Old/New Testament

Gin-ilisan Bilang Rayna si Vashti

1 ^1-2 May isa ka hari sang Persia nga ang iya ngalan si Ahasuerus.^[a] Nagaestar siya sa iya palasyo sa napaderan nga siyudad sang Susa. Ginadumalahan niya ang 127 ka probinsya nga halin sa India hasta sa Etiopia.^{[b] 3} Sang ikatatlo nga tuig sang iya paghari, nagpapunsyon siya para sa iya mga opisyal kag iban pa nga mga alagad. Nagtambong man ang mga lider sang mga soldado sang Persia kag Media, pati ang mga dungganon nga mga tawo kag mga opisyal sang mga probinsya. ⁴ Anom ka bulan ang punsyon; kag sa sulod sang sini nga mga binulan ginpakita ni Ahasuerus kon daw ano kamanggaranon ang iya ginharian, kag kon daw ano siya kagamhanan kag kahalangdon.

⁵ Pagkatapos sadto, nagpapunsyon naman ang hari para sa tanan nga pumuluyo sang napaderan nga siyudad sang Susa, halin sa pinakadungganon hasta sa pinakakubos. Ginhiwat ini nga punsyon sa lagwerta sang palasyo sang hari sa sulod sang pito ka adlaw. ⁶ Gindekorahan ang hardin sang puti kag asol nga mga kurtina nga ginhigtan sang higot nga linen nga granate,^[c] kag ginpakabit sa mga sulosingsing nga pilak sa marmol nga mga haligi. Ang mga pulungkuan hinimo halin sa bulawan kag pilak, kag nabutang ini sa salog nga may mga desinyo nga kristal, marmol, nakar,^[d] kag iban pa nga malahalon nga mga bato. ^7-8 Nag-inom ang mga bisita sa bulawan nga mga ilimnan nga may nagkalain-lain nga mga desinyo. Ginpagustuhan sila sang hari sang malahalon nga bino. Nagsugo ang hari sa iya mga suluguon nga pagustuhan lang ang mga bisita.

⁹ Samtang nagapunsyon ang mga lalaki nga mga bisita, nagpapunsyon man si Rayna Vashti para sa mga babayi didto sa palasyo ni Haring Ahasuerus.

¹⁰ Sang ikapito nga adlaw sang punsyon, malipayon ang hari kay nakainom siya. Ginpatawag niya ang iya pito ka mataas nga opisyal nga personal nga nagaalagad sa iya. Sila amo sanday Mehuman, Bizta, Harbona, Bigta, Abagta, Zetar, kag Carkas. Ginsugo niya sila ¹¹ nga pakadtuon didto sa iya si Rayna Vashti nga nagasuksok sang iya korona agod ipakita ang iya katahom sa mga opisyal kag sa tanan nga bisita, kay matahom gid siya. ¹² Pero sang ginhambalan si Rayna Vashti sang mga alagad sang hari parte sa ginpasugo niya, nagpangindi siya nga magkadto didto. Gani naakig gid ang hari.

¹³ Kinabatasan na sang hari nga magpangayo sang laygay sa mga maalamon nga mga tawo nga nakahibalo sang mga kasuguan kag mga kinabatasan sang ginharian. ¹⁴ Ang permi niya ginapangayuan sang laygay amo sila ni Carshena, Shetar, Admata, Tarshish, Meres, Marsena, kag Memucan. Ini sila amo ang pito ka pinakamataas nga mga opisyal sang ginharian sang Persia kag Media, kag dali lang sila makapalapit sa hari.

¹⁵ Nagpamangkot ang hari sa ila, “Suno sa kasuguan sang Persia, ano bala ang dapat himuon kay Rayna Vashti tungod nga wala siya nagtuman sang akon sugo nga ginpasiling ko sa akon mga alagad?” ¹⁶ Nagsabat si Memucan sa hari kag sa iya mga opisyal, “Nakasala si Rayna Vashti indi lang sa imo, Mahal nga Hari, kundi pati man sa tanan nga opisyal kag mga katawhan sang bug-os mo nga ginharian. ¹⁷ Ang ginhimo ni Rayna Vashti sigurado gid nga mahibaluan sang tanan nga babayi sa ginharian, kag sundon man nila ina; indi man sila magtahod sa ila mga bana. Kay magarason sila nga si Rayna Vashti gani wala magtuman sang ginpatawag siya sang hari nga magkadto sa iya. ¹⁸ Sugod subong amo man ina ang himuon sang mga asawa sang mga opisyal sang Persia kag Media nga nakabati sang ginhimo sang rayna. Gani matabo permi nga ang mga asawa indi na magtahod sa ila mga bana, kag ang mga bana maakig sa ila mga asawa.

¹⁹ “Gani kon gusto mo, Mahal nga Hari, maghimo ka sang isa ka sugo nga nagasiling nga indi na magpakita sa imo si Rayna Vashti, kag ang katungdanan bilang rayna ihatag na lang sa iban nga mas maayo pa sang sa iya. Ipasulat ini nga sugo kag ilakip sa mga kasuguan sang aton ginharian nga Persia kag Media agod indi na maliwat. ²⁰ Kag kon mabantala na ini sa bug-os mo nga ginharian nga puwerte kadako, tahuron sang mga asawa ang ila mga bana, halin sa pinakadungganon nga bana hasta sa pinakakubos.”

²¹ Nagustuhan sang hari kag sang iya mga opisyal ang ginsiling ni Memucan, gani ginsunod ini sang hari. ²² Nagpadala siya sang sulat sa tanan nga probinsya nga sakop sang iya ginharian, suno sa ila mga lingguahe. Kag nakasiling sa sini nga sulat nga ang tagsa ka bana amo ang dapat magdumala sa iya pamilya.

Ginhimo nga Rayna si Ester

2 Sang ulihi, sang naumpawan na si Haring Ahasuerus sa iya kaakig, nadumduman niya si Vashti kag ang ginhimo niya. Nadumduman man niya ang sugo nga iya ginhimo kontra kay Vashti. ² Gani nagsiling sa iya ang iya personal nga mga alagad, “Mahal nga Hari, ngaa indi ka magpapangita sang matahom kag bataon nga mga dalaga? ³ Magpili ka sang mga opisyal sa kada probinsya nga sakop sang imo ginharian para magpangita sang matahom kag bataon nga mga dalaga kag magdala sa ila sa elistaran sang mga babayi diri sa napaderan nga siyudad sang Susa. Ipaatipan mo ang mga dalaga kay Hegai nga imo mataas nga opisyal, nga gintugyanan mo nga mag-atipan sa mga babayi sa palasyo. Kag siya ang bahala nga maghatag sa ila sang ila mga kinahanglanon sa pagpatahom. ⁴ Dayon ang magustuhan mo nga dalaga amo ang ibulos mo kay Vashti bilang rayna.” Nagustuhan sang hari ang ginsiling sa iya, gani ginsunod niya ini.

⁵ Karon, may isa ka Judio nga nagaestar sa napaderan nga siyudad sang Susa; ang iya ngalan amo si Mordecai. Ang iya amay amo si Jair, kag ang iya lolo amo si Shimei nga anak ni Kish nga halin sa tribo ni Benjamin. ⁶ Isa siya sa mga ginbihag sa Babilonia halin sa Jerusalem, kaupod ni Haring Jehoyakin^[e] sang Juda. Ginbihag sila ni Haring Nebucadnezar sang Babilonia. ⁷ May pakaisa si Mordecai nga dalaga nga matahom kag nami sing lawas. Ang iya ngalan amo si Hadasa nga ginatawag man nga Ester. Sang napatay ang mga ginikanan ni Ester, ginsapupo siya ni Mordecai kag ginpadako bilang iya anak.

⁸ Sang ginbantala ang mando sang hari parte sa matahom nga mga dalaga, madamo nga mga dalaga ang gindala sa palasyo sang hari didto sa napaderan nga siyudad sang Susa. Kag isa sa ila amo si Ester. Ginpaatipan sila kay Hegai nga gintugyanan sa pag-atipan sa mga babayi sa palasyo. ⁹ Nanamian si Hegai kay Ester, kag maayo ang pagtratar niya sa iya. Ginhatagan niya dayon si Ester sang pagkaon kag mga kinahanglanon sa pagpatahom. Ginhatagan man niya siya sang pito ka suluguon nga babayi nga halin mismo sa palasyo sang hari, kag ginpaestar niya siya kag ang iya mga suluguon sa pinakamaayo nga kuwarto.

¹⁰ Wala magsugid si Ester nga Judio siya tungod kay ginhambalan siya ni Mordecai nga indi gid magpanugid. ¹¹ Adlaw-adlaw, nagalakat-lakat si Mordecai malapit sa lagwerta sang ginaestaran sang mga babayi sa paghibalo sang kahimtangan ni Ester, kag kon ano na ang nagakatabo sa iya.

¹² Antes paatubangon ang isa ka babayi sa hari kinahanglan makompleto anay niya ang isa ka tuig nga pagpatahom: sa sulod sang anom ka bulan banyusan niya ang iya lawas sang lana sang mira, kag sa sulod sang anom pa gid ka bulan butangan niya ang iya lawas sang mga pahamot kag sang iban pa nga klase sang mga pangpatahom. ¹³ Kag antes siya magkadto sa hari, hatagan siya sang bisan ano nga bayo kag alahas nga gusto niya nga isul-ob sa pag-atubang sa hari. ¹⁴ Magakadto siya sa hari sa gab-i, kag pagkaaga dal-on siya sa lain nga elistaran nga sa diin nagaestar ang mga asawa sang hari. Ginaatipan sila ni Shaashgaz, ang opisyal sang hari nga gintugyanan sa pag-atipan sang mga asawa sang hari. Wala sing bisan sin-o sa ila nga makabalik sa hari luwas lang kon gusto siya sang hari kag ipatawag niya siya.

^15-16 Sang ikanapulo nga bulan, nga amo ang bulan sang Tebet, sadtong ikapito nga tuig sang paghari ni Ahasuerus, nag-abot ang turno ni Ester^[f] nga magkadto sa hari didto sa palasyo. Gintuman ni Ester ang ginlaygay sa iya ni Hegai, ang mataas nga opisyal sang hari nga gintugyanan sa pag-atipan sa mga babayi sa palasyo. Kon ano ang ginsiling sa iya ni Hegai nga isul-ob niya sa pagkadto sa hari amo lang ang iya ginsul-ob. Nagadayaw sa iya ang tanan nga nakakita sa iya.

¹⁷ Nagustuhan sang hari si Ester labaw sa tanan nga babayi nga gindala sa iya. Nalipay gid siya sa iya, kag gintratar niya siya sing maayo. Ginkoronahan niya siya kag ginhimo nga rayna sa baylo ni Vashti. ¹⁸ Naghiwat dayon sang dako nga punsyon ang hari agod padunggan si Ester. Gin-imbitar niya ang tanan niya nga mga opisyal kag ang iban pa niya nga mga alagad. Kag gindeklarar niya sa bug-os nga ginharian nga magpahuway ang mga tawo sa sadto nga adlaw. Kag sa iya kaalwan, nagpanghatag siya sang regalo sa mga tawo.

Ginluwas ni Mordecai ang Hari

¹⁹ Sang ikaduha nga pagtipon sang mga dalaga, si Mordecai isa na ka opisyal nga nakapuwesto sa puwertahan sang palasyo. ²⁰ Wala pa gid sadto nagpanugid si Ester nga Judio siya, subong sang ginbilin sa iya ni Mordecai. Ginatuman gihapon ni Ester si Mordecai pareho sang iya ginahimo sadto sang ginaatipan pa siya ni Mordecai.

²¹ Sang sadto nga tion nga si Mordecai isa na ka opisyal nga nakapuwesto sa puwertahan sang palasyo, may duha ka opisyal sang hari nga ang ila ngalan amo si Bigtana^[g] kag si Teresh. Sila ang nagaguwardya sa puwertahan sang kuwarto sang hari. Karon, naakig sila kay Haring Ahasuerus kag nagplano sila sa pagpatay sa iya. ²² Pero nahibaluan ni Mordecai ang ila plano, gani ginsugid niya ini kay Rayna Ester. Dayon ginsugid man ini ni Ester sa hari kag ginpahibalo nga si Mordecai ang nakatukib sini. ²³ Ginpaimbistigar ini sang hari. Kag sang napamatud-an nga matuod gid man, ginpabitay^[h] niya si Bigtana kag si Teresh sa kahoy. Nagsugo ang hari nga isulat ini nga hitabo sa libro sang kasaysayan sang ginharian.

Si Ananias kag si Safira

5 May ara nga mag-asawa nga nagbaligya man sang ila duta. Ang ngalan sang bana si Ananias, kag ang iya asawa si Safira. ² Pero gintago ni Ananias ang iban nga kantidad sang bili sang duta para sa ila kaugalingon. Ang iya asawa nagsugot man. Kag ginhatag niya ang nabilin nga kantidad sa mga apostoles, kag nagsiling siya nga amo gid ini tanan ang bili sang iya duta. ³ Dayon nagpamangkot si Pedro, “Ananias, ngaa nagpadaog ka kay Satanas? Nagabutig ka sa Espiritu Santo tungod nga ang iban nga kuwarta nga bili sang imo duta gintago mo! ⁴ Indi bala nga sa wala mo pa mabaligya ang imo duta ikaw ang tag-iya sina? Kag sang nabaligya mo na ina indi bala ara sa imo pagbuot kon anhon mo ang kuwarta? Ngaa bala naghunahuna pa gid ikaw sa paghimo sini? Wala lang ikaw nagbutig sa tawo kundi labi na gid sa Dios.” ^5-6 Pagkabati sadto ni Ananias, natumba siya kag napatay. Dayon ginpalapitan siya sang mga pamatan-on kag ginputos nila ang iya bangkay. Pagkatapos gindala nila siya paguwa kag ginlubong. Kag ang tanan nga nakabati sa natabo hinadlukan gid.

⁷ Pagkaligad sang mga tatlo ka oras, nagsulod ang asawa ni Ananias. Wala siya kahibalo kon ano ang natabo sa iya bana. ⁸ Ginpamangkot siya ni Pedro, “Sugiri ako sang matuod, amo gid bala ini tanan ang kantidad nga inyo nabaton sa inyo ginbaligya nga duta?” Nagsabat si Safira, “Huo, amo gid ina tanan ang amon nabaton.” ⁹ Gani nagsiling si Pedro sa iya, “Ngaa nagsugtanay kamo nga mag-asawa nga tilawan ang Espiritu sang Ginoo? Tan-awa, ara na sa puwertahan ang mga pamatan-on nga naglubong sang imo bana, kag ikaw ila man nga tuwangan kag ilubong.” ¹⁰ Hinali lang natumba si Safira sa atubangan ni Pedro kag napatay. Pagsulod sang mga pamatan-on nakita nila nga patay na si Safira. Gani gintuwangan nila siya paguwa kag ginlubong sa tupad sang iya bana. ¹¹ Tungod sa mga natabo nga ato, dako gid ang kahadlok sang bug-os nga iglesya^[a] kag sang tanan nga nakabati sini.

Mga Milagro kag Makatilingala nga mga Butang

¹² Madamo nga mga milagro kag makatilingala nga mga butang ang ginhimo sang mga apostoles sa mga tawo. Nagatipon permi ang tanan nga tumuluo didto sa Balkon ni Solomon. ¹³ Bisan tuod nga ginatahod sila sang mga tawo, ang iban wala nangisog sa pagsimpon sa ila. ¹⁴ Nagdugang pa gid ang mga tumuluo sang Ginoo, mga lalaki kag mga babayi. ¹⁵ Tungod sa mga milagro nga ginpanghimo sang mga apostoles, gindala sang mga tawo ang ila mga masakiton sa higad sang mga dalan kag ginbutang nila sa mga hiligdaan, agod nga kon mag-agi si Pedro maagyan sila bisan sang iya landong na lang. ¹⁶ Indi lang ina, kundi madamo man nga mga tawo sa mga baryo sa palibot ang nag-abot sa Jerusalem nga nagadala sang mga masakiton kag mga tawo nga may malaot nga mga espiritu. Kag nag-alayo sila tanan.

Ang Paghingabot sa mga Apostoles

¹⁷ Nahisa gid ang pangulo nga pari kag ang iya mga kaupod nga mga miyembro sang sekta nga Saduceo. ¹⁸ Gani gindakop nila ang mga apostoles kag ginsulod sa prisohan. ¹⁹ Pero pagkagab-i, ginbuksan sang anghel sang Ginoo ang puwertahan sang prisohan kag ginpaguwa niya sila. Nagsiling ang anghel sa ila, ²⁰ “Magkadto kamo sa templo kag tudluan ninyo ang mga tawo parte sa bag-o nga kabuhi nga ginahatag sang Dios.” ²¹ Gintuman nila ang ginsiling sang anghel, gani pagbutlak sang adlaw nagkadto sila sa templo kag nagpanudlo sa mga tawo.

Karon, ginpatawag sang pangulo nga pari kag sang iya mga kaupod ang tanan nga manugdumala sang mga Judio agod magmiting ang bug-os nga Korte sang mga Judio. May ginsugo man sila nga magkadto sa prisohan agod kuhaon ang mga apostoles kag dal-on didto sa ila.