Old/New Testament
Các Giấc Mộng Của Pha-ra-ôn
41 Hai năm trôi qua, Pha-ra-ôn ngủ mơ thấy mình đang đứng bên bờ sông Ninh 2 chợt thấy bảy con bò cái mập tốt từ dưới sông lên ăn cỏ giữa đám sậy. 3 Sau đó, bảy con bò cái khác xấu xí gầy guộc cũng từ sông Ninh lên theo và đứng bên những con bò kia trên bờ sông. 4 Các con bò cái xấu xí gầy guộc nuốt mất bảy con bò mập tốt. Pha-ra-ôn thức giấc.
5 Nhà vua ngủ tiếp và thấy giấc mộng thứ hai: bảy gié lúa chắc và tốt mọc chung trên một cọng lúa. 6 Sau đó bảy gié lúa lép và bị gió đông làm sém đi mọc theo sau. 7 Các gié lúa lép nuốt chửng bảy gié lúa chắc. Pha-ra-ôn thức giấc, đó là một điềm chiêm bao.
8 Sáng hôm sau, tâm trí nhà vua bối rối nên cho triệu tập tất cả các pháp sư và các nhà thông thái Ai-cập. Pha-ra-ôn thuật lại các giấc mộng của mình cho họ nhưng không một ai giải nổi cho nhà vua.
9 Lúc ấy quan chước tửu mới tâu với Pha-ra-ôn: “Hôm nay tôi nhớ lỗi lầm của tôi. 10 Khi bệ hạ nổi thạnh nộ với quần thần, bệ hạ đã cầm tù tôi và quan hỏa đầu trong nhà chỉ huy trưởng ngự lâm quân. 11 Một đêm kia mỗi người chúng tôi đều nằm mộng; giấc mộng mỗi người có một ý nghĩa riêng. 12 Lúc đó chàng thanh niên Hê-bơ-rơ ở trong ngục với chúng tôi; nó vốn là đầy tớ của chỉ huy trưởng ngự lâm quân. Chúng tôi thuật lại giấc mộng của mình cho nó nghe, rồi nó giải mộng cho chúng tôi; mỗi người được một lời giải mộng khác nhau. 13 Mọi việc diễn ra đúng như lời nó đã giải mộng: tôi được phục chức còn người kia bị treo cổ.”
14 Pha-ra-ôn triệu Giô-sép vào, và chàng lập tức được đem ra khỏi ngục, cạo râu, thay quần áo rồi vào chầu Pha-ra-ôn.
15 Pha-ra-ôn bảo Giô-sép: “Ta có một giấc mộng mà chẳng ai giải được. Nhưng ta nghe nói ngươi có tài giải mộng.”
16 Giô-sép tâu với Pha-ra-ôn: “Không phải tôi mà Đức Chúa Trời sẽ cho nhà vua câu giải đáp thuận lợi.”
17 Pha-ra-ôn thuật lại các giấc mộng của mình cho Giô-sép: “Trong giấc mộng, ta thấy mình đang đứng bên bờ sông Ninh. 18 Bỗng nhiên, dưới sông có bảy con bò cái mập tốt, lên ăn cỏ giữa đám lau sậy. 19 Sau đó, bảy con bò cái khác gầy guộc và xấu xí lên theo. Trong khắp xứ Ai-cập, ta chưa bao giờ thấy con bò cái nào xấu xí đến như thế. 20 Bảy con bò xấu xí gầy guộc đó nuốt trửng bảy con bò béo tốt lên trước, 21 dù nuốt rồi mà như không nuốt vì chúng vẫn xấu xí như trước; ta thức giấc.
22 Rồi ta lại thấy một giấc mộng khác: bảy gié lúa chắc và tốt mọc chung trên một cọng lúa. 23 Sau đó, bảy gié lúa khác mọc ra vừa khô vừa lép như bị gió đông làm sém. 24 Các gié lúa lép nuốt bảy gié lúa tốt. Ta đã thuật lại các giấc mộng của mình cho các pháp sư nhưng không ai giải mộng được cho ta.”
25 Giô-sép tâu với Pha-ra-ôn: “Các giấc mộng mà vua thấy chỉ là một mà thôi. Đức Chúa Trời đã tỏ cho Pha-ra-ôn biết việc Ngài sẽ làm. 26 Bảy con bò tốt chỉ về bảy năm và bảy gié lúa tốt cũng chỉ về bảy năm; đó chỉ về cùng một giấc mộng thôi. 27 Bảy con bò gầy guộc xấu xí theo sau chỉ về bảy năm cũng như bảy gié lúa lép bị gió đông làm sém; chúng chỉ về bảy năm đói kém.
28 Như tôi đã tâu với vua: Đức Chúa Trời tỏ cho vua việc Ngài sắp làm. 29 Xứ Ai-cập được hưởng bảy năm được mùa dư dật, 30 nhưng liền sau đó, sẽ đến bảy năm đói kém. Đến lúc ấy, người ta sẽ quên sự dư dật trong xứ Ai-cập và nạn đói sẽ tàn phá đất đai. 31 Người ta không còn nhớ sự dồi dào trong xứ vì nạn đói theo sau rất lớn. 32 Sở dĩ vua được báo mộng dưới hai hình thức khác nhau là vì Đức Chúa Trời đã quyết định và Ngài sắp thực hiện việc này.
33 Bây giờ, xin vua hãy tìm một người khôn ngoan có tài nhận thức và cử người đó lên lãnh đạo đất nước Ai-cập. 34 Cũng xin nhà vua bổ nhiệm các quan chức coi sóc đất nước để thu một phần năm hoa lợi mùa màng của Ai-cập trong bảy năm được mùa dư dật. 35 Họ phải thu góp tất cả thực phẩm trong những năm được mùa sắp đến, tồn trữ lúa trong các thành dưới quyền của nhà vua. 36 Thực phẩm đó phải giữ lại để dự trữ cho cả nước dùng trong bảy năm đói kém sắp xảy ra tại Ai-cập, hầu cho đất nước không bị tàn hại về nạn đói.”
37 Kế hoạch đó đẹp lòng Pha-ra-ôn và tất cả quần thần. 38 Pha-ra-ôn bàn với triều đình: “Ta tìm đâu thấy một người có thần của Đức Chúa Trời ngự như người này?”
39 Pha-ra-ôn bảo Giô-sép: “Vì Đức Chúa Trời đã tỏ cho ngươi biết tất cả những điều này nên không có ai khôn ngoan nhận thức bằng ngươi cả. 40 Ngươi sẽ lãnh đạo cung điện ta và toàn thể dân tộc ta phải phục tùng ngươi. Ta lớn hơn ngươi chỉ vì ta ngự trên ngai này mà thôi.”
Giô-sép Cai Trị Xứ Ai-cập
41 Pha-ra-ôn bảo Giô-sép: “Đây, ta đặt ngươi lãnh đạo cả nước Ai-cập.” 42 Pha-ra-ôn lấy chiếc nhẫn ấn trong ngón tay mình mà đeo vào ngón tay Giô-sép, cho ông mặc các áo dài bằng vải gai mịn và choàng trên cổ ông một chiếc dây chuyền bằng vàng. 43 Pha-ra-ôn cũng cho Giô-sép ngồi xe đi sau xe nhà vua, nhân vật thứ hai trong nước, có người đi trước hô to: “Quỳ xuống!” Như thế Giô-sép được cầm quyền trên cả xứ Ai-cập.
44 Pha-ra-ôn lại bảo Giô-sép: “Ta làm vua nhưng chẳng có ngươi thì khắp cả xứ Ai-cập không ai dơ tay hay đưa chân lên nổi cả.” 45 Pha-ra-ôn đặt tên cho Giô-sép là Xa-phơ-nát Pha-nê-ách và gả A-sê-na, con gái của Phô-ti-pha, thầy trưởng tế thành Ôn cho ông. Vậy Giô-sép cầm quyền trên khắp nước Ai-cập.
46 Giô-sép được ba mươi tuổi khi nhậm chức. Ông từ cung vua, ra đi kinh lý khắp nước. 47 Trong bảy năm được mùa, đất sinh hoa lợi đầy dẫy. 48 Giô-sép thu tất cả lương thực trong bảy năm được mùa đó tại Ai-cập và tồn trữ trong các thành. Trong mỗi thành ông tồn trữ hoa lợi từ các đồng ruộng xung quanh. 49 Giô-sép thu trữ lương thực rất nhiều, như cát bờ biển, nhiều đến nỗi không thể nào ghi vào sổ được nữa vì số lượng quá lớn.
50 Trước khi những năm đói kém đến Giô-sép và A-sê-na sinh hạ được hai con trai; A-sê-na là con gái Phô-ti-pha, nguyên trưởng tế thành Ôn. 51 Giô-sép đặt tên con đầu lòng là Ma-na-se,[a] nói rằng: “Vì Đức Chúa Trời đã làm cho tôi quên tất cả nỗi gian truân của tôi và của cả gia đình cha tôi.” 52 Ông đặt tên con trai thứ nhì là Ép-ra-im[b] và nói: “Đó là vì Đức Chúa Trời làm cho tôi hưng vượng trong xứ mà tôi phải chịu đau khổ.”
53 Bảy năm được mùa tại Ai-cập chấm dứt, 54 và bảy năm đói kém bắt đầu, đúng như lời Giô-sép tiên đoán. Mọi xứ chung quanh đều đói, chỉ riêng Ai-cập vẫn còn lương thực. 55 Khi cả nước Ai-cập bắt đầu bị đói, dân chúng kêu nài với Pha-ra-ôn xin cấp thực phẩm. Pha-ra-ôn bảo tất cả dân Ai-cập: “Các ngươi hãy đi đến Giô-sép và làm theo điều người dặn bảo.”
56 Khi cả đất nước Ai-cập bị nạn đói kém, Giô-sép mở các kho và bán lúa cho dân vì nạn đói thật quá lớn khắp xứ Ai-cập. 57 Dân cư tất cả các nước đều đến Ai-cập mua lúa nơi Giô-sép vì nạn đói trở nên khủng khiếp trên khắp thế giới.
Các Anh Của Giô-sép Xuống Ai-cập
42 Gia-cốp được tin xứ Ai-cập vẫn còn lúa, liền bảo các con trai: “Tại sao các con cứ nhìn nhau như thế? 2 Cha nghe Ai-cập còn có lúa. Các con hãy xuống đó mua lúa cho chúng ta để chúng ta có thể sống sót, và khỏi bị chết.”
3 Mười người anh của Giô-sép bèn đi xuống Ai-cập mua lúa. 4 Nhưng Gia-cốp không cho Bên-gia-min, em của Giô-sép đi với các anh vì sợ nó bị làm hại. 5 Vậy các con của Y-sơ-ra-ên cũng ở trong số những người đi mua lúa, vì nạn đói cũng đang hoành hành tại xứ Ca-na-an.
6 Lúc ấy, Giô-sép làm tể tướng Ai-cập, kiêm việc bán lúa cho dân chúng. Các anh Giô-sép đến quỳ gối, sấp mình xuống đất trước mặt ông. 7 Nhìn thấy các anh, Giô-sép nhận ra ngay nhưng ông giả bộ làm người xa lạ và gay gắt hỏi họ: “Các người từ đâu đến đây?” Họ đáp: “Chúng tôi từ xứ Ca-na-an đến để mua lúa.”
8 Mặc dù Giô-sép nhận ra ngay các anh mình nhưng họ không biết ông là ai. 9 Ông sực nhớ lại các giấc mộng về anh em nên bảo họ: “Các ngươi là thám tử, các ngươi đến đây để thăm dò yếu điểm của đất nước ta!”
10 Họ đáp: “Thưa chúa không phải vậy đâu, các tôi tớ chúa đến để mua thực phẩm. 11 Chúng tôi tất cả là con một cha và là người lương thiện, không phải là thám tử.”
12 “Không! các ngươi đến đây để dò la những địa điểm yếu của đất nước chúng ta.”
13 Nhưng họ đáp: “Các tôi tớ chúa vốn là mười hai anh em, con một cha đang sống tại xứ Ca-na-an. Người con út đang ở nhà với cha chúng tôi, còn một người đã mất biệt.”
14 Giô-sép bảo họ: “Đúng như lời ta nói, các ngươi là thám tử! 15 Đây là cách thử các ngươi: Ta lấy sinh mạng Pha-ra-ôn thề rằng các ngươi không thể nào rời nơi này cho đến khi em út các ngươi đến đây. 16 Hãy sai một người trong vòng các ngươi đem em út các ngươi xuống đây, còn tất cả sẽ bị tống giam để thử cho biết lời các ngươi khai có thật không. Nếu không, thì ta lấy sinh mạng của Pha-ra-ôn mà khẳng định rằng các ngươi là thám tử.” 17 Rồi ông cho giam giữ họ ba ngày.
18 Đến ngày thứ ba, Giô-sép bảo họ: “Các ngươi hãy làm điều này thì được sống vì ta kính sợ Đức Chúa Trời. 19 Nếu các ngươi là người lương thiện, hãy để cho một người trong các anh em ở lại trong tù còn tất cả hãy ra về, chở lúa về nuôi gia đình đang đói. 20 Nhưng các ngươi phải đem em út xuống cho ta để xác nhận lời khai của các ngươi là thật thì các ngươi khỏi chết.” Vậy họ vâng theo lời đó.
21 Họ bảo nhau: “Thật chúng ta đang bị hình phạt vì em chúng ta. Chúng ta đã thấy nó sầu thảm khi nó năn nỉ xin tha mạng nhưng chúng ta không chịu nghe. Chính vì đó mà bây giờ chúng ta phải bị sầu thảm.”
22 Ru-bên đáp: “Anh đã chẳng bảo các em đừng phạm tội ác ấy đối với đứa trẻ hay sao? Nhưng các em chẳng thèm nghe nên bây giờ chúng ta phải trả nợ máu đó.” 23 Họ không biết Giô-sép hiểu được lời họ nói vì ông đã dùng một người thông ngôn.
24 Giô-sép quay đi chỗ khác mà khóc rồi ông lại tiếp tục nói chuyện với họ. Ông bắt Si-mê-ôn từ bọn họ và ra lệnh trói lại trước mặt họ.
25 Giô-sép bảo xúc lúa đổ đầy bao và để bạc lại trong bao cho mỗi người và cấp thêm lương thực đi đường. Người đầy tớ vâng lời. 26 Anh em Giô-sép chất các bao lúa lên lưng lừa rồi ra đi.
27 Đến một quán trọ, một người mở bao ra cho lừa ăn lúa, thấy số bạc mình đã trả, nay nằm ngay miệng bao; 28 ông sợ và nói với các anh em: “Bạc của tôi đã được trả lại, và nằm ngay trong bao tôi!”
Sợ hãi, họ run rẩy nhìn nhau và nói: “Đức Chúa Trời làm gì cho chúng ta đây?”
29 Khi về đến nhà cha mình là Gia-cốp ở xứ Ca-na-an, họ thuật lại cho cha tất cả những việc đã xảy ra. Họ thưa: 30 “Người đang làm chúa tể trong xứ đó đã dùng lời xẳng xớm mà nói với chúng con và đối xử với chúng con như thám tử đang trinh sát xứ họ. 31 Nhưng chúng con đã thưa với ông ta: ‘Chúng tôi là người lương thiện không phải là thám tử đâu. 32 Chúng tôi là mười hai anh em cùng một cha; một người đã mất biệt, và một người con út đang ở với cha chúng tôi tại xứ Ca-na-an.’
33 Lúc ấy người đang làm chúa tể trong xứ ấy bảo chúng con: ‘Đây là phương cách giúp ta biết các ngươi có phải là người lương thiện không: hãy để một người trong anh em các ngươi ở lại đây với ta, còn các ngươi hãy đem lương thực về cho gia đình đang đói. Đi đi. 34 Nhưng hãy đem em út xuống cho ta thì ta mới biết các ngươi không phải là thám tử nhưng là người lương thiện. Khi ấy ta sẽ trả người anh em kia lại cho các ngươi và các ngươi có thể buôn bán tại đất nước này.’ ”
35 Khi họ trút lúa ra khỏi bao, bao của mỗi người đều có số bạc của mình. Khi họ và cha mình thấy các bao bạc đó, họ đều kinh khiếp. 36 Gia-cốp, cha họ liền nói: “Chúng mày đã tước đoạt các con trai ta. Giô-sép không còn nữa, Si-mê-ôn cũng biệt tăm; thế mà bây giờ chúng mày muốn đem Bên-gia-min đi nữa. Mọi sự đều nghịch với ta!”
37 Ru-bên thưa với cha mình: “Nếu con không đem em về cho cha thì cha hãy giết hai đứa con của con đi. Xin cha giao em cho con thì con sẽ đem em về.”
38 Nhưng Gia-cốp đáp: “Con ta sẽ không xuống đó với chúng mày đâu. Anh nó đã chết, chỉ còn một mình nó; nếu nó gặp nguy hại gì trong cuộc hành trình của chúng mày tức là chúng mày làm cho đầu bạc này đau buồn xuống mồ.”
Ngắt Bông Lúa Vào Ngày Sa-bát(A)
12 Lúc ấy Đức Giê-su đi ngang qua một đồng lúa, vào ngày Sa-bát,[a] các môn đệ Ngài đói, nên ngắt bông lúa ăn. 2 Những người Pha-ri-si thấy vậy, nói với Ngài: “Coi kìa! Môn đệ của Thầy làm điều trái luật trong ngày Sa-bát.”
3 Nhưng Ngài đáp: “Các ông chưa đọc về việc làm của Đa-vít và những người theo ông khi họ bị đói sao? 4 Thế nào Đa-vít đã vào nhà thờ Đức Chúa Trời và ăn bánh trưng bày trên bàn thờ,[b] mặc dầu ông và những người theo ông không được phép ăn, mà chỉ có các thầy tế lễ mới được phép ăn? 5 Hay là các ông chưa đọc trong Kinh Luật rằng vào ngày Sa-bát, các thầy tế lễ vi phạm luật ngày Sa-bát[c] trong đền thờ nhưng vẫn vô tội sao? 6 Ta cho các ông biết: Đấng cao trọng hơn cả đền thờ đang ở đây. 7 Nếu các ông hiểu ý nghĩa của lời dạy: ‘Ta chuộng lòng thương xót hơn vật tế lễ!’[d] thì các ông đã không lên án người vô tội. 8 Vì Con Người là Chúa của ngày Sa-bát.”
Người Bị Liệt Tay(B)
9 Từ đó Ngài đi vào một hội đường của người Do Thái. 10 Ở đó có một người bị liệt bàn tay. Một số người hỏi Đức Giê-su để tìm dịp tố cáo Ngài: “Người ta được phép chữa bệnh trong ngày Sa-bát không?”
11 Ngài đáp: “Ai trong vòng các ông có một con chiên bị rơi xuống hố trong ngày Sa-bát mà không kéo nó lên sao? 12 Người còn quý hơn chiên biết bao! Thế thì người ta có quyền làm điều lành trong ngày Sa-bát.”
13 Rồi Ngài phán cùng người ấy: “Hãy đưa tay ra!” Người ấy đưa tay ra, thì tay liệt được lành lặn như tay kia. 14 Tuy nhiên, những người Pha-ri-si đi ra bàn mưu giết Ngài.
15 Đức Giê-su biết thế, nên lánh khỏi chỗ đó. Có nhiều người theo Ngài và Ngài chữa lành tất cả những người bệnh. 16 Nhưng Ngài dặn họ không nên nói cho ai biết về Ngài. 17 Như thế để ứng nghiệm lời tiên tri I-sa đã chép:
18 “Đây là tôi tớ Ta đã chọn,
Người mà Ta yêu dấu, đẹp lòng Ta mọi đàng;
Ta sẽ ban Thần Linh Ta trên Người
Và Người sẽ công bố công lý cho các dân ngoại quốc.
19 Người sẽ không cãi cọ hay la lối,
Cũng không ai nghe tiếng Người ngoài phố chợ.
20 Người sẽ không bẻ cây sậy sắp gãy,
Cũng không dập tắt ngọn đèn gần tàn,
Cho đến khi công lý được toàn thắng,
21 Và các dân ngoại quốc sẽ đặt hy vọng nơi Người.”[e]
Đức Giê-su Và Quỷ Bê-ên-xê-bun(C)
22 Thế rồi, người ta đem đến cho Đức Giê-su một người bị quỷ ám, mù và câm. Ngài chữa cho người ấy thấy và nói được. 23 Cả đám đông kinh ngạc nói rằng: “Đây có phải là con vua Đa-vít không?”
New Vietnamese Bible. Used by permission of VBI (www.nvbible.org)