Old/New Testament

24 Sang panahon sang paghari ni Jehoyakim, ginsalakay ni Haring Nebucadnezar sang Babilonia ang Juda kag nangin sakop niya si Jehoyakim sa sulod sang tatlo ka tuig. Pero sang ulihi nagrebelde si Jehoyakim kay Nebucadnezar. ² Nagpadala ang Ginoo sang mga taga-Babilonia,^[a] taga-Aram, taga-Moab, kag taga-Ammon sa pagsalakay sa Juda, suno sa ginsiling sang Ginoo paagi sa iya mga alagad nga mga propeta. ³ Natabo gid man ini sa Juda suno sa ginsugo sang Ginoo, agod mapahalin niya sila sa ila lugar palayo sa iya presensya, tungod sa mga sala nga ginhimo ni Manase, ⁴ pati ang iya pagpamatay sang mga inosente nga mga tawo. Ginpaagay niya ang ila dugo sa Jerusalem, kag indi ini mapatawad sang Ginoo.

⁵ Ang iban pa nga estorya parte sa paghari ni Jehoyakim, kag ang tanan nga iya ginhimo, nasulat sa Libro sang Kasaysayan sang mga Hari sang Juda. ⁶ Sang napatay si Jehoyakim, si Jehoyakin nga iya anak amo ang nagbulos sa iya bilang hari.

⁷ Wala na nagsalakay liwat ang hari sang Egipto, kay gin-agaw sang hari sang Babilonia ang tanan niya nga teritoryo, halin sa ililigan sang tubig sang Egipto hasta sa Suba sang Eufrates.

Ang Paghari ni Jehoyakin sa Juda^(A)

⁸ Nagaedad si Jehoyakin sang 18 ka tuig sang nangin hari siya. Sa Jerusalem siya nag-estar, kag naghari siya sa sulod sang tatlo ka bulan. Ang iya iloy amo si Nehusta nga anak ni Elnatan nga taga-Jerusalem. ⁹ Malain ang iya ginhimo sa panulok sang Ginoo, pareho sa ginhimo sang iya amay nga si Jehoyakim.

¹⁰ Sang panahon sang iya paghari, ang mga opisyal ni Haring Nebucadnezar sang Babilonia nagsalakay sa Jerusalem, kag ginkibon nila ini. ¹¹ Nagkadto mismo si Nebucadnezar sa Jerusalem samtang ginakibon ini sang iya mga tinawo. ¹² Kag nagsurender sa iya si Haring Jehoyakin, upod ang iya iloy, ang iya mga alagad, ang iya dungganon nga mga tawo, kag ang iya mga opisyal.

Sang ikawalo nga tuig sang paghari ni Nebucadnezar sa Babilonia, ginbihag niya si Jehoyakin. ¹³ Suno sa ginsiling sadto sang Ginoo, ginpanguha ni Nebucadnezar ang tanan nga manggad sa templo sang Ginoo kag sa palasyo, kag ang tanan nga bulawan nga kagamitan nga ginpahimo ni Haring Solomon sang Israel para sa templo sang Ginoo. ¹⁴ Kag ginbihag niya ang 10,000 ka pumuluyo sang Jerusalem, lakip na ang tanan nga opisyal kag pinakamaayo nga mga soldado, kag ang tanan nga hanas nga mga trabahador kag mga platero. Ang mga pinakaimol lang ang nabilin.

¹⁵ Ginbihag ni Nebucadnezar si Jehoyakin sa Babilonia, pati ang iya iloy, mga asawa, mga opisyal kag ang mga dungganon nga mga tawo sa Juda. ¹⁶ Ginbihag man ni Nebucadnezar ang 7,000 ka maisog nga mga soldado kag 1,000 ka hanas nga mga trabahador kag mga platero nga mga soldado man. ¹⁷ Ang ginbulos niya nga hari amo si Matania nga tiyo ni Jehoyakin. Kag gin-islan niya ang ngalan ni Matania nga Zedekia.

Ang Paghari ni Zedekia sa Juda^(B)

¹⁸ Nagaedad si Zedekia sang 21 ka tuig sang nangin hari siya. Sa Jerusalem siya nag-estar, kag naghari siya sa sulod sang 11 ka tuig. Ang iya iloy amo si Hamutal nga anak ni Jeremias nga taga-Libna. ¹⁹ Malain ang iya ginhimo sa panulok sang Ginoo, pareho sa ginhimo ni Jehoyakim. ²⁰ Gani sang ulihi ginpahalin sang Ginoo ang mga taga-Jerusalem kag taga-Juda sa ila lugar palayo sa iya presensya. Natabo ini tungod sa kaakig sang Ginoo sa ila.

Ang Pagkalaglag sang Jerusalem^(C)

Karon, nagrebelde si Zedekia sa hari sang Babilonia.

25 Gani sang ikasiyam nga tuig sang paghari ni Zedekia, sang ikanapulo nga adlaw sang ikanapulo nga bulan, nagsalakay si Haring Nebucadnezar sang Babilonia kag ang iya bug-os nga soldado sa Jerusalem. Nagkampo sila sa guwa sang siyudad kag naghimo sang mga tore-tore sa palibot sini. ² Ginkibon nila ang siyudad hasta sang ikaonse nga tuig sang paghari ni Zedekia. ³ Sang ikasiyam nga adlaw sang ikaapat nga bulan sang amo nga tuig, puwerte na gid ang gutom sa siyudad kag wala na sing pagkaon ang mga tawo.

⁴ Karon, ginrumpag sang mga taga-Babilonia ang isa ka bahin sang pader sang siyudad, gani nagplano si Zedekia kag ang tanan niya nga mga soldado sa pagpalagyo. Pero tungod nga napalibutan sang mga taga-Babilonia^[b] ang siyudad, naghulat anay sila hasta maggab-i. Dayon nag-agi sila sa puwertahan, sa tunga sang duha ka pader malapit sa hardin sang hari. Nagpalagyo sila pakadto sa Kapatagan sang Jordan,^{[c] 5} pero ginlagas sila sang mga taga-Babilonia kag naabtan sila sa kapatagan sang Jerico. Nagbululag kay Zedekia ang tanan niya nga soldado, ⁶ kag nadakpan siya. Gindala siya sa hari sang Babilonia sa Ribla kag didto ginsentensyahan. ⁷ Ginpamatay sa iya atubangan ang iya mga anak nga lalaki. Dayon ginlukat ang iya mga mata, ginkadenahan siya, kag gindala sa Babilonia.

Gin-guba ang Templo kag Ginbihag ang Katawhan sang Juda^(D)

⁸ Sang ikapito nga adlaw sang ikalima nga bulan, sadtong ika-19 nga tuig sang paghari ni Nebucadnezar sa Babilonia, nagkadto sa Jerusalem si Nebuzaradan nga kumander sang mga guwardya sang hari sang Babilonia. ⁹ Ginsunog niya ang templo sang Ginoo, ang palasyo, ang tanan nga balay sa Jerusalem, kag ang tanan nga importante nga mga bilding. ¹⁰ Sa iya nga pagdumala gin-guba sang mga soldado sang Babilonia ang mga pader nga nagapalibot sa Jerusalem. ¹¹ Kag ginbihag niya ang nabilin nga mga tawo sa siyudad, pati ang mga tawo nga nagdampig sa hari sang Babilonia. ¹² Pero ginbilin niya ang iban sa pinakaimol nga mga tawo agod mag-atipan sa talamnan sang mga ubas kag sa mga uma.

¹³ Gin-guba sang mga taga-Babilonia ang ini nga mga butang sa templo sang Ginoo: ang saway nga mga haligi, ang mga karo nga ginagamit sa paghakot sang tubig, kag ang dako nga suludlan sang tubig nga saway nga ginatawag Dagat. Kag gindala nila ang mga saway sa Babilonia. ¹⁴ Ginkuha man nila ang mga kalaha, mga pala, mga pang-utod sa pabilo, mga tasa,^[d] kag ang iban pa nga saway nga mga kagamitan sa templo. ¹⁵ Ginkuha man ni Nebuzaradan ang mga bulutangan sang baga, ang mga yahong, kag ang iban pa nga bulawan kag pilak nga mga kagamitan. ¹⁶ Daw halos indi makilo ang mga saway nga halin sa duha ka haligi, sa dako nga suludlan sang tubig nga ginatawag Dagat, kag sa mga karo nga ginagamit sa paghakot sang tubig. Ini nga mga butang ginpahimo sadto ni Solomon para sa templo sang Ginoo. ¹⁷ Ang kataason sang kada haligi 27 ka tapak. Ang kataason sang saway nga ulo-ulo sang kada haligi apat kag tunga ka tapak. Ini nga mga ulo-ulo nadekorasyunan sang mga kulokadena nga nagatinabid kag napalibutan sang mga puloprutas nga pomegranata nga saway.

¹⁸ Ginbihag man ni Nebuzaradan si Seraya nga pangulo nga pari, si Zefanias nga sunod sa rangko ni Seraya, kag ang tatlo ka manugbantay sa puwertahan sang templo. ¹⁹ Kag amo pa gid ini ang iya mga nakita kag ginbihag sa siyudad: ang opisyal sang mga soldado sang Juda, ang lima sa mga manugdumala sang hari, ang kumander nga nagapanguha sa mga tawo nga mangin soldado, kag ang 60 pa ka pumuluyo didto. ²⁰ Gindala sila tanan ni Nebuzaradan sa hari sang Babilonia didto sa Ribla, ²¹ nga sakop sang Hamat. Kag didto ginpapatay sila sang hari.

Gani ang katawhan sang Juda gindala palayo sa ila duta bilang mga bihag.

Si Gedalia nga Gobernador sang Juda^(E)

²² Ginpili ni Haring Nebucadnezar sang Babilonia si Gedalia nga anak ni Ahikam kag apo ni Shafan bilang gobernador sang mga tawo nga nabilin sa Juda. ²³ Sang mabatian ini sang mga opisyal sang Juda kag sang ila mga tinawo, nagkadto sila kay Gedalia didto sa Mizpa. Sila amo si Ishmael nga anak ni Netania, si Johanan nga anak ni Karea, si Seraya nga anak ni Tanhumet nga taga-Netofa, si Jaazania nga taga-Maaca, kag ang ila mga tinawo. ²⁴ Nagsumpa si Gedalia sa ila kag sa ila mga tinawo, “Indi kamo magkahadlok sa mga opisyal sang Babilonia. Mag-estar lang kamo sa sini nga duta kag mag-alagad sa hari sang Babilonia, kag mangin maayo ang tanan sa inyo.”

²⁵ Pero sang ikapito nga bulan sang sadto nga tuig, si Ishmael nga anak ni Netania kag apo ni Elishama, nga miyembro sang harianon nga pamilya, nagkadto sa Mizpa upod sa napulo ka tawo kag ginpatay nila si Gedalia kag ang iya mga kaupod nga mga taga-Juda kag mga taga-Babilonia. ²⁶ Tungod sini, ang tanan nga tawo halin sa pinakadungganon hasta sa pinakakubos, pati ang mga opisyal sang mga soldado, nagpalagyo sa Egipto kay nahadlok sila kon ano ang himuon sang mga taga-Babilonia.

Ginbuy-an si Jehoyakin^(F)

²⁷ Sang ika-37 nga tuig sang pagkabihag ni Haring Jehoyakin sang Juda, nangin hari sang Babilonia si Evil Merodac. Ginbuy-an niya si Jehoyakin sang ika-27 nga adlaw sang ika-12 nga bulan sadto nga tuig. ²⁸ Maayo siya kay Jehoyakin kag ginpadunggan niya siya labaw sang sa iban nga mga hari nga ginbihag man didto sa Babilonia. ²⁹ Gani wala na nagbayo si Jehoyakin sang bayo nga iya sang priso, kag halin sadto nagakaon siya upod sa hari. ³⁰ Kag kada adlaw ginahatagan siya sang hari sang iya mga kinahanglanon samtang buhi pa siya.

Gin-ayo ni Jesus ang Tawo sa Betsaida

5 Pagkatapos sadto, nagpa-Jerusalem naman si Jesus sa pagtambong sa isa ka piesta sang mga Judio. ² Sa isa ka puwertahan sang pader sang Jerusalem, nga alagyan sang mga karnero, may tubig nga palaligusan nga kon sa Hebreo nga pulong ginatawag nila nga Betesda.^[a] Sa palibot sang tubig may lima ka palasilungan ³ nga sa diin nagahiligda ang madamo nga mga masakiton nga mga tawo—mga bulag, mga piang kag mga paralitiko. [⁴ Nagahulat sila nga maghulag ang tubig. Kay kon kaisa, may anghel sang Dios nga nagapanaog didto kag ginaukay niya ang tubig. Ang makauna lusong sa tubig sa tapos ini maukay sang anghel nagaayo bisan ano pa ang iya masakit.] ⁵ Karon, may isa ka tawo didto nga ang iya masakit 38 na ka tuig. ⁶ Nakita siya ni Jesus nga nagahigda didto, kag nahibaluan ni Jesus nga ang iya masakit amo na sadto kadugay. Gani nagsiling si Jesus sa iya, “Gusto mo bala nga mag-ayo?” ⁷ Nagsabat ang masakiton, “Kuntani, sir, pero wala sing tawo nga magdala sa akon sa tubig kon ginaukay na. Samtang nagapakadto pa lang ako sa tubig ginaunahan ako permi sang iban.” ⁸ Nagsiling si Jesus sa iya, “Bangon, dal-a ang imo banig kag maglakat.” ⁹ Sa gilayon nag-ayo ang tawo sa iya masakit, kag gindala niya ang iya banig kag naglakat.

Natabo ini sang Adlaw nga Inugpahuway. ¹⁰ Gani nagsiling ang mga lider sang mga Judio sa tawo nga gin-ayo, “Indi bala Adlaw ini nga Inugpahuway, kag suno sa aton kasuguan indi puwede mag-obra, bisan pa sa pagdala sang imo banig?” ¹¹ Nagsiling ang tawo nga gin-ayo. “Ang tawo nga nag-ayo sa akon amo ang nagsiling sa akon nga dal-on ko ang akon banig kag maglakat.” ¹² Gani ginpamangkot nila siya kon sin-o bala nga tawo ang nagsugo sa iya nga magdala sang iya banig kag maglakat. ¹³ Pero wala siya makakilala kon sin-o ang nag-ayo sa iya, kay nadula man lang si Jesus tungod sa kadamuon sang mga tawo.

¹⁴ Sang ulihi nakita liwat ni Jesus ang tawo nga iya gin-ayo nga didto sa templo, kag nagsiling si Jesus sa iya, “Ti maayo ka na subong. Indi ka na magpakasala, kay basi mas malain pa gid ang matabo sa imo.” ¹⁵ Naglakat dayon ang tawo kag nagkadto sa mga lider sang mga Judio. Ginsugiran niya sila nga si Jesus ang nag-ayo sa iya. ¹⁶ Gani halin sadto ang mga lider sang mga Judio nag-umpisa na nga maghingabot kay Jesus, tungod kay nagpang-ayo siya sa Adlaw nga Inugpahuway.

¹⁷ Pero may rason si Jesus, siling niya sa ila, “Ang akon Amay nagapadayon sa pag-obra, gani ako nagaobra man.” ¹⁸ Tungod sa sining ginhambal ni Jesus nagtinguha pa gid gani ang mga lider sang mga Judio nga patyon siya, tungod kay indi lang nga ginlapas niya ang kasuguan parte sa Adlaw nga Inugpahuway, kundi nagsiling pa gid siya nga ang Dios amo ang iya gid mismo nga Amay, nga nagakahulugan nga nagapakigtupong siya sa Dios.

Ang Awtoridad sang Anak sang Dios

¹⁹ Gani nagsiling si Jesus sa ila, “Sa pagkamatuod, ginasugid ko sa inyo nga ako nga Anak sang Dios wala gid sing may mahimo kon sa akon lang, kundi kon ano ang akon nakita nga ginahimo sang akon Amay amo man ina ang akon ginahimo. Gani kon ano ang ginahimo sang akon Amay, amo man ina ang akon ginahimo bilang Anak. ²⁰ Palangga sang Amay ang Anak, gani ginapakita niya sa akon nga iya Anak ang tanan nga iya ginahimo. Kag sobra pa gid sa sini nga mga butang ang ipakita sang Amay sa akon nga akon himuon agod matingala kamo tanan. ²¹ Kon ang Amay nagabanhaw sang mga patay kag nagahatag sa ila sing kabuhi, ako nga iya Anak nagahatag man sing kabuhi sa kay bisan sin-o nga akon gusto hatagan. ²² Indi ang Amay ang magahukom sa mga tawo; kundi ako nga iya Anak amo ang ginhatagan sang awtoridad nga maghukom, ²³ agod ang tanan magpadungog sa Anak pareho sang ila pagpadungog sa Amay. Gani ang wala nagapadungog sa akon wala man nagapadungog sa Amay nga nagpadala sa akon.

²⁴ “Sa pagkamatuod, ginasugid ko sa inyo nga ang tawo nga nagatuman sang akon mga pulong kag nagatuo sa nagpadala sa akon may kabuhi nga wala sing katapusan. Indi na siya pagsilutan tungod kay ginsaylo na siya halin sa kamatayon pakadto sa kabuhi.