Old/New Testament
22 “Kon makita ninyo nga nakabuhi ang baka ukon karnero ukon kanding sang inyo kapareho, indi ninyo ini pagpabay-an kundi dal-on ninyo sa tag-iya. 2 Pero kon malayo ang ginaestaran sang tag-iya ukon wala kamo makakilala sa tag-iya, dal-a sa inyo ang sapat hasta nga mag-abot ang tag-iya nga nagapangita sini. Dayon ihatag ini sa iya. 3 Amo man ina ang inyo himuon sa asno ukon sa panapton ukon sa bisan ano nga butang nga nadula sang inyo kapareho. Indi ninyo ini pagpabay-an.
4 “Kon makita ninyo nga ang asno ukon ang baka sang inyo kapareho nalup-og sa dalan, indi ninyo ini pagpabay-an. Buligi gid ang tag-iya sa pagpatindog sini.
5 “Ang babayi indi dapat magsuksok sang bayo nga panglalaki, ukon ang lalaki magsuksok sang bayo nga pangbabayi, kay ginakangil-aran sang Ginoo nga inyo Dios ang nagahimo sini.
6 “Kon may makita kamo nga pugad sang pispis sa higad sang dalan, sa kahoy ukon sa duta, kag ang inang nagaluob sa iya mga buto ukon mga itlog, indi pagkuhaa ang inang upod sa mga buto ukon mga itlog. 7 Puwede ninyo kuhaon ang mga buto ukon mga itlog, pero kinahanglan nga buy-an ninyo ang inang, agod mangin maayo ang inyo kahimtangan kag magkabuhi kamo sing malawig.
8 “Kon magpatindog kamo sang balay, kinahanglan nga butangan ninyo sang barandilya ang palibot sang inyo matapan nga atop, agod wala kamo sing salabton kon may mahulog halin sa inyo atop kag mapatay.
9 “Indi kamo magtanom sang iban nga binhi sa talamnan sang ubas. Kon himuon ninyo ini, mangin iya na sang templo ang bunga sang inyo gintanom kag pati ang bunga sang inyo talamnan sang ubas.
10 “Indi ninyo pagpareson ang baka kag ang asno sa pag-arado. 11 Indi kamo magsuksok sang bayo nga hinimo halin sa duha ka klase sang tela.
12 “Butangan ninyo sang gaway-gaway ang apat ka pamusod sang inyo kunop.
Ang Kasuguan Parte sa Pagkaputli
13 “Halimbawa, ginpangasawa sang isa ka tawo ang isa ka babayi, kag pagkatapos nila hulid, naakig siya sa iya asawa 14 kag ginbutang-butangan niya siya. Siling niya, ‘Natukiban ko sang paghulid ko sa akon asawa nga indi na siya birhen.’ 15 Dayon ang mga ginikanan sang babayi magkadto sa mga manugdumala sang banwa didto sa may puwertahan sang banwa. Magdala sila sang ebidensya nga birhen ang ila anak. 16 Dayon masiling ang amay sang babayi sa mga manugdumala, ‘Ginpaasawa ko ang akon anak sa sini nga tawo kag karon naakig siya sa akon anak. 17 Ginbutang-butangan pa niya ang akon anak paagi sa pagsiling nga indi na ini birhen sang ginpangasawa niya. Pero ari ang ebidensya nga birhen ang akon anak.’ Dayon ipakita sang ginikanan sa mga manugdumala ang hapin sa higdaan sang mag-asawa nga may dugo. 18 Dakpon dayon sang mga manugdumala ang lalaki kag silutan. 19 Pamultahon nila siya sang 100 ka bilog nga pilak kag ihatag ini sa amay sang babayi, kay ginpakahuy-an niya ang isa ka Israelinhon nga birhen. Kag kinahanglan nga indi gid niya pagbulagan ang babayi samtang buhi siya.
20 “Pero kon matuod ang ginasiling sang bana kag wala sing makita nga ebidensya nga birhen ang babayi, 21 dal-on ang amo nga babayi sa atubangan sang balay sang iya amay kag didto batuhon siya sang mga lalaki sang banwa hasta nga mapatay. Makahuluya nga butang ang iya ginhimo sa Israel paagi sa pagpakighilawas samtang ara pa siya sa poder sang iya amay. Dapat dulaon ninyo ini nga kalautan sa inyo.[a]
22 “Kon ang isa ka tawo nadakpan nga nagapakighilawas sa babayi nga may bana, sila nga duha sang babayi kinahanglan nga patyon. Dapat dulaon ninyo ini nga kalautan sa Israel.
23 “Kon ang isa ka tawo nagpakighilawas sa isa ka babayi nga kalaslon na, kag natabo ini sa isa ka banwa, 24 dal-on ninyo sila nga duha sa puwertahan sang banwa kag batuhon hasta nga mapatay. Patyon ang babayi kay bisan didto siya sa banwa wala siya nagsinggit sa pagpangayo sang bulig. Patyon man ang lalaki tungod kay nagpakighilawas siya sa babayi nga kalaslon na. Dapat dulaon ninyo ini nga kalautan sa inyo.
25 “Pero kon ginlugos sang lalaki ang babayi nga kalaslon na sa may guwa sang banwa, ang lalaki lang ang patyon. 26 Indi ninyo pag-anha ang babayi; wala siya nakasala nga dapat silutan sang kamatayon. Ini nga kaso pareho lang sa kaso sang tawo nga nagsalakay sang iya kapareho kag ginpatay ini. 27 Kay sa guwa sang banwa ginlugos ang babayi. Bisan nagsinggit pa siya sa pagpangayo sang bulig, wala gihapon sing may makabati sa pagbulig sa iya.
28 “Kon nadakpan ang isa ka lalaki nga ginlugos niya ang isa ka babayi nga indi kalaslon, 29 magbayad ang lalaki sang 50 ka bilog nga pilak sa amay sang babayi. Kinahanglan nga pakaslan niya ang babayi tungod kay ginkuha niya ang iya pagkababayi, kag kinahanglan nga indi gid niya siya pagbulagan samtang buhi pa siya.
30 “Kinahanglan nga indi magpakighilawas ang anak sa asawa sang iya amay, kay mahuy-an ang iya amay.
Ang mga Tawo nga Ginsikway sa Pagtilipon sang Katilingban sang Ginoo
23 “Wala sing tawo nga ginkapon ukon gin-utdan sang kinatawo nga makaimpon sa katilingban sang Ginoo.
2 “Ang tawo nga anak sa guwa indi makaimpon sa katilingban sang Ginoo pati ang iya mga kaliwat hasta sa ikanapulo nga henerasyon. 3 Wala sing Ammonhon ukon Moabnon ukon bisan sin-o sa ila mga kaliwat hasta sa ikanapulo nga henerasyon nga makaimpon sa katilingban sang Ginoo. 4 Kay wala nila kamo paghatagi sang pagkaon ukon tubig sang nagpanglakaton kamo halin sa Egipto, kag ginsuhulan pa nila si Balaam nga anak ni Beor nga taga-Petor sa Aram Naharaim[b] sa pagsumpa sa inyo. 5 Pero wala pagpamatii sang Ginoo nga inyo Dios si Balaam. Sa baylo, ginhimo niya nga bendisyon ang sumpa sa inyo, kay ginahigugma kamo sang Ginoo nga inyo Dios. 6 Samtang buhi pa kamo, indi gid kamo magbulig sa mga Ammonhon ukon Moabnon sa bisan ano nga paagi.
7 “Indi ninyo pagpakalaina ang mga Edomnon, kay mga kadugo ninyo sila. Indi man ninyo pagpakalaina ang mga Egiptohanon, kay nag-estar kamo anay sa ila duta bilang mga dumuluong. 8 Ang ila mga kaliwat sa ikatatlo nga henerasyon puwede makaimpon sa katawhan sang Ginoo.
Iban pa nga mga Pagsulundan
9 “Kon magpakig-away kamo sa inyo mga kaaway, maglikaw gid kamo sa bisan ano nga butang nga makapahigko sa inyo. 10 Kon may isa sa inyo nga naguwaan sang semilya sa iya pagtulog sa gab-i, kinahanglan nga magguwa siya sa kampo kag didto anay siya magtiner. 11 Pagkahapon, magpaligo siya, kag pagkasalop sang adlaw puwede na siya makabalik sa kampo.
12 “Magpili kamo sang lugar sa guwa sang kampo nga himuon ninyo nga palamus-unan. 13 Kinahanglan nga ang kada isa sa inyo may pangkutkot sa inyo mga gamit, agod nga kon magpamus-on kamo, magkutkot kamo kag tabunan ini. 14 Kay ang Ginoo nga inyo Dios nagalibot-libot sa inyo kampo sa pagluwas sa inyo kag sa pagtugyan sang inyo mga kaaway sa inyo. Gani kinahanglan nga matinlo ang inyo kampo agod wala siya sing may makita nga indi maayo, kag agod indi niya kamo pagbayaan.
15 “Kon ang isa ka ulipon nagpalagyo sa iya agalon kag magdangop sa inyo, indi siya pagpilita sa pagbalik sa iya agalon. 16 Paestara siya sa inyo lugar sa bisan diin nga banwa nga iya nagustuhan. Indi ninyo siya pagpigusa.
17 “Dapat wala sing Israelinhon, lalaki man ukon babayi, nga magbaligya sang iya lawas sa templo bilang pagsimba sa mga dios-dios. 18 Indi gid ninyo pagdal-a sa templo sang Ginoo nga inyo Dios ang kuwarta nga inyo nabaton sa sina nga paagi para ibayad sa inyo promisa sa iya, kay makangilil-ad gid ini sa iya.
19 “Kon magpahulam kamo sa inyo kapareho nga Israelinhon, indi ninyo ini pagpasakaan, kuwarta man ini ukon pagkaon ukon bisan ano nga butang nga puwede pasakaan. 20 Puwede ninyo mapahulam ang mga indi Israelinhon nga may saka, pero indi ang inyo kapareho nga mga Israelinhon. Himuon ninyo ini agod pakamaayuhon kamo sang Ginoo nga inyo Dios sa tanan ninyo nga ginahimo didto sa duta nga inyo panag-iyahan.
21 “Kon magpanaad kamo sa Ginoo nga inyo Dios, indi kamo magpatumbaya sa pagtuman sini, kay sigurado gid nga sukton kamo sang Ginoo nga inyo Dios, kag makasala kamo sa indi ninyo pagtuman sini. 22 Indi ina sala kon indi kamo magpanaad sa Ginoo. 23 Pero ang bisan ano nga inyo ginpanaad sa Ginoo nga inyo Dios, kinahanglan nga tumanon gid ninyo.
24 “Kon magkadto kamo sa talamnan sang ubas sang inyo kapareho nga Israelinhon, puwede kamo makapagusto kaon sang ubas, pero indi kamo magpanguha kag isulod sa inyo suludlan. 25 Kon magkadto man kamo sa talamnan sang trigo sang inyo kapareho nga Israelinhon, puwede kamo makapangutol sang uyas, pero indi ninyo ini paggarabon.
24 “Halimbawa, nagpangasawa ang isa ka lalaki, kag sang ulihi nadula ang iya luyag sa iya asawa kay may natukiban siya sa iya asawa nga wala niya naluyagi. Gani naghimo siya sang kasulatan sang pagbulagay kag ginhatag sa iya asawa, kag ginpahalin niya siya sa iya balay. 2 Kon magpamana liwat ang amo nga babayi, 3 kag bulagan naman siya sang iya ikaduha nga bana ukon mapatay ang iya ikaduha nga bana, 4 indi na siya puwede nga pangasaw-on liwat sang nahauna niya nga bana kay nangin mahigko na siya.[c] Kon pangasaw-on siya liwat sang iya nahauna nga bana, makangilil-ad ini sa panulok sang Ginoo. Kinahanglan nga indi ninyo paghimuon ina nga sala sa duta nga ginahatag sa inyo sang Ginoo nga inyo Dios bilang palanublion ninyo.
5 “Kon ang isa ka tawo bag-o lang makasal, kinahanglan nga indi siya pagpaintrahon sa inaway ukon hatagan sang bisan ano nga responsibilidad sa banwa sa sulod sang isa ka tuig, agod makatiner siya sa iya balay kag mahatagan niya sang kalipay ang iya asawa.
6 “Indi pagkuhaa nga garantiya sa utang ang galingan sang nag-utang sa imo, kay ginakuhaan mo siya sang iya palangabuhian.
7 “Kon madakpan ang isa ka tawo nga nagkidnap sa iya kapareho nga Israelinhon kag ginhimo niya ini nga ulipon ukon ginbaligya niya, kinahanglan nga patyon ang nagkidnap. Dapat dulaon ninyo ini nga kalautan sa inyo.[d]
8 “Kon parte sa delikado nga balatian sa panit[e], sunda ninyo sing maayo ang mga pagsulundan nga ginapahimo sa inyo sang mga pari nga mga kaliwat ni Levi. Tumana gid ninyo ang akon mga ginsugo sa ila. 9 Dumduma ninyo kon ano ang ginhimo sang Ginoo nga inyo Dios kay Miriam sang nagalakat kamo halin sa Egipto.
10 “Kon magpahulam kamo sang bisan ano sa inyo kapareho nga Israelinhon, indi kamo magsulod sa iya balay sa pagkuha sang bisan ano nga iya igarantiya. 11 Maghulat lang kamo sa guwa kag dal-on niya ang iya igarantiya sa inyo. 12-13 Kon imol ang tawo kag kunop ang iya gin-garantiya sa inyo, indi ini pagpaagahi sa inyo. Iuli ini sa iya sa indi pa magsalop ang adlaw agod magamit niya ini sa pagtulog, kag pasalamatan ka pa niya. Kabigon ini sang Ginoo nga inyo Dios nga matarong nga buhat.
14 “Indi kamo magpamintaha sa imol nga trabahador, Israelinhon man siya ukon indi Israelinhon nga nagaestar sa inyo banwa. 15 Bayari siya sang iya inadlaw nga suweldo sa indi pa magsalop ang adlaw tungod kay imol siya kag nagasalig siya sa sina nga suweldo. Kay kon indi, basi magdangop siya sa Ginoo batok sa imo, kag isipon ini nga sala kontra sa imo.
16 “Ang mga ginikanan indi dapat pagpatyon tungod sa sala sang ila mga anak, ukon ang mga anak tungod sa sala sang ila mga ginikanan; ang kada isa patyon tungod sa iya kaugalingon nga sala.
17 “Hatagan ninyo sang hustisya ang mga ilo kag ang mga indi Israelinhon nga nagaestar upod sa inyo. Indi ninyo pagkuhaa ang kunop sang balo nga babayi bilang garantiya sa iya utang. 18 Dumdumon ninyo nga mga ulipon kamo sadto sa Egipto kag ginluwas kamo sang Ginoo nga inyo Dios. Amo ina nga ginasugo ko kamo sa paghimo sini.
19 “Kon nagaani kamo kag may nabilin kamo nga pungpong sa uma, indi na ninyo ini pagbalikan kag kuhaon. Ibilin na lang ini sa mga indi Israelinhon, sa mga ilo, kag sa mga balo nga babayi, agod pakamaayuhon kamo sang Ginoo nga inyo Dios sa tanan ninyo nga ginahimo. 20 Kon magdugos kamo sang inyo mga olibo, indi na ninyo pagbalikan ang nabilin. Ibilin na lang sa mga indi Israelinhon, sa mga ilo, kag sa mga balo nga babayi. 21 Kon magdugos kamo sang inyo mga ubas, indi na ninyo pagbalikan ang mga nabilin. Ibilin na lang ini sa mga indi Israelinhon, sa mga ilo, kag sa mga balo nga babayi. 22 Dumdumon ninyo nga mga ulipon kamo sadto sa Egipto. Amo ina nga ginasugo ko kamo sa paghimo sini.”
Ang Plano Batok kay Jesus(A)
14 Duha na lang ka adlaw kag magaabot ang Piesta sang Paglabay sang Anghel kag Piesta sang Tinapay nga Wala sing Inugpahabok. Ang manugdumala nga mga pari kag ang mga manunudlo sang Kasuguan may tuyo nga patyon si Jesus. Gani nagapangita sila sang paagi kon paano nila madakop si Jesus nga indi mahibaluan sang mga tawo. 2 Nagsiling sila, “Indi ta lang pagtabuon sa piesta kay basi kon magkinagamo ang mga tawo.”
Ginbubuan sang Pahamot ang Ulo ni Jesus(B)
3 Sang didto si Jesus sa Betania, samtang nagakaon siya sa balay ni Simon nga sadto anay may delikado nga balatian sa panit,[a] may isa ka babayi nga nag-abot. May dala siya nga tibod-tibod nga may sulod nga malahalon gid nga pahamot. Ini nga pahamot halin sa mahamot nga tanom nga ginatawag “nardo.” Pagpalapit niya kay Jesus gin-utod niya ang liog sang tibod-tibod kag ginbubo niya ang pahamot sa ulo ni Jesus. 4 May mga tawo didto nga naakig kag nagsiling, “Ngaa bala ginausikan lang niya ang pahamot? 5 Sarang kuntani ina mabaligya sa kantidad nga bali isa ka tuig nga suweldo kag ang bili ihatag sa mga imol.” Kag gin-akigan nila ang babayi. 6 Pero nagsiling si Jesus sa ila, “Ngaa ginatublag ninyo siya? Pabay-i lang ninyo siya. Maayo ining iya ginhimo sa akon. 7 Ang mga imol permi ninyo makaupod kag sarang kamo makabulig sa ila sa bisan ano nga oras nga gusto ninyo, pero ako indi ninyo permi makaupod. 8 Ini nga babayi naghimo sang iya masarangan para sa akon. Ginbubuan niya sang pahamot ang akon lawas bilang pagpreparar sa akon lubong. 9 Sa pagkamatuod, bisan diin iwali ang Maayong Balita sa bug-os nga kalibutan, ang iya ginhimo sa akon isugid man bilang handumanan sa iya.”
Nagsugot si Judas sa Pagtugyan kay Jesus(C)
10 Si Judas Iscariote[b] nga isa sang dose ka apostoles nagkadto sa manugdumala nga mga pari agod itugyan si Jesus sa ila. 11 Pagkabati sang manugdumala nga mga pari kon ano ang katuyuan ni Judas nalipay gid sila kag nagpromisa sila sa paghatag sa iya sang kuwarta. Kag halin sadto nagpangita siya sing kahigayunan kon paano niya matugyan si Jesus sa ila.
Ang Panihapon nila ni Jesus sa Piesta sang Paglabay sang Anghel(D)
12 Nag-abot ang una nga adlaw sang Piesta sang Tinapay nga Wala sing Inugpahabok. Amo ini ang adlaw nga ginahalad ang mga karnero nga ginakaon para sa Piesta sang Paglabay sang Anghel. Gani nagpamangkot ang mga sumulunod ni Jesus sa iya, “Sa diin ang imo gusto nga magpreparar kami sang panihapon sa Piesta sang Paglabay sang Anghel?” 13 Ginsugo niya ang iya duha ka sumulunod. Siling niya, “Kadto kamo sa siyudad sang Jerusalem. Pag-abot ninyo didto may masugata sa inyo nga tawo nga nagadala sang banga nga may tubig. Sunda ninyo siya 14 kon diin nga balay siya masulod. Kag magsiling kamo sa tagbalay, ‘Nagapamangkot ang Manunudlo kon diin ang kuwarto nga pagakaunan niya upod sang iya mga sumulunod sa pagselebrar sang Piesta sang Paglabay sang Anghel.’ 15 Ipakita niya sa inyo ang malapad nga kuwarto sa ibabaw nga kompleto sang kagamitan kag preparado na. Didto kamo maghimos sang aton panihapon.” 16 Naglakat ang duha nga iya ginsugo, kag pag-abot nila sa siyudad nakita nila ang tanan suno sa ginsiling ni Jesus sa ila. Kag ginpreparar nila didto ang panihapon para sa piesta.
17 Sang sirom na, nag-abot si Jesus kag ang iya dose ka apostoles. 18 Sang nagakaon na sila sa lamisa, nagsiling si Jesus, “Sa pagkamatuod, ang isa sa inyo nga kaupod ko diri sa pagkaon magatraidor sa akon.”[c] 19 Pagkabati sadto sang mga apostoles, nagkasubo gid sila kag kada isa sa ila nagpamangkot sa iya, “Indi ako, di bala?” 20 Nagsiling si Jesus sa ila, “Ang magatraidor sa akon isa sa inyo nga dose—ang nagasawsaw sang tinapay sa yahong upod sa akon.[d] 21 Ako nga Anak sang Tawo pagapatyon suno sa nasulat sa Kasulatan, pero kaluluoy ang tawo nga magatraidor sa akon. Maayo pa para sa iya nga wala siya natawo.”
Ang Panihapon sang Ginoo(E)
22 Samtang nagakaon sila, nagkuha si Jesus sang tinapay. Ginpasalamatan niya sa Dios kag ginpamihak-pihak. Dayon ginhatag niya sa iya mga sumulunod kag nagsiling, “Kauna ninyo; amo ini ang akon lawas.” 23 Pagkatapos nagkuha siya sang ilimnon, nagpasalamat sa Dios, kag ginhatag sa ila. Kag sila tanan nag-inom. 24 Nagsiling si Jesus, “Amo ini ang akon dugo nga iula para sa madamo nga mga tawo. Ini nagapamatuod nga may bag-o na nga kasugtanan ang Dios sa mga tawo. 25 Sa pagkamatuod, indi na ako mag-inom liwat sang ilimnon nga halin sa ubas hasta sa adlaw nga magainom ako sang bag-o nga klase sang ilimnon sa paghari sang Dios.” 26 Dayon nagkanta sila sang mga pagdayaw sa Dios, kag pagkatapos nagkadto sila sa Bukid sang mga Olibo.
Hiligaynon Bible (Ang Pulong Sang Dios) Copyright © 1996, 2006 by Biblica, Inc.® Used by permission. All rights reserved worldwide.