Beginning

Mga Tradisyon sang mga Katigulangan^(A)

15 Pagkatapos sadto may mga Pariseo kag mga manunudlo sang Kasuguan halin sa Jerusalem nga nagpalapit kay Jesus kag nagpamangkot, ² “Ngaa bala ang imo mga sumulunod wala nagasunod sa tradisyon sang aton mga katigulangan? Wala nila ginahimo ang ritual sang pagpanghinaw sang kamot antes magkaon.” ³ Ginsabat sila ni Jesus, “Kamo man, ngaa ginalapas ninyo ang sugo sang Dios tungod sa inyo tradisyon nga ina? ⁴ Halimbawa, nagsiling ang Dios, ‘Tahura ang imo amay kag iloy,’^[a] kag ‘Ang bisan sin-o nga magpakamalaot sa iya amay ukon iloy dapat patyon.’^{[b] 5} Pero kamo iya nagatudlo nga kon ang tawo maghambal sa iya ginikanan nga ang bulig nga ihatag kuntani niya sa ila natigana na nga ihatag sa Dios, ⁶ indi na kinahanglan nga magbulig siya sa ila. Ginapakawalay pulos ninyo ang pulong sang Dios tungod sa inyo tradisyon. ⁷ Mga hipokrito! Matuod gid ang ginsiling sang Dios parte sa inyo paagi kay Propeta Isaias,

Ang Nagapahigko sa Tawo^(B)

¹⁰ Gintawag ni Jesus ang mga tawo kag ginsilingan niya sila, “Pamati kamo kag intiendiha ninyo ang akon ihambal. ¹¹ Ang mga butang nga nagasulod sa baba sang tawo wala nagapahigko^[d] sa iya, kundi ang mga nagaguwa sa iya baba.”

¹² Dayon nagpalapit sa iya ang iya mga sumulunod kag nagsiling, “Nahibaluan mo bala nga nagsakit ang buot sang mga Pariseo sa mga ginhambal mo nga ato?” ¹³ Nagsabat si Jesus, “Ang kada tanom nga wala gintanom sang akon Amay sa langit pagagabuton. ¹⁴ Pabay-i lang ninyo sila. Mga bulag sila nga manugtuytoy. Kag kon ang bulag magatuytoy sa bulag, sila nga duha mahulog sa buho.” ¹⁵ Dayon nagsiling si Pedro kay Jesus, “Sugiri kami sang kahulugan sadto nga paanggid.” ¹⁶ Nagsiling si Jesus sa ila, “Wala pa bala kamo makaintiendi? ¹⁷ Wala bala kamo kahibalo nga ang bisan ano nga nagasulod sa baba nagaderetso sa tiyan kag sa ulihi nagaguwa sa lawas? ¹⁸ Pero ang nagaguwa sa baba nagahalin sa tagipusuon, kag amo ang nagapahigko sa tawo. ¹⁹ Kay sa tagipusuon sang tawo nagahalin ang malain nga mga panghunahuna nga amo ang nagatulod sa iya sa pagpatay, pagpanginbabayi ukon pagpanginlalaki, pagpakigrelasyon nga imoral, pagpangawat, pagtestigo sang butig, kag paghambal sang malain kontra sa iya isigkatawo. ²⁰ Amo ini ang nagapahigko sa tawo. Pero ang magkaon nga wala nahimo ang ritual sang pagpanghinaw sang kamot indi makapahigko sa tawo.”

Ang Pagtuo sang Babayi nga Canaanhon^(C)

²¹ Naghalin si Jesus sa sadto nga lugar kag nagkadto sa mga lugar nga malapit sa Tyre kag Sidon. ²² May isa ka babayi nga Canaanhon nga nagaestar didto. Nagpalapit siya kay Jesus nga nagapakitluoy. Siling niya, “Ginoo, kaliwat ni David,^[e] kaluoyi ako! Ang akon anak nga babayi ginagamhan sang malaot nga espiritu kag nagaantos gid siya.” ²³ Pero wala nagsabat si Jesus. Ang iya mga sumulunod nagpalapit sa iya kag nagpangabay gid nga nagasiling, “Pahalina ang babayi nga ina, kay sige lang ang iya sunod sa aton kag kagahod sa iya.” ²⁴ Dayon nagsiling si Jesus, “Ginpadala ako diri sa pagbulig sa mga Israelinhon nga pareho sa mga karnero nga nagkaladula.” ²⁵ Pero nagpalapit pa gid ang babayi kay Jesus kag nagluhod sa iya nga nagasiling, “Ginoo, buligi ako!” ²⁶ Nagsiling si Jesus sa iya sa paanggid, “Indi maayo nga kuhaon ang pagkaon sang mga anak kag ihaboy sa mga ido.”^{[f] 27} Kag nagsiling ang babayi, “Husto ina Ginoo, pero bisan pa ang mga ido nagakaon sang mga usik nga nagakalahulog sa lamisa sang ila agalon.” ²⁸ Dayon nagsiling si Jesus sa iya, “Kadako sang imo pagtuo! Gani mabaton mo ang imo ginapangayo sa akon.” Kag sa amo gid nga tion nag-ayo ang iya anak.

Madamo ang Ginpang-ayo ni Jesus

²⁹ Naghalin didto si Jesus kag naglakat sa higad sang Dagat^[g] sang Galilea. Sang ulihi nagtaklad siya sa bukid kag nagpungko didto. ³⁰ Madamo nga mga tawo ang nagpalapit sa iya nga may dala nga mga piang, pingkaw, bulag, apa kag madamo pa nga mga masakiton. Ginpamutang sila sa tiilan ni Jesus kag ginpang-ayo niya sila tanan. ³¹ Natingala gid ang mga tawo kay nakita nila nga ang mga apa makahambal na, maayo na ang kamot sang mga pingkaw, ang mga piang makalakat na kag ang mga bulag makakita na. Kag gindayaw nila ang Dios sang Israel.

Ginpakaon ni Jesus ang 4,000 ka Tawo^(D)

³² Gintawag ni Jesus ang iya mga sumulunod kag ginsilingan, “Naluoy gid ako sa sina nga mga tawo. Tatlo na ka adlaw nga nagaupod-upod sila sa akon kag wala na sila sing kalan-on. Indi ko gusto nga magpauli sila nga wala kakaon kay basi kon malipong sila sa dalan.” ³³ Nagsiling ang iya mga sumulunod sa iya, “Diin bala kita makakuha sang pagkaon diri sa kamingawan para sa sining madamo nga mga tawo?” ³⁴ Nagpamangkot si Jesus sa ila, “Pila ka bilog ang inyo tinapay dira?” Nagsabat sila, “Pito, kag pila ka magagmay nga isda.” ³⁵ Dayon ginpapungko ni Jesus ang mga tawo. ³⁶ Ginkuha niya ang pito ka tinapay kag ang mga isda kag nagpasalamat sa Dios. Pagkatapos ginpamihak-pihak niya ini kag ginhatag sa iya mga sumulunod. Kag sila amo ang nagpanagtag sa mga tawo. ³⁷ Nakakaon sila tanan kag nagkalabusog. Pagkatapos gintipon nila ang tinapay nga sobra, kag nakapuno sila sang pito ka alat. ³⁸ Mga 4,000 ka lalaki ang nagkalaon wala labot ang mga babayi kag mga bata.

³⁹ Pagkatapos sadto ginpapauli ni Jesus ang mga tawo. Dayon nagsakay siya sa sakayan kag nagtabok sa lugar sang Magadan.

Nagpangayo sang Milagro ang mga Pariseo kag mga Saduceo^(E)

16 May mga Pariseo kag mga Saduceo nga nagpalapit kay Jesus sa pagtilaw sa iya. Nagpangabay sila sa iya nga magpakita siya sang milagro halin sa Dios^[h] bilang pamatuod nga ginpadala siya sang Dios. ² Nagsiling si Jesus sa ila, “Kon nagasalop ang adlaw kag ang langit mapula, nagasiling kamo nga ‘Maayo ang tiyempo buwas.’ ³ Kag kon aga pa kag ang langit magal-om, nagasiling kamo nga ‘Maulan subong nga adlaw.’ Nahibaluan ninyo kon magaulan ukon indi paagi sa pagtan-aw sa langit, pero indi kamo kahibalo sang kahulugan sang mga nagakalatabo subong. ⁴ Kamo nga mga tawo sa sini nga henerasyon, tama kalaot kag indi matutom sa pagsunod sa Dios. Nagapangayo kamo sing milagro, pero wala sing milagro nga ipakita sa inyo luwas sa milagro nga pareho sang natabo kay Jonas.” Dayon naghalin siya.

Ang Paandam ni Jesus Parte sa mga Pariseo kag mga Saduceo^(F)

⁵ Nagtabok si Jesus kag ang iya mga sumulunod sa pihak sang dagat, pero ang iya mga sumulunod nalipat magbalon sang pagkaon. ⁶ Nagsiling si Jesus sa ila, “Mag-andam gid kamo sa inugpahabok^[i] sa tinapay sang mga Pariseo kag mga Saduceo.” ⁷ Pagkabati sadto sang iya mga sumulunod nagsiling sila, “Siguro ginhambal niya ato tungod kay wala kita nakadala sang tinapay.” ⁸ Pero nahibaluan ni Jesus kon ano ang ila ginahunahuna. Gani nagsiling siya sa ila, “Ngaa nagabinaisay kamo nga wala kamo nakadala sang tinapay? Kadiutay sang inyo pagtuo! ⁹ Wala pa bala ninyo maintiendihi nga indi kita dapat magpalibog parte sa tinapay? Wala bala ninyo madumdumi ang lima ka bilog nga tinapay nga akon ginpamihak-pihak agod makakaon ang 5,000 ka tawo? Nalipatan bala ninyo kon pila ka alat ang inyo napuno sa mga nabilin nga tinapay? ¹⁰ Wala bala ninyo madumdumi nga sa pito ka bilog nga tinapay ginpakaon ko ang 4,000 ka tawo, kag pila pa ka alat ang sobra? ¹¹ Ti ngaa wala kamo makaintiendi nga indi tinapay ang akon buot hambalon sang pagsiling ko nga, ‘Mag-andam kamo sa inugpahabok sa tinapay sang mga Pariseo kag mga Saduceo’?” ¹² Gani naintiendihan nila nga indi gali ang inugpahabok sa tinapay ang ila dapat likawan kundi ang pagpanudlo sang mga Pariseo kag mga Saduceo.

Sin-o si Jesus Suno kay Pedro^(G)

¹³ Karon, sang didto na sila ni Jesus sa lugar sang Cesarea Filipos nagpamangkot siya sa iya mga sumulunod, “Suno sa mga tawo, sin-o bala ako nga Anak sang Tawo?” ¹⁴ Nagsabat sila, “May nagasiling nga ikaw si Juan nga manugbautiso. Ang iban nagasiling nga ikaw si Elias. May iban pa gid nga nagasiling nga ikaw si Jeremias, kag kon indi, basta isa sa mga propeta.” ¹⁵ Nagsiling si Jesus sa ila, “Pero suno sa inyo, sin-o bala ako?” ¹⁶ Nagsabat si Pedro, “Ikaw ang Cristo,^[j] ang Anak sang Dios nga buhi!” ¹⁷ Nagsiling si Jesus sa iya, “Simon nga anak ni Jonas, bulahan ka, tungod kay ang nagsugid sa imo sini nga butang indi tawo kundi ang akon Amay sa langit. ¹⁸ Kag tungod sini ginatawag ko ikaw nga Pedro, nga kon sayuron ‘bato.’ Kag sa sini nga bato pagatukuron ko ang akon iglesya,^[k] kag bisan ang gahom sang kamatayon^[l] indi makadaog sa iya. ¹⁹ Sa imo ko ihatag ang awtoridad para pangunahan mo ang pagpaluntad sang paghari sang Dios.^[m] Ang bisan ano nga indi mo pagtugutan diri sa kalibutan amo man ang indi pagtugutan sang Dios, kag ang bisan ano nga tugutan mo amo man ang tugutan sang Dios.”^{[n] 20} Dayon ginpaandaman ni Jesus ang iya mga sumulunod nga indi gid sila magpanugid bisan kay sin-o nga siya amo ang Cristo.

Ginsugid ni Jesus nga Magaantos Siya kag Patyon^(H)

²¹ Halin sadto ginpaathag ni Jesus sa iya mga sumulunod kon ano ang matabo sa iya. Nagsiling siya, “Kinahanglan gid nga magkadto ako sa Jerusalem. Didto magaantos gid ako sa himuon sa akon sang mga manugdumala sang mga Judio, sang manugdumala nga mga pari, kag sang mga manunudlo sang Kasuguan.^[o] Ipapatay nila ako, pero sa ikatlo nga adlaw mabanhaw ako.” ²² Sang pagsiling niya sadto gindala siya ni Pedro sa ulo-unhan kag ginsaway, “Ginoo, ipalayo lang sa imo ang ginhambal mo nga ina. Indi pag-itugot sang Dios nga matabo ina sa imo.” ²³ Nagliso si Jesus kag nagsiling sa iya, “Palayo ka sa akon, Satanas! Ginabalabagan mo ako nga maghimo sang kabubut-on sang Dios tungod kay ang imo hunahuna indi iya sang Dios kundi iya sang tawo!”

²⁴ Dayon nagsiling si Jesus sa iya mga sumulunod, “Kon may tawo nga gusto magsunod sa akon, indi niya dapat pagpasulabihon ang iya kaugalingon. Kag dapat handa siya sa pag-atubang sa kamatayon^[p] sa iya nga pagsunod sa akon. ²⁵ Kay ang bisan sin-o nga luyag magluwas sang iya kabuhi madula niya ini. Pero ang bisan sin-o nga maghalad sang iya kabuhi tungod sa akon makaangkon sang kabuhi nga wala sing katapusan. ²⁶ Ano gid bala ang makuha sang tawo kon maangkon niya ang tanan nga butang diri sa kalibutan, pero mawala ang iya kabuhi? Wala gid! Kay wala gid sing butang nga sarang niya mahatag agod mapabalik niya ang iya kabuhi. ²⁷ Kay ako nga Anak sang Tawo magabalik diri sa kalibutan nga nagasilak sa gahom sang akon Amay, kag kaupod ko ang iya mga anghel. Dayon balusan ko ang tagsa-tagsa suno sa iya mga binuhatan. ²⁸ Sa pagkamatuod, may mga tawo diri nga indi pa mapatay hasta makita nila ako nga Anak sang Tawo nga nagabalik diri bilang Hari.”

Ang Pagbalhin Sang Dagway ni Jesus^(I)

17 Pagligad sang anom ka adlaw gindala ni Jesus si Pedro kag ang mag-utod nga si Santiago kag si Juan sa mataas nga bukid nga silahanon lang. ² Samtang nagatulok sila kay Jesus, nagbalhin ang iya dagway. Ang iya guya nagsilak pareho sang adlaw, kag ang iya bayo nagputi nga nagasilak. ³ Hinali lang nakita nila si Moises kag si Elias nga nagapakigsugilanon sa iya. ⁴ Dayon nagsiling si Pedro kay Jesus, “Ginoo, maayo nga ari kami^[q] diri. Kon luyag mo, mahimo ako diri sing tatlo ka payag, ang isa para sa imo, ang isa para kay Moises, kag ang isa pa gid para kay Elias.” ⁵ Wala pa siya makatapos hambal ginlikupan sila sang masilaw nga panganod. Kag may nabatian sila nga tingog halin sa panganod nga nagasiling, “Amo ini ang akon hinigugma nga Anak. Nalipay gid ako sa iya. Pamatii ninyo siya!” ⁶ Pagkabati sadto sang mga sumulunod, nagluhod sila sa tuman nga kahadlok. ⁷ Ginpalapitan sila ni Jesus kag gintandog nga nagasiling, “Tindog kamo! Indi kamo magkahadlok!” ⁸ Sang pagtangla nila wala sila sing iban nga nakita didto kundi si Jesus gid lang.

⁹ Sang nagapadulhog na sila sa bukid, ginmanduan sila ni Jesus, “Indi gid kamo magpanugid bisan kay sin-o parte sa inyo nakita samtang ako nga Anak sang Tawo wala pa mabanhaw.” ¹⁰ Pagkatapos nagpamangkot sa iya ang iya mga sumulunod, “Ngaa bala nagasiling ang mga manunudlo sang Kasuguan nga kinahanglan mag-abot anay si Elias sa wala pa mag-abot ang Cristo?” ¹¹ Nagsabat si Jesus, “Husto ina, kinahanglan nga mag-abot anay si Elias agod ipreparar niya ang tanan nga butang. ¹² Pero sugiran ko kamo, si Elias nag-abot na. Ugaling wala lang siya nakilala sang mga tawo kag ginhimo nila ang ila gusto sa iya. Kag amo man ang ila himuon sa akon nga Anak sang Tawo. Paantuson man nila ako.” ¹³ Dayon nahangpan sang iya mga sumulunod nga si Juan nga manugbautiso amo ang iya ginatumod.

Gin-ayo ni Jesus ang Bata nga may Malaot nga Espiritu^(J)

¹⁴ Sang pag-abot nila sa madamo nga mga tawo may isa ka lalaki nga nagpalapit kay Jesus kag nagluhod nga nagasiling, ¹⁵ “Ginoo,^[r] kaluoyi man ang akon bata nga lalaki. Kuyapon siya kag kon abuton siya gani grabe gid ang iya pag-antos. Permi siya nagakatumba sa kalayo kag permi nagakahulog sa tubig. ¹⁶ Gindala ko siya sa imo mga sumulunod, pero indi sila makapaayo sa iya.” ¹⁷ Dayon nagsiling si Jesus, “Kamo nga mga tawo sa sini nga henerasyon wala gid sing pagtuo kag mga balingag. Hasta san-o pa bala ang akon pag-antos sa inyo? Dal-a ninyo diri sa akon ang bata!” ¹⁸ Ginsabdong dayon ni Jesus ang malaot nga espiritu sa bata kag sa gilayon nagguwa ini. Sa sadto gid nga tion nag-ayo ang bata.

¹⁹ Sang silahanon na lang nagpalapit kay Jesus ang iya mga sumulunod kag nagpamangkot, “Ngaa bala indi namon matabog ang malaot nga espiritu sa bata?” ²⁰ Nagsabat si Jesus sa ila, “Tungod kay kulang ang inyo pagtuo. Sa pagkamatuod, kon may pagtuo kamo nga bisan pareho lang kagamay sa binhi sang mustasa, sarang kamo makasiling sa sini nga bukid, ‘Saylo ka didto!’ Kag ang bukid masaylo. Wala gid sang butang nga indi ninyo mahimo.” [²¹ Pero ini nga klase sang malaot nga espiritu indi ninyo matabog kon indi kamo magpangamuyo kag magpuasa.]

Ginsambit Liwat ni Jesus ang Parte sa Iya Kamatayon^(K)

²² Samtang nagatilipon ang iya mga sumulunod didto sa Galilea, nagsiling si Jesus sa ila, “Ako nga Anak sang Tawo kinahanglan na^[s] nga itugyan sa mga tawo ²³ nga magapatay sa akon. Pero sa ikatlo nga adlaw mabanhaw ako.” Nagkasubo gid ang mga sumulunod ni Jesus sa iya ginsiling.

Ang Pagbayad sang Buhis para sa Templo

²⁴ Sang pag-abot nila ni Jesus sa Capernaum, ginpalapitan si Pedro sang mga manugsukot sang buhis sa templo kag ginpamangkot, “Nagabayad bala ang inyo manunudlo sang buhis para sa templo?” ²⁵ Nagsabat si Pedro sa iya, “Huo, nagabayad siya.”

Pagsulod ni Pedro sa balay ginpamangkot siya dayon ni Jesus, “Simon, kon sa imo abi, sin-o bala ang ginapabayad sang mga hari diri sa kalibutan sang buhis, ang ila bala mga anak ukon ang iban?” ²⁶ Nagsabat si Pedro, “Siyempre ang iban.” Dayon nagsiling si Jesus, “Kon amo sina, nagakahulugan nga ang mga anak indi kinahanglan nga magbayad.^{[t] 27} Ugaling kon indi kita magbayad basi kon maglain ang ila buot sa aton, gani magkadto ka sa dagat kag magpamunit. Abrihan mo ang baba sang una nga isda nga imo makuha kag makita mo didto ang kuwarta nga sarang naton ibayad para sa aton buhis nga duha. Kuhaon mo ang kuwarta kag ibayad dayon sa mga nagasukot sang buhis para sa templo.”