Old/New Testament

Nagpalaygay si Haring Hezekia kay Isaias^(A)

19 Sang pagkabati ni Haring Hezekia sa ginbalita sa iya, gin-gisi niya ang iya bayo kag nagsuksok sang sako sa pagpakita sang iya pagpangasubo, kag nagkadto siya sa templo sang Ginoo. ² Ginpakadto niya kay Isaias, nga anak ni Amoz, sila ni Eliakim nga administrador sang palasyo, si Shebna nga sekretaryo, kag ang mga nagapangulo nga mga pari. Tanan sila nagasuksok sang sako.

³ Pag-abot nila kay Isaias, nagsiling sila sa iya, “Amo ini ang ginasiling ni Hezekia: ‘Nagaantos kita sa sini nga tion; ginasilutan kag ginapakahuy-an kita. Pareho kita sa manugbata nga wala na sing kusog sa pagbun-a sang iya bata. ⁴ Ginsugo sang hari sang Asiria ang iya kumander sa pagyaguta sa buhi nga Dios. Basi pa lang talupangdon sang Ginoo, nga imo Dios, ang ginsiling sang kumander kag silutan siya sa iya mga ginhambal. Gani magpangamuyo ka para sa aton nga nagkalabilin.’ ”

⁵ Pagkatapos hambal sang mga opisyal nga ginpadala ni Haring Hezekia, ⁶ nagsiling si Isaias sa ila, “Hambali ninyo ang inyo agalon nga si Haring Hezekia nga amo ini ang ginasiling sang Ginoo: ‘Indi ka magkahadlok sa imo nabatian nga pagyaguta sa akon sang mga bata-bata sang hari sang Asiria. ⁷ Pamati! Patalangon ko^[a] ang hari sang Asiria. Makabati siya sang balita nga makapabalik sa iya sa iya nasyon. Kag didto ipapatay ko siya paagi sa espada.’ ”

Nagpamahog Liwat ang Asiria^(B)

⁸ Karon sang mabatian sang kumander sang mga soldado sang Asiria nga naghalin na sa Lakish ang ila hari kag nagpakig-away sa Libna, nagkadto siya didto. ⁹ Nabalitaan ni Haring Senakerib sang Asiria nga si Haring Tirhaka sang Etiopia^[b] nagapadulong sa pagpakig-away sa iya. Pagkabati niya sini, nagpadala siya sang mga mensahero kay Hezekia sa pagsiling sini: ¹⁰ “Indi ka magpatunto sa dios nga imo ginasaligan kon magsiling siya, ‘Ang Jerusalem indi pag-itugyan sa kamot sang hari sang Asiria.’ ¹¹ Pamati! Ikaw mismo ang nakabati kon ano ang ginhimo sang mga hari sang Asiria sa halos tanan nga nasyon. Ginlaglag nila sila sing bug-os. Kag ikaw, nagahunahuna ka bala nga makaluwas ka? ¹² Ginpanglaglag sang akon mga katigulangan ang mga banwa sang Gozan, Haran, Rezef, kag ang katawhan sang Eden nga ara sa Telasar. Naluwas bala sila sang ila mga dios? ¹³ May nahimo bala ang mga hari sang Hamat, Arpad, Sefarvaim, Hena, kag Iva?”

Ang Pangamuyo ni Hezekia

¹⁴ Pagkatapos basa ni Hezekia sa sulat nga ginhatag sa iya sang mga mensahero, nagkadto siya sa templo sang Ginoo kag ginhumlad ang sulat sa presensya sang Ginoo. ¹⁵ Dayon nagpangamuyo siya, “Ginoo, Dios sang Israel nga nagapungko sa trono sa tunga-tunga sang mga kerubin, ikaw lang ang Dios nga nagadumala sa tanan nga ginharian diri sa kalibutan. Ginhimo mo ang kalangitan kag ang kalibutan. ¹⁶ Ginoo, pamatii kag tan-awa ang nagakalatabo. Pamatii ang tanan nga ginsiling ni Senakerib sa pagyaguta sa imo, O buhi nga Dios. ¹⁷ Matuod, Ginoo, nga ginpanglaglag sang mga hari sang Asiria ang madamo nga mga nasyon ¹⁸ pati ang ila sini nga mga dios-dios paagi sa paghaboy sini sa kalayo. Kay indi ini matuod nga mga dios kundi mga bato lang kag mga kahoy nga ginhimo sang tawo. ¹⁹ Gani karon, Ginoo nga amon Dios, luwasa kami sa kamot sang Asiria, agod ang tanan nga ginharian diri sa kalibutan makahibalo nga ikaw lang, Ginoo, ang Dios.”

Ang Pagkalaglag ni Haring Senakerib sang Asiria^(C)

²⁰ Dayon nagpadala si Isaias nga anak ni Amoz sang sini nga mensahi kay Hezekia: “Amo ini ang ginasiling sang Ginoo, ang Dios sang Israel: Nabatian ko ang imo pangamuyo parte kay Haring Senakerib sang Asiria. ²¹ Kag amo ini ang ginasiling ko kontra sa iya:

²⁹ Dayon nagsiling si Isaias kay Hezekia, “Amo ini ang tanda nga proteksyunan sang Ginoo ang Jerusalem sa mga taga-Asiria: Karon nga tuig ang inyo kaunon amo ang mga bunga sang mga tanom nga nagtubo lang, kag sa sunod nga tuig ang mga bunga naman sang mga tanom nga nagtubo sa gintubuan man sadto. Pero sa ikatatlo nga tuig makatanom na kamo sang uyas kag makaani. Makatanom man kamo sang mga ubas kag makakaon sang bunga sini. ³⁰ Sa liwat, ang mga nagkalabilin nga buhi sa Juda magauswag pareho sa tanom nga nagapanggamot sing madalom kag nagapamunga. ³¹ Kay may magakalabilin nga buhi nga magalalapta halin sa Jerusalem, sa Bukid sang Zion. Siguraduhon gid sang Ginoo nga Makagagahom nga matuman ini.

³² “Amo ini ang ginasiling sang Ginoo parte sa hari sang Asiria: ‘Indi siya makasulod sa siyudad sang Jerusalem ukon makapana sini. Indi siya makapalapit nga may taming ukon makapalibot sa mga pader sang siyudad sa pagkibon sini. ³³ Magabalik siya sa iya ginhalinan, sa dalan nga iya gin-agyan. Ako, ang Ginoo, nagasiling nga indi gid siya makasulod sa sini nga siyudad. ³⁴ Protektaran kag luwason ko ini nga siyudad para sa akon kadungganan kag tungod sa akon promisa kay David nga akon alagad.’ ”

³⁵ Pagkagab-i, nagkadto ang anghel sang Ginoo sa kampo sang mga taga-Asiria kag ginpatay niya ang 185,000 ka soldado. Pagkaaga, pagbugtaw sang mga nagkalabilin nga buhi, nakita nila ang madamo nga mga bangkay. ³⁶ Tungod sini, nagpauli si Senakerib sa Nineve kag didto nagtiner.

³⁷ Isa ka adlaw, samtang nagasimba si Senakerib sa templo sang iya dios nga si Nisroc, ginpatay siya sa espada sang iya duha ka anak nga lalaki nga sila ni Adramelec kag Sharezer, kag dayon nagpalagyo sila sa Ararat. Ang isa niya ka anak nga si Esarhadon amo ang nagbulos sa iya bilang hari.

Ang Pagmasakit ni Hezekia^(D)

20 Sadto nga tion, nagmasakit si Hezekia kag daw mapatay na siya. Nagkadto sa iya si Propeta Isaias nga anak ni Amoz kag nagsiling, “Nagasiling ang Ginoo nga himuon mo na ang nagakadapat mo nga himuon kay indi ka na mag-ayo kundi mapatay ka.” ² Pagkabati sini ni Hezekia, nag-atubang siya sa dingding kag nagpangamuyo sa Ginoo. ³ Siling niya, “Ginoo, dumduma kon paano ako nagkabuhi nga matutom sa imo kag nag-alagad sing tinagipusuon, kag kon paano ako naghimo sing maayo sa imo panulok.” Kag naghilibion siya sing tudo.

⁴ Sa wala pa makahalin si Isaias sa tunga nga lagwerta sang palasyo, nagsiling ang Ginoo sa iya, ⁵ “Magbalik ka kay Hezekia, nga pangulo sang akon katawhan, kag ihambal ini: ‘Amo ini ang ginasiling sang Ginoo, ang Dios sang imo katigulangan nga si David: Nabatian ko ang imo pangamuyo kag nakita ko ang imo mga luha. Ayuhon ko ikaw. Sa ikatatlo nga adlaw sugod subong makabangon ka na, kag magakadto ka sa templo sang Ginoo. ⁶ Dugangan ko pa sang 15 ka tuig ang imo kabuhi. Luwason ko ikaw kag ang ini nga siyudad sa kamot sang hari sang Asiria. Protektaran ko ini nga siyudad para sa akon kadungganan kag tungod kay David nga akon alagad.’ ”

⁷ Ginsilingan ni Isaias ang mga suluguon ni Hezekia nga hampulan nila ang iya hubag sang gindunot nga higos. Gintuman nila ini, kag nag-ayo siya.

⁸ Sang wala pa mag-ayo si Hezekia, nagpamangkot siya kay Isaias, “Ano bala ang tanda nga magapamatuod nga magaayo ako kag makakadto sa templo sang Ginoo sa ikatatlo nga adlaw halin subong?” ⁹ Nagsabat si Isaias, “Amo ini ang tanda nga ihatag sang Ginoo sa pagpamatuod nga tumanon niya ining iya promisa. Magpili ka sa sining duha: magaabanse sing napulo ka gutlo ang landong sang adlaw sa orasan^[d] ukon magaisol sing napulo ka gutlo?” ¹⁰ Nagsabat si Hezekia, “Mas mahapos mag-abanse sing napulo ka gutlo ang landong. Paisula na lang ini sing napulo ka gutlo!” ¹¹ Gani nagpangamuyo si Propeta Isaias sa Ginoo, kag ginpaisol sang Ginoo sing napulo ka gutlo ang landong sang adlaw sa orasan nga ginpahimo ni Ahaz.

Ang mga Mensahero Halin sa Babilonia

¹² Sang sadto nga tion, ang hari sang Babilonia nga si Merodac Baladan, nga anak ni Baladan, nakabalita nga nagmasakit si Hezekia. Gani nagpadala siya sang mga sulat kag regalo kay Hezekia paagi sa mga mensahero. ¹³ Gin-abiabi ni Hezekia ang mga mensahero kag ginpakita niya sa ila ang tanan nga butang sa iya talaguan sang manggad—ang mga pilak, mga bulawan, mga panakot, mga maayo nga klase sang lana, ang iya mga armas kag ang iban pa niya nga mga manggad. Wala sing bisan ano nga ara sa iya palasyo ukon ginharian nga wala niya ginpakita sa ila.

¹⁴ Karon, nagkadto si Propeta Isaias kay Haring Hezekia kag nagpamangkot, “Diin bala naghalin ina nga mga tawo, kag ano ang ila kinahanglan?” Nagsabat si Hezekia, “Halin sila sa malayo nga lugar, sa Babilonia.” ¹⁵ Nagpamangkot pa gid ang propeta, “Ano ang ila nakita sa imo palasyo?” Nagsabat si Hezekia, “Nakita nila ang tanan sa akon palasyo. Wala gid sing bisan ano sa akon manggad nga wala ko ginpakita sa ila.” ¹⁶ Dayon nagsiling si Isaias kay Hezekia, “Pamatii ining mensahi sang Ginoo: ¹⁷ Magaabot gid ang tion nga dal-on sa Babilonia ang tanan nga pagkabutang sa imo palasyo, ang tanan nga natipon sang imo mga katigulangan nga ara pa hasta subong. Wala gid sing may mabilin, siling sang Ginoo. ¹⁸ Kag ang iban sa imo palaabuton nga mga kaliwat pagabihagon, kag mangin mga alagad sila sa palasyo sang hari sang Babilonia.” ¹⁹ Naghunahuna si Hezekia nga indi ina matabo sa iya tiyempo kundi may kalinong kag wala sing katalagman samtang buhi pa siya. Gani nagsiling siya kay Isaias, “Maayo inang mensahi sang Ginoo nga ginhambal mo sa akon.”

Ang Katapusan sang Paghari ni Hezekia^(E)

²⁰ Ang iban pa nga estorya parte sa paghari ni Hezekia, kag ang tanan niya nga bantog nga binuhatan kag ang iya pagpahimo sang punong kag sang ginailigan sini pakadto sa siyudad, nasulat sa Libro sang Kasaysayan sang mga Hari sang Juda. ²¹ Sang napatay si Hezekia, si Manase nga iya anak amo ang nagbulos sa iya bilang hari.

Ang Paghari ni Manase sa Juda^(F)

21 Nagaedad si Manase sang dose ka tuig sang nangin hari siya. Sa Jerusalem siya nag-estar, kag naghari siya sa sulod sang 55 ka tuig. Ang iya iloy amo si Hefziba. ² Malain ang iya ginhimo sa panulok sang Ginoo. Nagsunod siya sa makangilil-ad nga mga buluhaton sang mga nasyon nga ginpatabog sang Ginoo sa mga Israelinhon. ³ Ginpatindog niya liwat ang mga simbahan sa mataas nga mga lugar nga ginpaguba sadto sang iya amay nga si Hezekia. Nagpatindog man siya sang mga halaran para kay Baal kag nagpahimo sang hulohaligi nga simbolo sang diosa nga si Ashera, pareho sang ginhimo ni Haring Ahab sang Israel. Nagluhod siya kag nagsimba sa tanan nga butang sa kalangitan. ⁴ Nagpahimo pa gid siya sang mga halaran sa templo sang Ginoo, nga suno sa Ginoo, ang templo sa Jerusalem amo ang lugar nga sa diin padunggan siya. ⁵ Ginbutang niya ini nga mga halaran sa duha ka lagwerta sang templo sang Ginoo sa pagsimba sa tanan nga butang sa kalangitan. ⁶ Ginhalad niya ang iya kaugalingon nga bata sa kalayo. Ginhimo man niya ang mga ginahimo sang mga babaylan kag mga manugpakot, kag nagpamangkot siya sa mga espiritista nga nagapakigsugilanon sa kalag sang patay. Puwerte gid ang iya pagpakasala sa Ginoo, kag nakapaakig ini sa Ginoo. ⁷ Ginbutang niya sa templo ang hulohaligi nga simbolo sang diosa nga si Ashera nga iya ginpahimo. Kon parte sa sini nga templo nagsiling ang Ginoo kay David kag sa iya anak nga si Solomon, “Padunggan ako hasta san-o sa sini nga templo kag sa Jerusalem, ang lugar nga akon ginpili sa tanan nga tribo sang Israel. ⁸ Kon tumanon lang sang katawhan sang Israel ang tanan ko nga kasuguan nga ginhatag sa ila sang akon alagad nga si Moises, indi ko pagtugutan nga pahalinon sila sa sini nga duta nga ginhatag ko sa ila mga katigulangan.” ⁹ Pero wala nagpamati ang mga tawo. Ginhaylo sila ni Manase sa paghimo sang malaot, kag ang ila ginhimo mas malaot pa sang sa ginhimo sang mga nasyon nga ginpalaglag sang Ginoo sa mga Israelinhon.

¹⁰ Nagsiling ang Ginoo paagi sa iya mga alagad nga mga propeta: ¹¹ “Naghimo si Haring Manase sang Juda sining makangilil-ad nga mga buluhaton, nga mas malaot pa sang sa ginhimo sang mga Amornon nga nag-estar sa sini nga duta antes mag-abot ang mga Israelinhon. Gintulod niya ang mga taga-Juda sa pagpakasala paagi sa pagsimba sa iya mga dios-dios. ¹² Gani ako, ang Ginoo nga Dios sang Israel, magapadala sang kalaglagan sa Jerusalem kag Juda, nga ang tagsa-tagsa nga makabati sini mahadlukan gid. ¹³ Hukman ko ang Jerusalem pareho sa paghukom ko sa Samaria kag sa panimalay ni Haring Ahab. Limpyuhan ko ang Jerusalem pareho sa pinggan nga ginpahiran kag ginpakulob. ¹⁴ Pagasikwayon ko bisan pa ang nabilin sa akon katawhan kag itugyan ko sila sa ila mga kaaway nga magaagaw sang ila mga pagkabutang. ¹⁵ Matabo ini sa ila kay malain ang ila ginhimo sa akon panulok kag ginpaakig nila ako, halin pa sang pagguwa sang ila mga katigulangan sa Egipto hasta subong.”

¹⁶ Madamo gid ang ginpamatay ni Manase nga inosente nga mga tawo hasta nga nag-ilig ang dugo sa mga karsada sang Jerusalem. Ini wala labot sa sala nga ginhimo niya nga nangin kabangdanan sang pagpakasala sang mga taga-Juda sa panulok sang Ginoo.

¹⁷ Ang iban pa nga estorya parte sa paghari ni Manase, kag ang tanan nga iya ginhimo, pati ang mga sala nga iya nahimo, nasulat sa Libro sang Kasaysayan sang mga Hari sang Juda. ¹⁸ Sang napatay si Manase, ginlubong siya sa hardin sang iya palasyo, ang hardin nga ginatawag Uza. Kag si Amon nga iya anak amo ang nagbulos sa iya bilang hari.

Ang Paghari ni Amon sa Juda^(G)

¹⁹ Nagaedad si Amon sang 22 ka tuig sang nangin hari siya sa Juda. Sa Jerusalem siya nag-estar, kag naghari siya sa sulod sang duha ka tuig. Ang iya iloy amo si Meshulemet nga anak ni Haruz nga taga-Jotba. ²⁰ Malain ang ginhimo ni Amon sa panulok sang Ginoo, pareho sa ginhimo sang iya amay nga si Manase. ²¹ Ginsunod niya ang pagginawi sang iya amay. Ginsimba niya ang mga dios-dios nga ginsimba sang iya amay, ²² kag ginsikway niya ang Ginoo, ang Dios sang iya mga katigulangan. Wala siya nagsunod sa pamaagi sang Ginoo.

²³ Karon, nagplano sing malain ang mga opisyal ni Amon kontra sa iya, kag ginpatay nila siya sa iya palasyo. ²⁴ Pero ginpamatay sang katawhan sang Juda ang tanan nga nagpatay kay Haring Amon. Kag ginbulos nila si Josia nga anak ni Amon bilang hari.

²⁵ Ang iban pa nga estorya parte sa paghari ni Amon, kag ang iya mga ginhimo, nasulat sa Libro sang Kasaysayan sang mga Hari sang Juda. ²⁶ Ginlubong si Amon sa iya lulubngan didto sa hardin nga ginatawag Uza. Kag si Josia nga iya anak amo ang nagbulos sa iya bilang hari.

Si Jesus kag ang Babayi nga Taga-Samaria

4 ^1-3 Karon, nakabati ang mga Pariseo nga mas madamo na ang mga sumulunod ni Jesus sang sa kay Juan, kag mas madamo na ang iya ginpangbautisohan. (Sa pagkamatuod, indi si Jesus mismo ang nagapangbautiso, kundi ang iya mga sumulunod.) Pagkahibalo ni Jesus nga nahibaluan na ini sang mga Pariseo, naghalin siya sa Judea kag nagbalik sa Galilea. ⁴ Sa ila pagpakadto sa Galilea kinahanglan gid nga mag-agi sila sa Samaria.

⁵ Sang nagaagi na sila sa Samaria, nakaabot sila sa banwa nga ginatawag Sicar, malapit sa duta nga ginhatag ni Jacob sa iya anak nga si Jose. ⁶ May bubon didto nga ginhimo ni Jacob. Kag tungod nga udtong-adlaw na kag nakapoy na gid si Jesus sa iya paglakat, nagpungko na lang siya sa higad sang bubon. ^7-8 Ang iya mga sumulunod nagderetso sa banwa agod magbakal sang pagkaon. Karon, samtang nagapungko siya didto, nag-abot ang isa ka babayi nga taga-Samaria agod magsag-ob. Nagsiling si Jesus sa iya, “Abi paimna man ako.” ⁹ Nagsiling ang babayi sa iya, “Indi bala nga ikaw Judio kag ako Samariahanon,^[a] kag babayi pa.^[b] Ngaa mangayo ka sa akon sang tubig?” (Amo ini ang iya ginsiling tungod kay ang mga Judio wala nagasapak sa mga Samariahanon.) ¹⁰ Nagsiling si Jesus sa babayi, “Kon nahibaluan mo lang kon ano ang ginahatag sang Dios, kag kon sin-o ang nagapangayo sa imo sang tubig, ikaw pa kuntani ang mangayo sa akon agod hatagan ko ikaw sang tubig nga nagahatag sang kabuhi.” ¹¹ Nagsiling ang babayi sa iya, “Sir, wala ka sing timba kag madalom ang bubon. Diin bala ikaw makakuha sang tubig nga nagahatag sang kabuhi? ¹² Ang aton katigulangan nga si Jacob amo ang nagkutkot sini nga bubon. Siya kag ang iya mga anak pati ang iya mga kasapatan nag-inom sa sini nga bubon. Ano, sobra ka pa bala sa aton katigulangan nga si Jacob?” ¹³ Nagsabat si Jesus, “Ang bisan sin-o nga nagainom sa sini nga tubig pagauhawon liwat. ¹⁴ Pero ang bisan sin-o nga magainom sang tubig nga akon ihatag indi na gid pag-uhawon. Kay ang tubig nga akon ihatag sa iya mangin pareho sang buhi nga tuburan dira sa iya nga magahatag sang kabuhi nga wala sing katapusan.” ¹⁵ Gani nagsiling ang babayi kay Jesus, “Sir, hatagi man ako sina nga tubig nga imo ginasiling agod indi na ako pag-uhawon liwat, kag agod indi na kinahanglan nga magbalik-balik pa ako diri para magsag-ob.” ¹⁶ Nagsiling si Jesus sa iya, “Ti kadtui ang imo bana kag dal-a diri.” ¹⁷ Nagsabat ang babayi, “Wala ako sing bana.” Nagsiling si Jesus, “Husto ina. Wala matuod ikaw sing bana, ¹⁸ kay sadto lima ang imo nangin bana, kag ang lalaki nga imo ginapuyo subong indi mo matuod nga bana. Gani matuod ang ginasiling mo nga ina.” ¹⁹ Nagsiling ang babayi sa iya, “Sir, siguro propeta ka. ²⁰ Ang amon mga katigulangan nagsimba sa Dios sa sini nga bukid, pero kamo nga mga Judio nagasiling nga ang mga tawo dapat magsimba sa Dios sa Jerusalem.” ²¹ Nagsiling si Jesus sa babayi, “Pamati bala anay! Magaabot ang tion nga indi na kamo magsimba sa Amay sa sini nga bukid ukon sa Jerusalem. ²² Kamo nga mga Samariahanon wala gid kamo makakilala kon sin-o ang inyo ginasimba. Pero kami nga mga Judio nakakilala kon sin-o ang amon ginasimba, kay paagi sa amon luwason sang Dios ang mga tawo.” ²³ Nagsiling pa gid si Jesus, “Sa pagkamatuod, magaabot ang adlaw kag nag-abot na gani, nga ang matuod nga mga manugsimba magasimba sa Amay paagi sa espiritu kag kamatuoran. Kag amo ini nga klase sang mga manugsimba ang gusto sang Dios nga magasimba sa iya. ²⁴ Ang Dios espiritu, gani ang nagasimba sa iya dapat magsimba paagi sa espiritu kag kamatuoran.”

²⁵ Nagsiling ang babayi, “Nahibaluan ko nga magaabot ang Mesias nga ginatawag man nga Cristo. Kag kon mag-abot na siya, sugiran niya kita parte sa tanan nga butang.” ²⁶ Nagsiling si Jesus sa iya, “Ako nga nagapakighambal sa imo subong amo ang ginasiling mo nga magaabot.”

²⁷ Pagkasiling niya sini nag-abot dayon ang iya mga sumulunod. Natingala gid sila sang nakita nila nga nagapakighambal siya sa isa ka babayi. Pero wala gid sing bisan sin-o sa ila nga nagpamangkot sa babayi kon ano ang iya kinahanglan. Wala man sila nagpamangkot kay Jesus kon ngaa nagapakighambal siya sa babayi.

²⁸ Dayon ginbilin sang babayi ang iya banga nga salag-uban kag nagbalik sa banwa. Pag-abot niya didto nagsiling dayon siya sa mga tawo, ²⁹ “Dali bala kamo, tan-awa ninyo ang tawo nga nakahibalo sang tanan ko nga ginpanghimo. Basi kon amo na ini ang Cristo.” ³⁰ Gani nagkadto ang mga tawo didto kay Jesus.