Old/New Testament

Nagrebelde ang Israel kay Rehoboam^(A)

12 Nagkadto si Rehoboam sa Shekem, nga sa diin nagtipon ang mga Israelinhon sa pagproklamar sa iya nga hari. ² Pagkabati sini ni Jeroboam nga anak ni Nebat, nagbalik siya sa Israel. (Kay sadto nga panahon didto siya nagaestar sa Egipto, nga sa diin nagpalagyo siya kay Haring Solomon.) ³ Ginpatawag sang katilingban sang Israel si Jeroboam, kag tanan sila nagkadto kay Rehoboam kag nagsiling, ⁴ “Mabug-at ang mga ginpatuman sang imo amay sa amon. Pero kon pamag-anon mo ini alagaran ka namon.”

⁵ Nagsabat si Rehoboam, “Hatagi ninyo ako anay sang tatlo ka adlaw sa paghunahuna sini, pagkatapos balik kamo sa akon.” Gani nagpauli ang mga tawo. ⁶ Nagpakigkita dayon si Haring Rehoboam sa mga manugdumala nga nakaalagad sa iya amay nga si Solomon sang buhi pa siya. Nagpamangkot si Rehoboam sa ila, “Ano bala ang inyo malaygay nga isabat ko sa ginapangabay sang sadto nga mga tawo?” ⁷ Nagsabat sila, “Kon ihatag mo sa ila subong ang ila ginapangabay, kag ipakita mo sa ila nga handa ka nga mag-alagad sa ila, magaalagad sila sa imo hasta san-o.”

⁸ Pero wala pagtumana ni Rehoboam ang ila laygay, sa baylo nagpakigkita siya sa iya katubo-tubo nga mga pamatan-on nga nagaalagad sa iya. ⁹ Nagpamangkot siya sa ila, “Ano bala ang inyo malaygay nga isabat ko sa ginapangabay sang sadto nga mga tawo? Nagapangabay sila sa akon nga pamag-anan ko ang mabug-at nga mga ginpatuman sang akon amay sa ila.” ¹⁰ Nagsabat ang mga pamatan-on, “Amo ini ang isabat mo sa sadto nga mga tawo nga nagapangabay sa imo: ‘Ang akon kamalingking mas dako pa sa hawak sang akon amay. ¹¹ Ang buot ko silingon nga mas mabug-at pa ang ipatuman ko sa inyo sang sa ginpatuman sang akon amay. Kon ginhanot kamo sang akon amay sang latigo, hanuton ko kamo sang putik nga may matalom nga mga metal.^[a]’ ”

¹² Pagkaligad sang tatlo ka adlaw, nagbalik si Jeroboam kag ang mga tawo kay Haring Rehoboam, suno sa ginsiling sang hari sa ila. ¹³ Pero wala pagtumana ni Rehoboam ang ginlaygay sa iya sang mga manugdumala. Sa baylo, ginhambalan niya sing masakit ang mga tawo ¹⁴ suno sa ginlaygay sang mga pamatan-on. Nagsiling siya sa ila, “Mabug-at ang ginpatuman sang akon amay sa inyo, pero mas mabug-at pa ang ipatuman ko sa inyo. Kon ginhanot kamo sang akon amay sang latigo, hanuton ko kamo sang putik nga may matalom nga mga metal.”

¹⁵ Gani wala magpamati ang hari sa pangabay sang mga tawo, kay ini pagbuot sang Ginoo agod matuman ang iya ginsiling kay Jeroboam nga anak ni Nebat paagi kay Ahia nga taga-Shilo. ¹⁶ Sang mareyalisar sang mga Israelinhon nga wala sila pagpamatii sang hari, nagsiling sila sa hari, “Wala kami labot sa imo nga kaliwat ni David! Bahala ka na sa imo ginharian! Dali kamo mga Israelinhon, mapauli kita!” Gani nagpalauli ang mga Israelinhon. ¹⁷ Ang mga Israelinhon lang nga nagaestar sa mga banwa sang Juda amo ang padayon nga gindumalahan ni Rehoboam.

¹⁸ Karon, ginpakadto ni Haring Rehoboam sa mga Israelinhon si Adoram,^[b] ang manugdumala sang mga tawo nga ginapilit nga mag-obra, agod magpakig-areglo sa ila. Pero ginbato siya sang mga Israelinhon hasta nga napatay. Pagkabati sini ni Rehoboam nagdali-dali siya sakay sa iya karwahe kag nagpalagyo sa Jerusalem. ¹⁹ Bisan hasta subong nagarebelde ang mga Israelinhon sa mga kaliwat ni David.

²⁰ Sang mabalitaan sang tanan nga Israelinhon nga nakapauli na si Jeroboam, ginpatawag nila siya sa isa ka pagtilipon, kag ginhimo nila siya nga hari sa bug-os nga Israel. Ang tribo lang ni Juda ang nagpabilin nga mainunungon sa mga kaliwat ni David.

Ginpaandaman ni Shemaya si Rehoboam^(B)

²¹ Pag-abot ni Rehoboam sa Jerusalem, gintipon niya ang mga hanas nga mga soldado sang mga tribo sang Juda kag Benjamin. Nakatipon siya sang 180,000 ka soldado sa pagpakig-away kontra sa katawhan sang Israel kag sa pagbawi sang iya ginharian. ²² Pero nagsiling ang Dios kay Shemaya nga iya alagad, ²³ “Hambala si Haring Rehoboam sang Juda, nga anak ni Solomon, kag ang tanan nga katawhan sang Juda kag Benjamin kag ang iban pa nga nagaestar kaupod nila ²⁴ nga ako, ang Ginoo, nagasiling, ‘Indi kamo magpakig-away sa inyo kadugo nga mga Israelinhon. Magpauli kamo, kay pagbuot ko ini tanan.’ ” Nagtuman sila sa Ginoo kag nagpauli, suno sa ginmando sang Ginoo.

Nagpahimo si Jeroboam sang Bulawan nga mga Baka

²⁵ Ginpapaderan ni Jeroboam ang banwa sang Shekem sa kabukiran sang Efraim, kag didto siya nag-estar. Sang ulihi nagkadto siya sa Penuel kag ginpakay-o niya ini. ²⁶ Nagsiling siya sa iya kaugalingon, “Basi mabalik ang ginharian sa mga kaliwat ni David ²⁷ kon magpadayon ang katawhan sa pagkadto sa Jerusalem agod maghalad didto sa templo sang Ginoo. Mahimo nga mag-unong liwat sila sa ila agalon nga si Haring Rehoboam sang Juda. Kag kon matabo ina, patyon nila ako kag mabalik sila kay Rehoboam.”

²⁸ Gani pagkatapos nga nagpalaygay si Jeroboam parte sini, nagpahimo siya sang duha ka bulawan nga baka. Nagsiling dayon siya sa mga tawo, “Mga Israelinhon, mabudlay na para sa inyo nga magkadto pa sa Jerusalem. Ari ang inyo mga dios nga nagpaguwa sa inyo sa Egipto.” ²⁹ Ang isa ka bulawan nga baka ginpabutang niya sa Betel kag ang isa sa Dan. ³⁰ Ining ginhimo ni Jeroboam nangin kabangdanan sang pagpakasala sang mga taga-Israel. Nagakadto pa sila bisan sa Dan sa pagsimba didto.

³¹ Nagpahimo pa gid si Jeroboam sang mga simbahan sa mataas nga mga lugar, kag nagpili siya sang mga tawo nga mag-alagad bilang mga pari, bisan indi sila mga kaliwat ni Levi. ³² Nagpapiesta man siya sang ika-15 nga adlaw sang ikawalo nga bulan, pareho sang piesta sa Juda. Sa sina nga adlaw, naghalad siya sa Betel sang mga halad sa halaran para sa bulawan nga mga baka nga iya ginpahimo. Kag didto nagpili siya sang mga pari nga iya ibutang sa mga simbahan nga iya ginpahimo sa mataas nga mga lugar. ³³ Sa sina nga adlaw nga naghalad siya sa halaran nga iya ginpahimo sa Betel, gin-umpisahan niya ang piesta nga para sa mga Israelinhon. Siya mismo ang nagpili sang ika-15 nga adlaw sang ikawalo nga bulan para sa sini nga piesta.

Ginpakamalaot sang Propeta ang Halaran sa Betel

13 Karon, ginsugo sang Ginoo ang isa niya ka alagad nga taga-Juda sa pagkadto sa Betel. Pag-abot niya didto, nagatindog si Jeroboam sa halaran para maghalad. ² Ginsugo sang Ginoo ang iya alagad nga pakamalauton niya ato nga halaran. Siling niya, “Amo ini ang ginasiling sang Ginoo parte sa sini nga halaran: May matawo nga isa ka bata sa mga kaliwat ni David nga ang iya ngalan si Josia. Pamatyon niya kag ihalad sa sini nga halaran ang mga pari nga nagaalagad sa mga simbahan sa mataas nga mga lugar kag nagahalad sa sini nga halaran. Magakalasunog ang ila mga tul-an sa sini nga halaran.” ³ Sa sina mismo nga adlaw, naghatag ang alagad sang Dios sang tanda nga matabo ang iya ginhambal. Siling niya, “Amo ini ang tanda nga ginsiling sang Ginoo: Marumpag ini nga halaran kag ang mga abo sa sini nga halaran maglalapta.”

⁴ Pagkabati sadto ni Haring Jeroboam, gintudlo niya ang tawo kag nagsiling, “Dakpa ninyo siya!” Pero gulpi lang nga nagtig-a ang kamot sang hari, gani indi na niya mapaidalom ang iya kamot. ⁵ Kag dayon narumpag ang halaran kag ang mga abo sini naglalapta, suno gid sa tanda nga ginsiling sang alagad sang Dios nga ginpahayag sa iya sang Ginoo.

⁶ Dayon nagsiling ang hari sa alagad sang Dios, “Ipangamuyo mo ako sa Ginoo nga imo Dios nga ayuhon niya ang akon kamot.” Gani nagpangamuyo ang alagad sang Dios sa Ginoo, kag nag-ayo ang kamot sang hari. ⁷ Nagsiling liwat ang hari sa alagad sang Dios, “Dali sa balay kag magkaon, kag hatagan ko ikaw sang regalo.” ⁸ Pero nagsabat ang alagad sang Dios, “Bisan ihatag mo pa sa akon ang katunga sang imo pagkabutang, indi ako mag-upod sa imo ukon magkaon ukon mag-inom sa sini nga lugar. ⁹ Kay ginmanduan ako sang Ginoo nga indi gid ako magkaon ukon mag-inom samtang diri ako, kag sa akon pagpauli indi ako mag-agi sa akon gin-agyan sang pagkadto ko diri.” ¹⁰ Gani lain nga dalan ang iya gin-agyan pagpauli niya.

¹¹ Sadto nga tion, may isa ka tigulang nga propeta nga nagaestar sa Betel. Ginkadtuan siya sang iya mga anak nga lalaki^[c] kag ginsugiran sang tanan nga ginhimo sang alagad sang Dios sadto nga adlaw sa Betel. Ginsugiran man nila siya kon ano ang ginsiling sang alagad sang Dios sa hari. ¹² Nagpamangkot ang ila amay, “Diin siya nag-agi pagpauli?” Ginsugiran nila siya kon diin siya nag-agi. ¹³ Dayon nagsiling ang ila amay sa ila, “Ipreparar ninyo ang asno para sa akon.” Gani ginpreparar nila ang asno, kag nagsakay siya ¹⁴ kag ginlagas niya ang alagad sang Dios. Naabtan niya siya nga nagapungko sa puno sang kahoy nga terebinto. Ginpamangkot niya siya, “Ikaw bala ang alagad sang Dios nga halin sa Juda?” Nagsabat siya, “Huo.” ¹⁵ Nagsiling ang tigulang nga propeta, “Dali sa balay kag magkaon.” ¹⁶ Nagsiling ang alagad sang Dios, “Indi ako puwede nga magbalik kag mag-upod sa imo, kag indi man ako puwede nga magkaon ukon mag-inom upod sa imo sa sini nga lugar. ¹⁷ Kay ginhambalan ako sang Ginoo nga indi gid ako magkaon ukon mag-inom samtang diri ako, kag sa akon pagpauli indi ako mag-agi sa akon gin-agyan sang pagpakadto ko diri.” ¹⁸ Nagsiling ang tigulang nga propeta, “Propeta man ako pareho sa imo. Kag ginsugo sang Ginoo ang isa ka anghel sa pagsiling sa akon nga dal-on ko ikaw sa akon balay agod makakaon ka kag makainom.” (Pero nagbutig ang tigulang nga propeta.) ¹⁹ Gani nag-upod sa iya balay ang alagad sang Dios kag nagkaon kag nag-inom siya didto.

²⁰ Samtang nagapungko sila sa lamisa, may ginhambal ang Ginoo sa tigulang nga propeta. ²¹ Dayon nagsiling ang tigulang nga propeta sa alagad sang Dios nga halin sa Juda, “Amo ini ang ginasiling sang Ginoo: Ginlapas mo ang ginsiling sang Ginoo nga imo Dios; wala mo pagtumana ang iya ginsugo sa imo. ²² Nagsiling siya sa imo nga indi ka magkaon kag mag-inom sa sini nga lugar, pero nagbalik ka diri kag nagkaon kag nag-inom. Tungod sang imo ginhimo, ang imo bangkay indi pag-ilubong sa lulubngan sang imo mga katigulangan.”

²³ Pagkatapos kaon kag inom sang alagad sang Dios, ginpreparar sang tigulang nga propeta ang asno para sa iya pagpauli. ²⁴ Kag samtang nagapauli siya, ginsugata siya sang isa ka leon kag ginpatay. Ang iya bangkay nagahamyang sa dalan, kag ang leon kag ang asno nagatindog sa tupad sang iya bangkay. ²⁵ Nakita sang mga nagaalagi ang bangkay kag ang leon sa tupad sini, kag ginbalita nila ini sa banwa nga sa diin nagaestar ang tigulang nga propeta.

²⁶ Sang mabatian ini sang tigulang nga propeta, nagsiling siya, “Siya ang alagad sang Dios nga naglapas sa ginhambal sang Ginoo. Gintugyan siya sang Ginoo sa leon nga nagsalakay kag nagpatay sa iya, suno sa ginsiling sang Ginoo sa iya.”

²⁷ Nagsiling dayon ang tigulang nga propeta sa iya mga anak nga lalaki, “Ipreparar ninyo ang asno para sa akon.” Kag ginpreparar nila ini. ²⁸ Naglakat siya dayon, kag nakita niya ang bangkay nga nagahamyang sa dalan kag ang leon kag ang asno nga nagatindog sa tupad sini. Wala pagkauna sang leon ang bangkay ukon pag-anha ang asno. ²⁹ Ginkuha sang tigulang nga propeta ang bangkay sang alagad sang Dios kag ginkarga sa asno, kag gindala sa iya banwa agod makapangasubo siya sa bangkay kag malubong niya ini. ³⁰ Ginlubong niya siya sa lulubngan nga ginpahimo niya mismo para sa iya kaugalingon, kag nagpangasubo gid sila sa pagkapatay sang alagad sang Dios.

³¹ Pagkatapos lubong, nagsiling ang tigulang nga propeta sa iya mga anak nga lalaki, “Kon mapatay na gani ako, ilubong ninyo ako sa ginlubngan sang alagad sang Dios, kag itupad ninyo ako sa iya. ³² Kay ang mga pulong nga ginpahambal sang Ginoo sa iya parte sa halaran sa Betel kag sa mga simbahan sa mataas nga mga lugar sa Samaria sigurado gid nga matuman.”

³³ Bisan pa sini nga natabo, wala gihapon nagbag-o si Jeroboam sa iya malain nga mga pagginawi. Nagpili gihapon siya sang mga tawo nga mag-alagad bilang mga pari sa mga simbahan sa mataas nga mga lugar. Ang bisan sin-o nga gusto mag-alagad bilang pari gin-ordinahan niya. ³⁴ Ining ginhimo ni Jeroboam nangin kabangdanan sang pagpakasala sang iya panimalay kag nagdala sa ila sang kapierdihan kag kalaglagan.

Ang Plano sa Pagpatay kay Jesus^(A)

22 Malapit na lang ang Piesta sang Tinapay nga Wala sing Inugpahabok nga ginatawag man nga Piesta sang Paglabay sang Anghel. ² Ang manugdumala nga mga pari kag ang mga manunudlo sang Kasuguan nagapangita sing paagi kon paano nila mapatay si Jesus nga indi magkinagamo, kay nahadlok sila sa mga tawo.

Nagsugot si Judas sa Pagtraidor kay Jesus^(B)

³ Nagsulod si Satanas kay Judas nga ginatawag Iscariote, nga isa sang dose ka apostoles ni Jesus. ⁴ Gani naglakat siya kag nagpakigkita sa manugdumala nga mga pari kag sa mga opisyal sang mga guwardya sa templo. Ginhambalan nila kon paano niya matugyan si Jesus sa ila. ⁵ Nalipay gid sila kag nagsugot nga bayaran siya. ⁶ Nagsugot man si Judas, kag halin sadto nagpangita siya sing kahigayunan kon paano niya matugyan si Jesus sa ila nga indi mahibaluan sang mga tawo.

Nagsugo si Jesus nga Magpreparar sang Panihapon Para sa Piesta^(C)

⁷ Karon, nag-abot na ang Piesta sang Tinapay nga Wala sing Inugpahabok. Amo ini ang adlaw nga kinahanglan sang mga Judio nga maghalad sing mga karnero nga ila pagakaunon para sa Piesta sang Paglabay sang Anghel. ⁸ Gani ginsugo ni Jesus si Pedro kag si Juan. Siling niya, “Mag-una kamo kag magpreparar sang aton panihapon para sa Piesta sang Paglabay sang Anghel.” ⁹ Nagpamangkot sila sa iya, “Diin bala ang gusto mo nga magpreparar kami sini?” ¹⁰ Nagsabat si Jesus sa ila, “Pag-abot ninyo sa siyudad sang Jerusalem, may masugata sa inyo nga tawo nga nagadala sang banga nga may tubig. Sunod kamo sa iya sa balay nga iya pagasudlan, ¹¹ kag magsiling kamo sa tagbalay, ‘Nagapamangkot ang Manunudlo kon diin ang kuwarto nga pagakaunan niya upod sang iya mga sumulunod sa pagselebrar sang Piesta sang Paglabay sang Anghel.’ ¹² Ipakita niya sa inyo ang malapad nga kuwarto sa ibabaw nga kompleto sang kagamitan. Didto kamo maghimos sang aton panihapon.” ¹³ Naglakat ang duha nga iya ginsugo, kag nakita nila ang tanan suno sa ginsiling ni Jesus sa ila. Kag ginpreparar nila didto ang panihapon para sa piesta.

Ang Panihapon sang Ginoo^(D)

¹⁴ Pag-abot sang tion nga inugpanihapon na, nagpungko si Jesus kaupod sang iya mga apostoles agod magkaon. ¹⁵ Dayon nagsiling si Jesus sa ila, “Dako gid ang akon handom nga sa wala pa ako mag-antos, mag-ulupod kita anay sa pagkaon sa pagselebrar sining Piesta sang Paglabay sang Anghel. ¹⁶ Kay ang matuod, indi na ako magkaon liwat sini hasta matuman ang iya matuod nga kahulugan sa paghari sang Dios.” ¹⁷ Dayon nagkuha siya sang ilimnon, nagpasalamat sa Dios, kag nagsiling, “Palibuta ninyo ini kag bulus-bulusan inom. ¹⁸ Sugiran ko kamo, indi na ako mag-inom liwat sang ilimnon nga halin sa ubas hasta mag-abot ang paghari sang Dios.” ¹⁹ Nagkuha siya sang tinapay kag ginpasalamatan niya sa Dios. Ginpamihak-pihak niya dayon, kag ginpanagtag sa ila nga nagasiling, “Amo ini ang akon lawas nga ginahatag para sa inyo. Himua ninyo ini sa pagdumdom sa akon.” ²⁰ Pagkatapos nagkuha siya sang ilimnon kag nagsiling, “Ini nga ilimnon amo ang bag-o nga kasugtanan nga patigayunon paagi sa akon dugo nga iula para sa inyo.

²¹ “Pero pamati kamo! Kaupod ta diri sa pagkaon ang tawo nga magatraidor sa akon.^{[a] 22} Kay ako nga Anak sang Tawo pagapatyon suno sa plano sang Dios, pero kaluluoy ang tawo nga magatraidor sa akon.” ²³ Pagkabati nila sadto nagpinamangkutanay sila kon sin-o ayhan sa ila ang magahimo sina.

Ang Pagbinais-bais kon Sin-o ang Pinakaimportante

²⁴ Sang ulihi nagbinais-bais ang mga apostoles kon sin-o gid sa ila ang pinakaimportante. ²⁵ Gani nagsiling si Jesus sa ila, “Ang mga hari sang mga nasyon may gahom sa ila mga sakop. Kag gusto sang sini nga mga manugdumala nga tawgon sila nga mga ‘manugbulig sa mga tawo.’ ²⁶ Pero sa inyo iya indi pareho sina. Kay kon sin-o sa inyo ang may mataas nga katungdanan, dapat magpaubos siya. Kag kon sin-o sa inyo ang nagadumala, dapat mangin pareho siya sa suluguon. ²⁷ Sin-o sa duha ang mas importante, ang ginaserbihan sang pagkaon ukon ang nagaserbi? Indi bala mas importante ang ginaserbihan? Pero ako mismo ang nagaserbi sa inyo bisan ako ang inyo agalon.”

²⁸ Naghambal pa gid si Jesus sa ila, “Kamo ang nagaunong sa akon sa mga pagtilaw nga akon ginaagihan. ²⁹ Gani tungod nga ginhatagan ako sang akon Amay sang gahom sa paghari, hatagan ko man kamo sang gahom sa paghari. ³⁰ Mangin kaupod ko kamo sa pagkaon kag pag-inom sa akon paghari. Magadumala kag magahukom kamo sa dose ka tribo sang Israel.”