Old/New Testament

Ang Paghari ni Jehoahaz sa Israel

13 Nangin hari sang Israel si Jehoahaz nga anak ni Jehu sang ika-23 nga tuig sang paghari ni Joash, nga anak ni Ahazia, sa Juda. Sa Samaria nag-estar si Jehoahaz, kag naghari siya sa sulod sang 17 ka tuig. ² Malain ang iya ginhimo sa panulok sang Ginoo. Ginsunod niya ang mga sala ni Jeroboam nga anak ni Nebat, nga nangin kabangdanan sang pagpakasala sang mga taga-Israel. Kag wala gid siya nagbiya sa sini nga mga sala. ³ Gani naakig ang Ginoo sa Israel. Kag sa malawig nga tion ginpasakop niya sila kay Haring Hazael sang Aram kag sa iya anak nga si Ben Hadad.

⁴ Nagpangamuyo si Jehoahaz sa Ginoo, kag ginpamatian siya sang Ginoo, kay nakita sang Ginoo ang puwerte nga pagpamigos sang hari sang Aram sa Israel. ⁵ Ginhatagan sila sang Ginoo sang pangulo nga naghilway sa ila sa mga taga-Aram. Gani nagpuyo liwat sing malinong ang mga Israelinhon pareho sang una. ⁶ Pero wala sila magbiya sa pagsunod sa mga sala sang panimalay ni Jeroboam, nga nangin kabangdanan sang ila pagpakasala. Wala man nila paggub-a ang hulohaligi nga simbolo sang diosa nga si Ashera sa Samaria.

⁷ Sang ulihi ang nabilin kay Jehoahaz amo na lang ang 50 ka manugkabayo, 10 ka karwahe, kag 10,000 ka soldado, kay ang iban ginpamatay sang hari sang Aram, nga daw sa yab-ok nga gintasak-tasak.

⁸ Ang iban pa nga estorya parte sa paghari ni Jehoahaz, kag ang iya bantog nga mga binuhatan kag ang tanan niya nga ginhimo, nasulat sa Libro sang Kasaysayan sang mga Hari sang Israel. ⁹ Sang napatay si Jehoahaz, ginlubong siya sa ginlubngan sang iya mga katigulangan sa Samaria. Kag si Jehoash nga iya anak amo ang nagbulos sa iya bilang hari.

Ang Paghari ni Jehoash sa Israel

¹⁰ Nangin hari sang Israel si Jehoash nga anak ni Jehoahaz sang ika-37 nga tuig sang paghari ni Joash sa Juda. Sa Samaria nag-estar si Jehoash, kag naghari siya sa sulod sang 16 ka tuig. ¹¹ Malain ang iya ginhimo sa panulok sang Ginoo. Wala siya nagbiya sa mga sala ni Jeroboam nga anak ni Nebat, nga nangin kabangdanan sang pagpakasala sang mga taga-Israel.

¹² Ang iban pa nga estorya parte sa paghari ni Jehoash, kag ang iya bantog nga mga binuhatan kag ang tanan niya nga ginhimo, pati ang iya pagpakig-away kay Haring Amazia sang Juda, nasulat sa Libro sang Kasaysayan sang mga Hari sang Israel. ¹³ Sang napatay si Jehoash, ginlubong siya sa Samaria, didto sa ginlubngan sang mga hari sang Israel. Kag ang iya anak nga si Jeroboam II amo ang nagbulos sa iya bilang hari.

Napatay si Elisha

¹⁴ Sang buhi pa si Haring Jehoash, nagmasakit si Elisha kag daw mapatay na gid siya. Nagkadto si Haring Jehoash sa iya kag naghibi sa iya. Nagsiling si Jehoash, “Amay ko, Amay ko! Ang mga karwahe kag mga manugkarwahe sang Israel!”^{[a] 15} Nagsiling si Elisha, “Magkuha ka sang pana kag mga baslay.”^[b] Kag gintuman ini ni Jehoash. ¹⁶ Dayon ginsilingan siya ni Elisha nga uyatan niya ang pana. Sang ginauyatan na niya ini, ginkaptan ni Elisha ang iya kamot ¹⁷ kag ginsilingan siya, “Abrihi ang bintana sa sidlangan dampi.” Kag gin-abrihan niya ini. Dayon ginsilingan siya ni Elisha nga magpana siya. Kag sang nagpana siya, nagsiling si Elisha, “Ina nga baslay palatandaan nga padaugon ka sang Ginoo kontra sa Aram. Laglagon mo sing bug-os ang mga Arameanhon sa Afek.”

¹⁸ Ginsilingan liwat ni Elisha si Jehoash nga magkuha sang mga baslay. Kag sang nagkuha siya, nagsiling si Elisha, “Panaa ang duta.” Kag ginpana niya ang duta sang tatlo ka beses, kag dayon nag-untat siya. ¹⁹ Naakig si Elisha sa iya kag nagsiling, “Kuntani lima ukon anom ka beses mo ini ginpana agod malaglag mo sing bug-os ang mga Arameanhon. Pero karon, mapierdi mo lang sila sing tatlo ka beses.”

²⁰ Sang ulihi napatay si Elisha kag ginlubong.

Kada tuig may grupo sang mga Moabnon nga nagasalakay sa Israel. ²¹ Isa sina ka tion, may mga Israelinhon nga magalubong kuntani sang patay. Pero sang makakita sila sang grupo sang mga Moabnon nga nagasalakay, gindali-dali nila sulod ang bangkay sa kuweba nga ginlubngan ni Elisha kag nagpalagyo. Pagtandog sang bangkay sa mga tul-an ni Elisha, nabuhi ang patay kag nagtindog.

²² Ginpigos ni Haring Hazael sang Aram ang Israel sa bug-os nga panahon sang paghari ni Jehoahaz. ²³ Pero ginkaluoyan kag ginkabalak-an sila sang Ginoo tungod sa iya kasugtanan kay Abraham, Isaac, kag Jacob. Hasta subong wala niya sila paglaglaga ukon pagpahalina sa ila lugar palayo sa iya presensya.

²⁴ Napatay si Haring Hazael sang Aram, kag si Ben Hadad nga iya anak amo ang nagbulos sa iya bilang hari. ²⁵ Napierdi ni Jehoash ang Aram sing tatlo ka beses, kag nabawi niya kay Ben Hadad ang mga banwa nga naagaw sang amay ni Ben Hadad nga si Hazael sang pagpakig-away niya sa amay ni Jehoash nga si Jehoahaz.

Ang Paghari ni Amazia sa Juda^(A)

14 Nangin hari sang Juda si Amazia nga anak ni Joash sang ikaduha nga tuig sang paghari ni Jehoash, nga anak ni Jehoahaz, sa Israel. ² Nagaedad si Amazia sing 25 ka tuig sang nangin hari siya. Sa Jerusalem siya nag-estar, kag naghari siya sa sulod sang 29 ka tuig. Ang iya iloy amo si Jehoadin nga taga-Jerusalem. ³ Maayo ang ginhimo ni Amazia sa panulok sang Ginoo, pero indi gid pareho sa ginhimo ni David nga iya katigulangan. Ginsunod niya ang iya amay nga si Joash. ⁴ Wala man niya ginpaguba ang mga simbahan sa mataas nga mga lugar, gani padayon didto ang mga tawo sa paghalad sang mga halad kag sa pagsunog sang mga insenso.

⁵ Sang malig-on na ang paghari ni Amazia, ginpapatay niya ang mga opisyal nga nagpatay sa iya amay nga hari. ⁶ Pero wala niya ginpapatay ang ila mga anak, kay suno sa nasulat sa Libro sang Kasuguan ni Moises, nagsiling ang Ginoo, “Indi dapat pagpatyon ang mga ginikanan tungod sa sala sang ila mga anak, kag ang mga anak indi man dapat pagpatyon tungod sa sala sang ila mga ginikanan. Patyon lang ang tawo tungod sa iya kaugalingon nga sala.”

⁷ Si Amazia amo ang nakapatay sang 10,000 ka Edomnon sa kapatagan nga ginatawag Asin. Naagaw man niya sa inaway ang Sela, kag gintawag niya ini nga Jokteel, kag amo gihapon ang ngalan sini hasta subong.

⁸ Isa ka adlaw, nagpadala si Amazia sang mga mensahero sa hari sang Israel nga si Jehoash nga anak ni Jehoahaz kag apo ni Jehu. Ginhangkat niya si Jehoash nga mag-inaway sila. ⁹ Pero ginsabat siya ni Haring Jehoash paagi sa sini nga estorya: “Didto sa Lebanon may tunukon nga tanom nga nagpadala sang sini nga mensahi sa kahoy nga sedro: ‘Ipaasawa ang imo anak nga babayi sa akon anak nga lalaki.’ Pero may nag-agi nga talunon nga sapat kag gintasak-tasak niya ang tunukon nga tanom. ¹⁰ Amazia, matuod nga napierdi mo ang Edom kag ginapabugal mo ina. Magkontento ka na lang sa imo pagdaog kag magpabilin sa imo lugar. Ngaa gusto mo gid ang gamo nga magadala lang sang kalaglagan sa imo kag sa Juda?”

¹¹ Pero wala nagpamati si Amazia, gani ginsalakay siya ni Haring Jehoash kag sang iya mga soldado. Nag-away sila sa Bet Shemesh nga sakop sang Juda. ¹² Napierdi ang Juda sa Israel, kag ang tagsa ka soldado sang Juda nagpalagyo pauli. ¹³ Nadakpan ni Haring Jehoash si Haring Amazia didto sa Bet Shemesh. Dayon nagkadto si Jehoash sa Jerusalem kag gin-guba niya ang mga pader sini halin sa Puwertahan sang Efraim pakadto sa Pamusod nga Puwertahan, nga mga 600 ka tapak ang kalabaon. ¹⁴ Ginpanguha niya ang tanan nga bulawan, pilak, kag kagamitan nga iya nakita sa templo sang Ginoo kag sa bodega sang palasyo. Nagdala man siya sang mga bihag sa iya nga pagbalik sa Samaria.

¹⁵ Ang iban pa nga estorya parte sa paghari ni Jehoash, kag ang iya bantog nga mga binuhatan kag ang iban pa niya nga ginhimo, pati ang iya pagpakig-away kay Haring Amazia sang Juda, nasulat sa Libro sang Kasaysayan sang mga Hari sang Israel. ¹⁶ Sang napatay si Jehoash, ginlubong siya sa ginlubngan sang mga hari sang Israel sa Samaria. Kag ang iya anak nga si Jeroboam II amo ang nagbulos sa iya bilang hari.

¹⁷ Nagkabuhi pa si Haring Amazia sang Juda sang 15 ka tuig sa tapos nga mapatay si Haring Jehoash sang Israel. ¹⁸ Ang iban pa nga estorya parte sa paghari ni Amazia nasulat sa Libro sang Kasaysayan sang mga Hari sang Juda.

¹⁹ May mga tawo sadto nga nagplano sa pagpatay kay Amazia sa Jerusalem, gani nagpalagyo siya sa Lakish. Pero ginpasundan nila siya sa Lakish, kag ginpatay siya didto. ²⁰ Ang iya bangkay ginkarga sa kabayo kag gindala pabalik sa Jerusalem kag ginlubong sa ginlubngan sang iya mga katigulangan sa Banwa ni David. ²¹ Ang ginbulos sang katawhan sang Juda kay Amazia bilang hari amo ang iya anak nga si Azaria^[c] nga nagaedad sang 16 ka tuig. ²² Siya ang nagbawi sang Elat kag nagpatindog liwat sini sa tapos mapatay ang iya amay nga si Amazia.

Ang Paghari ni Jeroboam II sa Israel

²³ Nangin hari sang Israel si Jeroboam II nga anak ni Jehoash sang ika-15 nga tuig sang paghari ni Amazia, nga anak ni Joash, sa Juda. Sa Samaria nag-estar si Jeroboam II, kag naghari siya sa sulod sang 41 ka tuig. ²⁴ Malain ang iya ginhimo sa panulok sang Ginoo. Wala siya nagbiya sa mga sala ni Jeroboam nga anak ni Nebat, nga nangin kabangdanan sang pagpakasala sang mga taga-Israel. ²⁵ Siya ang nagbawi sang mga lugar nga iya sadto sang Israel, halin sa Lebo Hamat pakadto sa Patay nga Dagat.^[d] Amo ini ang ginpromisa sang Ginoo, ang Dios sang Israel, paagi sa iya alagad nga propeta nga si Jonas, nga anak ni Amitai nga taga-Gat Hefer. ²⁶ Ginbuot sang Ginoo nga matabo ini kay nakita niya ang puwerte nga pag-antos sang mga Israelinhon, ulipon man ukon indi. Wala gid sing may makabulig sa ila. ²⁷ Kag tungod nga wala nagsiling ang Ginoo nga dulaon niya ang Israel sa kalibutan, ginluwas niya sila paagi kay Jeroboam II, nga anak ni Jehoash.

²⁸ Ang iban pa nga estorya parte sa paghari ni Jeroboam II, kag ang iya bantog nga mga binuhatan kag ang iban pa niya nga ginhimo, pati ang iya pagbawi sa Damascus kag Hamat nga bahin sadto sang Juda,^[e] nasulat sa Libro sang Kasaysayan sang mga Hari sang Israel. ²⁹ Sang napatay si Jeroboam II, ginlubong siya sa ginlubngan sang mga hari sang Israel. Kag si Zacarias nga iya anak amo ang nagbulos sa iya bilang hari.

Ang Kasal sa Banwa sang Cana

2 Pagkaligad sang duha ka adlaw, may kasal sa Cana nga sakop sang Galilea. Didto ang iloy ni Jesus. ² Gin-imbitar man si Jesus kag ang iya mga sumulunod. ³ Kag natabuan nga naubos ang bino didto sa punsyon. Gani nagsiling ang iloy ni Jesus sa iya, “Naubusan sila sing bino.” ⁴ Nagsabat si Jesus, “Babayi,^[a] indi kinahanglan nga singganan mo pa ako kon ano ang akon dapat himuon. Wala pa mag-abot ang akon tion.” ⁵ Nagsiling dayon ang iloy ni Jesus sa mga suluguon, “Himua lang ninyo ang bisan ano nga isugo niya.”

⁶ May mga pagsulundan ang mga Judio sa pagpanghinaw antes magkaon. Gani may anom didto ka tadyaw nga ang kada tadyaw sarang masudlan sang mga 20 ukon 30 ka galon nga tubig. ⁷ Nagsiling si Jesus sa mga suluguon, “Pun-a ninyo sing tubig ang mga tadyaw.” Gani ginpuno nila ini. ⁸ Pagkatapos nagsiling si Jesus sa ila, “Sige, magsandok kamo kag dal-a sa nagadumala sang punsyon.” Gani nagsandok sila kag gindala didto sa nagadumala, ⁹ kag gindimdiman dayon sang nagadumala ang tubig nga nahimo nga bino. Wala siya nakahibalo kon diin naghalin ang bino. (Pero nakahibalo ang mga suluguon nga nagsandok sang tubig.) Gani gintawag niya ang nobyo ¹⁰ kag ginsilingan, “Kalabanan sa mga tawo nagaserbi sang maayo nga klase nga bino sa umpisa kag kon damo na gani ang nainom sang mga bisita, amo na ang ila paghatag sang ordinaryo nga bino. Pero ikaw iya lain, kay subong mo lang ginpaguwa ang maayo nga klase nga bino.”

¹¹ Ang natabo nga ini sa Cana nga sakop sang Galilea amo ang una nga milagro nga ginhimo ni Jesus. Sa iya ginhimo nga ini ginpakita niya ang iya gahom, kag nagtuo sa iya ang iya mga sumulunod.

¹² Pagkatapos sang kasal, nagpa-Capernaum si Jesus kaupod sang iya iloy, mga utod, kag mga sumulunod, kag nagtiner sila didto sing pila ka adlaw.

Nagkadto si Jesus sa Templo^(A)

¹³ Malapit na ang piesta sang mga Judio nga ginatawag nga Piesta sang Paglabay sang Anghel. Gani nagpa-Jerusalem si Jesus. ¹⁴ Kag didto may nakita siya nga mga tawo sa templo nga nagabaligya sang mga inughalad nga mga baka, mga karnero kag mga pating. May mga tawo man didto nga nagapangbaylo sang kuwarta sa ila mga lamisa. ¹⁵ Gani naghimo siya sing halanot nga lubid. Pagkatapos ginpanabog niya ang mga karnero kag mga baka paguwa sa templo. Ginpangwas-ag man niya ang mga kuwarta sang mga manugbaylo sang kuwarta kag ginpamaliskad ang ila mga lamisa. ¹⁶ Nagsiling siya sa mga nagabaligya sang pating, “Kuhaa ninyo ini diri! Indi ninyo paghimua nga balaligyaan ang balay sang akon Amay!” ¹⁷ Sa sining iya ginhimo, nadumduman sang iya mga sumulunod ang ginasiling sang Kasulatan, “Tungod sang akon pagpakamahal sa imo balay malaglag ako.”^[b]

¹⁸ Tungod sang iya ginhimo, nagpamangkot ang mga lider sang mga Judio sa iya, “Ano nga milagro ang imo mahimo nga ipakita sa amon nga ikaw may awtoridad sa paghimo sini?” ¹⁹ Nagsabat si Jesus, “Gub-a ninyo ang templo nga ini kag sa sulod sang tatlo ka adlaw patindugon ko liwat.” ²⁰ Nagsiling sila, “Ang templo nga ini ginpatindog sa sulod sang 46 ka tuig kag patindugon mo lang sa sulod sang tatlo ka adlaw?” ²¹ Pero wala sila nakaintiendi, kay ang ginatumod ni Jesus nga templo amo ang iya lawas. ²² Gani sang nabanhaw siya, nadumduman sang iya mga sumulunod nga ginhambal niya ini. Kag nagpati sila sa gintagna sang Kasulatan kag sa iya ginsiling parte sa iya pagkabanhaw.

Nahibaluan ni Jesus kon ano ang sa Tagipusuon sang Tanan nga Tawo

²³ Sang didto si Jesus sa Jerusalem, sang tiyempo sang Piesta sang Paglabay sang Anghel, madamo ang nakakita sang mga milagro nga iya ginpanghimo kag madamo sa ila ang nagtuo sa iya.^{[c] 24} Pero si Jesus wala nagsalig sa ila pagtuo sa iya kay nahibaluan man niya ang tanan nga tawo. ²⁵ Indi na kinahanglan nga sugiran pa siya parte sa mga tawo, kay nahibaluan na niya nga daan kon ano gid ang sa sulod sang ila tagipusuon.