Old/New Testament

Si Hagar kag si Ishmael

16 Si Sarai nga asawa ni Abram indi makabata. May suluguon siya nga babayi nga Egiptohanon nga ang ngalan si Hagar. ² Nagsiling si Sarai kay Abram, “Tungod nga wala nagtugot ang Ginoo nga makabata ako, maayo pa siguro nga maghulid ka sa akon suluguon nga babayi kay basi pa lang makabaton kita sang bata paagi sa iya.” Nagsugot si Abram sa ginsiling sang iya asawa. ³ Gani ginhatag ni Sarai si Hagar kay Abram agod mangin iya asawa. (Natabo ini matapos nakaestar si Abram sa Canaan sing napulo ka tuig.) ⁴ Sang ulihi nagbusong si Hagar.

Pagkahibalo ni Hagar nga nagabusong siya, ginpakanubo niya si Sarai. ⁵ Tungod sini, nagsiling si Sarai kay Abram, “Karon nga nagabusong na si Hagar ginapakanubo na niya ako. Ikaw ang dapat basulon sini. Ginhatag ko siya sa imo kag ikaw kuntani ang magsaway sa iya. Ang Ginoo na ang maghukom kon sin-o sa aton ang husto.” ⁶ Nagsabat si Abram, “Kon amo sina, ibalik ko siya sa imo bilang suluguon kag pagusto ka kon ano ang himuon mo sa iya.” Umpisa sadto tama na kalain ang pagtratar ni Sarai kay Hagar, gani sang ulihi naglayas na lang siya.

⁷ Nakita sang anghel sang Ginoo si Hagar didto sa tuburan sa kamingawan. Ang tuburan nga ini malapit sa dalan pakadto sa Shur. ⁸ Nagpamangkot ang anghel sa iya, “Hagar, suluguon ni Sarai, diin ka bala naghalin kag diin ka makadto?” Nagsabat siya, “Naglayas ako sa akon agalon nga si Sarai.” ⁹ Nagsiling ang anghel sa iya, “Balik ka sa imo agalon kag magpasakop ka sa iya.” ¹⁰ Dayon nagsiling pa gid ang anghel,

¹³ Gintawag ni Hagar ang Ginoo nga nagpakighambal sa iya nga “Dios nga Nakakita,” kay siling niya, “Nakita ko gid bala ang Dios nga nakakita sa akon kag sa gihapon buhi ako?”^{[b] 14} Amo ina nga ang tuburan nga didto sa tunga sang Kadesh kag Bered gintawag nga Beer Lahai Roi.^[c]

¹⁵ Nagbalik si Hagar kay Sarai, kag sang ulihi nagbata siya sing lalaki. Gin-ngalanan ni Abram ang bata nga Ishmael. ¹⁶ Ang edad ni Abram sang natawo si Ishmael 86 ka tuig.

Ang Pagtuli Tanda sang Kasugtanan

17 Sang nagaedad si Abram sing 99 ka tuig, nagpakita ang Ginoo sa iya kag nagsiling, “Ako ang Dios nga Makagagahom. Magtuman ka permi sa akon kag magkabuhi nga matarong. ² Tumanon ko ang akon kasugtanan sa imo; padamuon ko gid ang imo mga kaliwat.” ³ Pagkabati sadto ni Abram, nagluhod siya bilang pagtahod sa Dios. Nagsiling ang Dios sa iya, ⁴ “Sa akon bahin, amo ini ang akon kasugtanan sa imo: Mangin amay ka sang madamo nga mga nasyon. ⁵ Sugod subong indi na Abram ang itawag sa imo kundi Abraham^[d] na, tungod kay himuon ko ikaw nga amay sang madamo nga mga nasyon. ⁶ Padamuon ko gid ang imo mga kaliwat kag magatukod sila sang mga nasyon, kag ang iban sa ila mangin hari. ⁷ Tumanon ko ang akon kasugtanan sa imo kag sa imo mga kaliwat sa palaabuton nga mga henerasyon, nga ako padayon nga mangin Dios ninyo. Ini nga kasugtanan magapadayon hasta san-o. ⁸ Mga dumuluong lang kamo subong sa duta sang Canaan. Pero igahatag ko ining bug-os nga duta sa imo kag sa imo mga kaliwat. Mangin inyo na ina hasta san-o, kag ako padayon nga mangin Dios ninyo.”

⁹ Nagsiling pa gid siya kay Abraham, “Sa imo bahin, tipigan mo ang akon kasugtanan sa imo. Kag amo man ini ang dapat nga himuon sang imo mga kaliwat sa palaabuton nga mga henerasyon. ¹⁰ Kag bahin sang sina nga kasugtanan, dapat tulion ninyo ang tanan ninyo nga lalaki. ¹¹ Ini ang mangin tanda sang akon kasugtanan sa inyo. ^12-13 Sugod subong hasta sa palaabuton nga mga henerasyon, dapat tulion ninyo ang kada bata nga lalaki sa edad nga walo ka adlaw. Tulion man ninyo ang mga ulipon nga lalaki nga natawo sa inyo panimalay kag pati ang mga ulipon nga inyo ginbakal sa mga taga-iban nga lugar. Ina nga tanda sa inyo lawas magapamatuod nga ang akon kasugtanan sa inyo magapadayon hasta san-o. ¹⁴ Ang bisan sin-o nga lalaki sa inyo nga wala matuli indi ninyo pagkabigon nga sakop ninyo, kay ginbaliwala niya ang akon kasugtanan.”

¹⁵ Nagsiling pa gid ang Dios kay Abraham, “Kon parte sa imo asawa nga si Sarai, indi mo na siya pagtawgon nga Sarai, kundi sugod subong Sara^[e] na ang itawag mo sa iya. ¹⁶ Bendisyunan ko siya kag hatagan ko gid ikaw sang anak paagi sa iya. Mangin iloy siya sang madamo nga mga nasyon, kag ang iban niya nga mga kaliwat mangin hari.”

¹⁷ Pagkabati sadto ni Abraham nagluhod siya bilang pagtahod sa Dios, pero nagkadlaw siya sa iya nabatian. Nagsiling siya sa iya kaugalingon, “Makapabata pa bala ako nga 100 na ang akon edad? Kag si Sara, makabata pa bala nga 90 na ang iya edad?” ¹⁸ Dayon nagsiling siya sa Dios, “Kabay pa nga si Ishmael ang magabaton sang mga ginpromisa mo sa akon.” ¹⁹ Nagsabat ang Dios, “Indi. Ang imo asawa nga si Sara magabata sing lalaki kag ngalanan mo siya nga Isaac.^[f] Sa iya ko padayunon ang akon kasugtanan sa imo, kag magapadayon ini nga kasugtanan sa iya mga kaliwat hasta san-o. ²⁰ Kon parte kay Ishmael, nabatian ko ang imo pangabay para sa iya. Bendisyunan ko siya kag hatagan sang madamo nga mga kaliwat. Mangin amay siya sang dose ka pangulo, kag ang iya mga kaliwat mangin bantog nga katawhan.^{[g] 21} Ugaling, kay Isaac kag sa iya mga kaliwat ko lang tumanon ang akon kasugtanan sa imo. Magabata si Sara kay Isaac sa amo man sini nga tion sa sunod nga tuig.” ²² Pagkatapos hambal sang Dios kay Abraham, naghalin siya dayon.

²³ Sa sadto gid mismo nga adlaw, gintuman ni Abraham ang ginsugo sa iya sang Dios. Gintuli niya ang iya anak nga si Ishmael kag ang tanan nga lalaki sa iya panimalay: ang mga ulipon nga natawo sa iya panimalay kag ang mga ulipon nga iya ginbakal. ²⁴ Nagaedad si Abraham sing 99 ka tuig sang gintuli siya, ²⁵ kag si Ishmael iya nagaedad sing 13 ka tuig. ^26-27 Sa sadto gid mismo nga adlaw nga nagsugo ang Dios nga ang tanan nga lalaki dapat matuli, nagpatuli si Abraham kag si Ishmael pati ang tanan nga ulipon ni Abraham nga natawo sa iya panimalay kag ang mga ulipon nga iya ginbakal sa mga taga-iban nga lugar.

Ang Pagpanudlo Parte sa Pagpanginbabayi

²⁷ “Nabatian ninyo nga ginsiling sang una nga indi dapat magpanginbabayi.^{[a] 28} Pero ako nagasiling sa inyo nga kon ang lalaki magtulok sa babayi nga may handom sa pagpakighilawas sa iya, pareho lang nga nagapanginbabayi na siya sa iya. ²⁹ Gani kon ang imo tuo nga mata amo ang kabangdanan nga nagapakasala ka, lukata ina kag ipilak. Kay maayo pa nga madula ang isa ka parte sang imo lawas sang sa kompleto ang imo lawas pero ipilak ka man lang sa impyerno. ³⁰ Kon ang imo tuo nga kamot amo ang kabangdanan nga nagapakasala ka, utda ina kag ipilak. Kay maayo pa nga madula ang isa ka parte sang imo lawas sang sa kompleto ang imo lawas pero ipilak ka man lang sa impyerno.”

Ang Pagpanudlo Parte sa Pagbulagay^(A)

³¹ “Ginsiling man sang una nga kon ang lalaki luyag magbulag sa iya asawa, dapat maghatag siya sa iya asawa sang kasulatan sang pagbulagay.^{[b] 32} Pero ako nagasiling sa inyo nga kon bulagan sang lalaki ang iya asawa nga wala man lang naghimo sang imoral nga pagpakigrelasyon,^[c] siya mismo ang nagatulod sa iya asawa nga magpakasala kay magapamana ini liwat; kag ang bisan sin-o nga magpangasawa sa sadto nga babayi nga ginbulagan nagapanginbabayi.”

Ang Pagpanudlo Parte sa Pagsumpa

³³ “Nabatian ninyo nga ginsiling sang una sa aton mga katigulangan nga kon ang tawo may ginpromisa kag ginsumpaan pa niya sa ngalan sang Ginoo, kinahanglan iya gid ini tumanon.^{[d] 34} Pero ako nagasiling sa inyo nga kon magpromisa kamo, indi kamo magsumpa. Indi kamo magsiling nga ‘Saksi ko ang langit’ kay amo ini ang trono sang Dios, ³⁵ ukon ‘Saksi ko ang duta’ kay amo ini ang ginatungtungan sang iya tiil. Indi man kamo maggamit sang ngalan sang Jerusalem sa inyo pagsumpa tungod kay amo ini ang siyudad sang bantog nga Hari. ³⁶ Kag indi man kamo magsiling nga, ‘Bisan mapatay pa ako,’ kay bisan pa gani ang isa lang ka buhok indi mo mapaputi ukon mapaitom. ³⁷ Dapat magsiling ka lang ‘Huo’ kon huo kag ‘Indi’ kon indi; kay kon magsumpa pa kamo halin na ina kay Satanas.”

Indi Kamo Magtimalos sa Inyo Isigkatawo^(B)

³⁸ “Nabatian ninyo nga ginsiling sang una nga ‘Ang maglukat sang mata sang iya isigkatawo, lukaton man ang iya mata; kag ang magbingaw sang ngipon sang iya isigkatawo, bingawon man.’^{[e] 39} Pero ako nagasiling sa inyo nga indi ninyo pagbalusi sing malain ang nagahimo sing malain sa inyo. Kon tampaon ka sa tuo nga guya, itaya pa ang imo wala nga guya. ⁴⁰ Kon may magdemanda sa imo agod kuhaon ang imo bayo, ihatag bisan pa ang imo kunop. ⁴¹ Kon may soldado nga magpilit sa imo nga magpas-an sang iya karga sang isa ka kilometro, himua nga duha. ⁴² Hatagi ang nagapangayo sa imo, kag pahulama ang nagahulam sa imo.”

Higugmaa ang Inyo mga Kaaway^(C)

⁴³ “Nabatian ninyo nga ginsiling sang una nga ‘Higugmaa ninyo ang inyo kapareho^[f] kag dumti ninyo ang inyo mga kaaway.’ ⁴⁴ Pero ako nagasiling sa inyo nga higugmaa ninyo ang inyo mga kaaway. Bisan pa ang mga nagahingabot sa inyo pangamuyuan ninyo. ⁴⁵ Kag kon himuon ninyo ini, mangin matuod kamo nga mga anak sang inyo Amay sa langit.^[g] Kay indi lang ang mga maayo nga mga tawo ang iya ginapasilakan sang adlaw kundi pati man ang mga malain. Kag indi lang ang mga matarong ang iya ginahatagan sang ulan kundi pati man ang mga indi matarong. ⁴⁶ Kon ang nagahigugma sa inyo amo lang ang inyo ginahigugma, makabaton bala kamo sang balos halin sa Dios? Indi gid! Kay bisan ang mga manugsukot sang buhis nga ginakabig ninyo nga makasasala nagahimo man sina. ⁴⁷ Kag kon ang inyo mga kapareho lang ang inyo ginabugno, ano gid ang inyo ginahimo nga labaw sa iban? Bisan ang mga tawo nga wala nakakilala sa Dios nagahimo man sina. ⁴⁸ Gani dapat wala kamo sing kasawayan sa inyo pagtratar sa inyo isigkatawo pareho sang inyo Amay sa langit.”