Old/New Testament

Nagpalagyo si Elias sa Horeb

19 Karon ginsugiran ni Ahab ang iya asawa nga si Jezebel sang tanan nga ginhimo ni Elias, kag kon paano niya ginpamatay ang tanan nga propeta ni Baal. ² Gani ginpadal-an ni Jezebel sang mensahi si Elias nga nagasiling, “Kabay pa nga silutan ako sang mga dios sing puwerte gid kon sa amo sini nga oras buwas indi ko pa ikaw mapatay, pareho sa ginhimo mo sa mga propeta.”

³ Hinadlukan si Elias, gani nagpalagyo siya sa Beersheba nga sakop sang Juda, kag ginbilin niya didto ang iya suluguon. ⁴ Dayon naglakat siya sing mga isa ka adlaw pakadto sa kamingawan. Nagpundo siya kag nagpungko sa puno sang kahoy,^[a] kag nagpangamuyo nga mapatay na lang siya. Nagsiling siya, “Sobra na ini, Ginoo! Kuhaa na lang ang akon kabuhi; wala man ako sing kinalain sa akon mga katigulangan.” ⁵ Dayon naghigda siya sa puno sang kahoy kag natulugan.

Sa hinali lang may anghel nga nagtandog sa iya kag nagsiling, “Bangon kag magkaon.” ⁶ Pagtan-aw niya, may nakita siya sa iya uluhan nga tinapay nga ginluto sa ginpainit nga bato, kag tubig nga nasulod sa tibod. Nagkaon siya kag nag-inom, kag naghigda liwat.

⁷ Nagbalik ang anghel sang Ginoo kag gintandog niya si Elias kag nagsiling, “Bangon kag magkaon, kay malayo pa ang imo lalakton.” ⁸ Gani nagbangon si Elias kag nagkaon kag nag-inom. Nagbaskog siya sa iya ginkaon, kag naglakat siya sa sulod sang 40 ka adlaw kag 40 ka gab-i, hasta nakaabot siya sa Horeb,^[b] ang bukid sang Dios. ⁹ Nagsulod siya sa isa ka kuweba kag didto nagtulog pagkagab-i.

Nagpakigsugilanon ang Dios kay Elias

Karon, nagsiling ang Ginoo sa iya, “Elias, ano ang ginahimo mo diri?” ¹⁰ Nagsabat siya, “O Ginoong Dios nga Makagagahom, nagaalagad gid ako sing matutom sa imo. Pero ginsikway sang mga Israelinhon ang ila kasugtanan sa imo, gin-guba nila ang imo mga halaran, kag ginpamatay ang imo mga propeta. Ako na lang isa ang nabilin, kag ginatinguhaan man nila ako nga patyon.” ¹¹ Nagsiling ang Ginoo, “Magguwa ka kag magtindog sa akon presensya sa ibabaw sang bukid, kay maagi ako.” Dayon may nag-agi nga mabaskog nga hangin nga nagtiphag sang mga bukid kag nagdugmok sang mga bato, pero wala ang Ginoo sa hangin. Pagkatapos sang hangin, naglinog, pero wala man ang Ginoo sa linog. ¹² Pagkatapos sang linog, may kalayo nga nag-abot, pero wala gihapon ang Ginoo sa kalayo. Pagkatapos sang kalayo, may mahinay nga tingog nga daw sa nagahutik. ¹³ Pagkabati sini ni Elias, gintabunan niya ang iya nawong sang iya kunop kag nagguwa siya kag nagtindog sa baba sang kuweba. Dayon may tingog nga nagsiling sa iya, “Elias, ano ang ginahimo mo diri?” ¹⁴ Nagsabat siya, “O Ginoong Dios nga Makagagahom, nagaalagad gid ako sing matutom sa imo. Pero ginsikway sang mga Israelinhon ang ila kasugtanan sa imo, gin-guba nila ang imo mga halaran, kag ginpamatay ang imo mga propeta. Ako na lang isa ang nabilin, kag ginatinguhaan man nila ako nga patyon.”

¹⁵ Nagsiling ang Ginoo sa iya, “Magbalik ka sa imo gin-agyan, kag magkadto sa kamingawan sang Damascus. Pag-abot mo didto, haplasan mo sang lana si Hazael sa pagpakita nga siya na ang hari sang Aram.^{[c] 16} Haplasan mo man si Jehu nga anak ni Nimshi bilang hari sang Israel, kag si Elisha^[d] nga anak ni Shafat, nga taga-Abel Mehola, sa pagbulos sa imo bilang propeta. ¹⁷ Pamatyon ni Hazael ang mga nagasimba kay Baal. Ang makapalagyo sa iya, pamatyon ni Jehu, kag ang makapalagyo kay Jehu, pamatyon ni Elisha. ¹⁸ Pero ibilin ko ang 7,000 ka Israelinhon nga wala nagluhod kag naghalok sa imahen ni Baal.”

Ang Pagtawag kay Elisha

¹⁹ Naghalin didto si Elias kag nakita niya si Elisha nga anak ni Shafat nga nagaarado. May onse ka paris sang mga baka sa unahan ni Elisha nga ginaarado sang iya mga kaupod, kag siya ang nagaarado sang ikadose nga paris sang baka. Nagpalapit si Elias sa iya, kag gintaklap ni Elias ang iya kunop sa kay Elisha. ²⁰ Ginbayaan ni Elisha ang iya mga baka kag ginlagas si Elias. Nagsiling si Elisha, “Mahalok anay ako kay tatay kag kay nanay sa pagpaalam sa ila, dayon maupod ako sa imo.” Nagsabat si Elias, “Sige, pero indi mo pagkalimtan ang ginhimo ko sa imo.”

²¹ Nagbalik si Elisha, kag ginkuha niya ang iya mga baka kag gin-ihaw. Ginhimo niya nga gatong ang mga gota kag mga arado sa pagluto sang karne sang mga baka. Pagkaluto na, ginhatagan niya ang iya mga kaupod nga nagaarado, kag nagkaon sila tanan. Dayon nagsunod siya kay Elias bilang iya kabulig.

Ginsalakay ni Ben Hadad ang Samaria

20 Karon, gintipon ni Haring Ben Hadad sang Aram^[e] ang tanan niya nga soldado agod magpakig-away. Nag-upod sa ila ang 32 ka hari nga kadampig ni Ben Hadad, nga may mga kabayo kag mga karwahe. Kag naglakat sila sa pagsalakay sa Samaria. ² Nagpadala si Ben Hadad sang mga mensahero sa Samaria sa pagsugid sang sini nga mensahi kay Haring Ahab sang Israel: “Amo ini ang ginsiling ni Ben Hadad: ³ ‘Ang imo mga pilak kag mga bulawan akon, kag ang imo mga asawa kag maayo nga mga kabataan akon man.’ ” ⁴ Nagpadala sang sabat si Haring Ahab nga nagasiling, “Suno sa ginsiling mo, Mahal nga Hari, imo ako kag ang tanan nga akon.”

⁵ Nagbalik liwat ang mga mensahero kay Ahab kag nagsiling, “Amo ini ang ginsiling ni Ben Hadad: ‘Nagsiling na ako sa imo nga ihatag mo sa akon ang imo mga pilak, mga bulawan, mga asawa, kag mga kabataan. ⁶ Pero buwas sa amo sini nga oras, pakadtuon ko dira ang akon mga opisyal sa pag-usisa sang imo palasyo kag sang mga balay sang imo mga opisyal. Kuhaon nila ang tanan nga ginakabig mo nga malahalon.’ ”

⁷ Ginpatawag sang hari sang Israel ang tanan nga manugdumala sang Israel kag ginsilingan, “Nagapangita gid sang paagi si Ben Hadad nga halitan kita. Nagsugot na gani ako sang ginpangayo niya ang akon mga asawa, mga kabataan, mga pilak, kag mga bulawan.” ⁸ Nagsabat ang mga manugdumala kag ang katawhan, “Indi ka na magpasugot sa iya mga ginapangayo.” ⁹ Gani ginsilingan niya ang mga mensahero ni Ben Hadad, “Silinga ninyo ang mahal nga hari nga ihatag ko ang iya una nga ginpangayo, pero ining ikaduha indi ko na mahatag.” Nagpauli ang mga mensahero kag ginsugid nila kay Ben Hadad ang sabat ni Ahab.

¹⁰ Nagpadala liwat si Ben Hadad sang mensahi kay Ahab, “Kabay pa nga silutan ako sang mga dios sing puwerte gid kon indi ko malaglag sing bug-os ang Samaria. Siguraduhon ko nga bisan yab-ok wala sing mabilin nga sarang mahakop sang akon mga soldado.” ¹¹ Nagsabat ang hari sang Israel, “Silinga ninyo siya nga ang soldado nga nagapreparar pa lang sa pagpakig-away indi dapat magpabugal pareho sa soldado nga nakatapos na sa pagpakig-away.” ¹² Nabaton ni Ben Hadad ang sabat ni Ahab samtang nagainom siya kag ang kaupod niya nga mga hari didto sa ila mga tolda.^[f] Dayon ginmanduan niya ang iya mga tinawo nga magpreparar sa pagsalakay sa Samaria. Kag gintuman nila ini.

Ginpierdi ni Ahab si Ben Hadad

¹³ Sa pihak nga bahin, may nag-abot nga isa ka propeta kay Ahab kag nagsiling, “Amo ini ang ginasiling sang Ginoo: Nakita mo nga puwerte kadamo ang mga soldado ni Ben Hadad. Pero ipapierdi ko sila sa imo subong nga adlaw, kag dayon mahibaluan mo nga ako amo ang Ginoo.” ¹⁴ Nagpamangkot si Ahab, “Pero sin-o ang magapierdi sa ila?” Nagsabat ang propeta, “Amo ini ang ginasiling sang Ginoo: ‘Ang bataon nga mga soldado, nga sa idalom sang awtoridad sang mga gobernador sang mga probinsya, amo ang magapierdi sa ila.’ ” Nagpamangkot si Ahab, “Sin-o ang una nga magsalakay?” Nagsabat ang propeta, “Kamo.”^[g]

¹⁵ Gani ginpatawag ni Ahab ang bataon nga mga soldado, nga sa idalom sang awtoridad sang mga gobernador sang mga probinsya— 232 sila tanan. Kag gintipon man niya ang iban pa nga mga Israelinhon— 7,000 sila tanan. ¹⁶ Udto sila nagsalakay, samtang si Ben Hadad kag ang 32 ka hari nga iya kadampig nagapahubog sa ila mga tolda. ¹⁷ Una nga nagsalakay atong bataon nga mga soldado.

Karon, ang mga ginpadala ni Ben Hadad sa pagpanilag sa Samaria nagsugid sa iya, “May mga soldado nga nagapakadto diri halin sa Samaria.” ¹⁸ Nagsiling si Ben Hadad, “Dakpa ninyo sila kon magkadto sila diri sa pagpakig-away ukon bisan sa pagpakighusay.”

¹⁹ Ang bataon nga mga soldado amo ang nagpanguna sa mga soldado sang Israel, ²⁰ kag ginpatay sang kada isa sa ila ang ila kaaway. Gani nagpalagyo ang iban nga mga soldado sang Aram, kag ginlagas sila sang mga Israelinhon. Pero si Ben Hadad kag ang iban niya nga mga kaupod nakapalagyo nga nagasakay sa kabayo.

²¹ Amo ato ang pagsalakay nila ni Haring Ahab sang Israel. Madamo gid nga mga Arameanhon ang ila ginpamatay, kag ginpanguha nila ang mga kabayo kag mga karwahe sang mga Arameanhon. ²² Pagkatapos sadto, nagpalapit ang propeta sa hari sang Israel kag nagsiling, “Magpreparar ka kag magplano sing maayo, kay magasalakay liwat ang hari sang Aram sa sunod nga tuig.”

²³ Sa pihak nga bahin, ang mga opisyal sang hari sang Aram nagsiling sa iya, “Ang dios sang mga Israelinhon dios sang mga bukid; amo ina nga nagdaog sila. Pero kon magpakig-away kita sa ila sa kapatagan, sigurado gid nga mapierdi naton sila. ²⁴ Kag kinahanglan nga himuon mo ini: Ang mga kumander na ang padumalahon mo sa mga soldado kag indi ang 32 ka hari. ²⁵ Dayon magtipon ka sang mga soldado, mga kabayo, kag mga karwahe nga pareho kadamo sadtong mga nagkalawala. Magpakig-away dayon kita sa mga Israelinhon sa kapatagan, kag sigurado gid nga mapierdi naton sila.” Nagsugot si Ben Hadad, kag ginhimo niya ini.

²⁶ Pagkasunod nga tuig, gintipon ni Ben Hadad ang mga Arameanhon, kag nagkadto dayon sila sa banwa sang Afek sa pagpakig-away sa mga Israelinhon. ²⁷ Nagtipon man ang mga Israelinhon kag nagpreparar sang ila mga kinahanglanon, kag dayon naglakat sila sa pagpakig-away sa mga Arameanhon. Nagkampo sila nga nagaatubang sa kampo sang mga Arameanhon. Pero pareho lang sila sa duha ka magagmay nga panong sang mga kanding kon ikomparar sa mga Arameanhon nga nagalikop sa kapatagan. ²⁸ Nagkadto ang alagad sang Dios sa hari sang Israel kag nagsiling, “Amo ini ang ginasiling sang Ginoo: Nagahunahuna ang mga Arameanhon nga dios ako sang mga bukid kag indi dios sang mga kapatagan. Gani ipapierdi ko sa imo ang ila mga soldado nga puwerte kadamo agod mahibaluan ninyo nga ako amo ang Ginoo.”

²⁹ Nagkampo ang mga Israelinhon kag ang mga Arameanhon nga nagaatubangay sa sulod sang pito ka adlaw. Kag sang ikapito nga adlaw nag-away sila. Sa isa lang ka adlaw nakapatay ang mga Israelinhon sing 100,000 ka soldado nga mga Arameanhon. ³⁰ Ang mga nabilin nga mga Arameanhon nagpalagyo sa banwa sang Afek, nga sa diin ang 27,000 sa ila narumpagan sang pader sang banwa. Nagpalagyo man didto si Ben Hadad, kag nagpanago sa pinakasulod nga kuwarto sang balay. ³¹ Nagsiling ang iya mga opisyal sa iya, “Nabatian namon nga maluluy-on kuno ang mga hari sang Israel. Gani makadto kami sa hari sang Israel kag magpaubos paagi sa pagtampi sang sako kag pagburambod sang lubid sa amon mga ulo. Basi pa lang indi ka niya pagpatyon.”

³² Gani nagtampi sila sang sako kag ginburambudan nila sang lubid ang ila mga ulo. Dayon nagkadto sila sa hari sang Israel kag nagsiling, “Si Ben Hadad nga nagatahod sa imo nagapakitluoy nga kon mahimo indi mo lang siya pagpatyon.” Nagsabat ang hari, “Buhi pa gali siya? Daw pareho lang nga utod ko siya.” ³³ Ginkabig sang mga opisyal ang sabat sang hari nga isa ka palatandaan nga may paglaom sila, gani dayon man nila siling, “Huo, si Ben Hadad daw pareho lang nga utod mo.” Nagsiling ang hari, “Dal-a ninyo siya sa akon.”

Pag-abot ni Ben Hadad, ginpasakay siya ni Ahab sa iya karwahe. ³⁴ Nagsiling si Ben Hadad kay Ahab, “Iuli ko sa imo ang mga banwa nga gin-agaw sang akon amay sa imo amay. Kag puwede ka magpatindog sang mga balaligyaan sa Damascus, pareho sa ginhimo sang akon amay sa Samaria.” Nagsiling si Ahab, “Sa sining gintanyag mo, buy-an ko ikaw.” Gani naghimo sila sang kasugtanan, kag ginpalakat siya ni Ahab.

³⁵ Karon, ginsugo sang Ginoo ang isa ka tawo, nga miyembro sang mga propeta, sa pagsiling sa iya nga kaupod, “Abi, sakita ako.” Pero nagbalibad ang tawo. ³⁶ Gani nagsiling siya sa tawo, “Tungod kay wala mo pagtumana ang Ginoo, pagapatyon ka sang leon paghalin mo gid diri.” Paghalin sang tawo, nakita siya sang leon kag ginpatay siya.

³⁷ May nakita naman ang propeta nga isa ka tawo kag nagsiling siya, “Abi, sakita ako.” Gani ginsakit siya kag napilasan siya. ³⁸ Dayon naglakat ang propeta kag nagtindog sa dalan nga nagahulat sa hari sang Israel nga mag-agi. Nagpakuno-kuno siya paagi sa pagbutang sang bendahi sa iya mga mata agod indi siya makilal-an. ³⁹ Pag-agi sang hari, nagsinggit ang propeta sa iya, “Sir, nag-upod ako sa inaway, kag didto may tawo nga nagdala sa akon sang bihag kag nagsiling, ‘Bantayi ini nga tawo. Kon makapalagyo siya, patyon ikaw ukon pabayaron sing 35 ka kilo nga pilak.’ ⁴⁰ Pero sang masako ako, sir, sa iban nga mga buluhaton, nakapalagyo ang bihag.”

Nagsiling ang hari, “Dapat ka silutan suno sa imo ginsiling.” ⁴¹ Ginkuha gilayon sang propeta ang bendahi sa iya mga mata, kag nakilal-an siya sang hari sang Israel nga isa siya sa mga propeta. ⁴² Nagsiling siya sa hari, “Amo ini ang ginasiling sang Ginoo: Tungod nga ginbuy-an mo ang tawo nga ginsiling ko nga dapat patyon, patyon ka sa baylo niya, kag patyon man ang imo katawhan sa baylo sang iya katawhan.” ⁴³ Nagpauli ang hari sang Israel sa iya palasyo sa Samaria nga masinulub-on kag akig.

Gindala si Jesus kay Pilato^(A)

23 Pagkatapos sadto, nagtindog sila tanan kag gindala nila si Jesus kay Pilato.^{[a] 2} Dayon gin-akusar nila si Jesus kay Pilato. Siling nila, “Ini nga tawo nadakpan namon nga nagapatalang sang amon kasimanwa nga mga Judio, kay ginasilingan niya sila nga indi magbayad sing buhis sa Emperador, kag nagasiling pa gid siya nga siya amo ang Cristo. Ang buot niya silingon nga siya isa ka hari.” ³ Gani ginpamangkot siya ni Pilato, “Ikaw bala ang hari sang mga Judio?” Nagsabat si Jesus sa iya, “Ginasiling mo.” ⁴ Dayon nagsiling si Pilato sa manugdumala nga mga pari kag sa mga tawo, “Wala ako sang nakita nga sala sa sini nga tawo agod silutan siya.” ⁵ Pero nagpamilit gid sila nga nagasiling, “Nagadala siya sang gamo sa mga tawo sa bug-os nga Judea paagi sa iya mga pagpanudlo, halin sa Galilea hasta diri sa Jerusalem.”

Gindala si Jesus kay Herodes

⁶ Pagkabati sadto ni Pilato, nagpamangkot siya kon taga-Galilea bala si Jesus. ⁷ Sang pagkahibalo niya nga si Jesus halin sa lugar nga sakop sang ginadumalahan ni Herodes, ginpadala niya si Jesus sa iya, kay sang sadto nga tion ato man si Herodes sa Jerusalem.

⁸ Pagkakita ni Herodes kay Jesus nalipay gid siya, kay dugay na ang iya handom nga makita si Jesus tungod kay madamo na ang iya nabatian parte sa iya, kag gusto man niya nga maghimo siya sang milagro agod makita niya. ⁹ Madamo ang mga pamangkot ni Herodes kay Jesus, pero wala gid siya magsabat. ¹⁰ Ang manugdumala nga mga pari kag ang mga manunudlo sang Kasuguan nagatindog didto kag kon anu-ano pa ang ila mga akusasyon kay Jesus. ¹¹ Gintamay kag ginyaguta siya ni Herodes kag sang iya mga guwardya. Kag dugang pa gid nga pagyaguta, ginpasuksukan nila siya sang matahom gid nga bayo, nga daw isa ka dungganon nga tawo, kag ginpabalik didto kay Pilato. ¹² Sa sadto nga adlaw nag-amigohay si Pilato kag si Herodes, kay sadto anay nagakontrahanay sila.

Ginsentensyahan si Jesus nga Patyon^(B)

¹³ Ginpatawag ni Pilato ang manugdumala nga mga pari, ang mga manugdumala sang banwa, kag ang mga tawo. ¹⁴ Dayon nagsiling siya sa ila, “Gindala ninyo diri sa akon ining tawo nga ginasiling ninyo nga nagapatalang sa mga tawo. Pero sa akon pag-usisa sa iya sa atubangan mismo ninyo, wala gid ako sing may nakita nga sala sa iya nga pareho sang inyo ginasugid. ¹⁵ Bisan si Herodes gani wala man sing may nakita nga sala sa sining tawo. Amo gani nga ginpabalik niya siya diri. Wala gid sing may nahimo ini nga tawo nga takos sang kamatayon. ¹⁶ Gani ipahanot ko lang siya kag buy-an.” [¹⁷ Sa tagsa ka Piesta sang Paglabay sang Anghel kinahanglan ni Pilato nga maghilway sang isa ka priso.] ¹⁸ Pero nagsinggit ang mga tawo, “Patya ang tawo nga ina kag buy-i sa amon si Barabas!” ¹⁹ (Napriso si Barabas tungod nga kaupod siya nga nagrebelde sa Jerusalem kag nakapatay pa siya.) ²⁰ Gusto kuntani ni Pilato nga buy-an si Jesus, gani ginhambalan pa gid niya ang mga tawo. ²¹ Pero sige ang singgit sang mga tawo, “Ilansang siya sa krus! Ilansang siya sa krus!” ²² Naghambal pa gid sa ila si Pilato sa ikatlo, “Ngaa, ano gid bala nga sala ang nahimo niya? Wala ako sing may nakita nga sala sa iya nga takos sang kamatayon. Ipahanot ko siya kag buy-an dayon.” ²³ Pero sige pa gid ang ila sininggit nga ilansang siya sa krus. Kag sang ulihi ginpamatian gid man sila. ²⁴ Ginpasundan ni Pilato ang gusto sang mga tawo nga ilansang si Jesus sa krus. ²⁵ Ginbuy-an niya ang tawo nga napriso tungod sang iya pagrebelde sa gobyerno kag pagpamatay, kay amo ato ang ginpangayo sang mga tawo. Pero si Jesus iya, gintugyan niya sa ila agod mahimo nila ang ila gusto sa iya.