Print Page Options
Previous Prev Day Next DayNext

Beginning

Read the Bible from start to finish, from Genesis to Revelation.
Duration: 365 days
Kekchi (KEK)
Version
SAN MARCOS 12-13

Li jaljo̱quil ru a̱tin chirixeb laj ilol re li acui̱mk incˈaˈ useb xnaˈleb

12  Li Jesús qui‑oc chixyebal li jaljo̱quil ru a̱tin reheb ut quixye chi joˈcaˈin:

Jun li cui̱nk quirau jun si̱r li racui̱mk uvas ut quixsut saˈ corral. Quixyi̱b jun xnaˈaj bar teˈxyatzˈ cuiˈ li uvas ut quixyi̱b ajcuiˈ jun chˈina cab najt xteram re li ta̱cˈacˈale̱nk re li acui̱mk. Quixsiqˈueb laj ilol re li racui̱mk. Ut laj e̱chal re li acui̱mk co̱ saˈ jalanil tenamit. Nak quicuulac xkˈehil xsicˈbal ru li acui̱mk, laj e̱chal re quixtakla jun lix mo̱s riqˈuineb laj ilol re chixcˈulbal li ru li racui̱mk li joˈ qˈuial ta̱tzˈak aˈan. Aˈut eb laj ilol re li acui̱mk queˈxchap li mo̱s ut queˈxsacˈ. Ut queˈxtakla chi ma̱cˈaˈ queˈxqˈue re. Laj e̱chal re li acui̱mk quixtakla jun chic lix mo̱s riqˈuineb. Ut queˈxjor xjolom chi pec. Kˈaxal ra queˈxba̱nu re. Ut laj e̱chal re quixtakla cuiˈchic jun lix mo̱s ut li jun aˈan queˈxcamsi. Ut toj nabal cuiˈchic lix mo̱s quixtakla riqˈuineb laj ilol re li racui̱mk. Cuan yal queˈxsacˈ ut cuan queˈxcamsi. Caˈaj chic li ralal quicana, li kˈaxal naxra. ―Li cualal teˈx‑oxlokˈi, chan saˈ xchˈo̱l. Joˈcan nak quixtakla li ralal riqˈuineb. Nak quicuulac li ralal, eb laj ilol re li acui̱mk queˈxye chi ribileb rib, ―Aˈan li ralal li ta̱e̱chani̱nk re li naˈajej. Kacamsihak, chanqueb, ut la̱o chic toe̱chani̱nk re.― Joˈcan nak queˈxchap. Nak ac queˈxcamsi queˈxcut chak jun pacˈal li chˈochˈ. Ut li Jesús quixye reheb: ―¿Cˈaˈru tixba̱nu laj e̱chal re li acui̱mk nak nequecˈoxla la̱ex? Ta̱cha̱lk ut tixcamsiheb laj ilol re li racui̱mk, ut jalan chic aj e tixqˈue li jun si̱r chi uvas. 10 ¿Ma incˈaˈ xeril saˈ li Santil Hu li naxye chi joˈcaˈin?

Li pec li queˈxtzˈekta̱na laj cablanel, aˈan li kˈaxal lokˈ li quiqˈueman chokˈ xxuc li cab.
11 Li Ka̱cuaˈ aˈan quixqˈue xlokˈal li pec. Ut aˈan xsachba chˈo̱lej chokˈ ke la̱o.―

12 Eb laj tij ut eb laj tzˈi̱b ut eb li xakabanbileb chi cˈanjelac saˈ rochoch li Dios queˈxcˈoxla raj xchapbal li Jesús re teˈxqˈue saˈ tzˈalam xban nak queˈxtau ru nak chirixeb aˈan yo̱ chi a̱tinac nak quixye li jaljo̱quil ru a̱tin aˈan. Abanan queˈxucuac xbaneb li tenamit. Joˈcan nak queˈxcanab ut queˈel saˈ li naˈajej aˈan.

Chikaqˈuehak li katoj re li acuabej

13 Mokon chic queˈxtakla riqˈuin li Jesús cuib oxibeb laj fariseo rochbeneb cuib oxibeb li nequeˈoquen chirix laj Herodes re xsicˈbil cˈaˈru ta̱paltok cuiˈ riqˈuin li ra̱tin re nak teˈxchap. 14 Queˈcuulac riqˈuin li Jesús ut queˈxye re: ―At tzolonel, nakanau nak la̱at ya̱l nacat‑a̱tinac ut incˈaˈ nacaxucua ruheb li tenamit. Yalak ani aj e nacaye lix ya̱lal. Ut nacacˈut chiruheb li cˈaˈru naraj li Dios. Ye ke, ¿ma us xqˈuebal li toj re li acuabej malaj ut incˈaˈ? ¿Ma takaqˈue malaj ut incˈaˈ? chanqueb. 15 Li Jesús naxnau nak aj caˈpacˈaleb. Quixye reheb: ―¿Cˈaˈut nak nequeraj xyalbal cuix? Cˈamomak chak li tumin. Cuilak, chan reheb. 16 Ut eb aˈan queˈxcˈut li tumin chiru. Ut li Jesús quixye reheb: ―¿Ani aj e li jalam u̱ch li cuan chiru? Ut ¿ani aj cˈabaˈ li tzˈi̱banbil chiru?― Eb aˈan queˈchakˈoc ut queˈxye: ―Re li acuabej, chanqueb. 17 Ut li Jesús quixye reheb: ―Tojomak re li acuabej li cˈaˈru re li acuabej ut tojomak re li Dios li cˈaˈru re li Dios, chan. Ut cˈajoˈ nak queˈsach xchˈo̱leb xban li ra̱tin.

Li Jesús quixchˈolob xya̱lal lix cuaclijiqueb li camenak chi yoˈyo

18 Tojoˈnak queˈcuulac riqˈuin li Jesús cuib oxib laj saduceo. Eb aˈan incˈaˈ nequeˈxpa̱b nak teˈcuacli̱k cuiˈchic chi yoˈyo li camenak. Queˈxye re li Jesús: 19 ―At tzolonel, laj Moisés quixtzˈi̱ba jun kachakˈrabinquil ut quixye chi joˈcaˈin: Cui junak cui̱nk ta̱ca̱mk ut tixcanab li rixakil chi ma̱cˈaˈ ralal xcˈajol, tento nak ta̱cˈamekˈ li rixakil xban li ri̱tzˈin li camenak re nak ta̱cua̱nk ralal xcˈajol saˈ xcˈabaˈ li camenak. 20 Queˈcuan cuukub li cui̱nk ri̱tzˈineb rib. Li asbej quixcˈam rixakil ut quicam chi incˈaˈ quixcanab ralal xcˈajol. 21 Ut quicˈameˈ li ixk xban li i̱tzˈinbej. Ut quicam ajcuiˈ aˈan chi incˈaˈ quixcanab ralal xcˈajol. Ut joˈcan cuiˈchic li rox i̱tzˈinbej. 22 Li ixk aˈan quicˈameˈ xbaneb li cuukub. Ut ma̱ jun reheb quixcanab ralal xcˈajol. Ut quicam ajcuiˈ li ixk. 23 Saˈ xcuaclijiqueb li camenak chi yoˈyo, nak teˈcuacli̱k eb aˈan, ¿ani aj ixakil ta̱cana̱k cuiˈ li ixk aˈan xban nak cuukub lix be̱lom quicuan? chanqueb. 24 Quichakˈoc li Jesús ut quixye reheb: ―La̱ex incˈaˈ nequetau xya̱lal xban nak incˈaˈ nequetau ru li Santil Hu chi moco lix nimal xcuanquil li Dios. 25 Nak teˈcuacli̱k chi yoˈyo saˈ xya̱nkeb li camenak, incˈaˈ chic teˈsumla̱k chi moco teˈsumuba̱k chic. Joˈkeb ban chic li ángel saˈ choxa. 26 Ut chirix lix cuaclijiqueb li camenak chi yoˈyo, ¿ma incˈaˈ e̱rilom saˈ lix hu laj Moisés li cˈaˈru quiyeheˈ re xban li Dios nak quia̱tinac chak saˈ li qˈuix li yo̱ chi cˈatc? Quixye chi joˈcaˈin, “La̱in lix Dios laj Abraham, lix Dios laj Isaac ut lix Dios laj Jacob”, chan li Dios. 27 Aˈan retalil chokˈ ke nak toj yoˈyo̱queb chiru li Dios usta queˈcam. Li Dios moco xDioseb ta li camenakeb; xDioseb ban li yoˈyo̱queb. Joˈcan nak la̱ex chi ti̱c incˈaˈ nequetau xya̱lal, chan li Jesús reheb.

Li chakˈrab kˈaxal nim xcuanquil

28 Quicuulac jun reheb laj tzˈi̱b. Ut quirabi nak yo̱queb chixcuechˈinquil ribeb. Quixqˈue retal nak li Jesús quixchakˈbeheb chi us, ut quixpatzˈ re li Jesús: ―¿Bar cuan reheb li chakˈrab li kˈaxal nim xcuanquil?― 29 Li Jesús quichakˈoc ut quixye re: ―Li xbe̱n chakˈrab, li kˈaxal nim xcuanquil, aˈan aˈin: Abihomak la̱ex aj Israel, li Ka̱cuaˈ li kaDios jun ajcuiˈ. 30 Ta̱ra li Ka̱cuaˈ la̱ Dios chi anchal a̱chˈo̱l ut chi anchal la̱ cua̱m ut chi anchal la̱ cˈaˈux ut chi anchal la̱ metzˈe̱u. Aˈan aˈin li chakˈrab li kˈaxal nim xcuanquil. 31 Ut li xcab chanchan ajcuiˈ aˈan: Ta̱ra la̱ cuas a̱cui̱tzˈin joˈ nak nacara a̱cuib la̱at. Ma̱cˈaˈ chic junak chakˈrab nim xcuanquil chiruheb li cuib aˈin, chan. 32 Laj tzˈi̱b quichakˈoc ut quixye re: ―Us li xaye at tzolonel. Ya̱l li xaye nak jun ajcuiˈ li Dios cuan ut ma̱cˈaˈ chic junak chirix aˈan. 33 Tento nak takara li Dios chi anchal li kachˈo̱l, chi anchal li kacˈaˈux, chi anchal li ka̱m ut chi anchal li kametzˈe̱u. Ut takara li kas ki̱tzˈin joˈ nak nakara kib la̱o. Aˈan kˈaxal nim xcuanquil chiruheb chixjunil li cˈatbil mayej ut li mayejanbil xul, chan. 34 Li Jesús quixqˈue retal nak li cui̱nk quixnau xsumenquil ut quixye re: ―Yal caˈchˈin aj chic ma̱ nacakˈaxtesi a̱cuib rubel xcuanquil li Dios, chan. Ut ma̱ jun chic queˈraj patzˈoc xban nak qui‑oc xcˈaˈuxeb.

Li Cristo xcomoneb li ralal xcˈajol laj David

35 Mokon chic nak cuan saˈ rochoch li Dios, li Jesús yo̱ chixchˈolobanquil li xya̱lal chiruheb ut quixye: ―¿Cˈaˈut nak eb laj tzˈi̱b nequeˈxye nak li Cristo, aˈan xcomoneb li ralal xcˈajol laj David? 36 Laj David quixye li cˈaˈru quirecˈa saˈ xchˈo̱l xban li Santil Musikˈej ut quixye chi joˈcaˈin:

Li Ka̱cuaˈ Dios quixye re laj Colol cue, Cˈojlan saˈ lin nim ukˈ toj retal tinqˈueheb li xicˈ nequeˈiloc a̱cue rubel la̱ cuanquil.

37 Li rey David quixye “aj Colol cue” re li Ka̱cuaˈ usta aˈan xcomoneb li ralal xcˈajol, chan li Jesús. Ut li qˈuila tenamit queˈrabi li ra̱tin chi sa saˈ xchˈo̱leb.

Li Jesús quixkˈuseb laj tzˈi̱b

38 Nak yo̱ chixchˈolobanquil li xya̱lal chiruheb, li Jesús quixye: ―Me̱tzol e̱rib riqˈuineb laj tzˈi̱b li nequeˈraj be̱c chi najt rok li rakˈeb re xcˈutbal nak cuanqueb xcuanquil. Eb aˈan nequeˈcuulac chiruheb nak teˈqˈuehekˈ xlokˈal saˈ eb li be. 39 Ut nak cuanqueb saˈ li cab li nequeˈxchˈutub cuiˈ ribeb laj judío, nequeˈraj cˈojla̱c saˈ li naˈajej kˈaxal lokˈ ut nequeˈraj cua̱nc chi xjolomil li me̱x nak nequeˈxic chi cuaˈac saˈ junak ninkˈe. 40 Nequeˈxmakˈ li cˈaˈru cuan reheb li xma̱lcaˈan ut re xmukbal li ma̱usilal nequeˈxba̱nu, najt rok nequeˈtijoc chiruheb li tenamit. Ut xban aˈan kˈaxal ra cuiˈchic teˈxtoj cuiˈ li ma̱c nequeˈxba̱nu.―

Lix mayej li xma̱lcaˈan nebaˈ

41 Saˈ jun cutan quicuulac li Jesús saˈ rochoch li Dios. Quicˈojla chixcˈatk lix ca̱xil li mayej. Yo̱ chirilbal li tenamit nak yo̱queb chixqˈuebal li tumin saˈ li ca̱x. Nabaleb li biom nabal lix mayej yo̱queb chixqˈuebal. 42 Quichal ajcuiˈ jun xma̱lcaˈan nebaˈ. Ut quixqˈue cuib chi tumin joˈ tana li jun centavo. 43 Tojoˈnak li Jesús quixbokeb lix tzolom ut quixye reheb: ―Relic chi ya̱l tinye e̱re nak li xma̱lcaˈan nebaˈ nabal xqˈue chiru li mayej li xeˈxqˈue chixjunileb. 44 Chixjunileb aˈan xeˈxqˈue li na‑elaˈan chiruheb. Aˈut li ixk aˈin saˈ nebaˈil xqˈue chixjunil li joˈ nimal cuan re.―

Ta̱cuulak xkˈehil nak ta̱juqˈuekˈ li rochoch li Dios

13  Nak qui‑el chak li Jesús saˈ rochoch li Dios, jun reheb lix tzolom quixye re: ―At tzolonel, il, ma̱ cˈajoˈ xchakˈal ru li cab aˈin ut ma̱ cˈajoˈ xchakˈal ru li pec yi̱banbil cuiˈ.― Li Jesús quichakˈoc ut quixye re: ―Us ajcuiˈ nak te̱ril chi us xban nak ta̱cuulak xkˈehil nak ma̱ jun chic li pec aˈan ta̱cana̱k saˈ xnaˈaj chi incˈaˈ ta ta̱juqˈuekˈ, chan li Jesús.

Retalil rosoˈjic li ruchichˈochˈ

Queˈco̱eb saˈ li tzu̱l Olivos saˈ xcaˈyaba̱l li rochoch li Dios. Li Jesús quicˈojla aran ut nak cuan xjunes quipatzˈeˈ re xbaneb laj Pedro, laj Jacobo, laj Juan ut laj Andrés. ―Ye ke jokˈe ta̱cˈulma̱nk li yo̱cat chixyebal chirix li rochoch li Dios ut ¿cˈaˈru retalil ta̱cua̱nk nak talajcˈulma̱nk li cˈaˈak re ru aˈin?― Li Jesús quichakˈoc ut quixye: ―Cheqˈue retal re nak ma̱ ani ta̱balakˈi̱nk e̱re. Nabal teˈcha̱lk chi balakˈi̱nc ut toleˈxye, “La̱in li Cristo”, chaˈkeb. Ut nabal teˈbalakˈi̱k xbaneb. Nak te̱rabi nak yo̱ li ple̱t ut nak te̱rabi resil nak ticla̱c re li ple̱t yalak bar, mexxucuac xban nak tento nak ta̱cˈulma̱nk chi joˈcan. Abanan moco ac aˈan ta rosoˈjiqueb li cutan. Nabal li tenamit teˈpletik riqˈuin jalan chic tenamit. Ut eb li acuabej teˈxpleti ribeb. Talajcua̱nk hi̱c saˈ nabal chi naˈajej ut ta̱cua̱nk cueˈej. Abanan aˈan yal xticlajic li raylal ta̱cha̱lk. Aˈut la̱ex cheqˈuehak retal li raylal ta̱cha̱lk saˈ e̱be̱n. Texkˈaxtesi̱k chiruheb laj rakol a̱tin ut texsaqˈuekˈ saˈ li cab li nequeˈxchˈutub cuiˈ ribeb laj judío. Texcˈamekˈ chiruheb li acuabej ut chiruheb li rey saˈ incˈabaˈ la̱in ut ta̱ru̱k te̱chˈolob xya̱lal li cua̱tin chiruheb. 10 Tento nak xbe̱n cua ta̱sutu̱nk xchˈolobanquil resilal li colba‑ib chiruheb chixjunil li tenamit nak toj ma̱jiˈ na‑osoˈ li ruchichˈochˈ. 11 Ut nak texchapekˈ ut texkˈaxtesi̱k chiruheb li acuabej, mexcˈoxlac chirix li cˈaˈru te̱ye. Li cˈaˈru te̱ye saˈ li ho̱nal aˈan ma̱cuaˈ cˈoxlanbil a̱tin li te̱ye. Aban li tixye e̱re li Santil Musikˈej, aˈan li te̱ye. 12 Eb li cui̱nk teˈxkˈaxtesi chi camsi̱c li ras ri̱tzˈin. Ut li yucuaˈbej tixkˈaxtesi li ralal. Ut li alalbej cˈajolbej teˈxqˈue chi camsi̱c li naˈbej yucuaˈbej. 13 Ut xicˈ tex‑ilekˈ xbaneb chixjunileb saˈ incˈabaˈ la̱in. Ut li tixcuy xnumsinquil li raylal aˈin toj saˈ rosoˈjic lix yuˈam, aˈan ta̱colekˈ xban li Dios. 14 Chetzolak rix chi us li cˈaˈru quixye li profeta Daniel re nak te̱tau ru li cˈaˈru ta̱cˈulma̱nk. Aˈan quixye nak eb laj balakˈ teˈcha̱lk ut toleˈxqˈue li kˈaxal yibru ut xucuajel rilbal saˈ li rochoch li Dios li ma̱cuaˈ xcˈulub cuiˈ cua̱nc. Nak te̱ril nak yo̱queb chixmuxbal ru li rochoch li Dios, la̱ex li cuanquex Judea chex‑e̱lelik saˈ junpa̱t ut texxic toj saˈ li tzu̱l. 15 Cui cuan chak junak saˈ xbe̱n li rochoch nak ta̱cˈulma̱nk aˈan, chi cubec chak ut ti̱c ta̱e̱lelik ut incˈaˈ chic ta̱oc saˈ rochoch chirisinquil li cˈaˈru cuan re. 16 Cui ani cuan chak saˈ xcˈaleba̱l incˈaˈ chic ta̱sukˈi̱k saˈ cab chixxocbal li rakˈ. 17 Kˈaxal ra cuiˈchic li e̱lelic chokˈ reheb li yaj aj ixk ut li yo̱queb chi tuˈresi̱nk saˈ eb a cutan aˈan. 18 Chextijok ut chetzˈa̱ma chiru li Dios re nak incˈaˈ ta̱cˈulma̱nk a raylal aˈin saˈ habalkˈe. 19 Saˈ eb li cutan aˈan ma̱ caˈchˈin li raylal ta̱cua̱nk. Ma̱ jun cua quicˈulman chi joˈcan chalen chak saˈ xticlajic nak li Dios quixyi̱b li ruchichˈochˈ, chi moco ta̱cˈulma̱nk chi joˈcan mokon. 20 Cui ta ma̱cˈaˈ saˈ xchˈo̱l li Ka̱cuaˈ xrakbaleb li cutan aˈan ma̱ ani raj ta̱colekˈ. Abanan nim xrahom li Ka̱cuaˈ saˈ xbe̱neb li sicˈbileb ru xban. Joˈcan nak cuan saˈ xchˈo̱l li Ka̱cuaˈ xrakbal eb li cutan aˈan re nak teˈcolekˈ. 21 Joˈcan nak ani ta̱yehok e̱re, “Cueˈ li Cristo”, malaj, “leˈ cuan li Cristo”, me̱pa̱b li cˈaˈru teˈxye. 22 Nabaleb aj balakˈ teˈcˈulu̱nk ut teˈxye nak aˈaneb li Cristo. Ut cuan teˈxye nak aˈaneb li profeta. Nabal li cˈaˈak re ru teˈxcˈutbesi ut sachba chˈo̱lej telajeˈxba̱nu re xbalakˈinquileb li sicˈbileb ru xban li Dios. 23 Abanan ac xinye e̱re li cˈaˈru ta̱cˈulma̱nk. Joˈcan nak me̱qˈue e̱rib chi balakˈi̱c.

Nak tol‑e̱lk cuiˈchic li Cˈajolbej Dios

24 Ut saˈ eb li cutan aˈan nak ta̱cˈulma̱nk li raylal, ta̱kˈojyi̱nokˈ ru li sakˈe ut li po incˈaˈ chic ta̱cutanokˈ ru. 25 Ta̱ecˈa̱nk ru li choxa ut li chahim telajeˈtˈanekˈ. 26 Nak acak x‑ecˈan ru li choxa, teˈril cuu la̱in li Cˈajolbej nak yo̱kin chak chi cha̱lc saˈ li chok riqˈuin lix nimal incuanquil ut lin lokˈal. 27 Tojoˈnak tintaklaheb lin ángel ut teˈxchˈutub li sicˈbileb ru inban li cua̱nkeb yalak bar saˈ chixjunil li ruchichˈochˈ. 28 Cheqˈuehak retal cˈaˈru naxba̱nu li jun to̱n chi higo. Nak nakˈunkˈut chak li xak chi e̱lc, riqˈuin aˈan te̱nau nak yo̱ chak chi nachˈoc li sakˈehil. 29 Joˈ nak li higo naxcˈutbesi retalil li sakˈehil, joˈcan ajcuiˈ nak li raylal talajeˈcˈulma̱nk tixcˈutbesi retalil nak yo̱ chi cuulac xkˈehil nak toline̱lk cuiˈchic la̱in li Cˈajolbej. 30 Relic chi ya̱l tinye e̱re nak talajeˈcˈulma̱nk chixjunil li cˈaˈak re ru aˈin nak toj ma̱jiˈ nequeˈosoˈ li tenamit aˈin. 31 Li choxa ut li ruchichˈochˈ talajeˈosokˈ. Abanan li cˈaˈru ninye incˈaˈ ta̱cana̱k yal chi joˈcan. Talajcˈulma̱nk ban chixjunil li cˈaˈak re ru xinye. 32 Abanan ma̱ ani nanaˈoc re jokˈe ta̱cuulak xkˈehil li cutan aˈan chi moco li ho̱nal jokˈe ta̱cˈulma̱nk. Eb li ángel saˈ choxa incˈaˈ nequeˈxnau chi moco la̱in li Cˈajolbej ninnaˈoc re. Caˈaj cuiˈ li Dios Acuabej nanaˈoc re jokˈe ta̱cˈulma̱nk aˈin. 33 Joˈcan nak yoˈon cua̱nkex. Chexyoˈlek ut chextijok xban nak incˈaˈ nequenau jokˈe ta̱cuulak xkˈehil incˈulunic. 34 Chanchan jun li cui̱nk najt co̱ saˈ xvia̱j. Toj ma̱jiˈ naxic nak quixqˈueheb xcuanquileb laj cˈanjel chiru. Quixcanab xcˈanjel li junju̱nk. Ut quixye re laj ilol cab nak junelic yoˈon cua̱nk. 35 Joˈcan ajcuiˈ la̱ex. Junelic yoˈon cua̱nkex xban nak incˈaˈ nequenau jokˈe ho̱nal tincˈulu̱nk. Ma̱re tincha̱lk ecuu, malaj tuktu kˈojyi̱n, malaj ut nak naya̱bac laj tzoˈ xul malaj ut ekˈela. 36 Yoˈon cua̱nkex re nak incˈaˈ tolexintau chi cua̱rc xban nak incˈaˈ nequenau jokˈe tincˈulu̱nk. 37 Ut li cˈaˈak re ru ninye e̱re la̱in, aˈan ajcuiˈ ninye reheb chixjunileb re nak yoˈon cua̱nkeb, chan li Jesús.