Chronological

Si Amnon ug si Tamar

13 May matahom nga anak si David nga ginganlag Tamar, ug igsoon siya ni Absalom. Ug kini si Amnon, nga igsoon ni Tamar sa amahan, nakagusto kaniya. ² Apan dili niya mahimo ang iyang gusto nga himuon kang Tamar tungod kay dalaga kini nga putli ug kanunay may nagabantay kaniya. Tungod niini, naglain ang iyang buot hangtod nga nagsakit siya.

³ May amigo si Amnon nga ginganlan ug Jonadab. Maro kaayo kining tawhana. Anak siya sa igsoon ni David nga si Shimea. ⁴ Usa ka adlaw niana, giingnan niya si Amnon, “Anak ka sa hari, apan nganong kada adlaw kanunay ko ikaw nga makita nga nagluya? Sultihi kuno ko sa imong problema.” Miingon si Amnon kaniya, “Nakagusto ako kang Tamar, ang igsoon sa akong igsoon sa amahan nga si Absalom.” ⁵ Miingon si Jonadab, “Higda ug pagpasakit-sakit. Kon mobisita ang imong amahan kanimo, hangyoa siya nga paanhion si Tamar dinhi aron sa pagpakaon kanimo. Ingna usab siya nga gusto mong dinhi mag-andam si Tamar sa pagkaon aron makita nimo, ug nga siya gayod ang mohungit kanimo.”

⁶ Busa mihigda si Amnon ug nagpasakit-sakit. Sa dihang mibisita kaniya si Haring David, miingon siya, “Palihog paanhia ang akong igsoon nga si Tamar aron maghimo ug pan samtang nagatan-aw ako, ug unya hungitan niya ako.” ⁷ Busa nagsugo si David nga pasultihan si Tamar didto sa palasyo nga moadto sa iyang igsoon nga si Amnon ug mag-andam ug pagkaon alang niini.

⁸ Busa miadto si Tamar sa balay sa iyang igsoon nga si Amnon, ug naabtan niya kini nga naghigda. Mikuha siyag harina, gimasa kini, ug naghimog pan samtang nagtan-aw si Amnon. ⁹ Pagkaluto, gikuha niya kini aron ipakaon kang Amnon, apan midumili pagkaon si Amnon. Miingon si Amnon, “Pagawasa ang tanang mga tawo dinhi!” Busa migawas ang mga tawo. ¹⁰ Unya miingon si Amnon kang Tamar, “Dad-a dinhi sa akong kuwarto ang pagkaon ug hungiti ako.” Busa gidala ni Tamar ang pagkaon sa kuwarto ni Amnon. ¹¹ Apan sa dihang hungitan na niya si Amnon, gigakos siya niini ug giingnan nga magdulog sila.

¹² Miingon si Tamar kaniya, “Ayaw, managsoon kita! Ayaw ako pakaulawi; dili kini angay mahitabo sa Israel. Ayaw buhata kining kabuang kanako! ¹³ Unsa na lay nawong nga akong ikapakita sa mga tawo? Ug ikaw, isipon ka nga usa ka buang-buang sa Israel. Sultihi lang ang atong amahan bahin niini; sigurado nga tugotan niya ikaw nga mangasawa kanako.”

¹⁴ Apan wala mamati si Amnon kaniya. Ug tungod kay mas kusgan siya kang Tamar, gipakaulawan niya si Tamar pinaagi sa paglugos niini. ¹⁵ Unya naglagot si Amnon kaniya, ug ang iyang kalagot milabaw kay sa iyang paghigugma niini. Miingon si Amnon kaniya, “Bangon ug lakaw!” ¹⁶ Mitubag si Tamar, “Dili pwede! Mas dako pa nga sala ang pag-abog mo kanako kay sa imong gihimo kanako.” Apan wala gayod mamati kaniya si Amnon. ¹⁷ Gitawag hinuon niya ang iyang sulugoon ug giingnan, “Pagawasa kining babayhana ug sirad-i dayon ang pultahan.”

¹⁸ Busa gipagawas sa sulugoon si Tamar ug gisira ang pultahan. Nagsul-ob niadto si Tamar ug matahom ug taas nga bisti. (Mao kini ang ginasul-ob sa dalaga nga mga anak sa hari niadto nga panahon). ¹⁹ Apan gigisi niya ang iyang matahom ug taas nga bisti, ug nagbutang ug abo sa iyang ulo. Unya milakaw siya nga nakatabon ang iyang mga kamot sa iyang nawong timaan sa iyang kaulaw.

²⁰ Nakita siya sa iyang igsoon nga si Absalom ug gipangutana, “May nahitabo ba tali kaninyo ni Amnon? Pagpakahilom lang bahin niini, kay igsoon mo siya sa amahan. Ayaw lang ikaguol kining nahitabo kanimo.” Didto na mipuyo si Tamar sa balay ni Absalom, apan kanunay lang siyang nagainusara ug nagmasulob-on.

²¹ Sa dihang nahibaloan ni Haring David ang nahitabo, labihan gayod ang iyang kasuko. ²² Ug bisan walay gisulti si Absalom kang Amnon mahitungod sa iyang gibuhat, gikapungtan niya siya tungod sa pagpakaulaw niini kang Tamar nga iyang igsoon.

Gipatay ni Absalom si Amnon

²³ Paglabay sa duha ka tuig, sa dihang gipaguntingan ni Absalom ang iyang mga karnero sa Baal Hazor, duol sa Efraim, giimbitar niya ang tanang anak sa hari sa pagtambong didto. ²⁴ Miadto siya kang Haring David ug miingon, “Nagapagunting ako sa akong mga karnero. Mahimo ba nga moadto ka uban ang imong mga opisyal sa pagsaulog niini nga okasyon uban kanako?” ²⁵ Mitubag ang hari, “Ayaw na lang anak, kay magastoan ka lang kon motambong kaming tanan.” Namugos gayod si Absalom kaniya, apan midumili gayod siya sa pag-adto. Gipanalanginan lang niya si Absalom. ²⁶ Miingon si Absalom, “Kon dili ka moadto, si Amnon na lang nga akong igsoon ang paadtoa.” Nangutana ang hari, “Nganong siya man ang gusto mong paadtoon?” ²⁷ Apan namugos gayod si Absalom, busa gipauban na lang ni David si Amnon, ug ang uban pa niyang mga anak nga lalaki.

²⁸ Miingon si Absalom sa iyang mga tawo, “Hulata ninyo nga mahubog si Amnon, unya inigsinyas ko, patya ninyo siya. Ayaw kamo kahadlok; ako ang nagsugo kaninyo. Pagpakalig-on kamo ug pagpakaisog.” ²⁹ Busa gipatay sa mga tawo ni Absalom si Amnon sumala sa iyang sugo. Pagkahibalo niini sa ubang mga anak ni David, midali-dali silag sakay sa ilang mga mula^[a] ug nangikyas. ³⁰ Samtang diha pa sila sa dalan, may nakabalita kang David nga gipamatay ni Absalom ang tanan niyang mga anak nga lalaki ug wala gayoy nahibiling buhi kanila. ³¹ Unya mitindog si David ug gigisi niya ang iyang bisti sa pagpakita sa iyang pagsubo, ug mihigda siya sa yuta. Gigisi usab sa iyang mga alagad nga nagatindog didto ang ilang mga bisti. ³² Apan miingon si Jonadab nga anak sa igsoon ni David nga si Shimea, “Mahal nga Hari, ayaw pagtuo nga gipamatay ang tanan mong mga anak nga lalaki, si Amnon lang ang gipatay. Sukad sa adlaw nga gipakaulawan ni Amnon ang iyang igsoon nga si Tamar, nagtinguha na si Absalom sa pagpatay kaniya. ³³ Ayawg kabalak-i ang balita nga gipamatay ang tanan mong mga anak nga lalaki. Si Amnon lang ang gipatay. ³⁴ Ug bahin kang Absalom, milayas siya.”

Unya ang guwardya sa paril sa Jerusalem may nakitang daghang tawo nga nagpadulong. Gikan sila sa kasadpan, ug didto mag-agi sa kilid sa bungtod. Miadto ang guwardya sa hari ug miingon, “May nakita akong mga tawo sa dalan sa Horonaim, sa kilid sa bungtod.”^{[b] 35} Unya miingon si Jonadab sa hari, “Mahal nga Hari, tan-awa! Anaa na ang imong mga anak nga lalaki, sumala sa akong giingon.” ³⁶ Pagkahuman gayod niyag sulti, miabot ang mga anak nga lalaki ni David ug nanghilak sila. Mihilak usab ug kusog si David ug ang tanan niyang mga alagad. ^37-38 Nagsubo si David alang sa iyang anak nga si Amnon sulod sa taas nga panahon.

Sa dihang milayas si Absalom, miadto siya sa hari sa Geshur nga si Talmai, nga anak ni Amihud. Didto siya nagpuyo sulod sa tulo ka tuig. ³⁹ Sa dihang nahupay na si Haring David sa iyang kasubo sa pagkamatay ni Amnon, gimingaw siya kang Absalom.^[c]

Mibalik si Absalom sa Jerusalem

14 Nahibaloan ni Joab nga anak ni Zeruya nga gimingaw si Haring David kang Absalom. ² Busa nagsugo siyag usa ka tawo nga magkuha ug usa ka maalamon nga babaye gikan sa Tekoa. Pag-abot sa babaye, miingon si Joab kaniya, “Pagpakaaron-ingnon nga nagabangotan ka alang sa patay. Pagsul-ob ug bisti nga ginasul-ob sa nagabangotan. Ayaw pagpaguwapa, kondili, pagpakaaron-ingnon nga usa ka babayeng nagabangotan alang sa patay sulod sa taas na nga panahon. ³ Unya adto sa hari ug isulti kaniya kining isulti ko kanimo.” Unya gitudloan ni Joab ang babaye kon unsay iyang isulti ngadto sa hari.

⁴ Pag-abot sa babaye didto sa hari, miyukbo siya agig pagtahod sa hari. Ug miingon, “Tabangi ako, Mahal nga Hari!” ⁵ Nangutana ang hari kaniya, “Unsa may imong problema?” Mitubag siya, “Usa ako ka balo, ⁶ ug may duha ka anak nga lalaki. Usa niana ka adlaw nagaaway silang duha sa uma, ug tungod kay wala didtoy makaulang kanila, namatay ang usa kanila. ⁷ Unya, miadto kanako ang tanan kong mga paryente ug miingon, ‘Itugyan kanamo ang imong anak, kay amo siyang patyon tungod kay iyang gipatay ang iyang igsoon. Dili siya angay nga manunod sa kabtangan sa iyang amahan.’ Kon himuon nila kini, mawala ang nahibilin kong anak nga mao na lang ang akong gilaoman nga motabang kanako, ug mawala na ang ngalan sa akong bana niining kalibotana.”

⁸ Giingnan sa hari ang babaye, “Pauli kay ako na ang bahala. Maghatag akog mando nga dili nila unsaon ang imong anak.” ⁹ Miingon ang babaye, “Mahal nga hari, kon may moreklamo sa pagtabang mo kanako, ako ug ang akong pamilya ang manubag ug dili ikaw.” ¹⁰ Mitubag ang hari, “Kon adunay moreklamo kanimo, dad-a siya kanako, ug panigurohon ko nga dili na siya manghilabot kanimo pag-usab.” ¹¹ Unya miingon ang babaye, “Mahal nga Hari, kon mahimo panumpa sa Ginoo nga imong Dios nga dili mo tugotan nga may manimalos sa akong anak aron dili siya mapatay ug dili na mosamot pa ang kagubot.” Mitubag si Haring David, “Ipanumpa ko sa buhi nga Ginoo, nga dili gayod maunsa ang imong anak.^[d]”

¹² Unya miingon ang babaye, “Mahal nga Hari, pwede ba nga may isulti pa ako kanimo?” Mitubag ang hari, “Sige, unsa kana?” ¹³ Miingon ang babaye, “Wala ka kaha makasala sa katawhan sa Dios niining imong gisulti kanako? Sa imong gisulti, gihukman mo nga sad-an ang imong kaugalingon kay wala nimo pabalika ang imong anak nga giabog. ¹⁴ Mamatay kitang tanan; mahisama kita sa tubig nga nayabo sa yuta nga dili na matigom pag-usab. Apan dili lang basta-basta nga kuhaon sa Ginoo ang kinabuhi sa tawo; nagatinguha pa gani hinuon siya nga mahibalik kaniya ang iyang mga tawo nga nahilayo kaniya.

¹⁵ “Mahal nga Hari, mianhi ako dinhi sa pagsugilon sa akong problema tungod kay nahadlok ako sa mga tawo. Miingon ako sa akong kaugalingon nga makigsulti ako kanimo kay basin na lang ug himuon mo ang akong ihangyo kanimo ¹⁶ nga luwason mo ako ug ang akong anak gikan sa mga tawo nga nagatinguha nga mawagtang kami sa yuta nga gihatag sa Dios kanamo. ¹⁷ Unya ang imong hukom nakahatag kanakog kalinaw. Kay sama ikaw sa anghel sa Dios nga nasayod kon unsa ang maayo ug daotan. Hinaut pa nga ubanan ka sa Ginoo nga imong Dios.”

¹⁸ Unya miingon ang hari sa babaye, “Palihog, suginli ako sa tinuod bahin sa akong ipangutana kanimo.” Mitubag ang babaye, “Sige, Mahal nga Hari.” ¹⁹ Nangutana ang hari, “Si Joab ba ang nagtudlo kanimo niini?”

Mitubag ang babaye, “Dili gayod ako makalimod kanimo, Mahal nga Hari. Oo, si Joab nga imong alagad ang nagsugo kanako sa paghimo niini ug siya ang nagtudlo kon unsa ang akong isulti. ²⁰ Gihimo niya kini aron mahibalik ang maayo ninyong relasyon ni Absalom. Apan nasabtan mo kini, Mahal nga Hari, kay sama ikaw sa anghel sa Dios—nasayod ka sa tanang nagakahitabo sa atong nasod.”

²¹ Busa gipatawag sa hari si Joab ug giingnan, “Sige, lakaw ug dad-a dinhi ug balik ang batan-ong si Absalom.” ²² Unya miyukbo si Joab sa pagtahod sa hari ug miingon, “Hinaut nga panalanginan ka sa Ginoo, Mahal nga Hari. Karon nasayod na ako nga nalipay ka kanako tungod kay gituman mo ang akong hangyo.” ²³ Unya milakaw si Joab sa Geshur ug gidala pagbalik si Absalom sa Jerusalem. ²⁴ Apan nagmando ang hari, “Papaulia ninyo siya sa iyang balay; dili ko siya gusto nga makita dinhi sa palasyo.” Busa mipauli si Absalom sa iyang kaugalingong balay ug wala siya magpakita sa hari.

²⁵ Walay makatupong sa kaguwapo ni Absalom sa tibuok Israel, busa ginadayeg gayod siya sa tanan. Wala gayod siyay deperensya gikan sa ulo hangtod sa lapalapa. ²⁶ Kausa lang siya magpaalot matag tuig, ug nagapaalot lang siya tungod kay bug-atan siya sa iyang buhok. Kon timbangon ang iyang buhok, motimbang kinig duha ka kilo, basi sa timbangan nga ginagamit sa hari. ²⁷ Si Absalom may tulo ka mga anak nga lalaki ug usa ka babaye. Ang ngalan sa babaye si Tamar, ug guwapa kaayo siya. ²⁸ Nagpuyo si Absalom sa Jerusalem sulod sa duha ka tuig nga wala gayod niya makita ang hari.

²⁹ Usa ka higayon, gipatawag ni Absalom si Joab sa paghangyo kaniya nga makigsulti sa hari alang kaniya. Apan wala si Joab moadto. Busa gipatawag niya pag-usab si Joab, apan wala gihapon kini moadto. ³⁰ Unya miingon si Absalom sa iyang mga sulugoon, “Sunoga ninyo ang uma ni Joab nga gitamnan ug barley. Anaa kini tapad sa akong uma.” Busa gisunog nila ang uma ni Joab.

³¹ Miadto si Joab kang Absalom ug miingon kaniya, “Nganong gisunog sa imong mga sulugoon ang akong uma?” ³² Mitubag si Absalom, “Tungod kay wala ka moanhi dinhi sa dihang gipatawag ko ikaw. Gusto ko unta nga moadto ka sa hari sa pagpangutana kaniya kon nganong gipakuha niya ako sa Geshur. Mas maayo pa nga nagpabilin na lang ako didto. Karon, gusto ko nga makita ang hari. Kon nakasala ako, mahimo niya akong ipapatay.”

³³ Busa miadto si Joab sa hari, ug gisulti niya ang giingon ni Absalom. Unya gipatawag sa hari si Absalom, ug pag-abot niya, miyukbo siya sa pagtahod sa hari. Unya gihalokan siya sa hari.

Nagplano si Absalom sa Pagrebelde

15 Sa paglabay sa panahon, nakaangkon si Absalom ug karwahe ug mga kabayo, ug 50 ka mga guwardya. ² Sayo siyang mobangon matag buntag ug magtindog sa daplin sa dalan nga paingon sa pultahan sa siyudad. Kon may moabot nga tawo nga may kaso nga gustong ipahusay sa hari, pangutan-on niya kon taga-asa kini, ug mosulti ang tawo kon asa siya nga tribo sa Israel naggikan. ³ Unya moingon si Absalom kaniya, “May katarungan ka sa imong kaso, galing lang kay walay representante ang hari nga maoy mamati niini. ⁴ Kon ako lang unta ang maghuhukom, makaduol kanako ang tanang mga tawo nga adunay reklamo o kaso, ug sigurohon ko nga mahatagan gayod silag hustisya.” ⁵ Ug kon adunay moduol nga tawo kaniya ug moyukbo agig pagtahod kaniya, gakson niya kini ug halokan agig pag-abiabi. ⁶ Mao kini ang gihimo ni Absalom sa tanang mga Israelinhon nga moadto sa hari aron magpahusay sa ilang kaso. Busa nadani niya ang mga Israelinhon.

⁷ Paglabay sa upat ka tuig,^[e] miingon si Absalom sa hari, “Tugoti ako nga moadto sa Hebron sa pagtuman sa akong gisaad sa Ginoo. ⁸ Sa didto pa ako magpuyo sa Geshur nga sakop sa Aram, nagsaad ako nga kon pabalikon ako pag-usab sa Ginoo dinhi sa Jerusalem, mosimba ako kaniya sa Hebron.” ⁹ Miingon ang hari kaniya, “Sige, ug maayong paglakaw.” Busa miadto si Absalom sa Hebron.

¹⁰ Apan sa dihang didto na si Absalom sa Hebron, misekreto siyag padala ug mga mensahero sa tibuok Israel sa pagsulti niini, “Inigkadungog ninyo sa tingog sa budyong, singgit kamo, ‘Si Absalom na ang hari sa Israel, ug atua siya nagahari sa Hebron!’ ” ¹¹ 200 ka mga tawo sa Jerusalem ang giimbitar ni Absalom nga mouban kaniya sa Hebron. Kining mga tawhana walay kalibotan sa plano ni Absalom. ¹² Samtang naghalad si Absalom, gipatawag niya si Ahitofel sa lungsod sa Gilo. Kini si Ahitofel taga-Gilo mismo, ug usa sa mga magtatambag ni David. Wala midugay, nagkadaghan pa gayod ang mga sumusunod ni Absalom. Busa milig-on pa gayod ang iyang plano sa pagrebelde kang David.

Miikyas si David

¹³ May usa ka mensahero nga misulti kang David nga ang mga Israelinhon misuporta na kang Absalom. ¹⁴ Busa miingon si David sa tanan niyang opisyal nga kauban niya didto sa Jerusalem, “Dali, mangikyas kita, kay tingalig kalit nga mosulong si Absalom ug maabtan niya kita dinhi ug pamatyon, apil ang tanang mga lumulupyo sa Jerusalem. Pagdali kamo, kon buot ninyong makalingkawas kang Absalom!” ¹⁵ Miingon ang mga opisyal, “Mahal nga Hari, andam kami sa paghimo sa bisan unsa nga imong isulti.” ¹⁶ Busa milakaw si David uban ang iyang tibuok panimalay, apan gibilin niya ang napulo sa iyang mga asawa nga sulugoon aron sa pag-atiman sa palasyo.

¹⁷ Mibaklay si David uban sa iyang mga tawo, ug mihunong sila sa kataposang balay sa siyudad. ¹⁸ Unya gipauna ni David ang tanan niyang mga tawo, apil na ang tanan niyang badigard nga mga Keretnon ug mga Peletnon. Misunod usab ang 600 ka mga Gitanhon nga miuban kaniya gikan sa Gat. ¹⁹ Miingon si David kang Itai, nga pangulo sa mga Gitanhon, “Nganong mouban man kamo kanamo? Balik kamo sa Jerusalem, ug pabilin kamo didto uban sa bag-ong hari, kay mga dumuduong lang kamo sa Israel nga nagpalayo gikan sa inyong dapit. ²⁰ Dili pa lang kamo dugayng miabot dinhi, ug karon mouban kamo kanako nga wala gani ako makahibalo kon asa ako paingon? Balik kamo sa inyong katagilungsod, ug hinaut nga ipakita sa Ginoo ang iyang gugma ug pagkamatinumanon kaninyo.” ²¹ Apan mitubag si Itai sa hari, “Ipanumpa ko sa buhi nga Ginoo ug kanimo, Mahal nga Hari, nga mouban kami kanimo bisan asa ikaw paingon, bisan kamatayon pa ang among dangatan.” ²² Miingon si David kaniya, “Kon mao kana, sige, uban kamo kanamo.” Busa miuban si Itai ug ang tanan niyang mga tawo, ug ang ilang mga pamilya. ²³ Labihan gayod ang pagpanghilak sa mga tawo sa Jerusalem sa dihang nangagi ang mga tawo ni David. Mitabok si David sa lugut sa Kidron uban sa iyang mga tawo paingon sa kamingawan.

²⁴ Didto usab ang mga pari nga si Zadok ug Abiatar, ug ang tanang mga Levita nga nagadala sa sudlanan sa Kasabotan sa Dios. Gibutang nila ang sudlanan sa Kasabotan ug naghalad si Abiatar hangtod nga nakabiya sa siyudad ang tanang mga tawo ni David. ²⁵ Unya miingon si David kang Zadok, “Ibalik ang Kahon sa Dios sa Jerusalem. Kon nalipay ang Ginoo kanako, pabalikon niya ako sa Jerusalem ug makita ko pag-usab ang Kahon sa Dios ug ang dapit nga nahimutangan niini. ²⁶ Apan kon moingon siya nga wala siya malipay kanako, andam ako kon unsa man ang iyang gustong himuon kanako.”

²⁷ Miingon pa gayod si David kang Zadok, “Balik kamo ni Abiatar ngadto sa Jerusalem nga malinawon, uban ang imong anak nga si Ahimaaz ug ang anak ni Abiatar nga si Jonatan, ug pagpaniid kamo didto.^{[f] 28} Maghulat ako sa tabokanan sa suba sa kamingawan hangtod nga makadawat ako ug balita gikan kaninyo.” ²⁹ Busa gibalik ni Zadok ug ni Abiatar ang Kahon sa Dios ngadto sa Jerusalem, ug nagpabilin sila didto.

³⁰ Mitungas si David sa Bukid sa mga Olibo. Nagtiniil lang siya ug ginatabonan niya ang iyang ulo samtang nagahilak. Mitungas usab nga nagahilak ang iyang mga kauban ug ginatabonan usab nila ang ilang mga ulo. ³¹ Unya may nakasulti kang David nga si Ahitofel usa na sa mga misuporta kang Absalom. Busa nagaampo si David, “Ginoo, himoang walay pulos ang tambag ni Ahitofel.”

³² Sa dihang nakaabot sila si David sa ibabaw sa Bukid sa mga Olibo, diin ginasimba sa mga tawo ang Dios, gitagbo sila ni Hushai nga Arkanhon. Gisi ang iyang bisti ug may abog ang iyang ulo sa pagpakita sa iyang pagsubo. ³³ Miingon si David kaniya, “Wala kay ikatabang kon mouban ka kanako. ³⁴ Apan kon mobalik ka sa siyudad ug sultihan mo si Absalom nga moalagad ka kaniya sama sa imong pag-alagad kanako kaniadto, matabangan mo ako pinaagi sa pagsanta sa mga tambag ni Ahitofel. ³⁵ Atua didto si Zadok ug si Abiatar nga mga pari. Sultihi sila sa tanan mong madunggan didto sa palasyo sa hari. ³⁶ Unya paanhia dinhi kanako ang ilang mga anak nga si Ahimaaz ug si Jonatan aron sa pagbalita kanako sa imong mga nadungog.” ³⁷ Busa mibalik si Hushai nga amigo ni David ngadto sa Jerusalem. Naatol kadto sa pagsulod ni Absalom sa siyudad.