Old/New Testament
Ginpatay ni Saul ang Iya Kaugalingon(A)
10 Karon, nagpakig-away ang mga Filistinhon sa mga Israelinhon sa Bukid sang Gilboa. Madamo ang napatay sa mga Israelinhon, kag ang iban sa ila nagpalalagyo. 2 Ginlagas gid sang mga Filistinhon si Saul kag ang iya mga anak nga lalaki, kag ginpatay nila ang iya mga anak nga sila ni Jonatan, Abinadab, kag Malkishua. 3 Puwerte gid ang inaway nila ni Saul kag sang mga Filistinhon. Naigo si Saul sang pana kag napilasan. 4 Nagsiling si Saul sa manugdala sang iya armas, “Gabuta ang imo espada kag patya ako, kay kon indi, sila nga mga wala nagatuo sa Dios[a] amo ang magpatay sa akon, kag yagutaon nila ako.” Pero nahadlok magpatay sa iya ang manugdala sang iya armas, gani ginkuha ni Saul ang iya mismo espada, kag ginbuno ang iya kaugalingon.
5 Sang makita sang manugdala sang iya armas nga patay na siya ginbuno man niya ang iya kaugalingon sang iya mismo espada, kag napatay man siya. 6 Gani napatay si Saul, ang iya tatlo ka anak nga lalaki, kag ang tanan niya nga tinawo.
7 Sadto nga tion may mga Israelinhon nga nagaestar sa kapatagan sang Jezreel. Sang makita nila nga nagpalagyo ang mga soldado sang Israel kag napatay na si Saul kag ang iya mga anak, ginbayaan nila ang ila mga banwa kag nagpalagyo man sila. Gani ginsulod sang mga Filistinhon ini nga mga banwa kag gin-estaran.
8 Sang madason nga adlaw, pagkatapos sang inaway, nagkadto ang mga Filistinhon sa Bukid sang Gilboa sa pagkuha sang mga kagamitan sang mga napatay. Nakita nila didto ang bangkay ni Saul kag sang iya mga anak. 9 Ginkuha nila ang mga armas ni Saul kag gin-utod ang iya ulo. Dayon nagpadala sila sang mga mensahero sa bug-os nga duta sang mga Filistinhon sa pagbalita didto sa ila mga dios-dios kag sa ila mga kasimanwa nga napatay na si Saul. 10 Ginbutang nila ang mga armas ni Saul sa templo sang ila mga dios, kag ginpakabit ang ulo ni Saul sa templo sang ila dios nga si Dagon.
11 Nabalitaan sang mga taga-Jabesh Gilead ang tanan nga ginhimo sang mga Filistinhon kay Saul. 12 Gani naglakat ang tanan nila nga maisog nga mga tawo kag ginkuha ang bangkay ni Saul kag sang iya mga anak, kag gindala nila sa Jabesh. Dayon ginlubong nila ini sa idalom sang dako nga kahoy sa Jabesh, kag nagpuasa sila sing pito ka adlaw.
13 Napatay si Saul tungod kay indi siya matutom sa Ginoo. Wala niya gintuman ang sugo sang Ginoo, kag nagdangop pa gani siya sa mga espiritista 14 imbes mangayo siya sang laygay sa Ginoo. Gani ginpatay siya sang Ginoo kag ginhatag ang ginharian kay David nga anak ni Jesse.
Nangin Hari si David sa Israel(B)
11 Nagkadto ang tanan nga Israelinhon kay David sa Hebron kag nagsiling, “Mga kadugo mo kami. 2 Halin sang una, bisan sang si Saul pa ang amon hari, ikaw ang nagapangulo sa mga Israelinhon sa pagpakig-away. Kag nagsiling sa imo ang Ginoo nga imo Dios, ‘Atipanon mo ang akon katawhan nga mga Israelinhon pareho sa isa ka manug-atipan sang mga karnero. Ikaw ang mangin pangulo nila.’ ” 3 Gani didto sa Hebron, naghimo si David sang kasugtanan sa mga manugdumala sang Israel sa presensya sang Ginoo, kag ginhaplasan nila sang lana ang ulo ni David sa pagpakita nga siya na ang hari sang Israel, suno sa ginpromisa sang Ginoo paagi kay Samuel.
4 Isa ka tion, naglakat si David kag ang mga Israelinhon sa pagsalakay sa Jerusalem (nga amo ang Jebus sang una). Ang mga Jebusnon nga nagaestar didto 5 nagsiling kay David, “Indi gid kamo makasulod diri sa Jerusalem.” Pero naagaw gid man nila ni David ang mabakod nga kuta sang Zion, nga gintawag sang ulihi nga Banwa ni David.
6 Nagsiling si David, “Ang bisan sin-o nga mag-una sa pagsalakay sa mga Jebusnon mangin kumander sang mga soldado.” Si Joab nga anak ni Zeruya amo ang nag-una sa pagsalakay. Gani nangin kumander siya.
7 Sa tapos maagaw ni David ang mabakod nga kuta, didto siya nag-estar, kag gintawag niya ato nga Banwa ni David. 8 Ginpadugangan niya ini sang pader sa palibot halin sa manubo nga parte sang banwa.[b] Si Joab ang nagdumala sa pagkay-o sang iban nga parte sang banwa. 9 Naggamhanan nga naggamhanan si David, tungod kay ginabuligan siya sang Ginoo nga Makagagahom.
Ang Maisog nga mga Tinawo ni David(C)
10 Amo ini ang mga lider sang maisog nga mga tinawo ni David. Sila kag ang tanan nga Israelinhon nagsuporta gid sa paghari ni David, suno sa ginpromisa sang Ginoo parte sa Israel. 11 Si Jashobeam nga Hacmonhon amo ang nagapanguna sa tatlo[c] ka maisog nga mga tinawo ni David. Sa isa lang ka inaway, nakapatay siya sang 300 ka tawo paagi sa iya bangkaw.
12 Ang sunod sa iya amo si Eleazar nga anak ni Dodai[d] nga kaliwat ni Ahoa, nga isa man sa tatlo ka maisog nga mga tinawo ni David. 13 Isa siya sa mga nag-upod kay David sang nagpakig-away sila sa mga Filistinhon sa Pas Damim. Didto sila nag-away sa talamnan sang barley. Nagpalagyo ang mga Israelinhon, 14 pero si Eleazar kag si David nagpabilin didto sa tunga sang talamnan, kag ginpamatay nila ang mga Filistinhon. Ginpadaog gid sila sang Ginoo.
15 Isa ka adlaw, nagkadto kay David ang tatlo niya ka tinawo didto sa kuweba sang Adulam. Ini sila nga tatlo miyembro sang 30 ka maisog nga mga tinawo ni David. Nagakampo sadto ang mga Filistinhon sa Kapatagan sang Refaim 16 kag naagaw nila ang Betlehem. Samtang didto si David sa isa ka mabakod nga palanaguan, 17 gin-uhaw siya. Nagsiling siya, “Maayo kuntani nga may magkuha para sa akon sang tubig nga mainom didto sa bubon malapit sa puwertahan sang Betlehem.” 18 Gani nagsulod sing tago atong tatlo ka maisog nga mga tawo sa kampo sang mga Filistinhon kag nagkuha sila sang tubig sa bubon malapit sa puwertahan sang Betlehem kag gindala kay David. Pero indi mag-inom si David; sa baylo gin-ula niya ini bilang halad sa Ginoo. 19 Nagsiling siya, “O Dios ko, indi ko gid ini mainom tungod kay pareho ini kamahal sa dugo sang mga tawo nga nagtaya sang ila kabuhi sa pagkuha sini.” Gani indi gid mag-inom si David.
Amo ato ang mga ginhimo sang tatlo ka maisog nga mga tinawo ni David.
20 Si Abishai nga utod ni Joab amo ang pangulo sang 30[e] ka maisog nga mga tinawo ni David. Nakapatay siya sang 300 ka Filistinhon paagi sa iya bangkaw. Gani nangin bantog siya pareho sadtong tatlo ka maisog nga mga tawo, 21 pero indi siya bahin nila. Kag tungod nga siya ang pinakabantog sa iya kaupod nga 30,[f] siya ang nangin kumander nila.
22 May isa pa ka maisog nga tawo nga ang iya ngalan si Benaya. Taga-Kabzeel siya, kag ang iya amay amo si Jehoyada. Naghimo siya sang pinasahi nga mga buhat, lakip na ang pagpatay sa duha ka pinakamaayo nga soldado sang Moab. Sa isa man ka tion, ginlagas niya ang isa ka leon. Bisan nagasnow kag madanlog, nagpanaog siya sa buho kag ginpatay niya ang leon. 23 Sa isa pa gid ka tion, ginpatay niya ang isa ka Egiptohanon nga may kataason nga pito kag tunga ka tapak. Ang armas sang Egiptohanon bangkaw nga mabug-at kag madamol,[g] pero ang iya armas inuglampos lang. Gin-agaw niya ang bangkaw sa Egiptohanon kag amo ini ang ginpatay sa iya. 24 Amo ato ang mga ginhimo ni Benaya nga anak ni Jehoyada. Nangin bantog man siya pareho sa tatlo ka maisog nga mga tawo, 25 pero indi siya bahin nila. Kag tungod nga mas bantog siya sang sa iya kaupod nga 30, ginhimo siya ni David nga pangulo sang iya mga badigard.
26 Amo ini ang mga maayo nga mga soldado:
si Asahel nga utod ni Joab,
si Elhanan nga anak ni Dodo nga taga-Betlehem,
27 si Shamot nga taga-Haror,[h]
si Helez nga taga-Pelon,
28 si Ira nga anak ni Ikesh nga taga-Tekoa,
si Abiezer nga taga-Anatot,
29 si Sibecai nga taga-Husha,
si Ilai[i] nga taga-Ahoa,
30 si Maharai nga taga-Netofa,
si Heled[j] nga anak ni Baanah nga taga-Netofa,
31 si Itai nga anak ni Ribai nga taga-Gibea, nga sakop sang Benjamin,
si Benaya nga taga-Piraton,
32 si Hurai[k] nga nagaestar malapit sa mga ililigan sang tubig sang Gaash, si Abiel[l] nga taga-Araba,
33 si Azmavet nga taga-Baharum,[m]
si Eliaba nga taga-Shaalbon,
34 ang mga anak ni Hashem[n] nga taga-Gizon,
si Jonatan nga anak ni Shagee[o] nga taga-Harar,
35 si Ahiam nga anak ni Sacar[p] nga taga-Harar,
si Elifal nga anak ni Ur,
36 si Hefer nga taga-Mekerat,
si Ahia nga taga-Pelon,
37 si Hezro nga taga-Carmel,
si Naarai[q] nga anak ni Ezbai,
38 si Joel nga utod ni Natan,
si Mibhar nga anak ni Hagri,
39 si Zelek nga taga-Ammon,
si Naharai nga taga-Berot, nga manugdala sang armas ni Joab nga anak ni Zeruya,
40 si Ira kag si Gareb nga mga taga-Jatir,[r]
41 si Uria nga Hithanon,
si Zabad nga anak ni Alai,
42 si Adina nga anak ni Shiza nga isa ka pangulo sa tribo ni Reuben kag may 30 siya ka tinawo,
43 si Hanan nga anak ni Maaca,
si Joshafat nga taga-Mitna,
44 si Uzia nga taga-Ashterat,
si Shama kag Jiel nga mga anak ni Hotam nga taga-Aroer,
45 si Jediel nga anak ni Shimri,
si Joha nga iya utod nga taga-Tiz,
46 si Eliel nga taga-Mahav,
si Jeribai kag Joshavia nga mga anak ni Elnaam,
si Itma nga taga-Moab,
47 si Eliel, Obed, kag Jaasiel nga taga-Mezoba.
Ang mga Tawo nga Nag-upod kay David kag sa Iya mga Soldado
12 Amo ini ang mga tawo nga nagkadto kay David didto sa Ziklag kag nag-upod sa iya sang nagapanago siya kay Saul nga anak ni Kish. Isa sila sa mga nagbulig kay David sa inaway. 2 May mga pana sila, kag sagad gid sila magpana ukon maglabyog sang bato, tuo man ukon wala nga kamot. Mga paryente sila ni Saul halin sa tribo ni Benjamin. 3 Ginpanguluhan sila ni Ahiezer kag ni Joash nga mga anak ni Shemaa nga taga-Gibeah. Amo ini ang ila mga ngalan:
si Jeziel kag si Pelet nga mga anak ni Azmavet,
si Beraca kag si Jehu nga taga-Anatot,
4 si Ishmaya nga taga-Gibeon, nga bantog kag maisog nga lider sang 30 ka maisog nga mga soldado,
si Jeremias, Jahaziel, Johanan, Jozabad nga taga-Gedera,
5 si Eluzai, Jerimot, Bealia, Shemaria, kag Shefatia nga taga-Haruf,
6 si Elkana, Ishia, Azarel, Joezer, kag Jashobeam nga mga kaliwat ni Kora,
7 si Joela kag Zebadia nga mga anak ni Jeroham nga taga-Gedor.
8 May mga tawo man nga halin sa tribo ni Gad nga nag-upod kay David didto sa mabakod nga palanaguan sa kamingawan. Mga maisog sila nga mga soldado kag sagad sila maggamit sang taming kag bangkaw. Pareho sila kaisog sa mga leon, kag pareho kadasig sa usa sa kabukiran:
9 si Ezer amo ang ila pangulo,
si Obadias ang ikaduha,
si Eliab ang ikatatlo,
10 si Mishmana ang ikaapat,
si Jeremias ang ikalima,
11 si Atai ang ikaanom,
si Eliel ang ikapito,
12 si Johanan ang ikawalo,
si Elzabad ang ikasiyam,
13 si Jeremias ang ikanapulo,
kag si Macbanai ang ikaonse.
14 Ini sila nga mga kaliwat ni Gad mga kumander sang mga soldado. Ang pinakamaluya sa ila makadumala sang 100 ka soldado kag ang pinakamakusog sa ila makadumala sang 1,000 ka soldado. 15 Gintabok nila ang Suba sang Jordan sang tion sang tigbalaha sini sa una nga bulan sang tuig, kag gintabog nila ang tanan nga nagaestar sa kapatagan sa sidlangan kag sa nakatundan sang suba.
16 May mga tawo man nga halin sa tribo ni Benjamin kag ni Juda nga nagkadto kay David didto sa mabakod nga palanaguan. 17 Nagguwa si David sa pagsugata sa ila kag nagsiling, “Kon nagkadto kamo diri sa pagbulig sa akon bilang mga abyan, ginabaton ko kamo nga mag-upod sa amon. Pero kon nagkadto kamo diri sa pagtugyan sa akon sa akon mga kaaway bisan wala ako sing may ginhimo nga malain sa inyo, kabay pa nga makita ini sang Dios sang aton mga katigulangan kag silutan niya kamo.”
18 Dayon gin-gamhan sang Espiritu si Amasai nga sang ulihi nangin lider sang 30 ka maisog nga mga soldado, kag nagsiling siya,
“Imo kami, O David nga anak ni Jesse! Kabay pa nga magmadinalag-on ka kag ang mga nagabulig sa imo, kay ang imo Dios nagabulig sa imo.” Gani ginbaton sila ni David kag ginhimo nga mga opisyal sang iya mga soldado.
19 May mga tawo man nga halin sa tribo ni Manase nga nag-upod kay David sang magkadto siya sa mga Filistinhon sa pagpakig-away kay Saul. Pero ang natabo, wala magsugot ang mga Filistinhon nga mag-upod si David kag ang iya mga tinawo, kay nagahunahuna sila nga basi mag-unong liwat si David sa iya agalon nga si Saul. Gani pagkatapos nila diskusyon, ginpabalik nila si David sa Ziklag.
20 Amo ini ang mga tawo nga halin sa tribo ni Manase nga nag-upod kay David sa Ziklag: Adnah, Jozabad, Jediel, Micael, Jozabad, Elihu, kag Ziletai. Ang kada isa sa ila lider sang isa ka libo ka soldado sa tribo ni Manase. 21 Nagbulig sila kay David sa pagpakig-away sa mga manugsalakay, kay mga maayo sila tanan nga mga soldado. Amo ina nga nangin kumander sila sang mga soldado ni David. 22 Kada adlaw, may mga tawo nga nagakadto kay David sa pagbulig sa iya, hasta nga nagdamo kag naglig-on ang iya mga soldado.[s]
23 Amo ini ang kadamuon sang armado nga mga soldado nga nagkadto kay David didto sa Hebron sa pagbulig sa iya nga maagaw ang ginharian ni Saul, suno sa ginpromisa sang Ginoo:
24 Halin sa tribo ni Juda: 6,800 ka armado nga mga soldado nga may mga bangkaw kag mga pana.
25 Halin sa tribo ni Simeon: 7,100 ka maayo nga mga soldado.
26 Halin sa tribo ni Levi: 4,600 ka soldado, 27 lakip na si Jehoyada nga pangulo sang pamilya ni Aaron kag ang iya 3,700 ka tinawo, 28 kag si Zadok nga isa ka bataon kag maayo nga soldado kag ang 22 ka opisyal halin sa iya pamilya.
29 Halin sa tribo ni Benjamin nga mga paryente ni Saul: 3,000 ka soldado. Kalabanan sa mga kaliwat ni Benjamin padayon nga nag-unong kay Saul.
30 Halin sa tribo ni Efraim: 20,800 ka maayo nga mga soldado kag bantog sa ila mga pamilya.
31 Halin sa katunga nga tribo ni Manase: 18,000 ka soldado. Ginpadala sila para lang sa pagbulig nga mangin hari si David.
32 Halin sa tribo ni Isacar: 200 ka pangulo upod sa ila mga paryente nga ila ginadumalahan. Ini sila nakahibalo kon ano ang dapat himuon sang Israel kag kon san-o nila ini himuon.
33 Halin sa tribo ni Zebulun: 50,000 ka hanas nga mga soldado nga preparado sa inaway. Armado sila sang nagkalain-lain nga mga armas. Handa gid sila nga magbulig kag mag-unong kay David.
34 Halin sa tribo ni Naftali: 1,000 ka opisyal kag 37,000 ka soldado nga may dala nga mga taming kag mga bangkaw.
35 Halin sa tribo ni Dan: 28,600 ka hanas nga mga soldado nga preparado sa inaway.
36 Halin sa tribo ni Asher: 40,000 ka hanas nga mga soldado nga preparado sa inaway.
37 Kag halin sa mga tribo sa sidlangan sang Suba sang Jordan, ang tribo ni Reuben, Gad kag katunga sang tribo ni Manase: 120,000 ka soldado nga armado sang nagkalain-lain nga mga armas.
38 Ini sila tanan mga soldado nga nagbuluntad sa pagpakig-away. Nagkadto sila sa Hebron nga determinado sa paghimo kay David nga hari sa bug-os nga Israel. Halos ang tanan nga Israelinhon gusto gid nga si David mangin ila hari. 39 Nagpabilin sila didto sang tatlo ka adlaw upod kay David nga nagakinaon kag nagaininom kay ginpadal-an sila sang ila mga kasimanwa sang pagkaon. 40 Nagdala man sang pagkaon ang ila mga kadugo halin pa sa malayo nga lugar sang Isacar, Zebulun, kag Naftali. Ginkarga nila ini sa mga asno, mga kamelyo, mga mula,[t] kag mga baka. Madamo ang ila mga harina, mga binulad nga higos, pasas, bino, lana, baka, kag karnero. Malipayon gid ang tanan sa Israel.
45 Nagsiling ang isa sa mga propeta, ‘Tudluan sila tanan sang Dios.’[a] Gani ang tanan nga nagapamati sa mga ginatudlo sang Amay magapalapit sa akon. 46 Wala ini nagakahulugan nga may tawo na nga nakakita sa Amay. Ako nga naghalin sa Dios nga Amay amo gid lang ang nakakita sa iya.
47 “Sa pagkamatuod, ginasugid ko sa inyo nga ang nagatuo sa akon may kabuhi na nga wala sing katapusan, 48 tungod kay ako amo ang tinapay nga nagahatag sang kabuhi. 49 Ang inyo mga katigulangan nagkaon sang manna sang didto pa sila sa kamingawan, pero nagkalamatay gihapon sila. 50 Pero may ara sang tinapay nga naghalin sa langit, kag ang bisan sin-o nga magkaon sini indi na mapatay. 51 Ako amo ang buhi nga tinapay nga naghalin sa langit. Ang bisan sin-o nga magkaon sa sini nga tinapay magakabuhi sa wala sing katapusan. Tungod kay ang tinapay nga akon ihatag sa iya wala sing iban kundi ang akon lawas. Ini nga lawas ihatag ko agod makabaton ang mga tawo diri sa kalibutan sang kabuhi nga wala sing katapusan.”
52 Nagbinaisay ang mga Judio nga nagapamati kay Jesus. Nagsiling sila, “Paano bala ang paghatag sang tawo nga ini sa aton sang iya lawas agod kaunon ta?” 53 Nagsiling si Jesus sa ila, “Sa pagkamatuod, ginasiling ko sa inyo nga kon indi kamo magkaon sang lawas sang Anak sang Tawo kag kon indi kamo mag-inom sang iya dugo, indi gid kamo makabaton sang kabuhi nga wala sing katapusan. 54 Pero ang bisan sin-o nga nagakaon sang akon lawas kag nagainom sang akon dugo may kabuhi nga wala sing katapusan, kag banhawon ko siya sa katapusan nga adlaw. 55 Kay ang akon lawas kag ang akon dugo amo ang matuod nga tinapay kag matuod nga ilimnon.[b] 56 Ang bisan sin-o nga nagakaon sang akon lawas kag nagainom sang akon dugo nagapabilin sa akon kag ako nagapabilin man sa iya. 57 Ang Dios nga Amay nga nagpadala sa akon amo ang ginahalinan sang kabuhi, kag tungod sa iya nagakabuhi ako. Pareho man sini ang matabo sa mga nagakaon sa akon, magakabuhi man sila tungod sa akon. 58 Ako ang tinapay nga naghalin sa langit. Indi ini pareho sa manna nga ginkaon sang inyo mga katigulangan, kay nagkalamatay gihapon sila. Ang nagakaon sang sini nga tinapay nga akon ginasiling sa inyo magakabuhi sa wala sing katapusan.” 59 Ini nga mga butang ginahambal ni Jesus sang siya nagapanudlo didto sa simbahan sang mga Judio sa Capernaum.
Ang mga Pulong nga Nagahatag sang Kabuhi nga Wala sing Katapusan
60 Madamo sa iya mga sumulunod ang nakabati sa iya gintudlo, kag nagsiling sila, “Tama kabudlay ining ginatudlo niya, sin-o bala ang makabaton sini?” 61 Bisan wala sing may nagsugid kay Jesus, nahibaluan niya nga ang iya mga sumulunod mismo nagakulumuron tungod sang iya pagpanudlo nga ato. Gani nagsiling si Jesus sa ila, “Nasaklaw bala kamo sa akon ginahambal? 62 Ti paano na lang kon ako nga Anak sang Tawo makita ninyo nga nagkayab pabalik sa akon ginhalinan? 63 Ang Espiritu Santo amo ang nagahatag sang kabuhi. Ang tawo indi makahimo sini. Ang akon mga ginahambal sa inyo halin sa Espiritu Santo, kag nagahatag sang kabuhi. 64 Pero may ara sa inyo nga wala nagatuo sa akon.” (Nagsiling siya sini tungod kay nahibaluan na niya nga daan kon sin-o atong mga indi magatuo kag kon sin-o ang magatraidor sa iya.) 65 Kag nagsiling pa gid siya, “Amo ini ang kabangdanan kon ngaa nagsiling ako sa inyo nga wala sing may makapalapit sa akon kon indi siya pagtugutan sang Amay.”
66 Halin sadto, madamo sa mga sumulunod ni Jesus ang nagbiya sa iya kag wala na magsagi upod. 67 Gani nagsiling si Jesus sa iya dose ka apostoles, “Ti, mabiya man bala kamo sa akon?” 68 Nagsabat si Simon Pedro sa iya, “Ginoo, sa kay sin-o pa bala kami makadto? Ikaw lang ang may mensahi nga makahatag sang kabuhi nga wala sing katapusan. 69 Nagatuo kami sa imo tungod kay nahibaluan namon nga ikaw amo gid ang Balaan nga ginpadala sang Dios.” 70 Nagsiling si Jesus sa ila, “Indi bala ginpili ko kamo nga dose? Pero ang isa sa inyo Yawa!”[c] 71 Ang ginatumod ni Jesus amo si Judas nga anak ni Simon Iscariote.[d] Kay bisan tuod si Judas isa sa dose ka apostoles, pero siya amo ang magatraidor kay Jesus.
Hiligaynon Bible (Ang Pulong Sang Dios) Copyright © 1996, 2006 by Biblica, Inc.® Used by permission. All rights reserved worldwide.