Beginning

Ang Pamangkot Parte sa Adlaw nga Inugpahuway^(A)

6 Sang isa ka Adlaw nga Inugpahuway, samtang nagaagi sila ni Jesus sa kaumahan sang trigo, nagpangutol ang iya mga sumulunod sang mga uhay sang trigo, kag ginpiripis nila ini kag ginkaon. ² Pero may mga Pariseo nga nagsiling kay Jesus, “Ngaa ginahimo ninyo ang ginadilian nga himuon sa Adlaw nga Inugpahuway?” ³ Ginsabat sila ni Jesus, “Wala bala ninyo mabasahi sa Kasulatan ang ginhimo ni David sang siya kag ang iya mga kaupod gin-gutom? ⁴ Nagsulod siya sa balay sang Dios kag nagkuha sang tinapay nga ginhalad sa Dios kag ginkaon niya. Ginpakaon man niya ang iya mga kaupod, bisan pa nga ginadilian sang Kasuguan ang magkaon sadto luwas lang sa mga pari.” ⁵ Nagsiling pa gid si Jesus sa ila, “Ako nga Anak sang Tawo may gahom sa pagsiling kon ano ang husto nga himuon sa Adlaw nga Inugpahuway.”

Ang Tawo nga Pingkaw ang Kamot^(B)

⁶ Sang isa naman ka Adlaw nga Inugpahuway, nagsulod si Jesus sa simbahan sang mga Judio sa pagpanudlo. May tawo didto nga pingkaw^[a] ang tuo niya nga kamot. ⁷ Tungod nga ang mga manunudlo sang Kasuguan kag ang mga Pariseo nagapangita gid sang kabangdanan nga maakusar nila si Jesus, ginabantayan nila kon bala ayuhon niya ang ato nga tawo sa Adlaw nga Inugpahuway. ⁸ Pero nahibaluan ni Jesus kon ano ang ara sa ila hunahuna. Gani nagsiling siya sa tawo nga pingkaw, “Tindog ka kag magpalapit diri sa atubangan.” Kag nagtindog siya kag nagkadto kay Jesus. ⁹ Dayon siling ni Jesus sa mga manunudlo sang Kasuguan kag sa mga Pariseo, “Ano bala ang ginatugot sang aton Kasuguan sa Adlaw nga Inugpahuway: ang paghimo sang maayo sa mga tawo, ukon ang paghimo sang malain? Ang pagluwas sang ila kabuhi, ukon ang pagpatay?” ¹⁰ Nagtulok si Jesus sa ila tanan pero wala gid sing may nagsabat. Dayon naghambal siya sa tawo nga pingkaw, “Untaya ang imo kamot.” Gin-untay niya, kag nag-ayo ini. ¹¹ Pero naakig gid ang mga manunudlo sang Kasuguan kag ang mga Pariseo, gani nagsugilanon sila kon ano ang himuon nila kay Jesus.

Ginpili ni Jesus ang Dose ka Apostoles^(C)

¹² Sang sadto nga panahon, nagtaklad si Jesus sa bukid agod magpangamuyo. Kag nagpangamuyo siya didto sa sulod sang isa gid ka gab-i. ¹³ Pagkaaga gintawag niya ang iya mga sumulunod, kag nagpili siya sa ila sang dose, kag gintawag niya sila nga mga apostoles. ¹⁴ Ang ila mga ngalan amo si Simon (nga gin-ngalanan ni Jesus nga Pedro), si Andres nga iya utod, si Santiago, si Juan, si Felipe, si Bartolome, ¹⁵ si Mateo, si Tomas, si Santiago nga anak ni Alfeus, si Simon (nga sang una rebelde sa gobyerno sang Roma), ¹⁶ si Judas nga anak sang isa pa ka Santiago, kag si Judas Iscariote^[b] nga amo ang nagtraidor kay Jesus.

Nagpanudlo si Jesus kag Nagpang-ayo^(D)

¹⁷ Pagkatapos sadto, nagdulhog sila sa patag. Nagtilipon didto ang iya mga sumulunod kag ang madamo nga mga tawo nga halin sa mga banwa sang Judea kag sa siyudad sang Jerusalem. May mga tawo man didto nga halin pa sa mga siyudad sang Tyre kag Sidon nga malapit sa dagat. ¹⁸ Nagkadto sila didto agod magpamati sa mga ginatudlo ni Jesus kag magpabulong sang ila mga masakit. Ang mga tawo nga ginapaantos sang malaot nga mga espiritu gin-ayo man niya. ¹⁹ Kag ang tanan nga tawo didto nagatinguha gid nga makatandog sa iya, kay may gahom nga nagaguwa sa iya nga nagaayo sa ila tanan.

Ang Bulahan kag ang Kaluluoy^(E)

²⁰ Dayon nagtulok si Jesus sa iya mga sumulunod kag nagsiling,

Higugmaa Ninyo ang Inyo mga Kaaway^(F)

²⁷ “Pero kamo nga nagapamati sa akon, nagasiling ako sa inyo nga higugmaa ninyo ang inyo mga kaaway kag maghimo sang maayo sa mga wala nagahigugma sa inyo. ²⁸ Pakamaayuha ang mga nagapakamalaot sa inyo, kag pangamuyui ang mga nagapasipala sa inyo. ²⁹ Kon tampaon ka sa isa ka guya, itaya mo pa gid ang pihak mo nga guya. Kon may magkuha sang imo bayo, ihatag. Kag kon pati ang imo kamisita ginakuha pa gid, ihatag man. ³⁰ Hatagi ang bisan sin-o nga nagapangayo sa imo; kag kon may magkuha sang imo pagkabutang indi na pagbawia. ³¹ Himua ninyo sa inyo isigkatawo ang bisan ano nga gusto ninyo nga himuon man nila sa inyo.

³² “Kon ang nagahigugma sa inyo amo lang ang inyo ginahigugma, makabaton bala kamo sang balos halin sa Dios? Indi gid! Kay bisan pa ang mga makasasala nagahigugma man sa mga nagahigugma sa ila. ³³ Kag kon nagahimo kamo sing maayo sa mga tawo lang nga maayo sa inyo, makabaton bala kamo sing balos halin sa Dios? Bisan ang mga makasasala nagahimo man sina. ³⁴ Kon nagapahulam kamo sa mga tawo nga nahibaluan ninyo nga makabayad, makabaton bala kamo sang balos halin sa Dios? Bisan ang mga makasasala nagapahulam man sa ila kapareho nga mga makasasala basta nahibaluan nila nga makabayad sila. ³⁵ Amo ini ang inyo himuon: Higugmaa ninyo ang inyo mga kaaway kag himua ang maayo sa ila. Kon magpahulam kamo, pahulamon ninyo nga wala nagapaabot nga bayaran kamo. Kon amo ini ang inyo ginahimo, mabaton ninyo ang dako nga balos kag takos kamo nga tawgon nga mga anak sang Labing Mataas nga Dios. Kay siya maayo gid bisan pa sa mga tawo nga malaot kag wala sing kabalaslan. ³⁶ Magmaluluy-on kamo pareho sang inyo Amay.”

Indi Ninyo Paghukman ang Iban^(G)

³⁷ “Indi ninyo paghukman ang iban agod indi man kamo paghukman sang Dios. Indi kamo magsiling nga dapat sila silutan, agod indi man kamo pagsilutan sang Dios. Patawara ninyo ang mga nakasala sa inyo agod patawaron man kamo sang Dios. ³⁸ Maghatag kamo agod pagahatagan man kamo sang Dios. Kon maghatag ang Dios sa inyo, ginasukob gid niya sing maayo, ginauyog, ginadasok, kag nagaawas pa antes ibubo sa inyo suludlan. Kay kon paano ang inyo paghatag sa iban amo man ina ang paghatag sang Dios sa inyo.”

³⁹ Pagkatapos sadto ginsugiran sila ni Jesus sini nga paanggid, “Wala sing bulag nga sarang makatuytoy sa iya kapareho nga bulag, kay sila nga duha mahulog sa kanal. ⁴⁰ Wala sing estudyante nga labaw pa sa iya maestro, pero kon natudluan gid siya sing maayo kag nakatapos sang iya pagtuon, magapareho man siya sa iya maestro.

⁴¹ “Ngaa ginahimutaran mo gid ang gamay nga puling sa mata sang imo isigkatawo, pero wala mo gani ginasapak ang imo puling nga daw troso kadako? ⁴² Paano ka makasiling sa iya, ‘Abi, kuhaon ko ang imo puling,’ kon indi mo gani makita ang imo puling nga daw troso kadako? Hipokrito! Kuhaa anay ang puling nga daw troso kadako sa imo mata, agod masanag ang imo pagkuha sang gamay nga puling sa mata sang imo isigkatawo.”

Makilala ang Tawo sa Iya Binuhatan^(H)

⁴³ “Ang maayo nga kahoy wala nagapamunga sang malain, kag ang malain nga kahoy wala nagapamunga sang maayo. ⁴⁴ Ang tagsa ka kahoy makilala mo sa iya bunga. Ang tunukon nga kahoy-kahoy wala nagapamunga sang higos^[c] ukon ubas. ⁴⁵ Ang tawo pareho sina. Ang maayo nga tawo nagahambal sang maayo kay maayo ang iya tagipusuon. Pero ang malain nga tawo nagahambal sang malain kay malain ang iya tagipusuon. Kon ano ang sa tagipusuon sang tawo amo man ang nagaguwa sa iya baba.”

Ang Matuod nga Sumulunod^(I)

⁴⁶ “Ngaa nagatawag kamo sa akon, ‘Ginoo’? Wala man kamo nagatuman sang ginasiling ko sa inyo. ⁴⁷ Ipakita ko sa inyo ang halimbawa sang tawo nga nagapalapit sa akon, kag nagapamati kag nagatuman sang akon mga ginatudlo. ⁴⁸ Pareho siya sang isa ka tawo nga nagkutkot sing madalom kag nagpatindog sang balay sa pundasyon nga bato. Sang nag-awas ang suba kag nagbaha, gin-agyan sang tubig ang balay, pero wala gid ini maano tungod kay mapag-on ang iya pundasyon. ⁴⁹ Pero ang tawo nga nakabati sang akon mga ginatudlo pero wala nagatuman, pareho siya sa isa ka tawo nga nagpatindog sang balay nga wala sing mapag-on nga pundasyon. Pag-awas sang suba, gin-agyan sang tubig ang balay. Natumba dayon ini kag nawasak.”

Gin-ayo ni Jesus ang Suluguon sang Kapitan^(J)

7 Pagkatapos panudlo ni Jesus sa mga tawo, nagkadto siya sa Capernaum. ² May kapitan didto sang mga soldado nga Romanhon nga may ulipon nga nagamasakit kag daw mapatay na. Palangga gid niya ang iya ulipon. ³ Gani pagkabati sang kapitan parte kay Jesus, ginsugo niya ang pila ka manugdumala sang mga Judio sa pagpangabay kay Jesus nga magkadto didto sa iya balay kag ayuhon ang iya ulipon. ⁴ Pag-abot nila kay Jesus nagpakitluoy gid sila sa iya. Nagsiling sila, “Kon mahimo buligi ang kapitan, kay maayo gid siya nga tawo. ⁵ Palangga niya kita nga mga Judio kag nagpatindog pa gani siya sang simbahan para sa aton.”

⁶ Gani nag-upod si Jesus sa ila. Sang malapit na sila sa balay sang kapitan, ginsugo sang kapitan ang pila ka amigo niya agod sugataon si Jesus kag silingon, “Ginoo, indi na pagpabudlayi ang imo kaugalingon. Indi ako takos nga magpasulod sa imo sa akon balay. ⁷ Amo gani nga indi ako ang nagkadto sa imo kay indi ako takos nga magpalapit sa imo. Maghambal ka lang kag magaayo ang akon suluguon. ⁸ Nahibaluan ko ini tungod kay ako sa idalom man sang mga opisyal, kag may mga soldado man sa idalom ko. Gani kon magmando ako sa isa, ‘lakat,’ nagalakat siya, kag kon magmando ako sa isa, ‘kadto diri,’ nagakadto siya. Kag kon ano ang akon ginasugo sa akon ulipon, ginahimo niya.” ⁹ Pagkabati sadto ni Jesus natingala gid siya. Nag-atubang siya sa mga tawo nga nagaupod sa iya kag nagsiling, “Wala pa gid ako nakakita sang tawo sa Israel nga may pagtuo nga pareho sini.” ¹⁰ Ang mga ginpadala sang kapitan nagbalik sa iya balay kag pag-abot nila, nakita nila nga maayo na ang ulipon.

Ginbanhaw ni Jesus ang Anak sang Balo nga Babayi

¹¹ Sang wala madugay nagkadto si Jesus sa banwa sang Nain. Nag-upod sa iya ang iya mga sumulunod kag ang madamo nga mga tawo. ¹² Sang malapit na sila sa puwertahan sang banwa sang Nain, nasugata nila ang madamo nga mga tawo nga nagakumpanyar. Ang napatay bugtong nga anak sang balo nga babayi. ¹³ Pagkakita ni Ginoong Jesus sa iloy sang napatay, naluoy gid siya. Siling niya, “Indi ka maghibi.” ¹⁴ Dayon nagpalapit si Jesus sa ginakargahan sang patay kag gintandog niya agod magpundo ang mga nagadala sini. Nagsiling si Jesus sa patay, “Noy, magbangon ka!” ¹⁵ Nagbangon ang patay, nagpungko kag naghambal. Dayon ginhatag siya ni Jesus sa iya iloy. ¹⁶ Sang makita ato sang mga tawo natingala gid sila, kag gindayaw nila ang Dios. Nagsiling sila, “Gindumdom sang Dios ang iya katawhan. Ginhatagan niya kita sang gamhanan nga propeta.” ¹⁷ Ang balita parte sa ginhimo ni Jesus naglapnag sa bug-os nga Judea kag sa tanan nga lugar sa palibot sini.

Si Jesus kag si Juan nga Manugbautiso^(K)

¹⁸ Ini tanan nga hitabo ginbalita kay Juan sang iya mga sumulunod. ¹⁹ Gani gintawag ni Juan ang duha sang iya mga sumulunod kag ginsugo niya nga magkadto sa Ginoo sa pagpamangkot, “Ikaw bala ang amon ginapaabot ukon mahulat pa kami sang iban?” ^20-21 Gani nagkadto sila kay Jesus. Pag-abot nila didto madamo ang ginapang-ayo ni Jesus nga mga masakiton, bisan ang mga grabe gid nga mga balatian, kag ang mga ginagamhan sang malaot nga espiritu. Madamo man nga mga bulag ang iya ginpang-ayo. Karon, nagpamangkot kay Jesus ang duha ka sumulunod ni Juan. Siling nila, “Ginsugo kami ni Juan nga manugbautiso sa pagpamangkot sa imo kon ikaw bala ang amon ginapaabot ukon mahulat pa kami sang iban?” ²² Ginsabat sila ni Jesus, “Magbalik kamo kay Juan kag sugiri ninyo siya sang inyo nakita kag nabatian. Sugiri ninyo siya nga ang mga bulag nakakita, ang mga piang nakalakat, ang mga may delikado nga balatian sa panit^[d] nag-ayo kag nakabig na nga matinlo, ang mga bungol nakabati, ang mga patay nabanhaw, kag ang Maayong Balita ginawali sa mga imol. ²³ Bulahan ang mga tawo nga wala nagaduhaduha sa akon.”^[e]

²⁴ Sang makahalin na ang mga ginsugo ni Juan, nagpamangkot si Jesus sa mga tawo, “Sang pagkadto ninyo kay Juan sa kamingawan, ano ang inyo ginapaabot nga makita? Nagkadto bala kamo didto agod makita ninyo ang tawo nga nagapaayon-ayon lang pareho sang kugon nga ginahapay-hapay sang hangin? ²⁵ Ukon nagkadto bala kamo didto agod makita ninyo ang tawo nga nagabayo sang malahalon? Pero ang mga nagabayo sang malahalon kag nagapagusto sang ila pangabuhi nagaestar sa mga palasyo. ²⁶ Abi sugiri ninyo ako kon ngaa nagkadto kamo didto. Indi bala para makita ninyo ang isa ka propeta? Huo, kag labaw pa gani siya sa propeta. ²⁷ Kay siya amo ang ginasiling sang Dios sa Kasulatan, ‘Ipadala ko ang akon mensahero una sa imo sa pagpreparar sang imo alagyan.’ ”^{[f] 28} Nagsiling pa gid si Jesus, “Sa pagkamatuod, hasta subong wala pa gid sing may natawo nga maglabaw pa kay Juan. Pero karon ang bisan sin-o nga labing kubos sa mga nagapasakop sa paghari sang Dios mas labaw pa kay Juan.”

²⁹ Pagkabati sang mga tawo, pati sang mga manugsukot sang buhis sa mga pagpanudlo ni Jesus, nagkomporme sila sa ginapahimo sang Dios, kay ini sila nagpabautiso na kay Juan. ³⁰ Pero ang mga Pariseo kag ang mga manunudlo sang Kasuguan wala nagkomporme sa katuyuan sang Dios para sa ila, kay ini sila wala magpabautiso kay Juan.

³¹ Nagsiling pa gid si Jesus, “Sa ano ko bala ipaanggid ang mga tawo sa sini nga henerasyon? ³² Pareho sila sa mga bata nga nagapungko sa plasa nga nagahampang. Ang isa ka grupo nagasiling sa isa, ‘Gintukaran namon kamo sang sunata nga para sa kasal, pero wala kamo magsaot. Ginkantahan namon kamo sang kanta nga para sa patay, pero wala man kamo maghibi!’ ³³ Kamo pareho man sa ila, kay sang pag-abot ni Juan, nakita ninyo nga nagapuasa siya kag wala nagainom sang bino, gani nagasiling kamo nga may malaot siya nga espiritu. ³⁴ Kag ako nga Anak sang Tawo, pag-abot ko, nakita ninyo nga nagakaon kag nagainom, gani nagasiling kamo nga palakaon ako kag palainom. Nagasiling man kamo nga abyan ako sang mga manugsukot sang buhis kag sang iban pa nga mga makasasala. ³⁵ Pero indi bali, ang mga tawo nga nagasunod sa kabubut-on sang Dios nagakomporme nga husto ang ginapahimo sang Dios sa amon.”^[g]

Si Jesus sa Balay ni Simon nga Pariseo

³⁶ Karon, may isa ka Pariseo nga nag-agda kay Jesus nga magkaon sa iya balay. Gani nagkadto si Jesus kag nagkaon didto. ³⁷ Sa sina nga banwa may isa ka babayi nga kilala gid nga makasasala. Pagkabati niya nga didto si Jesus sa balay sang Pariseo nagkadto man siya didto. May dala siya nga pahamot nga nasulod sa tibod-tibod nga hinimo halin sa bato nga alabastro. ³⁸ Nagpalapit siya sa likod ni Jesus, sa may tiilan dampi.^[h] Kag didto nagahibi siya nga nagatulo ang iya mga luha sa tiil ni Jesus. Ginpahiran niya ini sang iya buhok kag ginhalukan. Pagkatapos ginbubuan niya sang pahamot ang tiil ni Jesus.

³⁹ Sang pagkakita sadto sang Pariseo nga nag-agda kay Jesus, nagsiling siya sa iya kaugalingon, “Kon ini nga tawo matuod nga propeta, kuntani nahibaluan niya kon sin-o kag kon ano nga klase sang babayi ang nagatandog sa iya, kay ang babayi nga ina makasasala.” ⁴⁰ Pero nahibaluan ni Jesus kon ano ang ara sa iya hunahuna, gani nagsiling siya, “Simon, may isugid ako sa imo.” Nagsabat si Simon, “Ano ina, manunudlo?” ⁴¹ Nagsiling si Jesus, “May duha ka tawo nga nag-utang sang kuwarta sa manugpautang. Ang isa nag-utang 500, kag ang isa 50. ⁴² Sang ulihi, tungod nga indi sila makabayad, wala na lang sila pagpabayara sang nagpautang sa ila. Ti, sin-o ayhan sa ila nga duha ang magahigugma sing labi sa ila nautangan?” ⁴³ Nagsabat si Simon, “Siguro ang may dako nga utang.” Nagsiling si Jesus, “Husto ang imo sabat.” ⁴⁴ Dayon ginbalikid niya ang babayi kag nagsiling kay Simon, “Nakita mo bala ang ginhimo sang babayi nga ini? Pagsulod ko diri sa imo balay wala mo ako paghatagi sang tubig nga inughugas sa akon tiil. Pero ang babayi nga ini, ginhugasan niya ang akon tiil paagi sa iya luha, kag ang iya buhok amo pa ang ginhimo niya nga inugpahid. ⁴⁵ Wala mo ako paghaluki bilang pag-abiabi. Pero ini nga babayi, halin pa sang akon pag-abot diri wala untat ang iya paghalok sa akon tiil. ⁴⁶ Wala mo pagpatului sang lana ang akon ulo bilang pagbaton mo sa akon, pero ini nga babayi, ang malahalon gid nga pahamot ang iya ginbubo sa akon tiil. ⁴⁷ Gani sugiran ko ikaw, nga ang dako nga gugma nga ginpakita niya sa akon nagapamatuod nga ang iya madamo nga sala ginpatawad na; pero sa tawo nga diutay lang ang sala nga ginpatawad, diutay lang ang paghigugma nga iya ginapakita.” ⁴⁸ Naghambal dayon si Jesus sa babayi, “Ginpatawad na ang imo mga sala.” ⁴⁹ Ang mga nagakaon kaupod ni Jesus nagsiling sa ila kaugalingon, “Sin-o bala ini nga bisan ang mga sala mapatawad niya?” ⁵⁰ Dayon nagsiling si Jesus sa babayi, “Ang imo pagtuo nagluwas sa imo. Magpauli ka nga may kalinong.”