Old/New Testament

23 Sang ikapito nga tuig, naghimo na sang tikang si Jehoyada. Naghimo siya sang kasugtanan sa lima ka kumander sang ginatos nga mga soldado. Sila amo si Azaria nga anak ni Jeroham, Ishmael nga anak ni Jehonanan, Azaria nga anak ni Obed, Maasea nga anak ni Adaya, kag Elishafat nga anak ni Zicri. ² Ini sila naglibot sa tanan nga banwa sang Juda sa pagtipon sa mga Levita kag sa mga pangulo sang mga pamilya.

Pag-abot nila tanan sa Jerusalem, ³ nagkadto sila sa templo sang Dios kag naghimo sang kasugtanan kay Joash nga anak sang hari. Nagsiling si Jehoyada sa mga tawo, “Amo na ini ang tion nga magahari ang anak sang hari, suno sa ginpromisa sang Ginoo nga may ara permi sang kaliwat si David nga magahari. ⁴ Karon amo ini ang inyo himuon: Ang isa sa tatlo ka bahin sang mga pari kag mga Levita, nga nagaguwardya kon Adlaw nga Inugpahuway, magguwardya sa mga puwertahan sang templo. ⁵ Ang isa pa sa tatlo ka bahin magguwardya sa palasyo sang hari. Kag ang isa pa gid sa tatlo ka bahin magguwardya sa Puwertahan sang Pundasyon. Ang iban nga mga tawo didto sa mga lagwerta sang templo sang Ginoo. ⁶ Wala sing may magsulod sa templo sang Ginoo, luwas lang sa mga pari kag mga Levita nga nagaalagad sa sina nga tion. Puwede sila makasulod tungod gindedikar sila para sa sini nga buluhaton. Pero ang iban kinahanglan didto lang magguwardya sa guwa suno sa sugo sang Ginoo. ⁷ Dapat guwardyahan maayo sang mga Levita ang hari, nga preparado ang ila mga armas, kag sundan nila siya bisan diin siya magkadto. Ang bisan sin-o nga magsulod sa templo nga indi pari ukon Levita dapat patyon.”

⁸ Ginhimo sang mga Levita kag sang tanan nga taga-Juda ang ginsugo ni Jehoyada nga pari. Gintipon sang mga kumander ang ila mga tinawo nga nagaguwardya kon Adlaw nga Inugpahuway, pati man ang wala nagaguwardya sa sina nga adlaw. Wala anay ginpapauli ni Jehoyada ang mga Levita bisan natapos na ang ila turno. ⁹ Dayon ginhatagan ni Jehoyada ang mga kumander sang mga bangkaw kag sang dalagko kag magagmay nga mga taming nga iya sadto ni Haring David, nga gintago didto sa templo sang Dios. ¹⁰ Ginpaplastar niya ang mga armado nga mga lalaki sa palibot sang templo kag sang halaran, sa pagprotektar sa hari.

¹¹ Dayon ginpaguwa ni Jehoyada kag sang iya mga anak si Joash nga anak sang hari kag ginkoronahan. Ginhatagan niya siya sang kopya sang mga pagsulundan parte sa pagdumala sang hari,^[a] kag ginproklamar niya siya nga hari. Ginhaplasan niya siya sang lana bilang pagkilala sa iya nga hari, kag nagsininggit dayon ang mga tawo, “Mabuhay ang hari!”

¹² Sang pagkabati ni Atalia sang ginahod sang mga tawo nga nagadinalagan kag nagasininggit sa pagdayaw sa hari, nagkadto siya sa ila didto sa templo sang Ginoo. ¹³ Kag nakita niya didto ang bag-o nga hari nga nagatindog malapit sa haligi nga masami nga ginatindugan sang mga hari sa may puwertahan sang templo. Ara sa tupad sang hari ang mga kumander kag ang mga manugtrumpeta, kag ang tanan nga tawo nagahinugyaw kag nagapatunog sang mga trumpeta. Ang mga manugkanta nga may mga instrumento nagapanguna sa pagdayaw sa Dios. Sang makita ini tanan ni Atalia, gin-gisi niya ang iya bayo sa kalain sang iya buot, kag nagsinggit, “Mga traidor! Mga traidor!”

¹⁴ Ginmanduan ni Jehoyada ang mga kumander sang mga soldado, “Dal-a ninyo sa guwa si Atalia. Indi ninyo siya pagpatya diri sa sulod sang templo sang Ginoo. Kag patya ninyo ang bisan sin-o nga gusto magluwas sa iya.” ¹⁵ Gani gindakop nila siya kag gindala sa samputan sang Puwertahan sang mga Kabayo nga pasulod sa palasyo, kag didto ginpatay nila siya.

Ang mga Pagbag-o nga Ginhimo ni Jehoyada^(A)

¹⁶ Naghimo sang kasugtanan si Jehoyada upod sa mga tawo kag sa hari nga sila mangin katawhan sang Ginoo. ¹⁷ Nagkadto dayon ang tanan nga tawo sa templo ni Baal kag gin-guba nila ini. Gindugmok nila ang mga halaran kag ang mga dios-dios sini, kag ginpatay nila si Matan nga pari ni Baal sa atubangan sang mga halaran.

¹⁸ Dayon gintugyan ni Jehoyada sa mga pari nga mga kaliwat ni Levi ang pagdumala sa templo sang Ginoo pareho sadto sa ginhimo ni David. Magahalad sila sang mga halad nga ginasunog suno sa nasulat sa Kasuguan ni Moises, kag magahinugyaw kag magakanta suno sa ginmando ni David. ¹⁹ Nagpabutang man si Jehoyada sang mga manugbantay sa mga puwertahan sang templo sang Ginoo agod wala sing may makasulod nga tawo nga ginakabig nga mahigko.

²⁰ Dayon gin-upod niya ang mga kumander, ang mga dungganon nga mga tawo, ang mga opisyal kag ang tanan nga tawo, kag ila gindul-ong ang hari sa palasyo halin sa templo sang Ginoo. Didto sila nag-agi sa Aminhan nga Puwertahan. Dayon ginpapungko nila ang hari sa iya trono. ²¹ Nagkinalipay ang mga tawo, kag malinong na ang siyudad sa tapos ginpatay si Atalia.

Ang Paghari ni Joash sa Juda^(B)

24 Nagaedad si Joash sang pito ka tuig sang naghari siya. Sa Jerusalem siya nag-estar, kag naghari siya sa sulod sang 40 ka tuig. Ang iya iloy amo si Zibia nga taga-Beersheba. ² Maayo ang ginhimo ni Joash sa panulok sang Ginoo sa bug-os nga pagkabuhi ni Jehoyada nga pari. ³ Ginpangitaan siya ni Jehoyada sang duha ka asawa, kag may mga anak siya nga lalaki kag babayi.

⁴ Sang ulihi nagdesisyon si Joash sa pagpakay-o sang templo sang Ginoo. ⁵ Ginpatawag niya ang mga pari kag mga Levita kag ginsilingan, “Magkadto kamo sa mga banwa sang Juda kag kolektaha ninyo ang mga balayran sang mga Israelinhon kada tuig, agod mapakay-o naton ang templo sang aton Dios. Himua ninyo ini gilayon.” Pero wala gilayon magtuman ang mga Levita.

⁶ Gani ginpatawag ni Haring Joash ang pangulo nga pari nga si Jehoyada kag ginpamangkot, “Ngaa wala mo ginpakolekta sa mga Levita ang balayran sang mga taga-Juda kag taga-Jerusalem? Indi bala nga nagsugo si Moises nga alagad sang Ginoo sa katilingban sang Israel nga ihatag nila ini para sa Tolda nga sa diin nabutang ang Kasuguan?”

⁷ (Sadto anay, ang mga anak sang malaot nga babayi nga si Atalia nakasulod sa templo sang Dios kag nagpanguha sang mga balaan nga kagamitan agod gamiton sa pagsimba sa mga imahen ni Baal.)

⁸ Gani nagsugo si Haring Joash nga maghimo sang kahon nga bulutangan sang kuwarta, kag ibutang ini sa guwa sang puwertahan sang templo sang Ginoo. ⁹ Dayon naghatag siya sang pahibalo sa Juda kag Jerusalem nga kinahanglan dal-on sang mga tawo sa Ginoo ang ila balayran suno sa ginsugo ni Moises nga alagad sang Dios sa katawhan sang Israel sang didto sila sa kamingawan. ¹⁰ Malipayon nga naghatag ang tanan nga opisyal kag ang mga tawo. Ginhulog nila ang ila kuwarta sa kahon hasta nga napuno ini.

¹¹ Kon puno na gani ang kahon, ginadala ini sang mga Levita sa mga opisyal sang hari. Dayon ginaisip ini sang sekretaryo sang hari kag sang opisyal sang pangulo nga pari, kag pagkatapos ginabalik nila liwat ang kahon didto sa puwertahan sang templo. Amo ini ang ila ginahimo kada adlaw hasta nga nagdamo ang koleksyon. ¹² Dayon ginhatag ni Haring Joash kag ni Jehoyada ang kuwarta sa mga tawo nga nagadumala sa pagpakay-o sang templo. Kag nagpanguha sila sang mga panday kag sang mga trabahador nga maayo sa salsalon kag saway. ¹³ Mapisan gid ang mga nagadumala sa trabaho, gani madasig ang pagtrabaho. Nakay-o nila ang templo sang Dios suno sa orihinal nga desinyo sini, kag ginpabakod pa gid nila. ¹⁴ Pagkatapos sang obra, gin-uli nila sa hari kag kay Jehoyada ang sobra nga kuwarta. Kag gin-gamit ini sa pagpahimo sang mga kagamitan sa templo sang Ginoo—ang mga ginagamit sa pagsimba, sa paghalad sang mga halad nga ginasunog, pati na ang mga yahong kag mga suludlan nga bulawan kag pilak. Kag samtang buhi si Jehoyada, padayon ang paghalad sang mga halad nga ginasunog sa templo sang Ginoo.

¹⁵ Nagkabuhi si Jehoyada sing malawig nga mga tinuig, kag napatay siya sa edad nga 130 ka tuig. ¹⁶ Ginlubong siya sa lulubngan sang mga hari sa Banwa ni David, tungod sa maayo nga mga ginhimo niya sa Israel para sa Dios kag sa iya templo.

¹⁷ Pero pagkatapos nga napatay si Jehoyada, nagkadto ang mga opisyal sang Juda kay Haring Joash. Nagluhod sila sa hari bilang pagtahod, kag dayon ginkombinsi nila siya nga magpamati sa ila. ¹⁸ Nagdesisyon sila nga pabay-an na lang ang templo sang Ginoo, ang Dios sang ila mga katigulangan, kag magsimba sa mga hulohaligi nga simbolo sang diosa nga si Ashera kag sa iban pa nga mga dios-dios. Tungod sa ila ginhimo, naakig ang Dios sa Juda kag Jerusalem. ¹⁹ Nagpadala ang Ginoo sang mga propeta sa mga tawo agod pabalikon sila sa iya. Kag bisan ginpaandaman sila sang mga propeta, wala sila magpamati.

²⁰ Dayon gin-gamhan sang Espiritu sang Dios si Zacarias nga anak ni Jehoyada nga pari. Nagtindog siya sa atubangan sang mga tawo kag nagsiling, “Amo ini ang ginasiling sang Dios: Ngaa wala ninyo ginatuman ang mga sugo sang Ginoo? Indi gid kamo mag-uswag. Tungod nga ginsikway ninyo ang Ginoo, ginsikway man niya kamo.”

²¹ Nagplano ang mga opisyal sa pagpatay kay Zacarias. Kag sa sugo mismo sang hari, ginbato nila si Zacarias sa lagwerta sang templo sang Ginoo, kag napatay siya. ²² Ginkalimtan ni Haring Joash ang kaayo nga ginpakita sa iya ni Jehoyada, nga amay ni Zacarias. Sa baylo, ginpapatay niya si Zacarias. Amo ini ang ginsiling ni Zacarias sang nagahimumugto na siya, “Kabay pa nga talupangdon sang Ginoo ang inyo ginahimo, kag sukton niya kamo.”

²³ Sang pagsugod sang bag-o nga tuig, ginsalakay sang mga soldado sang Aram^[b] ang Juda. Napierdi nila ang Juda kag Jerusalem, kag ginpamatay nila ang mga opisyal sang Juda. Dayon gindala nila sa ila hari sa Damascus ang mga pagkabutang nga ila naagaw. ²⁴ Diutay lang ang mga soldado sang Aram nga nagsalakay kon ikomparar sa mga soldado sang Juda. Pero ginpapierdi sang Ginoo sa ila ang Juda, tungod ginsikway nila ang Ginoo, ang Dios sang ila mga katigulangan. Gani nag-abot ini nga silot kay Joash.

²⁵ Paghalin sang mga taga-Aram, grabe gid ang mga pilas ni Joash. Pero tungod sa iya nga pagpatay sa anak ni Jehoyada nga pari, nagplano ang iya mga alagad nga patyon siya. Ginpatay nila siya sa iya hiligdaan. Ginlubong siya sa Banwa ni David, pero indi sa lulubngan sang mga hari.

²⁶ Ang mga nagpatay sa iya amo si Zabad^[c] nga anak sang isa ka Ammonhon nga babayi nga si Shimeat, kag si Jehozabad nga anak sang isa ka Moabnon nga babayi nga si Shimrit.^{[d] 27} Ang mga estorya parte sa mga anak ni Joash, sa mga tagna parte sa iya, kag sa pagpakay-o sang templo sang Dios nasulat sa Komentaryo Parte sa Estorya sang Mga Hari. Si Amazia nga iya anak amo ang nagbulos sa iya bilang hari.

Si Jesus ang Matuod nga Puno sang Ubas

15 Nagsiling pa si Jesus, “Ako amo ang matuod nga puno sang ubas, kag ang akon Amay amo ang manug-atipan. ² Ang akon mga sanga nga wala nagapamunga ginapang-utod niya, kag ang kada sanga nga nagapamunga ginalimpyuhan niya agod magpamunga pa gid sing madamo. ³ Kamo nalimpyuhan na paagi sa pulong nga akon ginsiling sa inyo. ⁴ Magpabilin kamo sa akon, kag magapabilin man ako sa inyo. Pareho nga ang sanga indi makapamunga sa iya lang kaugalingon, luwas kon magpabilin ini sa sanga, amo man kamo sina, indi kamo makapamunga^[a] kon indi kamo magpabilin sa akon.

⁵ “Ako amo ang puno sang ubas, kag kamo ang akon mga sanga. Ang tawo nga nagapabilin sa akon kag nagapabilin man ako sa iya, siya amo ang magapamunga sing madamo, kay kon wala ako sa inyo wala gid kamo sing may mahimo. ⁶ Ang tawo nga nagabulag sa akon ihaboy, pareho sa mga sanga nga ginahaboy kag nagakalaya, dayon ginatipon kag ginahaboy sa kalayo agod masunog. ⁷ Kon nagapabilin kamo sa akon kag kon ginatipigan ninyo sa inyo mga tagipusuon ang akon mga pulong, makapangayo kamo sa akon bisan ano nga inyo gusto, kag ini mabaton ninyo. ⁸ Kon padayon kamo nga nagapamunga sing madamo, ang akon Amay dayawon sang mga tawo, kag sa sini nga paagi mahibaluan nga kamo akon mga sumulunod. ⁹ Kon ano ang paghigugma sang Amay sa akon pareho man sina ang akon paghigugma sa inyo. Pabilin kamo sa akon gugma. ¹⁰ Kon ginatuman ninyo ang akon mga sugo, padayon ang akon paghigugma sa inyo. Pareho man ini sa akon nga nagatuman sang mga sugo sang akon Amay, gani padayon man ang iya paghigugma sa akon.

¹¹ “Ginasugid ko ini sa inyo agod malipay man kamo pareho sa akon, kag mangin bug-os gid ang inyo kalipay. ¹² Amo ini ang akon sugo sa inyo: maghigugmaanay kamo pareho sang akon paghigugma sa inyo. ¹³ Kon may tawo nga desidido nga mapatay para sa iya mga abyan, ina nga paghigugma indi na gid malabawan. ¹⁴ Mga abyan ko kamo kon ginatuman ninyo ang akon mga sugo. ¹⁵ Indi ko na kamo pagtawgon nga mga ulipon, kay ang ulipon wala kahibalo kon ano ang ginahimo sang iya agalon. Kundi ginatawag ko na kamo subong nga akon mga abyan, kay kon ano ang akon nabatian halin sa akon Amay amo man ang akon ginasugid sa inyo. ¹⁶ Indi kamo ang nagpili sa akon kundi ako ang nagpili sa inyo. Ginpili ko kamo agod maglakat kag magpamunga sing mga bunga nga nagapadayon; agod ang bisan ano nga inyo pangayuon sa Amay sa akon ngalan^[b] ihatag niya sa inyo. ¹⁷ Gani amo ini ang akon sugo sa inyo: maghigugmaanay kamo.”

Ang mga Nagatuo kay Jesus Ginadumtan sang mga Tawo sang Kalibutan

¹⁸ Nagsiling pa gid si Jesus, “Kon ginadumtan kamo sang mga tawo sang kalibutan, indi kamo dapat matingala tungod kay nahibaluan ninyo nga ako amo ang una nila nga ginadumtan. ¹⁹ Kon kaupod kamo sang mga tawo sang kalibutan, higugmaon kamo nila. Pero ginadumtan nila kamo tungod kay indi nila kamo kaupod kundi ginpili ko kamo halin sa ila. ²⁰ Dumdumon ninyo ang akon ginhambal sa inyo nga wala sing ulipon nga labaw pa sa iya agalon. Gani kon ako ginhingabot nila, kamo hingabuton man nila. (Kag kon tumanon nila ang akon pulong, tumanon man nila ang inyo pulong.) ²¹ Ini tanan himuon nila sa inyo tungod kay nagatuo kamo sa akon, kag wala sila makakilala sa nagpadala sa akon. ²² Kon wala ako nagkadto diri sa kalibutan kag nagtudlo sa ila, wala kuntani sila sing salabton, pero karon indi na gid sila makabalibad sa ila mga sala. ²³ Ang nagadumot sa akon, nagadumot man sa akon Amay. ²⁴ Kon wala ako naghimo sang mga milagro sa tunga nila, nga wala sing bisan sin-o nga tawo nga nakahimo, wala kuntani sila sing salabton. Pero bisan nakita na gid nila ang akon mga hinimuan, nagadumot pa gihapon sila sa akon kag sa akon Amay. ²⁵ Sa ila ginahimo nga ini natuman ang nasulat sa ila Kasuguan nga nagasiling, ‘Gindumtan nila ako nga wala sing kabangdanan.’ ”^[c]

²⁶ Nagsiling dayon si Jesus sa ila, “Ipadala ko sa inyo ang Espiritu Santo nga halin sa Amay. Siya amo ang ginatawag nga Manugbulig kag siya man ang manugtudlo sang kamatuoran. Kag kon mag-abot na siya isugid niya kon sin-o gid ako. ²⁷ Kag dapat magsugid man kamo parte sa akon tungod kay kaupod ko kamo halin pa sang una.