Old/New Testament

Ang mga Kaliwat ni Esau^(A)

36 Amo ini ang estorya parte sa pamilya ni Esau (nga ginatawag man nga Edom).

² Nagpangasawa si Esau sang mga babayi nga taga-Canaan. Sila amo si Ada nga anak ni Elon nga Hithanon kag si Oholibama nga anak ni Ana kag apo ni Zibeon nga Hivhanon. ³ Ginpangasawa man niya si Basemat nga utod ni Nebayot nga anak ni Ishmael. ⁴ Ang anak ni Esau kay Ada amo si Elifaz. Ang iya anak kay Basemat amo si Reuel. ⁵ Kag ang iya mga anak kay Oholibama amo sila ni Jeush, Jalam, kag Kora. Sila ang mga anak ni Esau nga natawo sa Canaan.

⁶ Gindala ni Esau ang iya mga asawa, mga anak, kag ang tanan nga sakop sang iya pamilya, pati ang iya mga pagkabutang kag kasapatan nga natipon niya sa Canaan, kag nagsaylo siya sa isa ka lugar palayo kay Jacob nga iya utod. ⁷ Kay indi na sila puwede mag-upod sa isa ka lugar tungod sa kadamuon sang ila pagkabutang; kag ang lugar nga ila ginaestaran indi na makasustiner sa ila tungod sa kadamuon sang ila kasapatan. ⁸ Gani didto nag-estar si Esau (nga ginatawag man nga Edom) sa kabukiran sang Seir.

⁹ Amo ini ang estorya parte sa pamilya ni Esau nga amay sang mga Edomnon nga nagaestar sa kabukiran sang Seir.

¹⁰ Ang anak ni Esau kay Basemat amo si Reuel, kag ang anak niya kay Ada amo si Elifaz.

¹¹ Ang mga anak ni Elifaz amo sila ni Teman, Omar, Zefo, Gatam kag Kenaz. ¹² May anak man si Elifaz nga si Amalek sa isa pa niya ka asawa nga si Timna. Sila ang mga apo ni Esau kay Ada.

¹³ Ang mga anak ni Reuel amo sila ni Nahat, Zera, Shama, kag Miza. Sila ang mga apo ni Esau kay Basemat.

¹⁴ Ang mga anak ni Esau kay Oholibama amo sila ni Jeush, Jalam, kag Kora. (Si Oholibama anak ni Ana kag apo ni Zibeon.)

¹⁵ Amo ini sila ang nangin pangulo sa mga kaliwat ni Esau: Si Teman, Omar, Zefo, Kenaz, ¹⁶ Kora,^[a] Gatam, kag Amalek. Ini sila nga mga pangulo sang lugar sang Edom mga anak ni Elifaz kag mga apo ni Ada.

¹⁷ Nangin pangulo man sa Edom ang mga anak ni Reuel nga sila ni Nahat, Zera, Shama, kag Miza. Sila ang mga apo ni Esau kay Basemat.

¹⁸ Nangin pangulo man ang mga anak ni Esau kay Oholibama nga anak ni Ana. Sila amo si Jeush, Jalam, kag Kora.

¹⁹ Sila tanan ang mga kaliwat ni Esau nga mga pangulo sang Edom.

Ang mga Kaliwat ni Seir^(B)

²⁰ Amo ini ang mga anak nga lalaki ni Seir nga Horhanon nga nagaestar sa Edom: Si Lotan, Shobal, Zibeon, Ana, ²¹ Dishon, Ezer, kag Dishan. Nangin pangulo man sila sang mga Horhanon nga nagaestar sa Edom.

²² Ang mga anak ni Lotan amo si Hori kag si Hemam.^[b] Si Lotan may utod nga babayi nga si Timna nga isa pa ka asawa ni Elifaz.

²³ Ang mga anak ni Shobal amo sila ni Alvan, Manahat, Ebal, Shefo, kag Onam.

²⁴ Ang mga anak ni Zibeon amo si Aya kag si Ana. Si Ana amo ang nakasapo sang tuburan didto sa kamingawan sang nagabantay siya sang mga asno sang iya amay. ²⁵ Ang mga anak ni Ana amo si Dishon kag si Oholibama.

²⁶ Ang mga anak ni Dishon amo sila ni Hemdan, Eshban, Itran, kag Keran.

²⁷ Ang mga anak ni Ezer amo sila ni Bilhan, Zaavan, kag Akan.

²⁸ Ang mga anak ni Dishan amo si Uz kag si Aran.

^29-30 Amo ini sila ang mga pangulo sang mga Horhanon nga may mga ginadumalahan nga mga lugar sa Seir: Si Lotan, Shobal, Zibeon, Ana, Dishon, Ezer, kag Dishan.

Ang mga Hari sang Edom^(C)

³¹ Amo ini sila ang mga hari sang Edom sang panahon nga wala pa sang mga hari ang mga Israelinhon: ³² Si Bela nga taga-Dinhaba nga anak ni Beor nangin hari sa Edom. ³³ Pagkapatay niya, ginbuslan siya ni Jobab nga anak ni Zera nga taga-Bozra. ³⁴ Pagkapatay ni Jobab, ginbuslan siya ni Husham nga taga-Teman. ³⁵ Pagkapatay ni Husham, ginbuslan siya ni Hadad nga taga-Avit nga anak ni Bedad. Si Hadad ang nakapierdi sa mga Midianhon didto sa Moab. ³⁶ Pagkapatay ni Hadad, ginbuslan siya ni Samla nga taga-Masreka. ³⁷ Pagkapatay ni Samla, ginbuslan siya ni Shaul nga taga-Rehobot nga malapit sa Suba sang Eufrates. ³⁸ Pagkapatay ni Shaul, ginbuslan siya ni Baal Hanan nga anak ni Acbor. ³⁹ Pagkapatay ni Baal Hanan, ginbuslan siya ni Hadar nga taga-Pau. Ang iya asawa si Mehetabel nga anak ni Matred kag apo ni Mezahab.

^40-43 Si Esau (nga gintawag man nga Edom) amo ang ginhalinan sang mga Edomnon. Kag amo ini sila ang nangin pangulo sa mga kaliwat ni Esau nga ang ila mga tribo kag lugar ginpangalanan sa ila: Timna, Alva, Jetet, Oholibama, Elah, Pinon, Kenaz, Teman, Mibzar, Magdiel, kag Iram.

Si Jose kag ang Iya mga Utod

37 Nagpabilin si Jacob sa pag-estar sa Canaan, ang lugar nga gin-estaran man anay sang iya amay. ² Kag amo ini ang estorya parte sa pamilya ni Jacob:

Sang nagaedad na si Jose sing 17 ka tuig, nagabantay siya sang mga kasapatan kaupod sang iya mga utod nga mga anak ni Bilha kag ni Zilpa, nga mga asawa sang iya amay. Ginsugid ni Jose sa iya amay ang mga malain nga ginpanghimo sang iya mga utod.

³ Mas palangga ni Jacob^[c] si Jose sang sa iban niya nga mga anak, tungod kay tigulang na siya sang natawo si Jose. Gani ginpatahian niya si Jose sang matahom kag malaba nga bayo.^{[d] 4} Pero pagkakita sang mga utod ni Jose nga mas palangga siya sang ila amay sang sa ila, naakig sila kay Jose kag ginhambalan nila siya sang masakit nga mga sugilanon.

⁵ Karon nagdamgo si Jose. Sang pagsugid niya sang iya damgo sa iya mga utod, naakig pa gid sila tapat sa iya. ⁶ Kay amo ini ang ginsugid niya, “Nagdamgo ako ⁷ nga samtang didto kita sa uma nga nagapamugkos sang mga uhay, hinali lang nga nagtindog ang akon binugkos kag ginpalibutan sang inyo mga binugkos nga nagasaludo.” ⁸ Nagsiling ang iya mga utod, “Ano? Mangin hari ka kag magapangulo sa amon?” Gani naakig pa gid sila kay Jose.

⁹ Nagdamgo liwat si Jose kag ginsugid naman niya sa iya mga utod. Siling niya, “Nagdamgo naman ako nga nakita ko ang adlaw, ang bulan, kag ang onse ka bituon nga nagasaludo sa akon.” ¹⁰ Ginsugid man ni Jose ang iya damgo sa iya amay pero naakig man ang iya amay sa iya. Siling niya, “Ano ang buot mo silingon? Nga kami sang imo iloy kag sang imo mga utod magasaludo sa imo?” ¹¹ Nahisa ang mga utod ni Jose sa iya, pero si Jacob iya gintago lang niya ini nga butang sa iya tagipusuon.

Ginbaligya si Jose sang Iya mga Utod

¹² Isa sadto ka adlaw, nagkadto ang mga utod ni Jose sa Shekem agod magbantay sang mga sapat sang ila amay. ^13-14 Karon, nagsiling si Jacob^[e] kay Jose, “Ang imo mga utod didto sa Shekem nga nagabantay sang mga sapat. Magkadto ka didto kag tan-awon mo kon bala maayo man ang kahimtangan sang imo mga utod kag sang mga sapat. Balik ka dayon kag sugiri ako.” Nagsabat si Jose, “Huo, tay.”

Gani halin sa Kapatagan sang Hebron, nagkadto si Jose sa Shekem. ¹⁵ Sang didto na siya nga nagalibot-libot sa latagon, may tawo nga nagpamangkot sa iya kon ano ang iya ginapangita. ¹⁶ Nagsabat siya, “Ginapangita ko ang akon mga utod. Nakahibalo ka bala kon diin sila nagapahalab?” ¹⁷ Nagsiling ang tawo, “Wala na sila diri. Nabatian ko nga makadto kuno sila sa Dotan.” Gani nag-apas si Jose kag nakita niya sila didto sa Dotan.

¹⁸ Malayo pa si Jose nakita na siya sang iya mga utod. Kag sa wala pa siya makaabot, ginplanohan na nila nga patyon siya. ¹⁹ Siling nila, “Ara na ang paladamgo. ²⁰ Dali, patyon ta siya kag ihulog dayon sa isa sining mga buho nga pulunduhan sang tubig. Silingon lang naton nga ginpatay siya sang mabangis nga sapat. Kag tan-awon ta abi kon matuman ang iya mga damgo.” ²¹ Pero pagkabati ni Reuben sang ila plano, gintinguhaan niya nga luwason si Jose. Siling niya, “Indi lang naton siya pagpatyon. ²² Ihulog lang ninyo siya sa buho diri sa kamingawan, pero indi gid ninyo siya pagpatyon.” Ginsiling ato ni Reuben tungod kay plano na niya nga luwason si Jose kag ibalik sa ila amay.

²³ Gani pag-abot ni Jose, gin-ubahan nila siya sadtong iya bayo nga matahom kag malaba,^{[f] 24} kag ginhulog sa buho nga pulunduhan sang tubig. Pero wala sadto sang tubig ang buho.

²⁵ Samtang nagakaon sila, may nalantawan sila nga mga negosyante nga Ishmaelinhon nga naghalin sa Gilead. Ang ila mga kamelyo may karga nga mga panakot, bulong, kag pahamot nga dal-on sa Egipto. ²⁶ Nagsiling si Juda sa iya mga utod, “Ano bala ang aton makuha kon patyon ta ang aton utod kag tago-taguon ang iya kamatayon? ²⁷ Ang maayo pa siguro ibaligya naton siya sa sinang mga Ishmaelinhon. Indi naton siya pagpatyon kay utod naton siya.” Nagsugot ang mga utod ni Juda sa iya.

²⁸ Gani pag-agi sang mga negosyante nga Ishmaelinhon, nga ang ila tribo Midianhon, ginbatak nila si Jose halin sa buho kag ginbaligya nila siya sa kantidad nga 20 ka bilog nga pilak. Kag gindala si Jose sang mga Ishmaelinhon sa Egipto.

²⁹ Sang pagbalik ni Reuben sa buho wala na didto si Jose, gani gin-gisi niya ang iya bayo sa kasubo. ³⁰ Dayon nagbalik siya sa iya mga utod kag nagsiling, “Wala na didto ang aton manghod. Paano na ako makapauli karon didto kay tatay?”

³¹ Nagpatay sila sang kanding kag gintusmog nila sa dugo ang bayo ni Jose. ³² Dayon gindala nila ang bayo ni Jose sa ila amay kag nagsiling, “Nakita namon ini. Tan-awa abi kon kay Jose ini ukon indi.” ³³ Nakilala dayon ni Jacob ang bayo. Siling niya, “Iya ina! Ginpatay siya sang mabangis nga sapat! Sigurado gid nga ginus-ab siya sang sapat.” ³⁴ Gin-gisi dayon ni Jacob ang iya bayo kag nagsuksok sang sako sa pagpakita sang iya pagpangasubo. Pila gid ka adlaw ang iya pagpangasubo para iya anak. ³⁵ Gin-uloulohan siya sang tanan niya nga mga anak pero sige gid gihapon ang iya pangasubo. Siling niya, “Pabay-i lang bala ninyo ako! Mapatay ako nga nagapangasubo tungod sa pagkapatay sang akon anak.” Kag padayon ang iya paghibi tungod kay Jose.

³⁶ Karon didto sa Egipto, ginbaligya sang mga Midianhon^[g] si Jose kay Potifar nga isa sa mga opisyal sang hari sang Egipto.^[h] Kapitan siya sang mga guwardya sa palasyo.

Si Juda kag si Tamar

38 Sa amo man nga tion, nagbulag si Juda sa iya mga utod kag didto siya nag-estar upod kay Hira nga taga-Adulam. ² Didto nakilala ni Juda ang anak ni Shua nga taga-Canaan kag ginpangasawa niya ini. ³ Sang ulihi nagbusong siya kag nagbata sing lalaki kag gin-ngalanan ini ni Juda nga Er. ⁴ Nagbusong siya liwat kag nagbata sing lalaki kag gin-ngalanan niya nga Onan. ⁵ Nagbusong pa gid siya kag nagbata sing lalaki kag gin-ngalanan niya nga Shela. Natawo si Shela sa Kezib.

⁶ Ginpaasawa ni Juda ang iya kamagulangan nga anak nga si Er sa babayi nga ang ngalan si Tamar. ⁷ Pero si Er malaot sa panulok sang Ginoo, gani ginpatay niya siya. ⁸ Gani nagsiling si Juda kay Onan, “Pangasaw-a ang imo bayaw kay katungdanan mo ina bilang utod sang iya bana nga napatay, agod paagi sa imo may kaliwat man ang imo utod.” ⁹ Nakahibalo si Onan nga ang mangin anak nila ni Tamar indi pagkabigon nga iya kaugalingon nga kaliwat. Gani kada maghulid sila ni Tamar, wala niya ginapasulod ang iya semilya agod indi siya makabata para sa iya utod. ¹⁰ Malain ang ginhimo ni Onan sa panulok sang Ginoo, gani ginpatay man niya siya.

¹¹ Nagsiling dayon si Juda kay Tamar nga iya umagad, “Pauli ka anay sa imo amay, kag indi ka magpamana hasta nga magsoltero na si Shela.” Ginsiling ato ni Juda kay nahadlok siya nga basi mapatay man si Shela pareho sa iya mga utod. Gani nagpauli anay si Tamar sa iya amay.

¹² Sang ulihi, napatay ang asawa ni Juda. Pagkatapos sang iya pagpangasubo, nagkadto siya sa mga manuggunting sang iya mga karnero didto sa Timnah. Kaupod niya nga nagkadto didto ang iya amigo nga si Hira nga taga-Adulam.

¹³ May nagsugid kay Tamar nga ang iya ugangan makadto sa Timnah agod guntingan didto ang iya mga karnero. ¹⁴ Pagkabati sadto ni Tamar, gin-ilisan niya ang iya bayo nga pangbalo, kag gintabunan niya sang belo ang iya guya. Nagpungko dayon siya sa may puwertahan sang banwa sang Enaim, sa higad sang dalan nga pakadto sa Timnah. Plano niya nga dayaan si Juda tungod kay natalupangdan niya nga wala gihapon siya ginpaasawa kay Shela bisan soltero na si Shela.

^15-16 Pagkakita ni Juda kay Tamar, wala niya siya nakilal-i nga iya umagad kay may tabon ang iya guya. Abi niya isa siya ka babayi nga nagabaligya sang iya lawas. Gani nagpalapit siya sa iya sa higad sang dalan kag nagsiling, “Dali, mahulid kita.” Nagsabat si Tamar, “Ano ang ibayad mo sa akon sa paghulid sa imo?” ¹⁷ Nagsiling si Juda, “Hatagan ko ikaw sang kanding halin sa akon kasapatan.” Nagsabat si Tamar, “Masugot ako kon may ihatag ka sa akon nga kasiguruhan hasta mapadala mo na ang kanding.” ^18-19 Nagpamangkot si Juda, “Ano nga kasiguruhan ang gusto mo?” Nagsabat si Tamar, “Ihatag sa akon ang imo pangmarka^[i] kag ang iya higot nga ginakulintas mo, pati ang imo baston.” Gani ginhatag ato ni Juda kag nagpakighilawas siya kay Tamar. Pagkatapos sadto nagpauli si Tamar, kag ginkuha niya ang tabon sa iya guya kag ginsuksok liwat ang bayo nga pangbalo. Sang ulihi nagbusong siya.

²⁰ Wala madugay, ginpadul-ong ni Juda ang kanding sa iya amigo nga si Hira nga taga-Adulam agod kuhaon ang mga butang nga iya ginhatag sa babayi bilang kasiguruhan, pero wala niya siya makita. ²¹ Nagpamangkot si Hira sa mga taga-Enaim kon diin na ang babayi nga nagabaligya sang iya lawas, nga didto nagapungko sa higad sang dalan. Pero nagsabat ang mga tawo, “Wala man diri sing babayi nga nagabaligya sang iya lawas.”

²² Gani nagbalik si Hira kay Juda kag nagsiling, “Wala ko siya makita. Kag siling sang mga tawo wala man kuno didto sing babayi nga nagabaligya sang iya lawas.” ²³ Nagsiling si Juda, “Pabay-i na lang atong akon mga butang sa iya, kay basi kadlawan pa kita sang mga tawo nga sige kita pangita sang wala. Kon sa bagay, ginpadul-ungan ko man siya sining kanding pero wala mo siya makita didto.”

²⁴ Pagkaligad sang tatlo ka bulan, ginsugiran si Juda nga ang iya umagad nga si Tamar nagbaligya sang iya lawas kag nagabusong na gani. Gani nagsiling si Juda, “Dal-a ninyo siya sa guwa sang banwa kag sunugon.” ²⁵ Pero sang ginadala na si Tamar, may ginsugo siya kay Juda sa pagsiling, “Ari ang pangmarka kag ang iya higot, pati ang baston. Ang tag-iya sini amo ang amay sang akon ginabusong. Pangilalaha abi kon kay sin-o ini.”

²⁶ Kilala ni Juda nga iya ato nga mga butang, gani nagsiling siya, “Wala siya sing sala. Ako ang nakasala kay wala ko siya ginpaasawa sa akon anak nga si Shela.” Wala na liwat naghulid si Juda kay Tamar.

²⁷ Sang manugbata na si Tamar, nasapwan nga ang iya ginabusong kapid. ²⁸ Sang ginasakitan na siya, nagguwa ang kamot sang isa ka bata. Ginhigtan ini sang paltera^[j] sang higot nga pula agod mahibaluan nga siya ang una nga natawo. ²⁹ Pero ginpasulod sang bata ang iya kamot kag ang iya kapid amo ang una nga nagguwa. Nagsiling ang paltera, “Naghingagaw ka gid guwa.” Gani gin-ngalanan ang bata nga Perez.^{[k] 30} Dayon nagguwa man ang iya kapid nga may higot nga pula sa iya kamot. Gin-ngalanan siya nga Zera.

²¹ “Sa sina nga mga inadlaw may mga tawo nga magapapatay sang ila mga utod. May mga amay nga magapapatay sang ila mga anak. Kag may mga anak nga magakontra sa ila mga ginikanan, kag ipapatay nila sila. ²² Dumtan kamo sang tanan tungod sang inyo pagsunod sa akon. Pero ang nagapadayon sa pagsunod hasta sa katapusan amo ang maluwas. ²³ Kon hingabuton kamo sa isa ka banwa, magpalagyo kamo pakadto sa isa ka banwa. Kay sa pagkamatuod, sa wala pa ninyo malibot ang tanan nga banwa sang Israel, ako nga Anak sang Tawo magabalik.

²⁴ “Wala sing estudyante nga labaw pa sa iya maestro, kag wala sing ulipon nga labaw pa sa iya agalon. ²⁵ Gani tuman na sa estudyante nga mangin pareho sa iya maestro, kag sa ulipon nga mangin pareho sa iya agalon. Kon ako nga nagapamuno sa inyo gintawag nga Satanas,^[a] ano pa gid ayhan kalain ang ila itawag sa inyo nga akon mga sumulunod.”

Ang Dapat Kahadlukan^(A)

²⁶ “Gani indi kamo magkahadlok sa mga tawo. Kay wala sing tinago nga indi mahibaluan sa ulihi, kag wala sing sekreto nga indi mabuyagyag.^{[b] 27} Ang mga butang nga sa inyo ko lang ginasugid, isugid ninyo sa tanan. Kag ang mga butang nga akon ginahutik sa inyo, ibantala ninyo sa mga tawo. ²⁸ Indi kamo magkahadlok sa mga tawo nga makapatay sa inyo lawas pero indi makapatay sa inyo kalag. Ang Dios amo ang dapat ninyo kahadlukan, tungod nga siya ang sarang makalaglag sa inyo lawas kag sa inyo kalag sa impyerno. ²⁹ Indi bala barato lang ang pispis nga maya? Pero wala sing isa sa ila nga mahulog sa duta nga indi suno sa pagbuot sang inyo Amay. ³⁰ Kag kon parte sa inyo, bisan pa ang inyo buhok sa ulo naisip niya tanan. ³¹ Gani indi kamo magkahadlok, kay mas mahal pa kamo sang sa madamo nga mga maya.”

Ang Pagkilala kay Cristo^(B)

³² “Ang bisan sin-o nga nagakilala sa akon sa atubangan sang mga tawo nga ako iya Ginoo, kilalahon ko man siya sa atubangan sang akon Amay sa langit. ³³ Pero ang bisan sin-o nga wala nagakilala sa akon sa atubangan sang mga tawo, indi ko man pagkilalahon sa atubangan sang akon Amay sa langit.”

Ang mga Miyembro sang Panimalay Magakontrahanay Tungod kay Cristo^(C)

³⁴ “Indi kamo maghunahuna nga nagkadto ako diri sa kalibutan agod mangin maayo ang relasyon sang isa kag isa. Nagkadto ako diri agod magkontrahanay sila.^{[c] 35} Kay tungod sa akon, magakontra ang anak nga lalaki sa iya amay, ang anak nga babayi sa iya iloy, kag ang umagad nga babayi sa iya ugangan nga babayi. ³⁶ Ang mangin kontra sang isa ka tawo amo mismo ang miyembro sang iya kaugalingon nga panimalay.^[d]

³⁷ “Ang nagahigugma sang iya amay ukon sang iya iloy labaw sa akon indi takos sa akon. Kag ang nagahigugma sang iya mga anak labaw sa akon indi takos sa akon. ³⁸ Ang bisan sin-o nga indi magsunod sa akon tungod kay nahadlok siya nga mapatay para sa akon^[e] indi takos sa akon. ³⁹ Ang nagapaniguro nga indi madula ang iya kabuhi madula pa gani. Pero ang nagasikway sang iya kabuhi tungod sa iya pagsunod sa akon makabaton sang kabuhi nga wala sing katapusan.”

Ang mga Balos^(D)

⁴⁰ “Ang tawo nga nagabaton sa inyo nagabaton man sa akon. Kag ang nagabaton sa akon nagabaton man sa nagpadala sa akon. ⁴¹ Ang tawo nga nagabaton sang propeta tungod sa pagkapropeta sini magabaton sang balos halin sa Dios pareho sang pagabatunon sang propeta. Kag ang nagabaton sang matarong nga tawo tungod sa pagkamatarong sini magabaton sang balos halin sa Dios pareho sang pagabatunon sang matarong nga tawo. ⁴² Kag ang bisan sin-o nga maghatag sang bisan isa lang ka baso nga tubig sa isa sang akon labing kubos nga sumulunod tungod kay ini siya akon sumulunod, ina nga tawo magabaton gid sang iya balos.”