Old/New Testament

Ang Tatlo ka Bisita ni Abraham

18 Nagpakita ang Ginoo kay Abraham sang didto pa siya nagaestar malapit sa dalagko nga mga kahoy^[a] ni Mamre. Mainit sadto nga adlaw, kag si Abraham didto nagapungko sa puwertahan sang iya tolda. ² Samtang nagapanan-aw tan-aw siya, may nakita siya nga tatlo ka lalaki nga nagatindog sa unhan. Nagtindog siya dayon kag nagdali-dali sugata sa ila. Nagluhod siya sa ila bilang pagtahod ³ kag nagsiling, “Ginoo,^[b] kon mahimo, hapit ka anay diri sa amon. ⁴ Magpakuha ako sang tubig agod makapanghinaw kamo sang inyo mga tiil kag dayon magpahuway kamo sa idalom sang sini nga kahoy. ⁵ Makuha man ako sang pagkaon para sa inyo agod may kusog kamo sa inyo paglakat. Ginakalipay ko ang pagserbisyo sa inyo samtang ari kamo diri sa amon.” Kag nagsabat sila, “Sige, himua ang ginsiling mo.”

⁶ Gani nagdali-dali si Abraham sulod sa tolda kag nagsiling kay Sara, “Abi, kuha ka sing mga tunga sa sako nga harina nga pinakamaayo nga klase kag magluto ka sang tinapay. Kag dalion mo ang pagluto.” ⁷ Nagdalagan dayon si Abraham pakadto sa iya mga baka kag nagpili sang matambok nga tinday, kag dali-dali niya ini nga ginpaihaw kag ginpaluto sa iya bataon nga suluguon. ⁸ Dayon gindala niya ini sa iya mga bisita, kag nagdala man siya sang keso kag gatas. Kag samtang nagakaon sila sa idalom sang kahoy, didto man si Abraham nga nagaserbi sa ila.

⁹ Karon, nagpamangkot ang mga bisita kay Abraham, “Diin bala si Sara nga imo asawa?” Nagsabat siya, “Didto sa sulod sang tolda.” ¹⁰ Ang isa sa mga bisita nagsiling, “Sigurado gid nga mabalik ako diri sa sunod nga tuig sa amo man sini nga tion, kag ang imo asawa nga si Sara may anak na nga lalaki.”

Nagapamati gali si Sara didto sa puwertahan sang tolda sa likod lang ni Abraham. ¹¹ (Tigulang na gid sila nga duha ni Abraham kag nag-untat na gani ang pamulanon ni Sara.) ¹² Nagkadlaw si Sara sa iya lang kaugalingon kag naghunahuna, “Sa katigulangon ko nga ini ganahan pa ayhan ako sa paghulid sa akon bana nga tigulang man agod makabata kami?”

¹³ Nagpamangkot dayon ang Ginoo kay Abraham, “Ngaa bala nagkadlaw si Sara kag nagsiling, ‘Makabata pa bala ako nga tigulang na ako?’ ¹⁴ May butang bala nga indi mahimo sang Ginoo? Suno sa ginsiling ko, mabalik ako diri sa sunod nga tuig sa amo man sini nga tion, kag si Sara may anak na nga lalaki.”

¹⁵ Hinadlukan si Sara, gani nagbutig siya. Siling niya, “Wala ako nagkadlaw!” Pero nagsiling ang Ginoo, “Nagkadlaw ka gid.”

Nagpakitluoy si Abraham para sa Banwa sang Sodom

¹⁶ Pagkatapos naglakat ang tatlo ka lalaki. Gindul-ong sila ni Abraham hasta sa lugar nga makita nila sa ubos ang banwa sang Sodom. ¹⁷ Nagsiling ang Ginoo, “Indi ko pagtaguon kay Abraham ang akon pagahimuon. ¹⁸ Sigurado nga mangin dako kag gamhanan nga nasyon ang iya mga kaliwat sa palaabuton. Kag paagi sa iya pakamaayuhon ko ang tanan nga nasyon sa kalibutan. ¹⁹ Ginpili ko siya para ipatuman niya sa iya mga kabataan kag mga kaliwat ang akon mga pamaagi, agod maghimo sila sang husto kag matarong. Sa sina nga paagi, matuman ang akon ginpromisa sa iya.”

²⁰ Dayon nagsiling ang Ginoo kay Abraham, “Madamo na ang nagareklamo kontra sa Sodom kag Gomora, kay puwerte na gid ang kalautan sa sini nga mga lugar. ²¹ Gani makadto ako didto agod mahibaluan ko kon matuod ukon indi ini nga mga reklamo.”

²² Naglakat dayon ang duha ka lalaki pa-Sodom, pero nagpabilin ang Ginoo kag si Abraham. ²³ Nagpalapit si Abraham sa Ginoo kag nagpamangkot, “Laglagon mo bala ang mga matarong upod sa mga makasasala? ²⁴ Kon may ara abi nga 50 ka matarong sa sina nga banwa, laglagon mo bala gihapon ang bug-os nga banwa? Indi mo bala pagkaluoyan ang banwa tungod na lang sa 50 ka tawo nga matarong? ²⁵ Imposible nga laglagon mo ang mga matarong upod sa mga makasasala. Indi mahimo nga palareho lang ang pagtratar mo sa ila. Ikaw nga nagahukom sa bug-os nga kalibutan, indi bala nga dapat himuon mo kon ano ang husto?” ²⁶ Nagsabat ang Ginoo, “Kon may makita ako nga 50 ka matarong sa Sodom, indi ko paglaglagon ang bug-os nga banwa tungod lang sa ila.”

²⁷ Nagsiling liwat si Abraham, “O Ginoo, patawara ako nga nangisog ako sa pagpakighambal sa imo. Tawo lang ako, kag wala ako sing kinamatarong sa paghambal sini sa imo. ²⁸ Pero kon may ara lang abi nga 45 ka matarong, ano, laglagon mo bala gihapon ang bug-os nga banwa tungod kay kulang ini sang lima?” Nagsabat ang Ginoo, “Kon may makita ako nga 45 ka matarong, indi ko paglaglagon ang banwa.”

²⁹ Nagsiling liwat si Abraham, “Ti, kon 40 lang abi ang matarong?” Nagsabat ang Ginoo, “Indi ko paglaglagon ang banwa kon may 40 nga matarong.”

³⁰ Nagsiling liwat si Abraham, “Indi ka lang kuntani maakig sa akon, Ginoo, kay mamangkot pa ako. Ti, abi kon may 30 lang ka tawo nga matarong?” Nagsabat ang Ginoo, “Indi ko gihapon paglaglagon ang banwa kon may makita ako nga 30 ka tawo nga matarong.”

³¹ Nagsiling pa gid liwat si Abraham, “Ginoo, patawara ako sa akon kaisog sa padayon nga pagpakighambal sa imo. Abi kon may 20 lang ka tawo nga matarong?” Nagsabat ang Ginoo, “Indi ko gihapon paglaglagon ang banwa kon may 20 nga matarong.”

³² Nagsiling pa gid liwat si Abraham, “Ginoo, indi ka kuntani maakig; katapusan ko na lang gid ini nga pamangkot. Halimbawa 10 lang abi ang imo makita nga matarong?” Nagsabat ang Ginoo, “Indi ko gihapon paglaglagon ang banwa kon may 10 nga matarong.”

³³ Pagkatapos nila sugilanon, naghalin ang Ginoo, kag si Abraham iya nagpauli sa ila.

Ang Pagkamakasasala sang mga Tawo sa Sodom

19 Nag-abot atong duha ka anghel sa Sodom sang sirom na. Nagapungko sadto si Lot sa puwertahan sang banwa. Pagkakita ni Lot sa ila, nagtindog siya sa pagsugata sa ila. Dayon nagluhod siya sa ila atubangan bilang pagtahod kag nagsiling, ² “Kon mahimo hapit anay kamo sa akon balay. Makapanghinaw kamo didto sang inyo mga tiil kag makatulog karon nga gab-i. Kag buwas sa kaagahon makapadayon kamo sa inyo pagpanglakaton.” Pero nagsabat sila, “Indi lang, didto lang kami matulog sa plasa karon nga gab-i.” ³ Pero ginpilit gid sila ni Lot, gani nag-upod na lang sila sa iya balay. Nagpreparar si Lot sang mga pagkaon kag ilimnon. Nagpaluto man siya sang tinapay nga wala sing inugpahabok. Kag sang handa na, nagpanihapon sila.

⁴ Sang manugtulog na sila, nag-abot ang tanan nga bataon kag tigulang nga mga lalaki halin sa tanan nga bahin sang siyudad sang Sodom, kag ginlibutan nila ang balay ni Lot. ⁵ Gintawag nila si Lot kag ginpamangkot, “Diin na bala ang imo bisita nga mga lalaki nga nag-abot sini lang nga gab-i? Paguwaa sila diri kay luyag namon nga magpakighilawas sa ila.”

⁶ Nagguwa si Lot sa balay agod atubangon sila. Sang pagguwa niya ginsira niya dayon ang puwertahan. ⁷ Nagsiling siya sa ila, “Mga abyan, nagapangabay ako nga indi ninyo paghimua inang ginahunahuna ninyo nga malain. ⁸ Kon gusto ninyo, may duha ako ka anak nga dalaga pa. Ihatag ko sila sa inyo kag pagusto kamo kon ano ang inyo himuon sa ila. Pero indi lang ninyo pag-anha ining duha ka tawo, kay mga bisita ko sila kag dapat ko sila nga protektaran.” ⁹ Pero nagsiling ang mga tawo, “Estranghero ka lang diri pero daw si sin-o ka gid nga magpasilabot sa amon. Halin dira! Basi kon sobra pa ang amon himuon sa imo sang sa ila.” Dayon gintikwang nila si Lot. Mapalapit na kuntani sila sa puwertahan agod gub-on ini, ¹⁰ pero gin-abrihan ini sang duha ka anghel nga didto sa sulod kag ginbutong nila si Lot pasulod kag ginsiradhan ang puwertahan. ¹¹ Dayon ginbulag nila ang mga tawo sa guwa agod indi na sila makatultol sang puwertahan.

Ginpapalagyo si Lot sa Sodom

¹² Nagsiling ang duha ka anghel kay Lot, “Kon may mga anak ka pa, ukon mga umagad nga lalaki, ukon mga paryente sa sini nga banwa, dal-a sila tanan kag magpalagyo kamo, ¹³ tungod kay laglagon namon ini nga banwa. Nabatian sang Ginoo ang mga reklamo kontra sa sining malaot nga mga tawo. Gani ginpadala niya kami sa paglaglag sang sini nga banwa.”

¹⁴ Dayon ginkadtuan ni Lot ang mga mangin umagad^[c] niya nga mga lalaki kag ginsilingan, “Magdali-dali kamo halin diri kay pagalaglagon sang Ginoo ang ini nga banwa.” Pero wala sila nagpati kay abi nila nagalango-lango lang si Lot.

¹⁵ Sang nagapamanagbanag na, ginpadali-dali si Lot sang mga anghel nga maghalin sa banwa. Siling nila, “Dasiga! Dal-a ang imo asawa kag duha ka anak nga babayi nga ari diri kag maghalin kamo dayon, kay basi madalahig kamo kon laglagon na ini nga banwa.” ¹⁶ Indi pa kuntani maghalin si Lot. Pero tungod kay naluoy ang Ginoo sa ila, gin-uyatan sila sang mga anghel sa kamot kag gindala paguwa sa banwa.

¹⁷ Sang didto na sila sa guwa, nagsiling ang Ginoo,^[d] “Dalagan kamo! Indi gid kamo magbulobalikid ukon magpundo sa bisan diin sa sini nga kapatagan. Dalagan kamo sa bukid agod indi kamo mapatay.” ¹⁸ Pero nagsabat si Lot, “Ginoo^[e] ko, indi na ako pagpadalagana sa bukid. ¹⁹ Ginkaluoyan mo ako kag ginpakita mo ang imo kaayo sa akon sa pagluwas sang akon kabuhi. Pero layo katama ang bukid; basi maabtan ako sang kalalat-an kag mapatay ako antes makaabot didto. ²⁰ Tan-awa bala inang gamay nga banwa sa unhan. Siguro maabot ko ina kay malapit man lang. Puwede bala ako makapalagyo sa sina nga gamay nga banwa agod maluwas ako?” ²¹ Nagsabat ang Ginoo,^[f] “Huo, sugot ako sa imo pangabay; indi ko paglaglagon ina nga banwa. ²² Sige, dalagan na kamo didto, kay indi ko mahimo ang akon himuon hasta indi pa kamo makaabot didto.”

Ato nga banwa gintawag nga Zoar^[g] tungod kay gamay ato nga banwa.

Ang Paglaglag sang Sodom kag Gomora

²³ Nagabutlak gid ang adlaw sang pag-abot nila ni Lot sa Zoar. ²⁴ Dayon ginpaulanan sang Ginoo sang nagadabdab nga asupre ang Sodom kag Gomora. ²⁵ Ginlaglag sang Ginoo ang duha ka banwa kag ang bug-os nga kapatagan. Nagkalamatay ang tanan nga nagaestar didto pati ang tanan nga tanom. ²⁶ Nagbalikid ang asawa ni Lot, gani nahimo siya nga haligi nga asin.

²⁷ Aga pa gid sang madason nga adlaw, nagdali-dali kadto si Abraham sa lugar nga sa diin nagpakighambal siya sa Ginoo. ²⁸ Gintan-aw niya ang Sodom kag Gomora kag ang bug-os nga kapatagan. Nakita niya ang aso nga nagatub-ok halin sa duta nga daw pareho sa aso nga nagahalin sa isa ka dako nga hurnohan.

²⁹ Gani gindumdom sang Dios si Abraham, kay sang paglaglag sang Dios sang mga banwa sa kapatagan nga sa diin nag-estar si Lot, ginpapalagyo niya anay si Lot agod indi siya maano.

Ang Ginhalinan sang mga Moabnon kag Ammonhon

³⁰ Tungod kay nahadlok si Lot mag-estar sa Zoar, nagsaylo siya kag ang iya duha ka anak nga dalaga sa bukid kag didto nag-estar sa kuweba. ³¹ Sang isa ka adlaw, nagsiling ang magulang nga anak sa iya manghod, “Tigulang na ang aton amay kag wala gid diri sing lalaki nga aton mapamana agod makapamata kita pareho sa ginahimo sa bisan diin. ³² Maayo pa nga paimnon naton si tatay sang bino hasta nga mahubog siya, dayon maghulid kita sa iya agod nga makabata kita paagi sa iya.” ³³ Gani sadto nga gab-i, ginhubog nila ang ila amay. Dayon nagpakighilawas ang magulang nga anak sa iya amay. Pero tungod sa sobra nga kahubog ni Lot wala gid siya kahibalo kon ano ang nagkalatabo.

³⁴ Pagkasunod nga adlaw, nagsiling ang magulang sa iya manghod, “Naghulid na ako kagab-i sa aton amay. Kag karon sa gab-i paimnon ta naman siya sang bino hasta nga mahubog siya, kag ikaw naman ang maghulid sa iya agod kita nga duha makabata paagi sa iya.” ³⁵ Gani sadto gid nga gab-i, ginhubog naman nila ang ila amay kag ang manghod naman ang nagpakighilawas sa iya. Sa sobra niya nga kahubog wala siya gihapon kahibalo kon ano ang nagkalatabo.

³⁶ Sa sadto nga paagi, nagbusong ang duha ka anak ni Lot paagi mismo sa iya. ³⁷ Sang ulihi, nagbata ang magulang sing lalaki kag gin-ngalanan niya nga Moab.^[h] Siya ang ginhalinan sang katawhan subong nga mga Moabnon. ³⁸ Nagbata man ang manghod sing lalaki kag gin-ngalanan niya nga Ben Ami.^[i] Siya ang ginhalinan sang katawhan subong nga mga Ammonhon.

Ang Paghatag sa Iban

6 “Mag-andam kamo kay basi kon ang inyo pagkadiosnon pakita-kita lang sa mga tawo. Kay kon pakita-kita lang, wala gid kamo sing may mabaton nga balos halin sa inyo Amay sa langit.

² “Gani kon nagalimos kamo, indi ninyo pag-ipanugid pareho sang ginahimo sang mga hipokrito sa mga simbahan kag sa mga dalan. Ginahimo nila ina agod dayawon sila sang mga tawo. Sa pagkamatuod, nabaton na nila ang ila balos,^[a] gani wala na sila sing may mabaton halin sa Dios. ³ Kon nagalimos kamo, indi ninyo pagpahibalua bisan pa ang inyo suod nga abyan ⁴ agod sekreto ang inyo paghatag. Kag ang inyo Amay nga nakakita sang inyo ginahimo sa sekreto amo ang magabalos sa inyo.”

Ang Pagpanudlo Parte sa Pangamuyo^(A)

⁵ “Kon magpangamuyo kamo, indi kamo magsunod sa ginahimo sang mga hipokrito. Luyag nila magpangamuyo nga nagatindog sa mga simbahan kag sa mga kanto sang mga dalan agod makita sang mga tawo. Sa pagkamatuod, nabaton na nila ang ila balos,^[b] gani wala na sila sing may mabaton halin sa Dios. ⁶ Pero kon kamo magpangamuyo, magsulod kamo sa inyo kuwarto kag magpanirado. Didto kamo magpangamuyo sa inyo Amay nga indi makita.^[c] Kag ang inyo Amay nga nakakita sang inyo ginahimo sa sekreto amo ang magabalos sa inyo.

⁷ “Kon nagapangamuyo kamo, indi kamo maggamit sang madamo nga mga pulong nga wala sing pulos. Amo ina ang ginahimo sang mga tawo nga wala nakakilala sa Dios. Kay nagahunahuna sila nga sabton sila sang Dios kon malawig ang ila mga pangamuyo. ⁸ Indi ninyo pagsunda ang ila ginahimo. Kay nakahibalo na ang aton Amay sang aton mga kinahanglan sa wala pa kita makapangayo. ⁹ Gani magpangamuyo kamo sing pareho sini:

¹⁴ “Kon ginapatawad ninyo ang mga tawo nga nakasala sa inyo, patawaron man kamo sang inyo Amay nga sa langit. ¹⁵ Pero kon indi kamo magpatawad sa ila, ang inyo Amay indi man magpatawad sa inyo.”

Ang Pagpanudlo Parte sa Pagpuasa

¹⁶ “Kon magpuasa kamo, indi kamo magsunod sa mga hipokrito.^[g] Nagalagaw sila nga wala nagapanghilam-os kag wala nagapanghusay agod mahibaluan sang iban nga nagapuasa sila. Sa pagkamatuod, nabaton na nila ang ila balos, gani wala na sila sing may mabaton halin sa Dios. ¹⁷ Pero kon kamo magpuasa, magpanghilam-os kamo kag magpanghusay, ¹⁸ agod wala sing may makahibalo nga nagapuasa kamo luwas lang sa inyo Amay nga indi makita. Kag ang inyo Amay nga nakakita sang inyo mga ginahimo sa sekreto amo ang magabalos sa inyo.”