Old/New Testament
Si Abimelec
9 Isa ka adlaw, nagkadto si Abimelec nga anak ni Gideon[a] sa mga paryente sang iya iloy sa Shekem kag ginsilingan sila, 2 “Pamangkuta ninyo ang tanan nga taga-Shekem kon ano ang gusto nila: panguluhan sila sang 70 ka anak ni Gideon ukon sang isa lang niya ka anak? Dumdumon ninyo nga ako mismo paryente ninyo.”
3 Gani nagpakighambal ang mga paryente ni Abimelec sa mga taga-Shekem. Nagsugot sila nga si Abimelec ang magapangulo sa ila, tungod kay paryente nila siya. 4 Ginhatagan nila si Abimelec sang 70 ka bilog nga pilak halin sa templo ni Baal Berit, kag gin-gamit niya ini sa pagsuhol sa mga bugoy sa pagsunod sa iya. 5 Dayon nagkadto si Abimelec sa balay sang iya amay sa Ofra. Kag didto, sa ibabaw sang isa ka bato, ginpamatay niya ang iya 70[b] ka utod sa amay nga si Gideon. Pero ang kamanghuran nga si Jotam wala mapatay tungod kay nakapanago siya. 6 Nagkadto ang mga taga-Shekem kag taga-Bet Millo sa may dako nga kahoy sa Shekem kag didto ginhimo nila nga hari si Abimelec.
7 Sang mabatian ini ni Jotam, nagtaklad siya sa ibabaw sang Bukid sang Gerizim kag nagsinggit sa ila, “Mga taga-Shekem, pamatii ninyo ako kon gusto ninyo nga pamatian kamo sang Dios. 8 Sugiran ko kamo sang isa ka estorya parte sa mga kahoy nga nagpangita sang magahari sa ila. Nagsiling sila sa kahoy nga olibo, ‘Ikaw ang maghari sa amon.’ 9 Nagsabat ang olibo, ‘Mas pilion ko pa bala ang maghari sa inyo sang sa maghatag sang lana nga ginagamit sa pagpadungog sa mga dios kag sa mga tawo? Indi gid!’
10 “Dayon nagsiling sila sa kahoy nga higera, ‘Ikaw na lang ang maghari sa amon.’ 11 Nagsabat ang higera, ‘Mas pilion ko pa bala ang maghari sa inyo sang sa maghatag sang manamit nga bunga? Indi gid!’
12 “Dayon nagsiling sila sa ubas, ‘Ikaw na lang ang maghari sa amon.’ 13 Nagsabat ang ubas, ‘Mas pilion ko pa bala ang maghari sa inyo sang sa maghatag sang bino nga makapalipay sa mga dios kag sa mga tawo? Indi gid!’
14 “Gani nagsiling na lang sila tanan sa tunukon nga kahoy-kahoy, ‘Ikaw na lang ang maghari sa amon.’ 15 Nagsabat ang tunukon nga kahoy-kahoy, ‘Kon gusto gid ninyo nga ako ang maghari sa inyo, magpahandong kamo sa akon. Pero kon indi gani kamo, mapaguwa ako sang kalayo nga magasunog sa mga kahoy nga sedro sang Lebanon.’ ”
16 Dayon nagsiling si Jotam, “Matarong bala kag husto ang inyo paghimo kay Abimelec nga hari? Maayo bala ang inyo ginhimo sa akon amay nga si Gideon kag sa iya pamilya? Kag nagakabagay man bala sa iya hinimuan? 17 Dumduma ninyo nga nagpakig-away ang akon amay para luwason kamo sa mga Midianhon. Gintaya niya ang iya kabuhi para sa inyo. 18 Pero karon ginkontra ninyo ang pamilya sang akon amay. Ginpamatay ninyo ang 70 niya ka anak sa ibabaw sang isa ka bato. Kag ginhimo ninyo nga hari si Abimelec, nga anak sang akon amay sa iya suluguon nga babayi, tungod lamang kay paryente ninyo siya. 19 Gani kon para sa inyo matarong kag husto ang ginhimo ninyo sa akon amay kag sa iya pamilya, kabay pa nga malipay kamo kay Abimelec kag siya amo man sa inyo. 20 Pero kon indi, kabay pa nga laglagon kamo ni Abimelec nga daw sa lamunon kamo sang kalayo. Kag kamo nga mga taga-Shekem kag taga-Bet Millo, laglagon man ninyo si Abimelec nga daw sa lamunon man siya sang kalayo.” 21 Pagkahambal sadto ni Jotam, nagpalagyo siya pakadto sa Beer kag didto nag-estar tungod kay nahadlok siya sa iya utod nga si Abimelec.
22 Pagkatapos sang tatlo ka tuig nga pagdumala ni Abimelec sa mga Israelinhon, 23 ginpaaway sang Dios si Abimelec kag ang katawhan sang Shekem. Nagrebelde ang mga taga-Shekem kay Abimelec. 24 Natabo ini agod pabayaron si Abimelec kag ang mga taga-Shekem nga nagbulig sa iya sa pagpamatay sa 70 ka anak ni Gideon nga iya mga utod. 25 Nagbutang ang mga taga-Shekem sang mga tawo sa bukid sa pag-ambus kay Abimelec, kag ginahold-ap nila ang mga nagaagi didto. Nabalitaan ini ni Abimelec.
26 Sadto nga tion, si Gaal nga anak ni Ebed nagsaylo sa Shekem upod ang iya mga utod. Nagsalig sa iya ang mga taga-Shekem. 27 Sang tion sang tigpamupo sang ubas, naghimo ang mga tawo sang bino halin sa sini nga mga ubas. Kag naghiwat sila sang piesta sa templo sang ila dios. Kag samtang nagakinaon sila didto kag nagaininom, ginalibak nila si Abimelec. 28 Nagsiling si Gaal, “Ano kita nga klase sang mga tawo sa Shekem? Ngaa nagapasakop kita kay Abimelec? Sin-o gid bala siya? Indi bala nga anak lang siya ni Gideon? Ti, ngaa magpasakop kita sa iya ukon kay Zebul nga nagadumala para sa iya? Dapat magpasakop kamo sa kaliwat sang inyo katigulangan nga si Hamor. 29 Kon sakop ko lang kamo, sigurado gid nga mapahalin ko si Abimelec. Hambalon ko gid siya nga ipreparar niya ang iya mga soldado kag magpakig-away sa aton.”
30 Sang mabatian ni Zebul nga pangulo sang banwa ang ginsiling ni Gaal, naakig gid siya. 31 Gani sekreto nga nagpasugo siya sang mga mensahero nga magkadto kay Abimelec. Amo ini ang ginpasiling niya, “Si Gaal kag ang iya mga utod nagsaylo diri sa Shekem, kag ginaganyat nila ang mga tawo nga magkontra sa imo. 32 Gani karon sa gab-i, upda ang imo mga tinawo kag magpanago anay kamo sa kaumahan sa guwa sang banwa. 33 Buwas, pagbutlak sang adlaw, dali-dalia ninyo salakay ang banwa. Kon magpakig-away sila ni Gaal, himua ang gusto mo nga himuon sa ila.”
34 Pagkagab-i, naglakat si Abimelec kag ang iya mga tinawo. Naggrupo sila sa apat ka grupo kag nagpanago sa guwa lang sang Shekem. 35 Sang makita nila nga nagguwa si Gaal kag nagtindog sa may puwertahan sang banwa, nagguwa sila sa ila ginapanaguan agod magsalakay. 36 Sang makita sila ni Gaal, nagsiling siya kay Zebul, “Tan-awa! May mga tawo nga nagapadulhog halin sa mga putokputokan sang mga bukid.” Nagsabat si Zebul, “Mga landong lang ina sang mga bukid. Panan-awan mo lang ina nga daw mga tawo.”
37 Nagsiling si Gaal, “Pero tan-awa! May mga tawo man nga nagahalin sa tunga sang duha ka bukid, kag may ara pa gid sa alagyan malapit sa dako nga kahoy sang mga manugpakot!”
38 Nagsabat si Zebul sa iya, “Diin na karon ang imo ginapahambog? Indi bala nga nagsiling ka, ‘Sin-o gid bala si Abimelec nga magpasakop kita sa iya?’ Karon ara na ang ginayaguta mo! Ngaa indi ka magpakig-away sa ila?”
39 Gani gintipon ni Gaal ang mga taga-Shekem kag nagpakig-away sila kay Abimelec. 40 Sang ulihi nagpalagyo si Gaal, kag ginlagas siya ni Abimelec. Madamo ang nagkalamatay sa inaway; ang mga pilason naglalapta hasta sa may puwertahan sang banwa.
41 Pagkatapos sadto, nagtiner si Abimelec sa Aruma. Wala gintugutan ni Zebul nga magbalik sa Shekem si Gaal kag ang iya mga utod.
42 Pagkaaga, nabalitaan ni Abimelec nga makadto sa kaumahan ang mga taga-Shekem. 43 Gani gin-grupo niya sa tatlo ka grupo ang iya mga tinawo kag nagkadto sila sa kaumahan kag naghulat sa pagsalakay. Sang makita nila ang mga taga-Shekem nga nagapaguwa sa banwa, nagsugod sila sa pagsalakay. 44 Ang grupo ni Abimelec nagplastar sa may puwertahan dampi sang banwa samtang ginpamatay sang duha niya ka grupo ang mga taga-Shekem sa may kaumahan. 45 Bilog gid nga adlaw ang pagpakig-away nila ni Abimelec. Sang ulihi nasakop gid man nila ang banwa, kag ginpamatay nila ang mga pumuluyo sini. Pagkatapos gin-guba nila ang banwa kag ginsabwagan dayon sang asin.
46 Sang mabalitaan ini sang mga nagaestar sa Tore sang Shekem, nagpanago sila sa mabakod nga lugar sang templo ni El Berit.[c] 47 Pagkahibalo sini ni Abimelec, 48 gindala niya ang iya mga tinawo sa Bukid sang Zalmon. Pag-abot nila didto, nagkuha si Abimelec sang wasay kag nagpang-utod sang mga sanga sang kahoy kag ginpas-an. Ginsilingan man niya ang iya mga tinawo, “Magdali-dali kamo kag himua ninyo ang akon ginhimo.” 49 Gani ang kada isa sa ila nagpas-an sang kahoy kag nagsunod kay Abimelec. Gintumpok nila ang mga kahoy sa mabakod nga lugar sang templo ni El Berit kag gintutdan. Gani nagkalamatay ang tanan nga tawo nga nagaestar sadto sa Tore sang Shekem. Mga 1,000 sila tanan pati mga babayi.
50 Pagkatapos nagkadto sila ni Abimelec sa Tebez kag ginsakop man nila ini. 51 Pero may mapag-on didto nga tore nga sa diin nagpalagyo ang mga taga-Tebez. Ginsiradhan nila ini kag nagsaka sila sa atop sang tore. 52 Ginsalakay ni Abimelec ang tore. Kag sang sunugon na niya kuntani ini, 53 ginhulugan siya sang babayi sing galingan nga bato, kag naglitik ang iya ulo. 54 Dali-dali niya nga gintawag ang manugdala sang iya armas kag ginsilingan, “Gabuta ang imo espada kag patya ako agod indi sila makasiling nga isa lang ka babayi ang nakapatay sa akon.” Gani ginbuno siya sang iya suluguon kag napatay siya. 55 Sang makita sang mga tinawo ni Abimelec[d] nga patay na siya, nagpalauli sila.
56 Sa amo nga paagi, ginpabayad sang Dios si Abimelec sa ginhimo niya nga malaot sa iya amay nga amo ang pagpatay sa 70 niya ka utod. 57 Ginpabayad man sang Dios ang mga taga-Shekem sa tanan nila nga kalautan. Gani natuman ang sumpa ni Jotam nga anak ni Gideon.
Si Tola kag si Jair
10 Sang napatay si Abimelec, si Tola nga anak ni Pua kag apo ni Dodo amo ang nagpangulo sa pagluwas sa Israel. Naghalin siya sa tribo ni Isacar, pero nag-estar siya sa Shamir sa kabukiran sang Efraim. 2 Ginpanguluhan niya ang Israel sa sulod sang 23 ka tuig. Sang napatay siya, ginlubong siya sa Shamir.
3 Sunod kay Tola amo si Jair nga taga-Gilead. Ginpanguluhan niya ang Israel sa sulod sang 22 ka tuig. 4 May 30 siya ka anak, kag ang kada isa sa ila may isa ka asno nga ginasakyan. Ini sila amo ang nagdumala sa 30 ka banwa sa Gilead nga ginatawag subong nga mga banwa ni Jair.[e] 5 Sang napatay si Jair, ginlubong siya sa Kamon.
Ginpaantos sang mga Ammonhon ang mga Israelinhon
6 Naghimo liwat sing malain ang mga Israelinhon sa panulok sang Ginoo. Ginsikway nila ang Ginoo kag nagsimba sila sa mga imahen ni Baal kag ni Ashtoret, kag sa mga dios-dios sang Aram,[f] Sidon, Moab, Ammon, kag Filistia. 7 Tungod sini, naakig sa ila ang Ginoo kag ginpasakop niya sila sa mga Ammonhon kag mga Filistinhon. 8 Kag sugod sa sina nga tuig, ginpaantos kag ginpigos nila ang mga Israelinhon. Sa sulod sang 18 ka tuig ginpaantos nila ang tanan nga Israelinhon sa Gilead, sa sidlangan sang Suba sang Jordan nga sakop sadto sang mga Amornon. 9 Nagtabok man ang mga Ammonhon sa nakatundan sang Suba sang Jordan kag nagpakig-away sa mga tribo ni Juda, ni Benjamin, kag ni Efraim. Tungod sini, puwerte gid ang kalisod sang Israel.
10 Gani nagpangayo sang bulig ang mga Israelinhon sa Ginoo. Nagsiling sila, “Nakasala kami kontra sa imo, kay nagtalikod kami sa imo nga amon Dios kag nagsimba sa mga imahen ni Baal.” 11-12 Nagsabat ang Ginoo, “Sang ginpaantos kamo sang mga Egiptohanon, Amornon, Ammonhon, Filistinhon, Sidonhon, Amaleknon, kag mga Maonhon,[g] nagpangayo kamo sang bulig sa akon kag ginluwas ko kamo. 13 Pero nagtalikod kamo sa akon kag nagsimba sa iban nga mga dios. Gani karon indi ko na kamo pagluwason. 14 Ngaa indi kamo magpangayo sang bulig sa mga dios nga inyo ginpili nga simbahon? Sila ang paluwasa sa inyo sa tion nga ara kamo sa kalisod.”
15 Pero nagsiling sila sa Ginoo, “Nakasala kami sa imo, gani himua ang gusto mo nga himuon sa amon. Pero maluoy ka, luwasa kami subong.” 16 Dayon ginsikway nila ang ila mga dios kag nagsimba sa Ginoo. Sang ulihi indi na maagwanta sang Ginoo nga makita sila nga nagaantos.
17 Nag-abot ang adlaw nga nag-away ang mga Ammonhon kag ang mga Israelinhon. Nagkampo ang mga Ammonhon sa Gilead, kag ang mga Israelinhon sa Mizpa. 18 Nag-estoryahanay ang mga pangulo sang Gilead. Siling nila, “Kon sin-o ang magpanguna sa aton sa pagpakig-away sa mga Ammonhon amo ang himuon naton nga pangulo sa tanan nga nagaestar sa Gilead.”
Gin-ayo ni Jesus ang Tawo nga Paralitiko(A)
17 Isa ka adlaw sang si Jesus nagapanudlo, may mga Pariseo kag mga manunudlo sang Kasuguan nga nagapungko malapit sa iya. Ini nga mga tawo naghalin pa sa nagkalain-lain nga mga baryo sang Galilea kag Judea, kag pati sa Jerusalem. Ara kay Jesus ang gahom sang Ginoo sa pag-ayo sang mga masakiton. 18 May mga tawo nga nag-abot nga nagatuwang sang isa ka tawo nga paralitiko. Ginhimulatan nila nga dal-on siya kay Jesus sa sulod sang balay. 19 Pero tungod sa kadamuon sang mga tawo wala gid sila sing may maagyan pasulod. Gani nagsaka sila sa atop sang balay kag gin-guhaban nila ang atop. Pagkatapos gintunton nila ang paralitiko nga ara sa higdaan sa atubangan ni Jesus. 20 Pagkakita ni Jesus nga may pagtuo sila sa iya, nagsiling siya sa paralitiko, “Abyan,[a] ginpatawad na ang imo mga sala.”
21 Ang mga Pariseo kag ang mga manunudlo sang Kasuguan nagsiling sa ila kaugalingon, “Sin-o gid bala ang ini nga tawo nga nagapasipala sa Dios? Wala sing bisan sin-o nga makapatawad sang mga sala kundi ang Dios lang.” 22 Nahibaluan ni Jesus ang ila ginahunahuna, gani nagsiling siya sa ila, “Ngaa bala nagahunahuna kamo sang subong sina? 23 Diin bala ang mas mahapos, ang magsiling, ‘Ginpatawad na ang imo mga sala,’ ukon ang magsiling, ‘Magtindog ka kag maglakat’? 24 Karon pamatud-an ko sa inyo paagi sa pag-ayo sa sini nga paralitiko nga ako nga Anak sang Tawo may gahom diri sa duta sa pagpatawad sang mga sala.” Dayon nagsiling siya sa paralitiko, “Magtindog ka, dal-a ang imo hiligdaan kag magpauli!” 25 Sa gilayon nagbangon ang paralitiko sa atubangan nila. Dayon gindala niya ang iya hiligdaan kag nagpauli nga nagadayaw sa Dios. 26 Natingala gid ang tanan nga tawo didto. Gindayaw nila ang Dios nga may kahadlok. Siling nila, “Makatilingala nga mga butang ang aton nakita subong.”
Gintawag ni Jesus si Levi(B)
27 Pagkatapos sadto, naghalin si Jesus didto kag nakita niya ang manugsukot sang buhis nga si Levi nga nagapungko sa balayaran sang buhis. Nagsiling si Jesus sa iya, “Dali, sunod ka sa akon.” 28 Nagtindog si Levi, ginbayaan niya ang tanan kag nagsunod kay Jesus.
29 Dayon naghiwat si Levi sang dako nga punsyon para kay Jesus didto sa iya balay. Madamo nga mga manugsukot sang buhis kag iban pa nga mga tawo ang nagtambong nga nangin kaupod nila sa pagkaon. 30 Pagkakita sini sang mga Pariseo kag sang ila mga kaupod nga mga manunudlo sang Kasuguan nagreklamo sila sa mga sumulunod ni Jesus. Siling nila, “Ngaa nagaupod kamo kaon kag inom sa mga manugsukot sang buhis kag sa iban pa nga mga makasasala?” 31 Si Jesus ang nagsabat sa ila, “Ang tawo nga maayo ang lawas wala nagakinahanglan sang doktor, kundi ang nagamasakit lang. 32 Wala ako nagkadto diri sa pagtawag sa mga nagakilala nga sila matarong, kundi sa mga makasasala agod maghinulsol sila.”
Ang Pamangkot Parte sa Pagpuasa(C)
33 May mga tawo didto nga nagsiling kay Jesus, “Ang mga sumulunod ni Juan nga manugbautiso kag ang mga sumulunod sang mga Pariseo masami nga nagapuasa kag nagapangamuyo, pero ang imo mga sumulunod sige lang ang kaon kag inom.” 34 Nagsabat si Jesus sa ila, “Mahimo ninyo bala nga indi pagpakaunon ang mga bisita sa kasal samtang kaupod pa nila ang nobyo? Siyempre, indi! 35 Pero magaabot ang tion nga ang nobyo kuhaon sa ila, kag amo na ina ang ila pagpuasa.”
36 Ginsugiran pa gid sila ni Jesus sang mga paanggid, “Indi maayo nga maggisi sang bag-o nga bayo agod itukap sa daan nga bayo. Kon himuon ini, luwas nga magisi ang bag-o, ang gintukap indi magbagay sa daan nga bayo. 37 Indi man maayo nga isulod ang bag-o nga bino sa daan nga suludlan nga panit. Kay mabusdik ang suludlan kag mausik ang bino, kag ang suludlan indi na mapuslan. 38 Sa baylo, ginasulod ang bag-o nga bino sa bag-o nga suludlan nga panit.”[b] 39 Nagdugang pa gid si Jesus sang isa pa ka paanggid, “Wala sing tawo nga anad na sa daan nga bino nga magpangita sang bag-o, kay suno sa iya, mas manami ang daan nga bino.”
Hiligaynon Bible (Ang Pulong Sang Dios) Copyright © 1996, 2006 by Biblica, Inc.® Used by permission. All rights reserved worldwide.