Old/New Testament

7 Nagsiling ang Ginoo kay Moises, “Pamati! Himuon ko ikaw nga daw isa ka dios para sa hari sang Egipto.^[a] Magapakighambal ka sa iya paagi kay Aaron nga imo utod. ² Sugiri si Aaron sang tanan nga ginasiling ko sa imo, kag ipasiling ini sa iya sa hari. Silingon niya ang hari nga paguwaon niya ang mga Israelinhon sa iya nasyon. ³ Pero patig-ahon ko ang tagipusuon sang hari, kag bisan pa maghimo ako sang madamo nga mga milagro kag makatilingala nga mga butang sa Egipto, ⁴ indi siya magpamati sa inyo. Dayon silutan ko ang Egipto sing puwerte gid, kag paguwaon ko ang bug-os nga puwersa sang Israel nga akon katawhan. ⁵ Kon masilutan ko na ang mga Egiptohanon, kag mapaguwa ko na ang mga Israelinhon sa ila nasyon, mahibaluan nila nga ako amo ang Ginoo.”

⁶ Gintuman ni Moises kag ni Aaron ang ginsugo sang Ginoo sa ila. ⁷ Nagaedad si Moises sing 80 ka tuig kag si Aaron 83 sang nagpakighambal sila sa hari sang Egipto.

⁸ Nagsiling ang Ginoo kay Moises kag kay Aaron, ⁹ “Kon magsiling ang hari sang Egipto nga maghimo kamo sang milagro, ikaw Moises magsiling kay Aaron, ‘Ihaboy ang imo baston sa atubangan sang hari, kag mahimo ini nga man-og.’ ”

¹⁰ Gani nagkadto si Moises kag si Aaron sa hari kag ginhimo nila ang ginsiling sang Ginoo. Ginhaboy ni Aaron ang iya baston sa atubangan sang hari kag sang iya mga opisyal, kag nahimo ini nga man-og. ¹¹ Ginpatawag dayon sang hari ang iya mga maalamon nga tawo kag mga madyikero, kag paagi sa ila nga mga madyik, nahimo man nila ang pareho sadto nga milagro. ¹² Ang kada isa sa ila naghaboy sang ila baston kag nahimo man ini nga mga man-og. Pero ginlamon sang man-og ni Aaron ang ila mga man-og. ¹³ Pero matig-a gihapon ang tagipusuon sang hari, kag wala siya nagpamati kay Moises kag kay Aaron, subong sang ginsiling sang Ginoo.

Ang Suba sang Nilo Nangin Dugo

¹⁴ Nagsiling ang Ginoo kay Moises, “Matig-a gid ang tagipusuon sang hari; indi niya pagpalakton ang katawhan sang Israel. ¹⁵ Gani kadtuan mo ang hari buwas sa aga sa iya pagkadto sa Suba sang Nilo. Didto ka magpakigkita sa iya sa higad sang suba kag dal-on mo gid ang imo baston nga nahimo nga man-og. ¹⁶ Silingon mo siya, ‘Ang Ginoo, ang Dios sang mga Hebreo, nagsugo sa akon sa pagsiling sini sa imo: Palakta ang akon katawhan agod makasimba sila sa akon sa kamingawan. Pero hasta subong wala ka gid nagtuman. ¹⁷ Ako, ang Ginoo, nagasiling nga paagi sa akon pagahimuon mahibaluan mo nga ako amo ang Ginoo. Paagi sa sini nga baston, hampakon ko ang tubig sang Nilo kag mahimo ang tubig nga dugo. ¹⁸ Magakalamatay ang mga isda, kag magabaho ang suba, kag indi na makainom ang mga Egiptohanon sang tubig sini.’ ”

¹⁹ Nagsiling pa gid ang Ginoo kay Moises, “Silinga si Aaron nga itudlo niya ang iya baston sa tanan nga tubig sang Egipto: sa mga suba, sapa, kanal, punong kag sa tanan nga ginatipunan sang tubig, kag mahimo ini tanan nga dugo. Amo ini ang matabo sa bisan diin sa Egipto. Pati ang tubig sa mga suludlan^[b] nga kahoy ukon bato mangin dugo.”

²⁰ Gintuman ni Moises kag ni Aaron ang ginsugo sang Ginoo. Samtang nagatulok ang hari kag ang iya mga opisyal, ginbayaw ni Aaron ang iya baston kag ginhampak sa Suba sang Nilo, kag ang tanan nga tubig nahimo nga dugo. ²¹ Nagkalamatay ang mga isda kag nagbaho gid ang suba, gani indi na makainom ang mga Egiptohanon. Bisan diin sa Egipto may mga dugo. ²² Pero ginhimo man ini nga milagro sang mga madyikero nga Egiptohanon paagi sa ila madyik. Gani matig-a gihapon ang tagipusuon sang hari, kag wala siya nagpamati kay Moises kag kay Aaron, subong sang ginsiling sang Ginoo. ²³ Nagbalik ang hari sa iya palasyo, kag wala lang niya ato ginsapak. ²⁴ Nagkutkot ang mga Egiptohanon sa palibot sang Suba sang Nilo agod makakuha sang ilimnon nga tubig, kay indi na nila mainom ang tubig sa suba.

Ang mga Paka

²⁵ Pagkaligad sang pito ka adlaw halin sang paghampak sang Ginoo sang Suba sang Nilo paagi kay Aaron, 8 ¹ Nagsiling ang Ginoo kay Moises, “Kadtui ang hari sang Egipto^[c] kag silinga siya, ‘Amo ini ang ginasiling sang Ginoo: Palakta ang akon katawhan agod makasimba sila sa akon. ² Kon indi mo gani sila pagpalakton, padagsaon ko ang mga paka sa bug-os mo nga nasyon. ³ Mapuno sang mga paka ang Suba sang Nilo kag magasulod sila sa imo palasyo, sa imo kuwarto kag bisan sa imo hiligdaan. Magasulod man sila sa mga balay sang imo mga opisyal kag sang imo katawhan, kag pati sa mga dapog kag sa ginamasahan sang harina. ⁴ Luksuhan ka sang mga paka pati ang imo katawhan kag ang tanan mo nga opisyal.’ ”

⁵ Nagsiling pa gid ang Ginoo kay Moises, “Silinga si Aaron nga iuntay niya ang iya kamot nga may baston sa mga suba, sapa, kanal, kag sa mga punong, kag magaguluwa ang mga paka sa bug-os nga Egipto.”

⁶ Gani gin-untay ni Aaron ang iya kamot sa mga tubig sang Egipto, kag nagguluwa ang mga paka kag naglapta sa bug-os nga Egipto. ⁷ Pero ginhimo man ini nga milagro sang mga madyikero paagi sa ila mga madyik. Napaguwa man nila ang mga paka sa tubig sang Egipto.

⁸ Ginpatawag sang hari si Moises kag si Aaron kag ginsilingan, “Magpangamuyo kamo sa Ginoo nga kuhaon niya ang mga paka sa akon kag sa akon katawhan, kag palakton ko ang inyo mga kasimanwa sa paghalad sa Ginoo.” ⁹ Nagsiling si Moises sa hari, “Hambala lang ako kon san-o ako magpangamuyo para sa imo, sa imo mga opisyal, kag sa imo katawhan, agod madula inang mga paka sa inyo kag sa inyo mga balay. Kag ang mabilin lang nga mga paka amo ang sa Suba sang Nilo.” ¹⁰ Nagsabat ang hari, “Pangamuyui ako buwas.” Nagsiling si Moises, “Matuman ina suno sa ginsiling mo agod mahibaluan mo nga wala na sing iban nga pareho sa Ginoo nga amon Dios. ¹¹ Madula ang tanan nga paka sa inyo; ang mabilin lang amo ang sa Suba sang Nilo.”

¹² Paghalin ni Moises kag ni Aaron sa hari, nagpangamuyo si Moises sa Ginoo nga kuhaon niya ang mga paka nga iya ginpadala sa Egipto. ¹³ Kag gintuman sang Ginoo ang ginpangabay ni Moises. Nagkalamatay ang mga paka sa mga balay, sa mga ugsaran, kag sa mga kaumahan. ¹⁴ Gintipon ini sang mga Egiptohanon kag mataas gid ang ila mga tinumpok, kag nagbaho ang bug-os nga duta sang Egipto. ¹⁵ Pero pagkakita sang hari nga wala na ang mga paka, ginpatig-a niya liwat ang iya tagipusuon, kag wala siya nagpamati kay Moises kag kay Aaron, subong sang ginsiling sang Ginoo.

Ang mga Lamok

¹⁶ Nagsiling ang Ginoo kay Moises, “Silinga si Aaron nga ihampak niya ang baston sa duta, kag mahimo nga mga lamok^[d] ang mga yab-ok sa bug-os nga duta sang Egipto.” ¹⁷ Gintuman nila ini, kag sang ginhampak ni Aaron sang iya baston ang duta, nahimo nga mga lamok ang mga yab-ok sa bug-os nga duta sang Egipto. Kag nagsalakay ang mga lamok sa mga tawo kag sa mga sapat. ¹⁸ Gintinguhaan man ini sang mga madyikero nga sundon paagi sa ila mga madyik, pero wala nila masunod. Padayon nga nagasalakay ang mga lamok sa mga tawo kag sa mga sapat.

¹⁹ Nagsiling ang mga madyikero sa hari, “Dios ang naghimo sini!” Pero matig-a gihapon ang tagipusuon sang hari, kag wala gid siya nagpamati kay Moises kag kay Aaron, subong sang ginsiling sang Ginoo.

Ang mga Sapat-sapat

²⁰ Nagsiling ang Ginoo kay Moises, “Aga ka pa magbangon buwas kag kadtui ang hari samtang nagapakadto siya sa suba. Silinga siya nga amo ini ang akon ginasiling: ‘Palakta ang akon katawhan agod makasimba sila sa akon. ²¹ Kon indi mo gani sila pagpalakton, padal-an ko ikaw sang madamo gid nga mga sapat-sapat nga magahalit sa imo kag sa imo mga opisyal kag katawhan. Mapuno sang mga sapat-sapat ang inyo mga balay, kag ang duta matabunan sini. ²² Pero indi mangin pareho sina sa duta sang Goshen nga sa diin nagaestar ang akon katawhan; indi makita didto ang madamo nga mga sapat-sapat, agod mahibaluan ninyo nga ako, ang Ginoo, ara sa sina nga lugar. ²³ Lainon ko ang akon pagtratar sa akon katawhan sa imo katawhan. Ini nga milagro himuon ko buwas.’ ” ²⁴ Ginhimo matuod ini sang Ginoo. Nagsulod ang madamo nga mga sapat-sapat sa palasyo sang hari kag sa mga balay sang iya mga opisyal, kag ang bug-os nga duta sang Egipto nahalitan sini.

²⁵ Gani ginpatawag dayon sang hari si Moises kag si Aaron, kag ginsilingan, “Sige, maghalad kamo sa inyo Dios, pero diri lang sa Egipto.” ²⁶ Nagsabat si Moises, “Indi puwede nga diri kami maghalad sa Egipto, kay ang amon mga halad sa Ginoo nga amon Dios makangilil-ad para sa mga Egiptohanon. Kag kon maghalad kami sang mga halad nga makangilil-ad para sa ila, sigurado nga batuhon nila kami. ²⁷ Kinahanglan malakat kami sing tatlo ka adlaw pakadto sa kamingawan sa paghalad didto sang mga halad sa Ginoo nga amon Dios, suno sa ginsugo niya sa amon.” ²⁸ Nagsiling ang hari, “Tugutan ko kamo nga maghalad sang mga halad sa Ginoo nga inyo Dios sa kamingawan, pero indi lang kamo magpalayo. Karon, pangamuyui na ninyo ako.” ²⁹ Nagsabat si Moises, “Sige, paghalin ko diri, mangamuyo ako sa Ginoo, kag sa buwas madula na sa inyo tanan ang mga sapat-sapat. Pero siguraduhon mo nga indi mo kami pagtuntuhon liwat nga indi kami pagpalakton sa paghalad sang mga halad sa Ginoo.”

³⁰ Naghalin dayon si Moises, kag nagpangamuyo sa Ginoo, ³¹ kag gintuman sang Ginoo ang ginpangabay ni Moises. Naghalin ang mga sapat-sapat sa tanan nga Egiptohanon. Wala gid sing may nabilin nga mga sapat-sapat. ³² Pero ginpatig-a gihapon sang hari ang iya tagipusuon kag wala niya pagpalakta ang mga Israelinhon.

Mga Tradisyon sang mga Katigulangan^(A)

15 Pagkatapos sadto may mga Pariseo kag mga manunudlo sang Kasuguan halin sa Jerusalem nga nagpalapit kay Jesus kag nagpamangkot, ² “Ngaa bala ang imo mga sumulunod wala nagasunod sa tradisyon sang aton mga katigulangan? Wala nila ginahimo ang ritual sang pagpanghinaw sang kamot antes magkaon.” ³ Ginsabat sila ni Jesus, “Kamo man, ngaa ginalapas ninyo ang sugo sang Dios tungod sa inyo tradisyon nga ina? ⁴ Halimbawa, nagsiling ang Dios, ‘Tahura ang imo amay kag iloy,’^[a] kag ‘Ang bisan sin-o nga magpakamalaot sa iya amay ukon iloy dapat patyon.’^{[b] 5} Pero kamo iya nagatudlo nga kon ang tawo maghambal sa iya ginikanan nga ang bulig nga ihatag kuntani niya sa ila natigana na nga ihatag sa Dios, ⁶ indi na kinahanglan nga magbulig siya sa ila. Ginapakawalay pulos ninyo ang pulong sang Dios tungod sa inyo tradisyon. ⁷ Mga hipokrito! Matuod gid ang ginsiling sang Dios parte sa inyo paagi kay Propeta Isaias,

Ang Nagapahigko sa Tawo^(B)

¹⁰ Gintawag ni Jesus ang mga tawo kag ginsilingan niya sila, “Pamati kamo kag intiendiha ninyo ang akon ihambal. ¹¹ Ang mga butang nga nagasulod sa baba sang tawo wala nagapahigko^[d] sa iya, kundi ang mga nagaguwa sa iya baba.”

¹² Dayon nagpalapit sa iya ang iya mga sumulunod kag nagsiling, “Nahibaluan mo bala nga nagsakit ang buot sang mga Pariseo sa mga ginhambal mo nga ato?” ¹³ Nagsabat si Jesus, “Ang kada tanom nga wala gintanom sang akon Amay sa langit pagagabuton. ¹⁴ Pabay-i lang ninyo sila. Mga bulag sila nga manugtuytoy. Kag kon ang bulag magatuytoy sa bulag, sila nga duha mahulog sa buho.” ¹⁵ Dayon nagsiling si Pedro kay Jesus, “Sugiri kami sang kahulugan sadto nga paanggid.” ¹⁶ Nagsiling si Jesus sa ila, “Wala pa bala kamo makaintiendi? ¹⁷ Wala bala kamo kahibalo nga ang bisan ano nga nagasulod sa baba nagaderetso sa tiyan kag sa ulihi nagaguwa sa lawas? ¹⁸ Pero ang nagaguwa sa baba nagahalin sa tagipusuon, kag amo ang nagapahigko sa tawo. ¹⁹ Kay sa tagipusuon sang tawo nagahalin ang malain nga mga panghunahuna nga amo ang nagatulod sa iya sa pagpatay, pagpanginbabayi ukon pagpanginlalaki, pagpakigrelasyon nga imoral, pagpangawat, pagtestigo sang butig, kag paghambal sang malain kontra sa iya isigkatawo. ²⁰ Amo ini ang nagapahigko sa tawo. Pero ang magkaon nga wala nahimo ang ritual sang pagpanghinaw sang kamot indi makapahigko sa tawo.”