M’Cheyne Bible Reading Plan

27 Drottinn talaði við Móse og sagði:

² "Tala þú til Ísraelsmanna og seg við þá: Ef maður gjörir heit og heitir Drottni mönnum eftir mati þínu,

³ þá skalt þú meta karlmann frá tvítugsaldri til sextugs á fimmtíu sikla silfurs eftir helgidóms sikli.

⁴ Sé það kona, þá skalt þú meta hana á þrjátíu sikla.

⁵ Sé það frá fimm til tuttugu ára að aldri, þá skalt þú meta pilt á tuttugu sikla, en stúlku á tíu sikla.

⁶ Sé það frá eins mánaðar til fimm ára að aldri, þá skalt þú meta svein á fimm sikla silfurs, en mey skalt þú meta á þrjá sikla silfurs.

⁷ Sé það sextugt og þaðan af eldra, þá skalt þú, sé það karlmaður, meta hann á fimmtán sikla, en kvenmann á tíu sikla.

⁸ En eigi hann ekki fyrir því, er þú metur, þá skal leiða hann fyrir prest, og prestur skal meta hann. Eftir efnahag þess, er heitið gjörir, skal prestur meta hann.

⁹ Færi menn Drottni fórnargjöf af fénaði, þá skal allt það af honum heilagt vera, sem Drottni er gefið.

¹⁰ Eigi má hafa kaup á því eða skipta því, vænu fyrir rýrt eða rýru fyrir vænt. Nú eru skipti höfð á skepnum og skulu þær vera heilagar, bæði sú, er látin er í skiptin, og sú, er fyrir kemur.

¹¹ En sé það einhver óhreinn fénaður, er eigi má færa Drottni að fórnargjöf, þá skal leiða skepnuna fyrir prest.

¹² Og prestur skal meta hana, eftir því sem hún er væn eða rýr til, og skal mat þitt, prestur, standa.

¹³ En vilji hann leysa hana, skal hann gjalda fimmtungi meira en þú metur.

¹⁴ Nú helgar maður Drottni hús sitt að helgigjöf, og skal þá prestur virða það eftir því sem það er gott eða lélegt til. Skal standa við það, sem prestur metur.

¹⁵ En vilji sá, er hús sitt hefir helgað, leysa það, skal hann gjalda fimmtung umfram virðingarverð þitt, og er það þá hans.

¹⁶ Helgi maður Drottni nokkuð af óðalslandi sínu, þá skal mat þitt fara eftir útsæðinu: kómer útsæðis af byggi á fimmtíu sikla silfurs.

¹⁷ Helgi hann land sitt frá fagnaðarári, þá skal standa við mat þitt.

¹⁸ En helgi hann land sitt eftir fagnaðarár, þá skal prestur reikna honum verðið eftir árunum, sem eftir eru til fagnaðarárs, og skal þá dregið af mati þínu.

¹⁹ En vilji sá, er helgað hefir land sitt, leysa það, skal hann gjalda fimmtung umfram verð það, er þú metur, og skal hann þá halda því.

²⁰ En leysi hann eigi landið, en selur landið öðrum manni skal eigi heimilt að leysa það framar,

²¹ heldur skal landið, er það losnar á fagnaðarárinu, verða helgað Drottni, eins og bannfært land. Skal það verða eign prests.

²² Helgi hann Drottni keypt land, sem eigi er af óðalslandi hans,

²³ þá skal prestur reikna fyrir hann, hve mikil upphæðin verði eftir mati þínu til fagnaðarárs, og skal hann þann dag greiða það, er þú metur, svo sem helgigjöf Drottni til handa.

²⁴ En fagnaðarárið hverfur landið aftur undir þann, er hann keypti það af, undir þann, er á það með óðalsrétti.

²⁵ Og allt mat þitt skal vera í helgidóms siklum. Skulu vera tuttugu gerur í sikli.

²⁶ En frumburði af fénaði, sem Drottni heyra, fyrir því að þeir eru frumbornir, skal enginn helga. Hvort heldur er nautgripur eða sauðkind, þá heyrir það Drottni.

²⁷ En sé það af hinum óhreina fénaði, þá skal hann leysa það eftir mati þínu og gjalda fimmtung umfram, en sé það ekki leyst, skal selja það eftir mati þínu.

²⁸ Þó skal eigi selja eða leysa nokkurn hlut bannfærðan, það er einhver helgar Drottni með bannfæringu af einhverju því, er hann á, hvort heldur er maður, skepna eða óðalsland hans. Sérhver hlutur bannfærður er alhelgaður Drottni.

²⁹ Engan bannfærðan mann má leysa, hann skal líflátinn verða.

³⁰ Öll jarðartíund heyrir Drottni, hvort heldur er af ávexti jarðar eða aldinum trjáa. Hún er helguð Drottni.

³¹ En vilji einhver leysa nokkuð af tíund sinni, þá skal hann gjalda fimmtung umfram.

³² Öll tíund af nautgripum og sauðfé, öllu því, er gengur undir hirðisstafinn, hver tíunda skepna skal vera helguð Drottni.

³³ Skal eigi skoða, hvort hún sé væn eða rýr, og eigi hafa skipti á henni. En séu höfð skipti á henni, þá skal bæði hún og sú, er fyrir kemur, vera heilög. Eigi má leysa hana."

34 Sálmur Davíðs, þá er hann gjörði sér upp vitfirringu frammi fyrir Abímelek, svo að Abímelek rak hann í burt, og hann fór burt.

² Ég vil vegsama Drottin alla tíma, ætíð sé lof hans mér í munni.

³ Sál mín hrósar sér af Drottni, hinir hógværu skulu heyra það og fagna.

⁴ Miklið Drottin ásamt mér, tignum í sameiningu nafn hans.

⁵ Ég leitaði Drottins, og hann svaraði mér, frelsaði mig frá öllu því er ég hræddist.

⁶ Lítið til hans og gleðjist, og andlit yðar skulu eigi blygðast.

⁷ Hér er volaður maður sem hrópaði, og Drottinn heyrði hann og hjálpaði honum úr öllum nauðum hans.

⁸ Engill Drottins setur vörð kringum þá er óttast hann, og frelsar þá.

⁹ Finnið og sjáið, að Drottinn er góður, sæll er sá maður er leitar hælis hjá honum.

¹⁰ Óttist Drottin, þér hans heilögu, því að þeir er óttast hann líða engan skort.

¹¹ Ung ljón eiga við skort að búa og svelta, en þeir er leita Drottins fara einskis góðs á mis.

¹² Komið, börn, hlýðið á mig, ég vil kenna yður ótta Drottins.

¹³ Ef einhver óskar lífs, þráir lífdaga til þess að njóta hamingjunnar,

¹⁴ þá varðveit tungu þína frá illu og varir þínar frá svikatali,

¹⁵ forðast illt og gjörðu gott, leita friðar og legg stund á hann.

¹⁶ Augu Drottins hvíla á réttlátum, og eyru hans gefa gaum að hrópi þeirra.

¹⁷ Auglit Drottins horfir á þá er illa breyta, til þess að afmá minningu þeirra af jörðunni.

¹⁸ Ef réttlátir hrópa, þá heyrir Drottinn, úr öllum nauðum þeirra frelsar hann þá.

¹⁹ Drottinn er nálægur þeim er hafa sundurmarið hjarta, þeim er hafa sundurkraminn anda, hjálpar hann.

²⁰ Margar eru raunir réttláts manns, en Drottinn frelsar hann úr þeim öllum.

²¹ Hann gætir allra beina hans, ekki eitt af þeim skal brotið.

²² Ógæfa drepur óguðlegan mann, þeir er hata hinn réttláta, skulu sekir dæmdir.

²³ Drottinn frelsar líf þjóna sinna, enginn sá er leitar hælis hjá honum, mun sekur dæmdur.

10 Dauðar flugur valda ódaun með því að hleypa ólgu í olíu smyrslarans. Ofurlítill aulaskapur er þyngri á metunum heldur en viska, heldur en sómi.

² Hjarta viturs manns stefnir á heillabraut, en hjarta heimskingjans leiðir hann í ógæfu.

³ Og þegar aulinn er kominn út á veginn, brestur og á vitið, og hann segir við hvern mann, að hann sé auli.

⁴ Ef reiði drottnarans rís í gegn þér, þá yfirgef ekki stöðu þína, því að stilling afstýrir stórum glappaskotum.

⁵ Til er böl, sem ég hefi séð undir sólinni, nokkurs konar yfirsjón af hálfu valdhafans:

⁶ Heimskan er sett í háu stöðurnar, en göfugmennin sitja í niðurlægingu.

⁷ Ég sá þræla ríðandi hestum og höfðingja fótgangandi eins og þræla.

⁸ Sá sem grefur gröf, getur fallið í hana, og þann sem rífur niður vegg, getur höggormur bitið.

⁹ Sá sem sprengir steina, getur meitt sig á þeim, sá sem klýfur við, getur með því stofnað sér í hættu.

¹⁰ Ef öxin er orðin sljó og eggin er ekki brýnd, þá verður maðurinn að neyta því meiri orku. Það er ávinningur að undirbúa sérhvað með hagsýni.

¹¹ Ef höggormurinn bítur, af því að særingar hafa verið vanræktar, þá kemur særingamaðurinn að engu liði.

¹² Orð af munni viturs manns eru yndisleg, en varir heimskingjans vinna honum tjón.

¹³ Fyrstu orðin fram úr honum eru heimska, og endir ræðu hans er ill flónska.

¹⁴ Heimskinginn talar mörg orð. Og þó veit maðurinn ekki, hvað verða muni. Og hvað verða muni eftir hans dag _ hver segir honum það?

¹⁵ Amstur heimskingjans þreytir hann, hann ratar ekki veginn inn í borgina.

¹⁶ Vei þér, land, sem hefir dreng að konungi og höfðingjar þínir setjast að áti að morgni dags!

¹⁷ Sælt ert þú, land, sem hefir eðalborinn mann að konungi og höfðingjar þínir eta á réttum tíma, sér til styrkingar, en ekki til þess að verða drukknir.

¹⁸ Fyrir leti síga bjálkarnir niður, og vegna iðjulausra handa lekur húsið.

¹⁹ Til gleðskapar búa menn máltíðir, og vín gjörir lífið skemmtilegt og peningarnir veita allt.

²⁰ Formæl ekki konunginum, jafnvel ekki í huga þínum, og formæl ekki ríkum manni í svefnherbergjum þínum, því að fuglar loftsins kynnu að bera burt hljóðið og hinir vængjuðu að hafa orðin eftir.

2 En tala þú það, sem sæmir hinni heilnæmu kenningu.

² Aldraðir menn skulu vera bindindissamir, heiðvirðir, hóglátir, heilbrigðir í trúnni, kærleikanum og þolgæðinu.

³ Svo eiga og aldraðar konur að vera í háttalagi sínu eins og heilögum sæmir. Þær skulu ekki vera rógberar og ekki heldur í ánauð ofdrykkjunnar, heldur kenni þær gott frá sér,

⁴ til þess að þær laði hinar ungu til að elska menn sína og börn,

⁵ vera hóglátar, skírlífar, heimilisræknar, góðlátar og eiginmönnum sínum undirgefnar, til þess að orði Guðs verði ekki lastmælt.

⁶ Svo skalt þú og áminna hina yngri menn að vera hóglátir.

⁷ Sýn þig sjálfan í öllum greinum sem fyrirmynd í góðum verkum. Vertu grandvar í fræðslu þinni og heilhuga, svo hún verði

⁸ heilnæm og óaðfinnanleg og andstæðingurinn fyrirverði sig, þegar hann hefur ekkert illt um oss að segja.

⁹ Áminn þræla, að þeir séu undirgefnir húsbændum sínum og í öllu geðþekkir, ekki svörulir,

¹⁰ ekki hnuplsamir, heldur skulu þeir auðsýna hvers konar góða trúmennsku, til þess að þeir prýði kenningu Guðs frelsara vors í öllum greinum.

¹¹ Því að náð Guðs hefur opinberast til sáluhjálpar öllum mönnum.

¹² Hún kennir oss að afneita óguðleik og veraldlegum girndum og lifa hóglátlega, réttvíslega og guðrækilega í heimi þessum,

¹³ í eftirvæntingu vorrar sælu vonar, að hinn mikli Guð og frelsari vor Jesús Kristur opinberist í dýrð sinni.

¹⁴ Hann gaf sjálfan sig fyrir oss, til þess að hann leysti oss frá öllu ranglæti og hreinsaði sjálfum sér til handa eignarlýð, kostgæfinn til góðra verka.

¹⁵ Tala þú þetta og áminn og vanda um með allri röggsemi. Lát engan lítilsvirða þig.