Old/New Testament

Ang Paglabay sang Anghel

12 Dayon nagsiling ang Ginoo kay Moises kag kay Aaron didto sa Egipto, ² “Sugod subong, ini nga bulan amo ang una nga bulan sang tuig para sa inyo. ³ Ipahibalo ninyo sa bug-os nga katilingban sang Israel nga sa ikanapulo nga adlaw sang sini nga bulan, ang kada pamilya magpreparar sang isa ka karnero ukon kanding. ⁴ Kon ang isa ka pamilya gamay lang nga indi makaubos sang isa ka karnero, mag-ambitanay sila sang ila kaingod. Partidahon nila ini suno sa ila kadamuon kag suno sa makaon sang kada tawo. ⁵ Kinahanglan ang karnero ukon kanding nga pilion ninyo lalaki nga isa pa lang ka tuig kag wala sing deperensya. ⁶ Atipanon ninyo ini hasta sa sirom sang ika-14 nga adlaw sang sini nga bulan nga amo ang tion nga ang bug-os nga katilingban sang Israel mag-ihaw sang sini nga mga sapat. ⁷ Dayon magkuha kamo sang dugo sini kag lamhitan ninyo ang ibabaw kag kilid sang hamba^[a] sang mga puwertahan sang mga balay nga kaunan ninyo sang mga karnero. ⁸ Sa sina nga gab-i, ang kaunon ninyo amo ang litson nga karnero, mapait nga mga tanom, kag tinapay nga wala sing inugpahabok. ⁹ Indi ninyo pagkaunon ang karne nga hilaw ukon linaga, kundi litsunon ninyo ini nga bilog upod ang ulo, tiil kag kasudlan. ¹⁰ Ubuson ninyo ini kaon, kag kon may mabilin gid man pagkaaga, sunuga ninyo. ¹¹ Sa tion nga kaunon ninyo ini, preparado na kamo sa paglakat. Isuksok ninyo ang inyo mga sandalyas kag uyati ang inyo baston, kag magdali-dali kaon. Amo ina ang Piesta sang Paglabay sang Anghel nga saulugon ninyo sa pagpadungog sa akon.

¹² “Sa sina gid nga gab-i magalabay ako sa Egipto kag pamatyon ko ang tanan nga kamagulangan nga mga lalaki sang mga Egiptohanon, tawo man ukon sapat. Silutan ko ang tanan nga dios sang Egipto. Ako amo ang Ginoo. ¹³ Ang dugo nga ginlamhit ninyo sa hamba sang inyo mga puwertahan amo ang mangin tanda nga mahibaluan ko kon diin ang mga balay nga inyo ginaestaran. Kon makita ko ang dugo, labayan ko lang ang inyo balay, kag indi kamo maano kon silutan ko na ang Egipto.

¹⁴ “Dapat dumdumon ninyo ina nga adlaw hasta san-o. Sauluga ninyo ina kada tuig bilang piesta sa pagpadungog sa akon. Ini nga pagsulundan dapat tumanon ninyo hasta sa palaabuton nga mga henerasyon. ¹⁵ Sa sulod sang pito ka adlaw magkaon kamo sang tinapay nga wala sing inugpahabok. Sa nahauna mismo nga adlaw, kuhaa ninyo ang tanan nga inugpahabok sa inyo mga balay, kay ang bisan sin-o nga magkaon sang tinapay nga may inugpahabok halin sa una nga adlaw hasta sa ikapito nga adlaw, indi pagkabigon nga sakop sang Israel. ¹⁶ Sa nahauna nga adlaw kag sa ikapito nga adlaw, magtipon kamo sa pagsimba sa akon. Indi kamo mag-obra sa sina nga mga adlaw, luwas lang sa pagpreparar sang pagkaon para inyo kaunon. Amo lang ina ang inyo himuon.

¹⁷ “Sauluga ninyo ang Piesta sang Tinapay nga Wala sing Inugpahabok, kay magapadumdom ini sa inyo sang adlaw nga ginpaguwa ko ang inyo bug-os nga puwersa sa Egipto. Sauluga ninyo ini hasta san-o bilang pagsulundan nga dapat ninyo tumanon hasta sa palaabuton nga mga henerasyon. ¹⁸ Magsugod kamo sa pagsaulog sini halin sa sirom sang ika-14 nga adlaw sang nahauna nga bulan hasta sa sirom sang ika-21 nga adlaw, kag kinahanglan nga magkaon kamo sang tinapay nga wala sing inugpahabok. ¹⁹ Sa sulod sang pito ka adlaw, dapat wala sing inugpahabok nga makita sa inyo mga balay. Ang bisan sin-o nga magkaon sang tinapay nga may inugpahabok indi pagkabigon nga sakop sang katilingban sang Israel, tumandok man siya nga Israelinhon ukon indi Israelinhon. ²⁰ Huo, indi gid kamo magkaon sang bisan ano nga may inugpahabok sa tion sinang piesta, bisan diin man kamo nagaestar.”

²¹ Dayon ginpatawag ni Moises ang tanan nga manugdumala sang Israel kag ginsilingan, “Silinga ang tanan ninyo nga mga pamilya, nga magkuha sila sang karnero ukon kanding kag ihawon nila sa pagsaulog sang Piesta sang Paglabay sang Anghel. ²² Patuluon ninyo ang dugo sini sa yahong. Dayon magkuha kamo sang sanga sang isopo kag itum-oy ini sa dugo kag ipalhit sa ibabaw kag sa kilid sang hamba sang inyo mga puwertahan. Kag wala sing may magguwa sa inyo balay hasta mag-aga. ²³ Kay magalabay ang Ginoo sa Egipto sa pagpamatay sa mga kamagulangan nga mga lalaki sang mga Egiptohanon. Pero kon makita sang Ginoo ang dugo sa ibabaw kag kilid sang hamba sang inyo mga puwertahan, malabay lang siya sa inyo mga balay kag indi niya pagtugutan ang Manuglaglag sa pagsulod sa inyo mga balay sa pagpamatay sa inyo mga kamagulangan nga lalaki. ²⁴ Ini nga pagsulundan dapat tumanon ninyo kag sang inyo mga kaliwat hasta san-o. ²⁵ Padayuna ninyo ang paghimo sini nga seremonya kon magsulod na kamo sa duta nga ginpromisa sang Ginoo nga ihatag sa inyo. ²⁶ Kag kon magpamangkot gani ang inyo mga kabataan kon ano ang buot silingon sini nga seremonya, ²⁷ amo ini ang inyo isabat: ‘Piesta ini sang Paglabay sang Anghel nga ginasaulog sa pagpadungog sa Ginoo, kay naglabay lang siya sa mga balay sang mga Israelinhon sa Egipto sang pagpamatay niya sang mga Egiptohanon.’ ”

Pagkatapos hambal ni Moises, nagluhod ang mga Israelinhon kag nagsimba sa Ginoo. ²⁸ Kag ginhimo nila ang ginsugo sang Ginoo kay Moises kag kay Aaron.

²⁹ Sang mga tungang gab-i, ginpamatay sang Ginoo ang tanan nga kamagulangan nga lalaki sa Egipto, halin sa kamagulangan sang hari, nga amo ang magabulos sa trono, hasta sa kamagulangan sang mga priso nga ara sa prisohan. Kag ginpamatay man niya ang tanan nga kamagulangan sang mga kasapatan. ³⁰ Sadto nga gab-i nakabugtaw ang hari kag ang tanan niya nga opisyal kag ang tanan nga Egiptohanon. Kag nabatian ang puwerte nga paghinibi sa Egipto, kay wala gid sing balay nga wala sing patay.

³¹ Sadto gid mismo nga gab-i, ginpatawag sang hari si Moises kag si Aaron kag ginsilingan, “Sige, lakat na kamo! Bayai na ninyo ang akon nasyon. Lakat na kamo kag magsimba sa Ginoo, suno sa inyo ginpangabay. ³² Dal-a ninyo ang inyo mga kasapatan, suno man sa inyo ginpangabay, kag maglakat na kamo. Pero pangabaya man ninyo ang inyo Dios nga kaluoyan ako!”

³³ Ginpadali sang mga Egiptohanon ang mga Israelinhon sa paghalin sa ila nasyon, kay siling nila, “Kon indi kamo maghalin, magakalamatay kami tanan!” ³⁴ Gani gindala sang mga Israelinhon ang ila mga linamas nga harina nga wala sing inugpahabok nga nasulod sa suludlan. Ginputos nila ini sa ila mga bayo kag ginpas-an. ³⁵ Ginhimo sang mga Israelinhon ang ginsiling sa ila ni Moises nga mangayo sa mga Egiptohanon sang mga alahas nga pilak kag bulawan, kag mga bayo. ³⁶ Ginbuot sang Ginoo nga magmaayo ang mga Egiptohanon sa mga Israelinhon, gani ginhatag sang mga Egiptohanon ang ila ginpangayo. Sa sini nga paagi, ginkuhaan nila sang mga pagkabutang ang mga Egiptohanon.

³⁷ Nagpanglakaton ang mga Israelinhon halin sa Rameses pakadto sa Sucot. Mga 600,000 tanan ka lalaki, wala labot sang mga babayi kag mga kabataan. ³⁸ Madamo man nga mga indi Israelinhon ang nag-upod sa ila, kag madamo man nga mga kasapatan ang ila gindala. ³⁹ Kon magpundo sila agod magkaon, nagaluto sila sang tinapay nga wala sing inugpahabok halin sa linamas nga harina nga ila gindala halin sa Egipto. Wala ini ginbutangan sang inugpahabok tungod kay ginpadali sila sang mga Egiptohanon sa paghalin kag wala na sila sing tion sa pagpreparar sang ila pagkaon.

⁴⁰ Ang kalawigon sang pag-estar sang mga Israelinhon sa Egipto mga 430 ka tuig. ⁴¹ Sa katapusan mismo nga adlaw sang 430 ka tuig, naghalin ang bug-os nga puwersa sang Ginoo sa Egipto. ⁴² Sang sina nga gab-i nga naghalin ang mga Israelinhon sa Egipto, daw sa nagpulaw ang Ginoo sa pagbantay sa ila. Gani sa amo man nga gab-i kada tuig, magapulaw ang mga Israelinhon sa pagpadungog sa Ginoo. Dapat himuon nila ini hasta sa palaabuton nga mga henerasyon.

Ang mga Pagsulundan Parte sa Piesta sang Paglabay sang Anghel

⁴³ Nagsiling ang Ginoo kay Moises kag kay Aaron, “Amo ini ang mga pagsulundan parte sa Piesta sang Paglabay sang Anghel:

“Ang mga indi Israelinhon indi dapat magkaon sang kalan-on nga ginpreparar sa sini nga piesta. ⁴⁴ Makakaon ang tanan nga ulipon nga ginbakal kon natuli sila, ⁴⁵ pero indi makakaon ang mga sinuhulan nga trabahador kag ang mga dumuluong. ⁴⁶ Dapat kaunon ini sa sulod sang balay sa diin ginpreparar ini; indi gid pagdal-on ang karne sa guwa sang balay, kag indi gid pagbalion ang tul-an sini. ⁴⁷ Dapat saulugon ini sang bug-os nga katilingban sang Israel.

⁴⁸ “Kon ang indi Israelinhon nga nagaestar upod sa inyo gusto magsaulog sang Piesta sang Paglabay sang Anghel sa pagpadungog sa Ginoo, dapat tulion anay ang tanan nga lalaki sa iya panimalay. Dayon makaupod siya sa pagsaulog bilang isa ka tumandok nga Israelinhon. Pero indi gid puwede makaupod ang tawo nga wala matuli. ⁴⁹ Ini nga pagsulundan para sa tanan—sa mga tumandok nga Israelinhon kag sa mga indi Israelinhon nga nagaestar upod sa inyo.” ⁵⁰ Ginhimo sang tanan nga Israelinhon ang ginsugo sang Ginoo kay Moises kag kay Aaron. ⁵¹ Kag sadto gid nga adlaw ginpaguwa sang Ginoo ang bug-os nga puwersa sang Israel sa Egipto.

Ang Pagdedikar sa mga Kamagulangan nga Lalaki

13 Nagsiling ang Ginoo kay Moises, ² “Idedikar sa akon ang tanan nga kamagulangan nga lalaki sang mga Israelinhon kag ang tanan nga kamagulangan nga sapat. Akon sila.” ³ Dayon nagsiling si Moises sa mga tawo, “Dumduma ninyo ini nga adlaw, nga amo ang adlaw nga ginpaguwa kamo sa Egipto halin sa pagkaulipon. Kay ginpaguwa kamo sang Ginoo paagi sa iya gahom. Indi kamo magkaon sang tinapay nga may inugpahabok. ⁴ Dumduma ninyo ini nga adlaw sang bulan sang Abib^[b]—ang adlaw nga ginpaguwa kamo sa Egipto. ⁵ Dapat saulugon ninyo ini kon dal-on na kamo sang Ginoo sa duta sang mga Canaanhon, Hithanon, Amornon, Hivhanon, kag mga Jebusnon. Amo ini ang duta nga ginsumpa sang Ginoo sa inyo mga katigulangan nga ihatag sa inyo. Ini nga duta maayo kag mapatubason.^{[c] 6} Sa tion sang inyo pagsaulog, magkaon kamo sang tinapay nga wala sing inugpahabok sa sulod sang pito ka adlaw, kag sa ikapito nga adlaw maghiwat kamo sang piesta para sa Ginoo. ⁷ Indi gid kamo magkaon sang tinapay nga may inugpahabok sa sulod sinang pito ka adlaw, kag kinahanglan nga wala gid sing inugpahabok nga makita sa inyo mga balay ukon sa bisan diin sa inyo lugar. ⁸ Sa tion sang inyo pagsaulog, ipaintiendi ninyo sa inyo mga anak nga ginahimo ninyo ini sa pagdumdom sang ginhimo sang Ginoo sang pagguwa ninyo sa Egipto. ⁹ Ini nga piesta daw pareho sa isa ka marka sa inyo mga kamot ukon sa inyo mga agtang nga magapadumdom sa inyo nga dapat ninyo isugid ang mga sugo sang Ginoo, kay ginpaguwa niya kamo sa Egipto paagi sa iya gahom. ¹⁰ Gani sauluga ninyo ini nga piesta sa natalana nga tion kada tuig.

¹¹ “Kon dal-on na gani kamo sang Ginoo sa duta sang mga Canaanhon nga iya ginsumpa nga ihatag sa inyo mga katigulangan kag sa inyo, ¹² idedikar ninyo sa Ginoo ang kamagulangan nga mga lalaki, tawo man ukon sapat, kay sila iya sang Ginoo. ¹³ Puwede magawad sa Ginoo ang kamagulangan sang inyo mga asno paagi sa pagbaylo sini sang karnero. Pero kon indi ninyo ini paggawaron, kinahanglan nga patyon ang asno paagi sa pagbali sang iya liog. Dapat man ninyo magawad ang inyo kamagulangan nga mga anak nga lalaki. ¹⁴ Kon sa ulihi magpamangkot ang inyo mga anak kon ngaa ginahimo ninyo ini, silinga sila nga, ‘Paagi sa gahom sang Ginoo ginpaguwa niya kami sa Egipto nga sa diin kami gin-ulipon. ¹⁵ Sang wala pa kami pagtuguti sang hari nga maglakat, ginpamatay sang Ginoo ang tanan nga kamagulangan nga lalaki sa Egipto, tawo man ukon sapat. Amo ina kon ngaa ginahalad namon sa Ginoo ang tanan nga kamagulangan nga lalaki sang amon mga kasapatan kag ginatubos namon ang amon kamagulangan nga mga anak nga lalaki.’ ¹⁶ Ini nga seremonya daw pareho sa isa ka marka sa inyo mga kamot ukon sa inyo mga agtang nga magapadumdom sa inyo nga ginpaguwa kamo sang Ginoo sa Egipto paagi sa iya gahom.”

Ang Pagtabok sang mga Israelinhon sa Mapula nga Dagat

¹⁷ Sang ginpalakat sang hari ang mga Israelinhon, wala sila pagtuytuyi sang Dios sa dalan nga pakadto sa duta sang mga Filistinhon bisan amo ato ang laktod nga dalan. Kay nagsiling ang Dios, “Kon may inaway nga atubangon ang mga Israelinhon, basi magbaylo ang ila hunahuna kag magbalik sila sa Egipto.” ¹⁸ Gani ginpalibot sila sang Dios sa kamingawan pakadto sa Mapula nga Dagat. Armado ang mga Israelinhon para sa inaway paghalin nila sa Egipto. ¹⁹ Gindala ni Moises ang mga tul-an ni Jose, suno sa ginpasumpa anay ni Jose nga himuon sang mga Israelinhon. Nagsiling sadto si Jose, “Sigurado nga hilwayon kamo sang Dios. Kon matabo na nga maghalin na kamo sa sini nga lugar, dal-on ninyo ang akon mga tul-an.”

²⁰ Paghalin nila sa Sucot, nagkampo sila sa Etam, sa dulunan sang kamingawan. ²¹ Kon adlaw, ginatuytuyan sila sang Ginoo paagi sa panganod nga daw haligi, kag kon gab-i ginatuytuyan sila paagi sa kalayo nga daw haligi nga nagahatag sa ila sang kasanag, agod makapanglakaton sila, adlaw man ukon gab-i. ²² Wala gid nagahalin sa unahan sang mga tawo kon adlaw ang panganod nga daw haligi, kag kon gab-i, ang kalayo nga daw haligi.

Nagpangayo sang Milagro ang mga Pariseo kag mga Saduceo^(A)

16 May mga Pariseo kag mga Saduceo nga nagpalapit kay Jesus sa pagtilaw sa iya. Nagpangabay sila sa iya nga magpakita siya sang milagro halin sa Dios^[a] bilang pamatuod nga ginpadala siya sang Dios. ² Nagsiling si Jesus sa ila, “Kon nagasalop ang adlaw kag ang langit mapula, nagasiling kamo nga ‘Maayo ang tiyempo buwas.’ ³ Kag kon aga pa kag ang langit magal-om, nagasiling kamo nga ‘Maulan subong nga adlaw.’ Nahibaluan ninyo kon magaulan ukon indi paagi sa pagtan-aw sa langit, pero indi kamo kahibalo sang kahulugan sang mga nagakalatabo subong. ⁴ Kamo nga mga tawo sa sini nga henerasyon, tama kalaot kag indi matutom sa pagsunod sa Dios. Nagapangayo kamo sing milagro, pero wala sing milagro nga ipakita sa inyo luwas sa milagro nga pareho sang natabo kay Jonas.” Dayon naghalin siya.

Ang Paandam ni Jesus Parte sa mga Pariseo kag mga Saduceo^(B)

⁵ Nagtabok si Jesus kag ang iya mga sumulunod sa pihak sang dagat, pero ang iya mga sumulunod nalipat magbalon sang pagkaon. ⁶ Nagsiling si Jesus sa ila, “Mag-andam gid kamo sa inugpahabok^[b] sa tinapay sang mga Pariseo kag mga Saduceo.” ⁷ Pagkabati sadto sang iya mga sumulunod nagsiling sila, “Siguro ginhambal niya ato tungod kay wala kita nakadala sang tinapay.” ⁸ Pero nahibaluan ni Jesus kon ano ang ila ginahunahuna. Gani nagsiling siya sa ila, “Ngaa nagabinaisay kamo nga wala kamo nakadala sang tinapay? Kadiutay sang inyo pagtuo! ⁹ Wala pa bala ninyo maintiendihi nga indi kita dapat magpalibog parte sa tinapay? Wala bala ninyo madumdumi ang lima ka bilog nga tinapay nga akon ginpamihak-pihak agod makakaon ang 5,000 ka tawo? Nalipatan bala ninyo kon pila ka alat ang inyo napuno sa mga nabilin nga tinapay? ¹⁰ Wala bala ninyo madumdumi nga sa pito ka bilog nga tinapay ginpakaon ko ang 4,000 ka tawo, kag pila pa ka alat ang sobra? ¹¹ Ti ngaa wala kamo makaintiendi nga indi tinapay ang akon buot hambalon sang pagsiling ko nga, ‘Mag-andam kamo sa inugpahabok sa tinapay sang mga Pariseo kag mga Saduceo’?” ¹² Gani naintiendihan nila nga indi gali ang inugpahabok sa tinapay ang ila dapat likawan kundi ang pagpanudlo sang mga Pariseo kag mga Saduceo.

Sin-o si Jesus Suno kay Pedro^(C)

¹³ Karon, sang didto na sila ni Jesus sa lugar sang Cesarea Filipos nagpamangkot siya sa iya mga sumulunod, “Suno sa mga tawo, sin-o bala ako nga Anak sang Tawo?” ¹⁴ Nagsabat sila, “May nagasiling nga ikaw si Juan nga manugbautiso. Ang iban nagasiling nga ikaw si Elias. May iban pa gid nga nagasiling nga ikaw si Jeremias, kag kon indi, basta isa sa mga propeta.” ¹⁵ Nagsiling si Jesus sa ila, “Pero suno sa inyo, sin-o bala ako?” ¹⁶ Nagsabat si Pedro, “Ikaw ang Cristo,^[c] ang Anak sang Dios nga buhi!” ¹⁷ Nagsiling si Jesus sa iya, “Simon nga anak ni Jonas, bulahan ka, tungod kay ang nagsugid sa imo sini nga butang indi tawo kundi ang akon Amay sa langit. ¹⁸ Kag tungod sini ginatawag ko ikaw nga Pedro, nga kon sayuron ‘bato.’ Kag sa sini nga bato pagatukuron ko ang akon iglesya,^[d] kag bisan ang gahom sang kamatayon^[e] indi makadaog sa iya. ¹⁹ Sa imo ko ihatag ang awtoridad para pangunahan mo ang pagpaluntad sang paghari sang Dios.^[f] Ang bisan ano nga indi mo pagtugutan diri sa kalibutan amo man ang indi pagtugutan sang Dios, kag ang bisan ano nga tugutan mo amo man ang tugutan sang Dios.”^{[g] 20} Dayon ginpaandaman ni Jesus ang iya mga sumulunod nga indi gid sila magpanugid bisan kay sin-o nga siya amo ang Cristo.

Ginsugid ni Jesus nga Magaantos Siya kag Patyon^(D)

²¹ Halin sadto ginpaathag ni Jesus sa iya mga sumulunod kon ano ang matabo sa iya. Nagsiling siya, “Kinahanglan gid nga magkadto ako sa Jerusalem. Didto magaantos gid ako sa himuon sa akon sang mga manugdumala sang mga Judio, sang manugdumala nga mga pari, kag sang mga manunudlo sang Kasuguan.^[h] Ipapatay nila ako, pero sa ikatlo nga adlaw mabanhaw ako.” ²² Sang pagsiling niya sadto gindala siya ni Pedro sa ulo-unhan kag ginsaway, “Ginoo, ipalayo lang sa imo ang ginhambal mo nga ina. Indi pag-itugot sang Dios nga matabo ina sa imo.” ²³ Nagliso si Jesus kag nagsiling sa iya, “Palayo ka sa akon, Satanas! Ginabalabagan mo ako nga maghimo sang kabubut-on sang Dios tungod kay ang imo hunahuna indi iya sang Dios kundi iya sang tawo!”

²⁴ Dayon nagsiling si Jesus sa iya mga sumulunod, “Kon may tawo nga gusto magsunod sa akon, indi niya dapat pagpasulabihon ang iya kaugalingon. Kag dapat handa siya sa pag-atubang sa kamatayon^[i] sa iya nga pagsunod sa akon. ²⁵ Kay ang bisan sin-o nga luyag magluwas sang iya kabuhi madula niya ini. Pero ang bisan sin-o nga maghalad sang iya kabuhi tungod sa akon makaangkon sang kabuhi nga wala sing katapusan. ²⁶ Ano gid bala ang makuha sang tawo kon maangkon niya ang tanan nga butang diri sa kalibutan, pero mawala ang iya kabuhi? Wala gid! Kay wala gid sing butang nga sarang niya mahatag agod mapabalik niya ang iya kabuhi. ²⁷ Kay ako nga Anak sang Tawo magabalik diri sa kalibutan nga nagasilak sa gahom sang akon Amay, kag kaupod ko ang iya mga anghel. Dayon balusan ko ang tagsa-tagsa suno sa iya mga binuhatan. ²⁸ Sa pagkamatuod, may mga tawo diri nga indi pa mapatay hasta makita nila ako nga Anak sang Tawo nga nagabalik diri bilang Hari.”