném kẻ ác vào tai họa.
13 Người nào bịt tai không nghe tiếng kêu la của kẻ nghèo khổ,
Khi người ấy kêu van cũng sẽ không được đáp lời.
14 Quà biếu kín đáo sẽ làm nguôi cơn thịnh nộ;
Của hối lộ bỏ vào lòng sẽ làm nguôi cơn giận.
15 Hành động công bình là niềm vui cho người công chính,
Nhưng là sự kinh hoàng cho kẻ làm tội ác.
16 Người nào đi lạc khỏi con đường khôn ngoan
Sẽ an nghỉ trong hội người chết.
17 Kẻ ham vui thú sẽ nghèo khổ;
Người mê rượu và dầu thơm sẽ không thể giàu có.
18 Kẻ gian ác là tiền chuộc mạng cho người công chính;
Kẻ xảo trá sẽ thế chỗ cho người ngay thẳng.
19 Thà sống trong sa mạc,
Hơn là sống với người đàn bà hay cãi cọ và than phiền.
20 Châu báu và dầu ở trong nhà người khôn ngoan;
Nhưng kẻ ngu dại ăn tiêu hết.
21 Người nào theo đuổi sự công chính và tình yêu thương,
Sẽ tìm thấy sự sống, công chính và vinh quang.
22 Người khôn ngoan tấn công thành trì kẻ mạnh,
Người đánh đổ đồn lũy mà họ tin cậy.
23 Người nào gìn giữ miệng lưỡi,
Gìn giữ linh hồn khỏi hoạn nạn.
24 Tên của kẻ nhạo báng là kiêu ngạo và tự cao;
Nó hành động láo xược và kiêu căng.
25 Dục vọng của kẻ lười biếng,
Sẽ giết chết nó vì tay nó từ chối làm việc.
26 Suốt ngày kẻ tham lam chỉ ham muốn;
Nhưng người công chính hay ban cho và không bủn xỉn.
27 Vật tế lễ của kẻ gian ác là vật gớm ghiếc;
Huống hồ khi chúng dâng với ác ý.
28 Kẻ làm chứng dối sẽ bị hủy diệt,
Nhưng người biết nghe sẽ được nói mãi mãi.
29 Kẻ ác mặt dày mày dạn,
Nhưng người ngay thẳng thiết lập[f] đường lối mình.
30 Không có sự khôn ngoan, sáng suốt,
Hay cố vấn nào thắng hơn CHÚA.
31 Ngựa được trang bị cho ngày chiến trận,
Nhưng chiến thắng thuộc về CHÚA.
7 Anh chị em yêu dấu, vì chúng ta có những lời hứa như thế, hãy thanh tẩy chính mình cho sạch những điều ô uế về phần thân thể lẫn tâm linh, hãy hoàn thành sự thánh hóa trong niềm kính sợ Đức Chúa Trời.
Phao-lô Vui Mừng
2 Hãy mở rộng lòng anh chị em cho chúng tôi. Chúng tôi không đối xử bất công với ai, không làm hại ai, không lừa gạt ai. 3 Tôi nói như thế không phải kết án anh chị em vì tôi đã nói rằng anh chị em ở trong lòng chúng tôi đến nỗi chúng ta cùng sống chết với nhau. 4 Tôi rất tin tưởng nơi anh chị em và hãnh diện về anh chị em; tôi vẫn được đầy sự an ủi, tràn ngập niềm vui ngay giữa mọi cơn hoạn nạn.
5 Vì khi đến Ma-xê-đoan, thể xác chúng tôi không được nghỉ ngơi chút nào, lại còn khốn khổ đủ điều, bên ngoài thì tranh đấu, bên trong thì lo sợ. 6 Nhưng Đức Chúa Trời, Đấng vẫn an ủi kẻ nản lòng, đã an ủi chúng tôi bằng cách đưa Tích đến thăm chúng tôi. 7 Chúng tôi được an ủi không những chỉ vì sự thăm viếng của Tích nhưng cũng vì người được anh chị em an ủi. Tích cho chúng tôi biết lòng anh chị em mong đợi, khóc lóc và sốt sắng đối với tôi, nên tôi càng vui mừng hơn.
8 Tôi không còn hối tiếc vì bức thư của tôi đã làm anh chị em buồn rầu, dù lúc ấy tôi đã hối tiếc, vì tôi biết bức thư ấy chỉ làm anh chị em buồn rầu ít lâu thôi. 9 Nay tôi vui mừng, không phải mừng vì đã làm anh chị em buồn nhưng vì sự buồn rầu ấy đã giúp anh chị em hối cải. Vì anh chị em đã buồn rầu theo ý Đức Chúa Trời, như thế chúng tôi đã không làm hại gì cho anh chị em. 10 Vì sự buồn rầu theo ý Đức Chúa Trời đem lại hối cải để được cứu rỗi, đó là điều không cần hối tiếc. Nhưng sự buồn rầu theo thế gian đem lại sự chết. 11 Vậy, anh chị em hãy xem, sự buồn rầu theo ý Đức Chúa Trời đã sinh ra trong anh chị em tấm lòng tha thiết là dường nào. Lại thêm sự cố gắng thanh minh, ân hận, sợ sệt, mong đợi, nhiệt thành, trách phạt. Về mọi mặt, anh chị em đã chứng tỏ mình trong sạch trong vấn đề ấy.
12 Thế thì dù tôi viết cho anh chị em, tôi không viết vì cớ người làm điều quấy cũng không phải viết vì cớ người bị xúc phạm nhưng để chứng tỏ lòng nhiệt thành của anh chị em đối với chúng tôi trước mặt Chúa. Nhờ thế chúng tôi được an ủi.
13 Ngoài sự an ủi ấy, chúng tôi lại càng vui mừng hơn vì Tích được vui vẻ, nhờ tất cả anh chị em đã giúp cho tâm linh người được bình an. 14 Nếu tôi đã khoe với Tích điều gì về anh chị em thì tôi cũng không phải hổ thẹn. Trái lại, cũng như tất cả những điều chúng tôi nói với anh chị em đều thật, nên lời khoe của chúng tôi về anh chị em với Tích cũng chân thật. 15 Lòng quý mến của người đối với anh chị em càng gia tăng bội phần khi người nhớ lại thế nào tất cả anh chị em đã vâng lời, đã kính cẩn run sợ đón tiếp người. 16 Tôi vui mừng vì có thể hoàn toàn tín nhiệm anh chị em.
New Vietnamese Bible. Used by permission of VBI (www.nvbible.org)