Beginning

Si Abraham Bilang Halimbawa

4 Bilang halimbawa kon paano ginapakamatarong sang Dios ang tawo, tan-awa bala ninyo si Abraham nga amay naton nga mga Judio. ² Kon ginpakamatarong siya sang Dios tungod sang iya maayo nga mga binuhatan, kuntani may ipabugal siya. Pero ang matuod, wala siya sing may ipabugal sa Dios. ³ Nahibaluan ta ini tungod nga nagasiling ang Kasulatan, “Nagtuo si Abraham sa Dios, kag tungod sang iya pagtuo ginpakamatarong siya sang Dios.”^{[a] 4} Ang tawo nga nagaobra ginasuhulan. Ang suhol indi makabig nga regalo tungod kay iya ini ginpangabudlayan. ⁵ Pero ginpakamatarong kita sang Dios tungod sa aton pagtuo sa iya nga nagapakamatarong sa makasasala, kag indi tungod sa aton maayo nga mga binuhatan. ⁶ Amo man ini ang buot silingon ni David sang nagsiling siya nga bulahan ang tawo nga ginpakamatarong sang Dios indi tungod sa iya maayo nga mga binuhatan.

⁹ Ining mga ginhambal ni David indi lang para sa mga Judio, kundi para man sa mga indi Judio. Nahibaluan ta ini tungod nga nasambit na namon ang Kasulatan nga nagasiling, “Nagtuo si Abraham sa Dios, kag tungod sang iya pagtuo ginpakamatarong siya sang Dios.” ¹⁰ San-o bala ini natabo? Indi bala ang pagpakamatarong sa iya natabo sa wala pa siya matuli? ¹¹ Gintuli siya sang ulihi bilang tanda nga ginpakamatarong siya sang Dios tungod sang iya pagtuo sa wala pa siya matuli. Amo ina nga si Abraham nangin amay^[c] sang tanan nga wala natuli pero nagatuo sa Dios; kag tungod sa ila pagtuo ginpakamatarong sila sang Dios. ¹² Si Abraham amay man sang mga tinuli, indi tungod lang sang ila nga pagkatinuli, kundi tungod nga nagatuo sila subong nga nagtuo ang aton amay nga si Abraham sa wala pa siya matuli.

Ang Promisa sang Dios Nabaton Paagi sa Pagtuo

¹³ Sang una, nagpromisa ang Dios kay Abraham kag sa iya mga kaliwat nga ang kalibutan mangin ila. Ginpromisa ini indi tungod nga gintuman ni Abraham ang Kasuguan, kundi tungod nga ginpakamatarong siya paagi sa iya pagtuo. ¹⁴ Kon ang mga nasakop sa Kasuguan^[d] amo lang ang makabaton sang ginpromisa sang Dios, wala sing pulos ang aton pagtuo sa Dios, kag amo man ang promisa sang Dios.^{[e] 15} Ang Kasuguan amo ang kabangdanan kon ngaa ginapaagom sang Dios ang iya kaakig. Kon wala sing Kasuguan, wala man sing paglapas.

¹⁶ Gani ang promisa sang Dios ginabasi sa pagtuo, agod mangin regalo sang Dios kag mangin pamatuod nga ini mabaton sang tanan nga kaliwat ni Abraham—indi lamang sa mga Judio nga nasakop sa Kasuguan kundi sa mga indi Judio nga nagatuo man pareho kay Abraham. Kay si Abraham amo ang amay sang tanan nga nagatuo, Judio man ukon indi. ¹⁷ Nagasiling ang Dios sa Kasulatan, “Ginhimo ko ikaw nga amay sang madamo nga mga nasyon.”^[f] Gani sa atubangan sang Dios, si Abraham aton amay. Kag ang Dios nga gintuohan ni Abraham amo man ang Dios nga nagahatag sang kabuhi sa mga patay^[g] kag nagatuga sang mga butang nga wala pa. ¹⁸ Bisan wala na gid sing paglaom nga mangin amay, nagtuo gihapon si Abraham kag padayon nga naglaom nga tumanon sang Dios ang iya ginpromisa sa iya nga siya mangin amay. Gani sa iya pagtuo, nangin amay siya sang madamo nga mga nasyon, suno gid sa ginsiling sang Dios sa iya nga, “Pareho man kadamo sa mga bituon ang imo mga kaliwat.”^{[h] 19} Sang nagpromisa ang Dios kay Abraham, mga 100 na ka tuig ang iya edad, kag nahibaluan niya nga tigulang na siya kag imposible nga makapabata pa. Nahibaluan man niya nga ang iya asawa indi makabata tungod nga baw-as si Sara. Pero wala nagluya ang iya pagtuo sa Dios. ²⁰ Wala gid siya nagduhaduha sa promisa sang Dios, kundi nagtuo siya. Gani ginpabakod siya sang Dios. Kag gindayaw niya ang Dios ²¹ tungod nga nagsalig gid siya nga sarang ang Dios magtuman sang iya ginpromisa. ²² Gani tungod sa pagtuo ni Abraham ginpakamatarong siya sang Dios. ²³ Pero ang ginsulat sa Kasulatan nga “ginpakamatarong siya” ginsulat indi lang para kay Abraham, ²⁴ kundi para man sa aton. Pakamatarungon man kita kon nagatuo kita sa nagbanhaw kay Jesus nga aton Ginoo. ²⁵ Ginpatay si Jesus tungod sa aton mga sala, kag ginbanhaw siya agod pakamatarungon kita.

Maayo na ang Aton Relasyon sa Dios

5 Karon, tungod kay ginpakamatarong na kita paagi sa pagtuo kay Jesu-Cristo, maayo na ang aton relasyon sa Dios. Ini natabo tungod sa ginhimo sang aton Ginoong Jesu-Cristo. ² Paagi sa iya kag tungod sa aton pagtuo nakabaton kita sang sini nga bugay sang Dios, kag nagakalipay kita sa paglaom nga makaambit kita sa iya kadungganan. ³ Kag indi lang ina, kundi nagakalipay man kita sa aton mga pag-antos, kay nahibaluan ta nga paagi sa mga kalisod mangin mainantuson kita. ⁴ Kag kon mainantuson kita nalipay ang Dios sa aton, kag kon ang Dios nalipay sa aton may paglaom kita nga maayo ang aton palaabuton. ⁵ Kag indi mahimo nga indi ta mabaton ang aton ginalauman tungod nga paagi sa Espiritu Santo nga ginpadala sa aton, nahibaluan ta nga ginahigugma kita sang Dios.

⁶ Hunahunaa bala ninyo ang gugma sang Dios sa aton. Sang wala kita sing sarang mahimo agod makalikaw sa silot, nagpanginmatay si Cristo para sa aton nga mga makasasala sa tion nga gintalana sang Dios. ⁷ Mabudlay sa isa ka tawo nga magpanginmatay para sa tawo nga matarong. Siguro may ara gid man nga magpanginmatay para sa maayo nga tawo. ⁸ Pero si Cristo nagpanginmatay para sa aton bisan sang mga makasasala pa kita. Sa sini nga paagi ginpakita sang Dios ang iya paghigugma sa aton. ⁹ Kag tungod nga ginpakamatarong na kita subong sang Dios paagi sa dugo ni Cristo, makasiguro gid kita nga tungod kay Cristo maluwas kita sa kaakig sang Dios. ¹⁰ Sang una mga kaaway kita sang Dios, pero paagi sa pagkapatay sang iya Anak napabalik na ang aton maayo nga relasyon sa iya. Kag karon nga may maayo na kita nga relasyon sa Dios, sigurado nga luwason niya kita sa palaabuton nga silot paagi sa kabuhi ni Cristo. ¹¹ Kag indi lang ina, kundi nagakalipay kita subong sa aton relasyon sa Dios paagi sa aton Ginoong Jesu-Cristo. Paagi sa iya napabalik na ang aton maayo nga relasyon sa Dios.

Si Cristo kag si Adan

¹² Ang sala nagsulod sa kalibutan tungod sang paglapas ni Adan sa sugo sang Dios, kag ang iya sala nagdala sang kamatayon. Gani nag-abot ang kamatayon sa tanan nga tawo, tungod kay ang tanan nakasala. ¹³ Kay ari na sa kalibutan ang sala sa wala pa mahatag sang Dios ang Kasuguan sa mga tawo. Pero kon wala sing Kasuguan, ang sala wala ginakabig kontra sa tawo. ¹⁴ Pero halin kay Adan hasta kay Moises, naggahom na ang kamatayon sa mga tawo bisan pa sa mga wala nakasala pareho sang paglapas ni Adan sa sugo sang Dios sa iya.

Si Adan amo ang larawan ni Cristo nga ginapaabot sadto nga magakari. ¹⁵ Pero ining duha indi pareho, tungod kay ang regalo sang Dios indi mapaanggid sa sala ni Adan. Matuod gid nga ang sala ni Adan nagdala sing kamatayon sa madamo nga mga tawo, pero labaw pa gid sa sini ang bugay sang Dios nga amo ang regalo nga nag-abot sa madamo nga mga tawo paagi sa isa ka tawo nga si Jesu-Cristo. ¹⁶ Ang regalo sang Dios indi mapaanggid sa sala ni Adan. Tungod sa sala ni Adan ginhukman kita nga silutan, pero tungod sa ginhimo ni Cristo, bisan madamo ang aton ginhimo nga mga sala, ginpakamatarong kita sang Dios. ¹⁷ Kon tungod sa sala sang isa ka tawo nga si Adan ang tanan mapatay, daw ano pa gid ka dako ang resulta sang ginhimo sang isa ka tawo nga si Jesu-Cristo. Kay ang mga tawo nga nagabaton sang dako nga bugay kag regalo sang Dios paagi kay Cristo ginapakamatarong sang Dios, kag magaangkon sila sang kabuhi. ¹⁸ Gani tungod sa sala sang isa ka tawo, ang tanan ginhukman nga silutan. Subong man, tungod sa ginhimo nga matarong sang isa ka tawo, ang tanan^[i] ginpakamatarong sang Dios kag hatagan sila sang kabuhi. ¹⁹ Tungod sang isa ka tawo nga wala nagtuman sa Dios madamo ang nangin makasasala. Subong man, tungod sang pagtuman sang isa ka tawo madamo ang pakamatarungon sang Dios. ²⁰ Ginhatag sang Dios ang Kasuguan agod makita sang mga tawo nga madamo ang ila paglapas, kag nagadugang pa gani kon may Kasuguan. Pero bisan nagdugang ang sala, nagdugang pa gid ang bugay sang Dios. ²¹ Gani subong nga ang sala naggahom sa tanan nga tawo kag nagresulta sang kamatayon, ang bugay sang Dios nagagahom kag nagaresulta sang kabuhi nga wala sing katapusan. Kay tungod sa ginhimo ni Jesu-Cristo nga aton Ginoo ginpakamatarong na kita sang Dios.

Karon Bag-o na ang Aton Kabuhi

6 Karon ano ang aton masiling? Magpadayon bala kita sa pagpakasala agod magdugang pa gid ang bugay sang Dios sa aton? ² Indi gid! Indi mahimo nga magpadayon kita sa pagpakasala kay napatay na kita sa sala.^{[j] 3} Nakahibalo kamo nga sang pagbautiso sa aton sa paghiusa kay Jesu-Cristo nagakahulugan nga kaupod man kita sa iya kamatayon. ⁴ Gani ang pagbautiso sa aton nagapakilala nga sang napatay si Cristo, kita napatay man kag ginlubong upod sa iya, agod subong nga si Cristo ginbanhaw sang makagagahom nga Amay, kita magakabuhi man sang bag-o nga kabuhi.

⁵ Kag kon nahiusa kita kay Cristo sa iya kamatayon, sigurado gid nga makaangkon kita sang bag-o nga kabuhi^[k] pareho sang natabo sa iya sang siya ginbanhaw. ⁶ Nahibaluan ta nga ang aton daan nga pagkatawo nga makasasala ginlansang na sa krus kaupod ni Cristo agod mapatay. Amo ina nga indi kita dapat ulipunon sang sala. ⁷ Kay kon ang tawo patay na, hilway na siya sa gahom sang sala. ⁸ Kag kon kita napatay upod kay Cristo, nagatuo kita nga mabuhi man kita upod sa iya. ⁹ Kay nakahibalo kita nga tungod si Cristo nabanhaw, indi na mahimo nga mapatay siya liwat. Wala na sing gahom ang kamatayon sa iya. ¹⁰ Napatay siya sang makaisa gid lang para sa mga sala sang mga tawo, kag indi na gid ini maliwat. Buhi siya subong kag ang iya kabuhi para sa Dios. ¹¹ Gani tungod nga kamo ara na kay Cristo Jesus, kabiga ninyo nga ang inyo kaugalingon patay na sa sala,^[l] kag karon nagakabuhi na kamo para sa Dios.

¹² Indi na ninyo pagtuguti nga maggahom ang sala sa inyo lawas nga may kamatayon agod indi na kamo magtuman sang iya kailigbon. ¹³ Indi ninyo paggamita ang bisan ano nga parte sang inyo lawas sa paghimo sang sala. Kundi itugyan ninyo ang inyo bug-os nga lawas sa Dios agod gamiton niya sa maayo nga katuyuan. Himua ninyo ini bilang mga tawo nga gintubos halin sa kamatayon kag ginhatagan sang bag-o nga kabuhi. ¹⁴ Gani ang sala indi dapat maggahom sa inyo, kay wala na kamo sa idalom sang Kasuguan, kundi ara na sa idalom sang bugay sang Dios.

Ang mga Nagahimo sang Matarong

¹⁵ Karon, tungod nga kita wala na sa idalom sang Kasuguan kundi sa idalom na sang bugay sang Dios, magpakasala pa bala kita? Indi gid! ¹⁶ Indi bala mga ulipon kita sang bisan ano nga aton ginatuman? Gani kon nagahimo kita sang sala, mga ulipon kita sang sala kag ang resulta sini kamatayon. Pero kon nagatuman kita sa Dios, mga ulipon kita sang Dios kag ang resulta sini amo nga pakamatarungon niya kita. ¹⁷ Sang una mga ulipon kamo sang sala. Pero salamat sa Dios tungod subong tinagipusuon na ang inyo pagtuman sa mga kamatuoran nga gintudlo sa inyo. ¹⁸ Ginhilway na kamo sang Dios sa gahom sang sala, kag subong ginasunod na ninyo ang matarong nga pagkabuhi. ¹⁹ Ginagamit ko bilang halimbawa ang parte sa pagkaulipon agod madali ninyo mahangpan ang akon buot silingon. Sang una ginpaulipon ninyo ang inyo kaugalingon sa sala paagi sa paggamit ninyo sang inyo lawas sa paghimo sang malaw-ay nga mga butang kag kalautan. Kag ang resulta sini nangin malaot kamo. Pero karon, itugyan ninyo ang inyo kaugalingon bilang mga ulipon sang matarong nga pagkabuhi. Kag ang resulta sini mangin diosnon kamo.

²⁰ Sang mga ulipon pa kamo sang sala, ang matarong nga pagkabuhi wala sa inyo. ²¹ Ti ano nga kaayuhan ang inyo nakuha sa inyo pagkabuhi sang una nga subong ginakahuya na ninyo? Ang resulta sadto amo ang kamatayon. ²² Pero karon ginhilway na kamo sa sala kag mga ulipon na kamo sang Dios. Kag ang inyo nakuha amo ang diosnon nga pagkabuhi. Ang resulta sini amo ang kabuhi nga wala sing katapusan. ²³ Kay ang bayad sa sala amo ang kamatayon, pero ang kabuhi nga wala sing katapusan amo ang regalo sang Dios sa mga ara kay Cristo Jesus nga aton Ginoo.

Wala na Kita sa Idalom sang Kasuguan

7 Mga utod, nakahibalo kamo parte sa kasuguan. Gani nasiguro ko nga maintiendihan ninyo ang akon ipaathag sa inyo nga kon ang tawo patay na, ang kasuguan wala na sing gahom sa iya. ² Pareho bala sang babayi nga may bana. Suno sa kasuguan, ang babayi nahigot sa iya bana samtang buhi pa ang iya bana. Pero kon ang iya bana patay na, hilway na siya sa kasuguan nga nagahigot sa iya sa iya bana. ³ Gani kon magpamana siya sa iban nga lalaki samtang buhi pa ang iya bana, nagapanginlalaki siya. Pero kon ang iya bana patay na kag magpamana siya sa iban, wala siya nagalapas sa kasuguan, kag wala man siya nagapanginlalaki.

⁴ Gani, mga utod, pareho man sina ang natabo sa inyo. Wala na labot sa inyo ang Kasuguan, kay napatay na kamo paagi sa kamatayon ni Cristo. Iya na kamo ni Cristo nga nabanhaw, agod nga magkabuhi kita sing mapuslanon sa pag-alagad sa Dios. ⁵ Sang ara pa kita sa aton daan nga pagkatawo, ang malaot nga mga kailigbon amo ang nagagahom sa aton, kag nagdugang pa gani tungod sa Kasuguan. Kag tungod nga ginhimo ta ato nga mga butang, ang aton silot amo ang kamatayon. ⁶ Pero karon, tungod sa aton paghiusa sa kamatayon ni Cristo, hilway na kita sa Kasuguan nga nag-ulipon sa aton. Ang aton pag-alagad sa Dios karon suno na sa bag-o nga kabuhi nga resulta sang aton pagsunod sa Espiritu Santo kag indi sa daan nga pagkabuhi nga resulta sang aton pagsunod sa Kasuguan.

Ang Kasuguan kag ang Sala

⁷ Karon basi kon may magsiling nga kon amo sina, malain gali ang Kasuguan. Wala ako nagasiling nga malain. Kay kon wala ang Kasuguan wala ako nakahibalo kon ano ang sala. Halimbawa, kon wala nagsiling ang Kasuguan, “Indi ka magkaibog,”^[m] wala ako nakahibalo nga malain ang pagkaibog. ⁸ Pero tungod sa sala nga ara na nga daan sa akon, pagkahibalo ko nga malain gali ang pagkaibog, nagdugang pa gid ang akon kaibog. Gani kon wala sing Kasuguan, wala kita nakahibalo kon ano ang ginatawag nga sala. ⁹ Sang una, nagkabuhi ako nga wala sing Kasuguan. Pero pagkahibalo ko sang Kasuguan, nakita ko nga ako gali makasasala, kag didto ko nahibaluan nga ako gali ginsentensyahan na sang kamatayon. ¹⁰ Gani ang Kasuguan nga ang katuyuan maghatag sang kabuhi amo ang nagdala sa akon sang kamatayon. ¹¹ Kay ang Kasuguan amo ang gin-gamit sang sala nga ara sa akon agod mapatalang ako, kag ang resulta, nasentensyahan ako sang kamatayon tungod nga indi ko masunod ang Kasuguan.

¹² Ang Kasuguan balaan, kag ang tanan nga sugo sini balaan, matarong, kag maayo. ¹³ Nagakahulugan bala nga ang maayo nagdala sa akon sang kamatayon? Indi! Ginsentensyahan ako tungod sa akon sala. Kag diri nakita ta nga malaot gid ang sala, kay gin-gamit niya ang Kasuguan nga maayo para masilutan ako sang kamatayon. Gani paagi sa Kasuguan nakita ta kon daw ano kalaot ang sala.

Ang Maayo nga mga Butang nga Gusto Himuon sang Tawo Indi niya Mahimo

¹⁴ Nahibaluan ta nga ang Kasuguan naghalin sa Espiritu sang Dios. Pero ako tawhanon kag ulipon sang sala. ¹⁵ Indi ko maintiendihan ang akon ginahimo. Kay ang maayo nga mga butang nga gusto ko nga himuon indi ko mahimo, pero ang mga butang nga indi ko gusto himuon amo ang akon ginahimo. ¹⁶ Kag kon wala ako naluyag sa akon ginahimo nga malain, nagakahulugan nga nagasugot ako nga husto ang ginasiling sang Kasuguan. ¹⁷ Gani indi ako ang nagahimo sang malain kundi ang sala nga ari sa akon. ¹⁸ Kay nahibaluan ko nga diri sa akon, sa akon tawhanon nga kinaugali, wala gid sing maayo, tungod kay bisan gusto ko nga maghimo sang maayo indi ako makahimo. ¹⁹ Gani, ang maayo nga gusto ko nga himuon indi ko mahimo, pero ang malain nga indi ko gusto nga himuon amo ang akon ginahimo. ²⁰ Karon, kon ginahimo ko ang indi ko gusto nga himuon, ini nagakahulugan nga indi ako ang nagahimo sini kundi ang sala nga ari sa akon.

²¹ Gani nasapwan ko nga kon gusto ko maghimo sang maayo ginabalabagan ako sang akon malain nga kinaugali. ²² Ang akon kaugalingon nalipay gid sa Kasuguan sang Dios, ²³ pero may lain nga gahom^[n] nga nagapanghikot sa akon nga pagkatawo, nga nagabalabag sa akon sa pagsunod sa Kasuguan nga akon nahibaluan. Tungod sini nangin ulipon ako sang gahom sang sala nga ara sa akon pagkatawo. ²⁴ Makaluluoy gid ako! Sin-o bala ang makahilway sa akon sa sining makasasala nga pagkatawo nga nagadala sa akon sa kamatayon? ²⁵ Wala sing iban kundi ang Dios paagi kay Jesu-Cristo nga aton Ginoo! Salamat sa Dios!

Amo ini ang akon kahimtangan: ang akon hunahuna nagapasakop sa Kasuguan sang Dios, pero ang akon tawhanon nga kinaugali nagapasakop sa gahom sang sala.