Old/New Testament

Si Debora kag si Barak

4 Sang napatay si Ehud, naghimo liwat sing malain ang mga Israelinhon sa panulok sang Ginoo. ² Gani ginpasakop naman sila sang Ginoo kay Haring Jabin sang Hazor, nga isa ka hari sang mga Canaanhon. Ang pangulo sang mga soldado ni Jabin amo si Sisera nga nagaestar sa Haroshet Hagoyim. ³ May 900 ka karwahe nga salsalon si Jabin. Kag puwerte gid ang pagpamigos niya sa mga Israelinhon sa sulod sang 20 ka tuig. Gani nagpangayo liwat sang bulig ang mga Israelinhon sa Ginoo.

⁴ Sadto nga panahon, ang pangulo sang Israel amo si Debora. Isa siya ka propeta sang Dios kag asawa ni Lapidot. ⁵ Kon magpahusay gani ang mga Israelinhon sang ila mga kaso kay Debora, nagakadto sila sa iya didto sa idalom sang Palma ni Debora, sa tunga-tunga sang Rama kag Betel sa kabukiran sang Efraim.

⁶ Isa ka adlaw, ginpatawag ni Debora si Barak nga anak ni Abinoam nga taga-Kedesh nga sakop sang tribo ni Naftali. Pag-abot ni Barak, nagsiling si Debora sa iya, “Ang Ginoo, ang Dios sang Israel, nagasugo sa imo nga magkuha ka sang 10,000 ka lalaki sa mga tribo ni Naftali kag ni Zebulun kag dal-a sila sa Bukid sang Tabor. ⁷ Ganyaton ko si Sisera, ang pangulo sang mga soldado ni Jabin, nga magkadto sa Kishon nga ililigan sang tubig kaupod ang iya mga soldado kag mga karwahe. Kag didto padag-on ko kamo kontra sa ila.”

⁸ Nagsiling si Barak kay Debora, “Malakat ako kon mag-upod ka; pero kon indi ka mag-upod, indi ako maglakat.” ⁹ Nagsabat si Debora, “Sige, maupod ako sa imo; pero ang dungog indi sa imo tungod kay ipapierdi sang Ginoo si Sisera sa isa ka babayi.” Gani nag-upod si Debora kay Barak kag nagkadto sila sa Kedesh. ¹⁰ Didto ginpatawag ni Barak ang mga tribo ni Naftali kag ni Zebulun, kag 10,000 ka tawo ang nag-upod sa iya. Nag-upod man sa iya si Debora.

¹¹ Sang sadto nga tion, si Heber nga Kenhanon nagpatindog sang iya tolda malapit sa dako nga kahoy sa Zaananim malapit sa Kedesh. Nagbulag siya sa iban nga mga Kenhanon nga mga kaliwat ni Hobab nga bayaw^[a] ni Moises.

¹² Karon, ginsugiran si Sisera nga si Barak nagkadto sa Bukid sang Tabor. ¹³ Gani gintipon ni Sisera ang 900 niya ka karwahe nga salsalon, kag ang tanan niya nga soldado. Kag naglakat sila halin sa Haroshet Hagoyim pakadto sa Kishon nga ililigan sang tubig.

¹⁴ Nagsiling si Debora kay Barak, “Lakat, kay amo na ini nga adlaw nga padag-on ka sang Ginoo kontra kay Sisera. Pangunahan ka gid sang Ginoo.” Gani nagdulhog si Barak sa Bukid sang Tabor upod sang iya 10,000 ka soldado. ¹⁵ Sang nagsalakay na sila ni Barak, ginpasala-sala sang Ginoo si Sisera kag ang tanan niya nga mga manugkarwahe kag mga soldado. Dayon naglumpat si Sisera sa iya karwahe kag nagdalagan sa pagpalagyo. ¹⁶ Ginlagas ni Barak ang mga soldado ni Sisera pati ang iya mga manugkarwahe hasta sa Haroshet Hagoyim kag ginpamatay sila tanan. Wala gid sing bisan isa sa ila nga nabilin.

¹⁷ Si Sisera iya nagpalagyo pakadto sa tolda ni Jael nga asawa ni Heber, tungod kay amigohay si Haring Jabin sang Hazor kag ang pamilya ni Heber nga Kenhanon. ¹⁸ Ginsugata ni Jael si Sisera kag ginsilingan, “Dali, sir, sulod ka sa akon tolda, kag indi ka magkahadlok.” Gani nagsulod si Sisera kag gintabunan siya ni Jael sang habol^[b] agod taguon. ¹⁹ Nagsiling si Sisera kay Jael, “Palihog hatagi ako sang tubig. Nauhaw gid ako.” Gani gin-abrihan ni Jael ang panit nga suludlan sang gatas kag ginpainom si Sisera, kag pagkatapos gintabunan niya siya liwat. ²⁰ Nagsiling si Sisera, “Tindog ka lang sa may puwertahan sang tolda kag kon may mag-abot kag magpamangkot kon may iban nga tawo diri silingon mo nga wala.”

²¹ Tungod sa puwerte nga kakapoy ni Sisera, natulugan siya sing mahamuok. Sang makita ni Jael nga natulugan na si Sisera, nagkuha siya sang martilyo kag palpal sang tolda kag naghinay-hinay palapit kay Sisera. Dayon ginpalpalan niya ang dungandungan^[c] ni Sisera hasta nga naglapos kag nagdulot sa duta, kag napatay si Sisera.

²² Sang pag-abot ni Barak nga nagapangita kay Sisera, ginsugata siya ni Jael, kag ginsilingan, “Dali, ipakita ko sa imo ang tawo nga ginapangita mo.” Gani nag-upod si Barak kay Jael sa sulod sang tolda. Kag didto nakita niya si Sisera nga nagahamyang nga patay na, nga may palpal nga naglapos sa iya dungandungan. ²³ Sadto nga adlaw, ginpadaog sang Dios ang mga Israelinhon kontra kay Haring Jabin nga Canaanhon. ²⁴ Padayon ang ila pagkontra kay Jabin hasta nga napatay gid nila siya.

Ang Kanta ni Debora kag ni Barak

5 Sadto nga adlaw nga nagdaog sila, nagkanta si Debora kag si Barak nga anak ni Abinoam. Amo ini ang ila kanta:

Kag may kalinong sa Israel sa sulod sang 40 ka tuig.

Si Gideon

6 Naghimo liwat sing malain ang mga Israelinhon sa panulok sang Ginoo, gani ginpasakop sila sang Ginoo sa mga Midianhon sa sulod sang pito ka tuig. ² Tama kapintas sang mga Midianhon, gani napilitan ang mga Israelinhon nga magpanago sa mga bukid, sa mga kuweba, kag sa iban pa nga mga tago nga lugar. ³ Kon magpananom na gani ang mga Israelinhon, ginasalakay dayon sila sang mga Midianhon, Amaleknon, kag sang iban pa nga mga katawhan sa sidlangan. ⁴ Ini sila nagakampo sa lugar sang mga Israelinhon, kag ginapamierdi nila ang mga tanom sang mga Israelinhon hasta sa Gaza. Ginapanguha nila ang tanan nga karnero, baka, kag asno, kag wala gid sila sing may ginabilin para sa mga Israelinhon. ⁵ Nagasalakay sila nga dala ang ila mga tolda kag mga kasapatan nga daw pareho kadamo sa mga apan. Indi gid maisip ang kadamuon nila pati ang ila mga kamelyo. Nagaabot sila sa paglaglag sa duta sang mga Israelinhon. ⁶ Nangin makaluluoy ang kahimtangan sang mga Israelinhon tungod sang mga Midianhon, gani nagpangayo sila sang bulig sa Ginoo.

⁷ Sang pagpanawag nila sa Ginoo, ⁸ ginpadal-an sila sang Ginoo sang isa ka propeta nga nagsiling sa ila, “Amo ini ang ginasiling sang Ginoo, ang Dios sang Israel: ‘Ginpaguwa ko kamo sa Egipto nga sa diin gin-ulipon kamo. ⁹ Ginluwas ko kamo sa mga Egiptohanon kag sa tanan nga nagapigos sa inyo. Ginpatabog ko sa inyo ang inyo mga kaaway kag ginhatag ko sa inyo ang ila mga duta. ¹⁰ Nagsiling ako sa inyo nga ako ang Ginoo nga inyo Dios kag dapat indi kamo magsimba sa mga dios sang mga Amornon nga ang ila lugar amo ang inyo ginaestaran subong. Pero wala kamo nagpamati sa akon.’ ”

¹¹ Karon, nag-abot ang anghel sang Ginoo sa Ofra. Nagpungko siya didto sa puno sang kahoy nga terebinto nga iya ni Joash nga kaliwat ni Abiezer. Si Gideon nga anak ni Joash nagalinas sadto sang trigo sa may pulugaan sang ubas agod indi makita sang mga Midianhon ang trigo. ¹² Nagpakita sa iya ang anghel sang Ginoo kag nagsiling, “Ang Ginoo kaupod mo, maisog kag makusog nga tawo.” ¹³ Nagsabat si Gideon, “Sir, kon ang Ginoo kaupod namon, ngaa amo ini ang amon kahimtangan? Ngaa wala siya nagahimo sang mga milagro pareho sang iya ginhimo sadto sang ginpaguwa niya sa Egipto ang amon mga katigulangan, suno sa ginsugid nila sa amon? Pero karon ginpabay-an na kami sang Ginoo kag gintugyan sa mga Midianhon.”

¹⁴ Dayon nagsiling ang Ginoo kay Gideon, “Lakat, kag gamita ang bug-os mo nga kusog sa pagluwas sa Israel sa mga Midianhon. Ako gid ang nagapadala sa imo.” ¹⁵ Nagsabat si Gideon, “Pero, Ginoo, paano ko maluwas ang Israel, kay ang amon pamilya amo ang pinakapigaw sa tribo ni Manase kag ako pa gid ang labing kubos sa amon pamilya.” ¹⁶ Nagsabat ang Ginoo, “Buligan ko ikaw, kag laglagon mo ang mga Midianhon nga daw sa nagpakig-away ka lang sa isa ka tawo.”

¹⁷ Nagsiling si Gideon, “Kon nalipay ka sa akon, hatagi ako sang tanda nga ikaw gid matuod ang nagasugo sa akon. ¹⁸ Indi ka anay maghalin kay makuha ako sang akon ihalad sa imo.” Nagsabat ang Ginoo, “Hulaton ko ikaw.”

¹⁹ Nagpauli si Gideon kag nagluto sang isa ka bataon nga kanding, kag naghimo siya sang tinapay nga wala sing inugpahabok halin sa mga tunga sa sako nga harina. Pagkatapos niya butang sang karne sa basket kag sang sabaw sini sa kaldero, gindala niya ang pagkaon sa anghel didto sa puno sang kahoy nga terebinto.

²⁰ Nagsiling sa iya ang anghel sang Dios, “Itungtong ang karne kag tinapay sa sini nga bato, kag bubui sang sabaw.” Gintuman ini ni Gideon. ²¹ Dayon gintandog sang anghel sang Ginoo ang pagkaon paagi sa punta sang baston nga iya ginauyatan. Gulpi lang nga nagkalayo halin sa bato, kag ginlamon sang kalayo ang karne kag ang tinapay. Dayon nadula ang anghel sang Ginoo.

²² Sang mareyalisar ni Gideon nga ang iya nakita anghel gid man sang Ginoo, nagsiling siya, “O Ginoong Dios, nakita ko ang imo anghel kag nag-atubangay gid kami.” ²³ Pero ginsilingan siya sang Ginoo, “Magpakalinong ka. Indi ka magkahadlok. Indi ka mapatay.”

²⁴ Nagpatindog didto si Gideon sang halaran para sa Ginoo kag gintawag niya ini nga “Nagahatag sang Kalinong ang Ginoo.” Kag hasta subong ara pa ini nga halaran didto sa Ofra, sa lugar sang mga kaliwat ni Abiezer.

²⁵ Sadto man nga gab-i nagsiling ang Ginoo kay Gideon, “Kuhaa ang ikaduha sa pinakamaayo nga turo nga baka sang imo amay, atong pito na ka tuig. Dayon gub-a ang halaran ni Baal nga ginpatindog sang imo amay kag gub-a man ang hulohaligi nga simbolo sang diosa nga si Ashera nga ara sa tupad sang halaran. ²⁶ Pagkatapos magpatindog ka sang husto nga halaran para sa akon, ang Ginoo nga imo Dios, sa ibabaw sang sini nga bulobukid. Dayon ihalad mo sa akon ang turo bilang halad nga ginasunog. Kag gamita nga gatong ang hulohaligi ni Ashera nga imo ginpang-utod.” ²⁷ Gani gin-upod ni Gideon ang napulo niya ka suluguon kag ginhimo niya ang ginsugo sang Ginoo sa iya. Pero ginhimo niya ini sang gab-i tungod kay nahadlok siya sa iya pamilya kag sa iya mga kasimanwa.

²⁸ Pagkaaga, nabugtawan sang mga tawo nga guba na ang halaran ni Baal, kag utod-utod na ang hulohaligi ni Ashera kag amo na ang ginagatong sa baka nga ginahalad sa bag-o nga halaran. ²⁹ Nagpinamangkutanay sila kon sin-o ang naghimo sadto. Gin-usisa nila ini kag nahibaluan nila nga si Gideon nga anak ni Joash ang naghimo sadto. ³⁰ Gani ginsilingan nila si Joash, “Paguwaa diri ang imo anak! Kay patyon namon siya, tungod kay gin-guba niya ang halaran ni Baal kag ginpang-utod ang hulohaligi ni Ashera sa tupad sini.”

³¹ Nagsabat si Joash sa akig nga mga tawo nga nagapalibot sa iya, “Nagapakigbais bala kamo para kay Baal? Ginaapinan gid bala ninyo siya? Ang nagaapin kay Baal amo ang dapat patyon sa sini nga aga. Kon si Baal matuod gid nga Dios, dapat depensahan niya ang iya kaugalingon sa nagguba sang iya halaran.” ³² Halin sadto gintawag si Gideon nga “Jerubaal” nga ang buot silingon, “Pabay-i nga depensahan ni Baal ang iya kaugalingon,” tungod kay gin-guba niya ang halaran ni Baal.

³³ Karon nag-isa ang mga Midianhon, Amaleknon, kag iban pa nga mga katawhan sa sidlangan sa pagkontra sa Israel. Nagtabok sila sa Suba sang Jordan kag nagkampo sa Kapatagan sang Jezreel. ³⁴ Gin-gamhan si Gideon sang Espiritu sang Ginoo kag ginpatunog niya ang budyong sa pagpanawag sa mga kaliwat ni Abiezer sa pagsunod sa iya. ³⁵ Nagpadala siya sang mga mensahero sa bug-os nga tribo ni Manase, kag pati sa mga tribo ni Asher, Zebulun kag Naftali, sa pagtawag sa ila nga mag-upod sa pagpakig-away. Kag nag-upod sila kay Gideon.

³⁶ Nagsiling si Gideon sa Dios, “Nagsiling ka nga gamiton mo ako sa pagluwas sa Israel. ³⁷ Karon mabutang ako sang bulbol sang karnero sa duta nga ginalinasan namon sang trigo. Kon mabasa gani ini sang tun-og bisan mamala ang duta, mahibaluan ko nga ako gid man ang gamiton mo nga magluwas sa Israel suno sa ginhambal mo.” ³⁸ Kag amo gid man ang natabo. Kay sang sunod nga adlaw, aga pa gid nagbugtaw si Gideon kag ginkuha niya ang bulbol sang karnero kag ginpuga, kag napuno gid ang isa ka yahong. ³⁹ Dayon nagsiling si Gideon sa Dios, “Indi ka lang maakig sa akon; may isa na lang ako nga ipangabay sa imo. Tuguti nga mapamatud-an ko liwat paagi sa bulbol. Gusto ko nga magmala naman ini nga bulbol sang karnero kag mabasa sang tun-og ang duta sa palibot sini.” ⁴⁰ Pagkagab-i, ginhimo ato sang Dios. Nagmala ang bulbol sang karnero pero nabasa sang tun-og ang duta sa palibot sini.

Ang Tawo nga may Malaot nga Espiritu^(A)

³¹ Halin didto, nagdulhog si Jesus sa banwa sang Capernaum nga sakop sang Galilea. Sang Adlaw nga Inugpahuway nagtudlo siya sa simbahan sang mga Judio. ³² Natingala gid ang mga tawo sa iya pagpanudlo tungod nga may awtoridad siya kon maghambal. ³³ Didto sa simbahan may tawo nga ginsudlan sang malaot nga espiritu. Nagsinggit siya sing mabaskog, ³⁴ “Jesus nga taga-Nazaret, ano ang labot mo sa amon? Nagkadto ka bala diri sa paglaglag sa amon? Kilala ko ikaw. Ikaw ang Balaan nga ginpadala sang Dios.” ³⁵ Pero ginsabdong ni Jesus ang malaot nga espiritu. Siling niya, “Maghipos ka kag magguwa sa iya!” Sa tunga sang kadam-an gintumba sang malaot nga espiritu ang tawo kag nagguwa siya, pero wala siya makahalit sa tawo. ³⁶ Natingala gid ang mga tawo didto kag nagsiling sa isa kag isa, “Ano ining iya ginpanghambal? May awtoridad siya kag gahom sa pagmando sa malaot nga mga espiritu nga magguwa, kag nagatuman sila.” ³⁷ Dayon ang balita parte kay Jesus naglapnag sa tanan nga lugar sa palibot.

Gin-ayo ni Jesus ang mga Masakiton^(B)

³⁸ Nagguwa si Jesus sa simbahan sang mga Judio kag nagkadto sa balay ni Simon. Ang ugangan nga babayi ni Simon may mataas nga hilanat, gani ginpangabay nila si Jesus nga kon mahimo ayuhon niya siya. ³⁹ Nagpalapit si Jesus kag nagtindog sa kilid sang iya ginahigdaan kag ginsabdong ang hilanat, kag nag-ayo siya. Nagbangon siya dayon kag ginhimusan niya sang pagkaon sila ni Jesus.

⁴⁰ Sang nagasalop na ang adlaw, madamo gid nga mga tawo ang nagdala sang ila mga masakiton didto kay Jesus. Gintungtong ni Jesus ang iya kamot sa tagsa-tagsa sa ila kag nag-alayo sila tanan. ⁴¹ Pati ang malaot nga mga espiritu ginpaguwa niya sa madamo nga mga tawo. Samtang nagaguwa ang malaot nga mga espiritu, nagasinggit sila kay Jesus, “Ikaw ang Anak sang Dios!” Pero ginsaway sila ni Jesus nga indi sila maghambal tungod kay nahibaluan nila nga siya amo ang Cristo.

⁴² Sang nagapamanagbanag na, nagguwa si Jesus sa sadto nga banwa kag nagkadto sa kamingawan. Ginpangita siya sang mga tawo. Kag sang pagkakita nila sa iya, nagpakitluoy sila nga indi anay siya maghalin didto sa ila. ⁴³ Pero nagsiling si Jesus sa ila, “Kinahanglan iwali ko man sa iban nga mga banwa ang Maayong Balita parte sa paghari sang Dios, kay amo ina ang rason kon ngaa ginpadala ako.” ⁴⁴ Gani nagpadayon si Jesus sa pagwali sa mga simbahan sang mga Judio didto sa Judea.