Beginning

Gin-ayo ni Jesus ang Tawo sa Betsaida

5 Pagkatapos sadto, nagpa-Jerusalem naman si Jesus sa pagtambong sa isa ka piesta sang mga Judio. ² Sa isa ka puwertahan sang pader sang Jerusalem, nga alagyan sang mga karnero, may tubig nga palaligusan nga kon sa Hebreo nga pulong ginatawag nila nga Betesda.^[a] Sa palibot sang tubig may lima ka palasilungan ³ nga sa diin nagahiligda ang madamo nga mga masakiton nga mga tawo—mga bulag, mga piang kag mga paralitiko. [⁴ Nagahulat sila nga maghulag ang tubig. Kay kon kaisa, may anghel sang Dios nga nagapanaog didto kag ginaukay niya ang tubig. Ang makauna lusong sa tubig sa tapos ini maukay sang anghel nagaayo bisan ano pa ang iya masakit.] ⁵ Karon, may isa ka tawo didto nga ang iya masakit 38 na ka tuig. ⁶ Nakita siya ni Jesus nga nagahigda didto, kag nahibaluan ni Jesus nga ang iya masakit amo na sadto kadugay. Gani nagsiling si Jesus sa iya, “Gusto mo bala nga mag-ayo?” ⁷ Nagsabat ang masakiton, “Kuntani, sir, pero wala sing tawo nga magdala sa akon sa tubig kon ginaukay na. Samtang nagapakadto pa lang ako sa tubig ginaunahan ako permi sang iban.” ⁸ Nagsiling si Jesus sa iya, “Bangon, dal-a ang imo banig kag maglakat.” ⁹ Sa gilayon nag-ayo ang tawo sa iya masakit, kag gindala niya ang iya banig kag naglakat.

Natabo ini sang Adlaw nga Inugpahuway. ¹⁰ Gani nagsiling ang mga lider sang mga Judio sa tawo nga gin-ayo, “Indi bala Adlaw ini nga Inugpahuway, kag suno sa aton kasuguan indi puwede mag-obra, bisan pa sa pagdala sang imo banig?” ¹¹ Nagsiling ang tawo nga gin-ayo. “Ang tawo nga nag-ayo sa akon amo ang nagsiling sa akon nga dal-on ko ang akon banig kag maglakat.” ¹² Gani ginpamangkot nila siya kon sin-o bala nga tawo ang nagsugo sa iya nga magdala sang iya banig kag maglakat. ¹³ Pero wala siya makakilala kon sin-o ang nag-ayo sa iya, kay nadula man lang si Jesus tungod sa kadamuon sang mga tawo.

¹⁴ Sang ulihi nakita liwat ni Jesus ang tawo nga iya gin-ayo nga didto sa templo, kag nagsiling si Jesus sa iya, “Ti maayo ka na subong. Indi ka na magpakasala, kay basi mas malain pa gid ang matabo sa imo.” ¹⁵ Naglakat dayon ang tawo kag nagkadto sa mga lider sang mga Judio. Ginsugiran niya sila nga si Jesus ang nag-ayo sa iya. ¹⁶ Gani halin sadto ang mga lider sang mga Judio nag-umpisa na nga maghingabot kay Jesus, tungod kay nagpang-ayo siya sa Adlaw nga Inugpahuway.

¹⁷ Pero may rason si Jesus, siling niya sa ila, “Ang akon Amay nagapadayon sa pag-obra, gani ako nagaobra man.” ¹⁸ Tungod sa sining ginhambal ni Jesus nagtinguha pa gid gani ang mga lider sang mga Judio nga patyon siya, tungod kay indi lang nga ginlapas niya ang kasuguan parte sa Adlaw nga Inugpahuway, kundi nagsiling pa gid siya nga ang Dios amo ang iya gid mismo nga Amay, nga nagakahulugan nga nagapakigtupong siya sa Dios.

Ang Awtoridad sang Anak sang Dios

¹⁹ Gani nagsiling si Jesus sa ila, “Sa pagkamatuod, ginasugid ko sa inyo nga ako nga Anak sang Dios wala gid sing may mahimo kon sa akon lang, kundi kon ano ang akon nakita nga ginahimo sang akon Amay amo man ina ang akon ginahimo. Gani kon ano ang ginahimo sang akon Amay, amo man ina ang akon ginahimo bilang Anak. ²⁰ Palangga sang Amay ang Anak, gani ginapakita niya sa akon nga iya Anak ang tanan nga iya ginahimo. Kag sobra pa gid sa sini nga mga butang ang ipakita sang Amay sa akon nga akon himuon agod matingala kamo tanan. ²¹ Kon ang Amay nagabanhaw sang mga patay kag nagahatag sa ila sing kabuhi, ako nga iya Anak nagahatag man sing kabuhi sa kay bisan sin-o nga akon gusto hatagan. ²² Indi ang Amay ang magahukom sa mga tawo; kundi ako nga iya Anak amo ang ginhatagan sang awtoridad nga maghukom, ²³ agod ang tanan magpadungog sa Anak pareho sang ila pagpadungog sa Amay. Gani ang wala nagapadungog sa akon wala man nagapadungog sa Amay nga nagpadala sa akon.

²⁴ “Sa pagkamatuod, ginasugid ko sa inyo nga ang tawo nga nagatuman sang akon mga pulong kag nagatuo sa nagpadala sa akon may kabuhi nga wala sing katapusan. Indi na siya pagsilutan tungod kay ginsaylo na siya halin sa kamatayon pakadto sa kabuhi. ²⁵ Sa pagkamatuod, ginasugid ko sa inyo nga magaabot ang tiyempo, kag nag-abot na gani, nga ang mga patay^[b] makabati sang pulong sang Anak sang Dios, kag ang magbaton sang iya pulong^[c] hatagan sang kabuhi. ²⁶ Tungod nga ang Amay may gahom sa paghatag sang kabuhi, ako nga iya Anak makahatag man sang sina nga kabuhi, kay ginhatagan man niya ako sing gahom sa paghatag sina sa mga tawo. ²⁷ Ginhatagan man niya ako sing awtoridad nga maghukom tungod kay ako amo ang Anak sang Tawo. ²⁸ Indi kamo matingala sa sini nga mga butang, kay magaabot ang tion nga ang tanan nga patay makabati sang akon pulong, ²⁹ kag magaguwa sila sa ila lulubngan. Ang mga tawo nga naghimo sing maayo banhawon kag hatagan sing kabuhi nga wala sing katapusan, kag ang mga tawo nga naghimo sing malain banhawon man pero silutan.”

Ang mga Nagapamatuod Parte kay Jesus

³⁰ Nagsiling pa gid si Jesus, “Wala ako sing sarang mahimo kon ako lang. Nagahukom ako matuod, pero ang akon paghukom suno sa ginsugid sang Dios sa akon. Gani ang akon paghukom matarong tungod kay wala ako nagahimo sang akon gusto, kundi ang gusto sang nagpadala sa akon. ³¹ Karon, kon ako lang gid ang nagasugid parte sa akon kaugalingon makaduda kamo sa akon ginahambal. ³² Pero may isa nga nagapamatuod parte sa akon, kag nahibaluan ko nga ang iya ginahambal masaligan. ³³ Nagpamatuod man si Juan nga manugbautiso parte sa akon. Indi bala may mga ginsugo kamo kay Juan agod pamangkuton siya? Kag nagsugid siya sang matuod. ³⁴ Kon sa bagay wala ako nagakinahanglan sang pagpamatuod sang tawo parte sa akon. Ginasambit ko lang si Juan agod nga magtuo kamo sa akon kag maluwas. ³⁵ Ang halimbawa ni Juan pareho sang suga nga nagasiga kag nagasanag; kag indi bala nalipay kamo, bisan dali lang, sa iya mga ginpasanag sa inyo? ³⁶ Pero may nagapamatuod pa gid parte sa akon nga sobra pa kay Juan. Ini wala sing iban kundi ang mga butang nga ginahimo ko nga ginapahimo sang Amay sa akon. Nagapamatuod ini nga ang Amay amo ang nagpadala sa akon. ³⁷ Kag ang Amay nga nagpadala sa akon amo man mismo ang nagpamatuod parte sa akon. Pero wala gid ninyo siya nakita ukon nabatian nga nagahambal, ³⁸ kag wala man ninyo ginbaton ang iya pulong, tungod kay wala kamo nagapati sa akon nga iya ginpadala. ³⁹ Ginatun-an ninyo sing maayo ang Kasulatan kay nagahunahuna kamo nga sa sini nga paagi maangkon ninyo ang kabuhi nga wala sing katapusan. Ang Kasulatan mismo nagapamatuod parte sa akon. ⁴⁰ Pero indi man gihapon kamo magpalapit sa akon agod maangkon ninyo ang kabuhi nga wala sing katapusan.

⁴¹ “Wala ko ginapangita nga dayawon ako sang mga tawo. ⁴² Kilala ko gid kamo kag nahibaluan ko nga sa inyo mga tagipusuon wala kamo sing paghigugma sa Dios. ⁴³ Nagkadto ako diri nga may awtoridad halin sa Amay, pero wala kamo nagabaton sa akon. Pero kon may iban nga mag-abot nga nagagamit sang iya kaugalingon nga awtoridad, amo ang inyo batunon. ⁴⁴ Paano ang inyo pagtuo sa akon kon ang pagdayaw sang inyo mga kapareho amo lang ang inyo ginapangita kag wala ninyo ginapangita ang pagdayaw nga halin sa Dios, nga amo lang ang matuod nga Dios? ⁴⁵ Indi kamo maghunahuna nga ako ang magaakusar sa inyo sa Amay. Si Moises mismo nga inyo ginasaligan amo ang magaakusar sa inyo. ⁴⁶ Kon matuod nga nagapati kamo kay Moises, kuntani magpati man kamo sa akon, tungod nga si Moises mismo nagsulat parte sa akon. ⁴⁷ Pero tungod kay wala kamo nagapati sa iya mga ginsulat, amo ina nga indi man kamo magpati sa akon ginasiling sa inyo.”

Ginpakaon ni Jesus ang Lima 5,000 ka mga Tawo^(A)

6 Pagkatapos sadto, nagtabok liwat si Jesus sa Dagat sang Galilea nga ginatawag man nga Dagat sang Tiberias. ² Madamo nga mga tawo ang nagsulunod sa iya, tungod kay nakita nila ang iya mga ginpanghimo nga mga milagro sa iya pagpang-ayo sang mga masakiton. ³ Nagtaklad si Jesus kag ang iya mga sumulunod sa bukid kag didto nagpungko. ⁴ (Malapit na lang sadto ang piesta sang mga Judio nga ginatawag Piesta sang Paglabay sang Anghel.) ⁵ Pagtan-aw ni Jesus, nakita niya nga madamo nga mga tawo ang nagapalapit sa iya. Gani nagsiling siya kay Felipe, “Sa diin bala kita makabakal sang pagkaon^[d] para makakaon ini nga mga tawo?” ⁶ (Amo ini ang iya pamangkot tungod kay gusto niya nga tilawan si Felipe. Pero sa pagkamatuod, may plano na siya nga daan kon ano ang iya himuon.) ⁷ Nagsiling si Felipe sa iya, “Sa kadamuon sang mga tawo nga ini, bisan gamay lang ang aton ihatag, ang walo ka bulan nga suweldo sang isa ka tawo kulang pa nga ibakal sang ila pagkaon.” ⁸ Pero nagsiling ang utod ni Pedro nga si Andres nga isa man sa mga sumulunod ni Jesus, ⁹ “May bata diri nga lalaki nga may lima ka tinapay^[e] kag duha ka isda. Pero ano ang pulos sini sa amo nga kadamuon sang mga tawo?” ¹⁰ Nagsiling si Jesus, “Abi, papungkua ninyo ang mga tawo.” Kag ginpapungko nila sila, kay hilamunon man ato nga lugar. Ang mga lalaki lang mga 5,000 nga daan. ¹¹ Pagkatapos ginkuha ni Jesus ang tinapay kag nagpasalamat sa Dios, kag ginpanagtag niya ini sa mga tawo nga nagapungko didto. Amo man ang iya ginhimo sa isda, kag nabusog sila tanan. ¹² Pagkatapos nila kaon, nagsiling si Jesus sa iya mga sumulunod, “Tipuna ninyo ang mga nabilin agod wala gid sing may mausik.” ¹³ Gani gintipon nila ang tanan nga nabilin. Kag halin sa lima ka tinapay nga ginpakaon sa mga tawo, nakapuno pa sila sang dose ka alat.

¹⁴ Pagkakita sang mga tawo sadto nga milagro nga ginhimo ni Jesus, nagsiling sila, “Amo na gid ini matuod ang Propeta nga aton ginahulat nga magaabot diri sa kalibutan!” ¹⁵ Nakahibalo na nga daan si Jesus nga may tuyo sila nga kuhaon siya kag piliton nga mangin hari nila. Gani naghalin siya didto kag nagtaklad balik sa bukid nga siya lang.

Naglakat si Jesus sa Ibabaw sang Tubig^(B)

¹⁶ Sang sirom na, nagdulhog sa baybay ang iya mga sumulunod ¹⁷ kag nagsakay sa sakayan. Gab-i na, pero wala pa makabalik si Jesus didto sa ila. Gani nag-umpisa na lang sila nga magtabok pabalik sa Capernaum. ¹⁸ Samtang nagatabok sila, hinali lang nga nagbaskog ang hangin kag nagdalagko ang mga balod. ¹⁹ Pagkaantad nila sing mga lima ukon anom ka kilometro, nakita nila si Jesus nga nagalakat sa ibabaw sang tubig pakadto sa ila sakayan, kag hinadlukan sila. ²⁰ Pero nagsiling si Jesus sa ila, “Indi kamo magkahadlok, ako ini!” ²¹ Gani ginpasakay nila siya. Pagkasakay ni Jesus, nakaabot sila dayon sa ila kaladtuan.

Ginpangita sang mga Tawo si Jesus

^22-23 Sang madason nga adlaw, ang mga tawo wala pa gid naghalin didto sa lugar nga ginpakaunan sa ila sang Ginoo sang tinapay nga iya ginpasalamatan sa Dios. Nahibaluan nila nga sang gab-i nga nagligad may isa lang ka sakayan, kag amo ato ang ginsakyan sang mga sumulunod ni Jesus. Nahibaluan man nila nga si Jesus wala nagsakay upod sa iya mga sumulunod. Karon, may nag-abot didto nga mga sakayan nga halin sa Tiberias. ²⁴ Gani pagkahibalo sang mga tawo nga wala na didto si Jesus kag ang iya mga sumulunod, nagsakay sila sa mga sakayan kag nagpa-Capernaum agod pangitaon si Jesus.

Ang Tinapay nga Nagahatag sang Kabuhi

²⁵ Pag-abot nila didto sa Capernaum nakita nila si Jesus. Nagsiling sila, “Manunudlo, san-o ka pa diri?” ²⁶ Nagsiling si Jesus sa ila, “Sa pagkamatuod, ginasugid ko sa inyo nga ginapangita ninyo ako indi tungod sa mga milagro nga inyo nakita, kundi tungod kay ginpakaon ko kamo sang tinapay kag nabusog kamo. ²⁷ Pero indi kamo magpangabudlay para sa pagkaon nga madunot man lang, kundi magpangabudlay kamo para sa pagkaon nga nagapadayon hasta san-o, nga nagahatag sang kabuhi nga wala sing katapusan. Ako nga Anak sang Tawo amo ang magahatag sa inyo sini nga pagkaon, kay ako ang ginhatagan sang Dios nga Amay sang awtoridad nga maghatag sini.” ²⁸ Gani nagpamangkot sila sa iya, “Ti ano ang dapat namon nga himuon agod masunod namon ang gusto nga ipahimo sang Dios?” ²⁹ Nagsabat si Jesus, “Ang gusto sang Dios nga inyo himuon amo ini: magtuo kamo sa akon nga iya ginpadala.” ³⁰ Nagsiling man sila, “Ti, ano nga milagro ang imo mapakita sa amon agod magtuo kami sa imo? ³¹ Sadto anay ang aton mga katigulangan nagkaon sang manna^[f] sang didto pa sila sa kamingawan. Kay nagasiling ang Kasulatan nga ginhatagan sila ni Moises sang tinapay nga halin sa langit.”^{[g] 32} Nagsiling si Jesus sa ila, “Sa pagkamatuod, ginasugid ko sa inyo nga indi si Moises ang naghatag sang tinapay nga halin sa langit kundi ang akon Amay. Kag siya amo man ang nagahatag sa inyo sang matuod nga tinapay nga halin sa langit. ³³ Kay ang tinapay nga ginahatag sang Dios wala sing iban kundi siya nga naghalin sa langit kag nagahatag sang kabuhi sa mga tawo diri sa kalibutan.” ³⁴ Nagsiling dayon ang mga tawo, “Ti hatagi man kami permi sina nga tinapay nga imo ginasiling.” ³⁵ Nagsiling si Jesus, “Ako amo ang tinapay^[h] nga nagahatag sang kabuhi. Ang nagapalapit sa akon kag nagatuo indi na gid paggutumon ukon pag-uhawon.

³⁶ “Pero pareho bala sang ginsiling ko anay sa inyo, indi gihapon kamo magtuo sa akon bisan nakita na ninyo ang mga milagro nga akon ginhimo.^{[i] 37} Ang tanan nga tawo nga ginahatag sang Amay sa akon magapalapit sa akon, kag ang mga nagapalapit sa akon indi ko gid pagsikwayon. ³⁸ Kay nagkadto ako diri halin sa langit indi agod tumanon ko ang akon kaugalingon nga kabubut-on, kundi agod tumanon ko ang kabubut-on sang Amay nga nagpadala sa akon. ³⁹ Kag ang kabubut-on sang nagpadala sa akon amo ini: nga indi ko pagpabay-an nga mawala ang bisan isa ka tawo nga iya gintugyan sa akon, kundi nga banhawon ko sila sa katapusan nga adlaw. ⁴⁰ Kay amo ini ang gusto sang akon Amay: nga ang tanan nga nagakilala kag nagatuo sa akon makaangkon sang kabuhi nga wala sing katapusan, kag banhawon ko sila sa katapusan nga adlaw.”

⁴¹ Karon, nagkulumuron ang mga Judio kontra kay Jesus, kay nagsiling siya nga siya amo ang tinapay nga naghalin sa langit. ⁴² Nagsiling sila, “Si Jesus man lang ina nga anak ni Jose. Ngaa nagasiling siya nga halin siya sa langit, kay kilala ta man gani ang iya amay kag iloy?” ⁴³ Ginsabat sila ni Jesus, “Indi kamo magsagi kumod dira. ⁴⁴ Wala sing tawo nga makapalapit sa akon kon indi pagtandugon ang iya tagipusuon sang Amay nga nagpadala sa akon. Kag ang mga tawo nga magpalapit sa akon banhawon ko sa katapusan nga adlaw. ⁴⁵ Nagsiling ang isa sa mga propeta, ‘Tudluan sila tanan sang Dios.’^[j] Gani ang tanan nga nagapamati sa mga ginatudlo sang Amay magapalapit sa akon. ⁴⁶ Wala ini nagakahulugan nga may tawo na nga nakakita sa Amay. Ako nga naghalin sa Dios nga Amay amo gid lang ang nakakita sa iya.

⁴⁷ “Sa pagkamatuod, ginasugid ko sa inyo nga ang nagatuo sa akon may kabuhi na nga wala sing katapusan, ⁴⁸ tungod kay ako amo ang tinapay nga nagahatag sang kabuhi. ⁴⁹ Ang inyo mga katigulangan nagkaon sang manna sang didto pa sila sa kamingawan, pero nagkalamatay gihapon sila. ⁵⁰ Pero may ara sang tinapay nga naghalin sa langit, kag ang bisan sin-o nga magkaon sini indi na mapatay. ⁵¹ Ako amo ang buhi nga tinapay nga naghalin sa langit. Ang bisan sin-o nga magkaon sa sini nga tinapay magakabuhi sa wala sing katapusan. Tungod kay ang tinapay nga akon ihatag sa iya wala sing iban kundi ang akon lawas. Ini nga lawas ihatag ko agod makabaton ang mga tawo diri sa kalibutan sang kabuhi nga wala sing katapusan.”

⁵² Nagbinaisay ang mga Judio nga nagapamati kay Jesus. Nagsiling sila, “Paano bala ang paghatag sang tawo nga ini sa aton sang iya lawas agod kaunon ta?” ⁵³ Nagsiling si Jesus sa ila, “Sa pagkamatuod, ginasiling ko sa inyo nga kon indi kamo magkaon sang lawas sang Anak sang Tawo kag kon indi kamo mag-inom sang iya dugo, indi gid kamo makabaton sang kabuhi nga wala sing katapusan. ⁵⁴ Pero ang bisan sin-o nga nagakaon sang akon lawas kag nagainom sang akon dugo may kabuhi nga wala sing katapusan, kag banhawon ko siya sa katapusan nga adlaw. ⁵⁵ Kay ang akon lawas kag ang akon dugo amo ang matuod nga tinapay kag matuod nga ilimnon.^{[k] 56} Ang bisan sin-o nga nagakaon sang akon lawas kag nagainom sang akon dugo nagapabilin sa akon kag ako nagapabilin man sa iya. ⁵⁷ Ang Dios nga Amay nga nagpadala sa akon amo ang ginahalinan sang kabuhi, kag tungod sa iya nagakabuhi ako. Pareho man sini ang matabo sa mga nagakaon sa akon, magakabuhi man sila tungod sa akon. ⁵⁸ Ako ang tinapay nga naghalin sa langit. Indi ini pareho sa manna nga ginkaon sang inyo mga katigulangan, kay nagkalamatay gihapon sila. Ang nagakaon sang sini nga tinapay nga akon ginasiling sa inyo magakabuhi sa wala sing katapusan.” ⁵⁹ Ini nga mga butang ginahambal ni Jesus sang siya nagapanudlo didto sa simbahan sang mga Judio sa Capernaum.

Ang mga Pulong nga Nagahatag sang Kabuhi nga Wala sing Katapusan

⁶⁰ Madamo sa iya mga sumulunod ang nakabati sa iya gintudlo, kag nagsiling sila, “Tama kabudlay ining ginatudlo niya, sin-o bala ang makabaton sini?” ⁶¹ Bisan wala sing may nagsugid kay Jesus, nahibaluan niya nga ang iya mga sumulunod mismo nagakulumuron tungod sang iya pagpanudlo nga ato. Gani nagsiling si Jesus sa ila, “Nasaklaw bala kamo sa akon ginahambal? ⁶² Ti paano na lang kon ako nga Anak sang Tawo makita ninyo nga nagkayab pabalik sa akon ginhalinan? ⁶³ Ang Espiritu Santo amo ang nagahatag sang kabuhi. Ang tawo indi makahimo sini. Ang akon mga ginahambal sa inyo halin sa Espiritu Santo, kag nagahatag sang kabuhi. ⁶⁴ Pero may ara sa inyo nga wala nagatuo sa akon.” (Nagsiling siya sini tungod kay nahibaluan na niya nga daan kon sin-o atong mga indi magatuo kag kon sin-o ang magatraidor sa iya.) ⁶⁵ Kag nagsiling pa gid siya, “Amo ini ang kabangdanan kon ngaa nagsiling ako sa inyo nga wala sing may makapalapit sa akon kon indi siya pagtugutan sang Amay.”

⁶⁶ Halin sadto, madamo sa mga sumulunod ni Jesus ang nagbiya sa iya kag wala na magsagi upod. ⁶⁷ Gani nagsiling si Jesus sa iya dose ka apostoles, “Ti, mabiya man bala kamo sa akon?” ⁶⁸ Nagsabat si Simon Pedro sa iya, “Ginoo, sa kay sin-o pa bala kami makadto? Ikaw lang ang may mensahi nga makahatag sang kabuhi nga wala sing katapusan. ⁶⁹ Nagatuo kami sa imo tungod kay nahibaluan namon nga ikaw amo gid ang Balaan nga ginpadala sang Dios.” ⁷⁰ Nagsiling si Jesus sa ila, “Indi bala ginpili ko kamo nga dose? Pero ang isa sa inyo Yawa!”^{[l] 71} Ang ginatumod ni Jesus amo si Judas nga anak ni Simon Iscariote.^[m] Kay bisan tuod si Judas isa sa dose ka apostoles, pero siya amo ang magatraidor kay Jesus.