Old/New Testament

Miadto si David sa Adulam ug sa Mizpa

22 Mibiya si David sa Gat ug miadto sa langub sa Adulam. Sa dihang nadunggan kini sa iyang mga igsoon ug sa uban pang mga miyembro sa iyang pamilya, miadto sila kaniya. ² Ang tanang mga tawong anaa sa kalisod, o may utang, o dili kontento sa ilang kinabuhi miadto usab kang David ug siya ang ilang nahimong pangulo. Mga 400 ka tawo ang miuban kang David. ³ Gikan didto, miadto si David sa Mizpa nga sakop sa Moab ug miingon sa hari sa Moab, “Tugotan mo ba ang akong mga ginikanan nga mopuyo una dinhi hangtod nga mahibaloan ko kon unsa ang himuon sa Dios alang kanako?” ⁴ Misugot ang hari, busa gibilin ni David ang iyang mga ginikanan didto sa hari sa Moab samtang didto siya sa iyang kuta.

⁵ Usa niana ka higayon, miingon si propeta Gad kang David, “Ayaw na pagtago dinhi. Adto sa Juda.” Busa mibiya si David ug miadto sa kalasangan sa Heret.

Gipapatay ni Saul ang mga Pari sa Nob

⁶ Unya nabalitaan ni Saul nga natultolan na si David ug ang iyang mga tawo. Naglingkod niadtong higayona si Saul ilalom sa kahoy nga tamarisko, didto sa bungtod sa Gibea. Nagakupot siya ug bangkaw, ug nagatindog sa iyang palibot ang tanan niyang opisyal. ⁷ Miingon si Saul kanila, “Pamati kamong mga taga-Benjamin! Hatagan ba kamo ni David ug mga uma ug mga tamnanan sa ubas? Himuon ba niya kamong tanan nga mga komander sa mga sundalo? ⁸ Mao ba kana nga tanan kamo nagaplano ug daotan batok kanako? Wala gayoy nagsulti kanako nga ang akong anak naghimo ug kasabotan uban kang David. Wala gayod kamo mabalaka kanako, kay wala gayoy usa nga misulti kanako nga giaghat sa akong anak ang akong alagad nga si David sa pagpatay kanako sama sa iyang gihimo karon.”

⁹ Usa sa mga nagtindog didto uban sa mga opisyal ni Saul mao si Doeg, nga taga-Edom. Miingon siya kang Saul, “Sa dihang didto ako sa Nob, nakita ko si David nga miadto kang Ahimelec nga anak ni Ahitub. ¹⁰ Nangutana si Ahimelec sa Ginoo kon unsa ang angayng himuon ni David ug gihatagan pa niya si David ug pagkaon. Gihatag usab niya kang David ang espada ni Goliat nga Filistihanon.”

¹¹ Unya gipatawag ni Saul ang pari nga si Ahimelec nga anak ni Ahitub, ug ang tibuok niyang panimalay nga mga pari sa Nob. Ug miadto silang tanan kang Saul. ¹² Pag-abot nila, miingon si Saul, “Pamati, Ahimelec!” Mitubag siya, “Oo, Mahal nga Hari.” ¹³ Miingon si Saul kaniya, “Nganong nagplano kamo ni David ug daotan batok kanako? Gihatagan mo pa siyag pagkaon ug espada, ug nangutana ka pa sa Dios alang kaniya! Karon nakigbatok siya kanako, ug nagatinguha sa pagpatay kanako!” ¹⁴ Mitubag si Ahimelec sa hari, “Dili kana mahitabo! Si David imong umagad, ug siya ang labing matinud-anon nimong alagad. Gawas pa niana, siya pa ang kapitan sa imong mga guwardya ug ginatahod siya diha sa imong panimalay. ¹⁵ Oo, nangutana ako sa Dios alang kaniya, apan dili ba nga ginahimo ko man kini sa una pa. Nagapakilooy ako kanimo nga dili mo ako pasanginlan ug ang akong pamilya, kay wala gayod akoy kasayoran bahin niining hitaboa.” ¹⁶ Apan miingon ang hari, “Mamatay ka gayod, Ahimelec, ug ang imong tibuok panimalay.”

¹⁷ Unya gisugo ni Saul ang mga guwardya sa iyang tapad, “Patya ang mga pari sa Ginoo kay midapig sila kang David. Nasayod sila nga miikyas si David apan wala gayod sila mosulti kanako.” Apan wala gayod makaako pagpasipala sa mga pari sa Ginoo ang mga opisyal sa hari. ¹⁸ Busa gimandoan sa hari si Doeg sa pagpatay sa mga pari, ug gipamatay sila ni Doeg. Niadtong adlawa 85 ka mga pari^[a] ang gipamatay ni Doeg. ¹⁹ Gipapatay usab ni Saul ang tanang nagpuyo sa Nob, ang lungsod sa mga pari: ang mga lalaki, mga babaye, mga kabataan apil ang mga masuso, mga baka, mga asno, mga karnero, ug mga kanding. ²⁰ Apan nakaikyas si Abiatar nga anak ni Ahimelec ug nakig-uban kang David. ²¹ Gisultihan niya si David nga gipamatay ni Saul ang mga pari sa Ginoo. ²² Unya miingon si David kang Abiatar, “Sa dihang nakita ko niadtong adlawa si Doeg didto kang Ahimelec, nasayod na ako nga mosulti gayod siya kang Saul. Busa tulubagon ko ang pagkamatay sa tibuok nimong panimalay. ²³ Dinhi ka lang uban kanako, kay usa lang ang gustong mopatay kanimo ug kanako. Ayaw kahadlok; dili ka maunsa dinhi uban kanako.”

Giluwas ni David ang Lungsod sa Keila

23 Sa dihang gisultihan si David nga gisulong sa mga Filistihanon ang Keila ug gipanguha ang ilang mga naani didto sa ilang mga giokanan, ² nangutana siya sa Ginoo, “Sulongon ko ba ang mga Filistihanon?” Mitubag ang Ginoo kaniya, “Sige, sulonga sila ug luwasa ang Keila.” ³ Apan miingon ang mga tawo ni David, “Nahadlok na gani kami dinhi sa Juda, unsa pa kaha kon moadto kita sa Keila ug makiggira sa mga Filistihanon.” ⁴ Nangutana pag-usab si David sa Ginoo, ug miingon ang Ginoo kaniya, “Adto sa Keila, kay padag-on ko ikaw batok sa mga Filistihanon.” ⁵ Busa miadto si David ug ang iyang mga tawo sa Keila ug nakiggira sa mga Filistihanon. Daghang mga Filistihanon ang ilang napatay, ug gipanguha nila ang ilang mga mananap. Naluwas nila ang taga-Keila.

⁶ (Sa dihang miikyas si Abiatar ug miadto kang David sa Keila, gidala niya ang efod.)

Gigukod ni Saul si David

⁷ May nakasulti kang Saul nga si David miadto sa Keila. Busa miingon si Saul, “Gitugyan na siya sa Dios kanako, kay sama ra nga gibilanggo niya ang iyang kaugalingon sa iyang pagsulod sa lungsod nga gilibotan ug paril.” ⁸ Unya gitigom ni Saul ang tanan niyang mga sundalo aron sa pag-adto sa Keila ug sa pagdakop kang David ug sa mga tawo niini. ⁹ Pagkahibalo ni David sa plano ni Saul, giingnan niya si Abiatar nga pari sa pagkuha sa efod. ¹⁰ Unya miingon si David, “O Ginoo, Dios sa Israel, nabalitaan niining imong alagad, nga nagplano si Saul sa pag-anhi dinhi sa Keila aron sa paglaglag niini nga lungsod tungod kanako. ¹¹ Moanhi ba dinhi si Saul sumala sa akong nadunggan? Itugyan ba ako sa mga lumulupyo sa Keila ngadto kang Saul? O Ginoo, Dios sa Israel, sultihi kining imong alagad.” Mitubag ang Ginoo, “Oo, moanha si Saul.” ¹² Nangutana pag-usab si David, “Itugyan ba ako ug ang akong mga tawo sa mga lumulupyo sa Keila ngadto kang Saul?” Mitubag ang Ginoo, “Oo, itugyan kamo nila.” ¹³ Busa mibiya sa Keila si David uban sa iyang 600 ka mga tawo, ug nagbalhin-balhin sila ug dapit. Sa dihang nabalitaan ni Saul nga miikyas na si David gikan sa Keila, wala na siya moadto didto.

¹⁴ Nagtago-tago si David didto sa mga kuta sa bungtod sa kamingawan sa Zif. Adlaw-adlaw gipangita siya ni Saul, apan wala gayod siya itugyan sa Dios kang Saul.

¹⁵ Usa niana ka adlaw, samtang didto si David sa Horesh sa kamingawan sa Zif, nabalitaan niya nga padulong na didto si Saul aron sa pagpatay kaniya. ¹⁶ Miadto si Jonatan kang David didto sa Horesh aron sa pagdasig kaniya sa pagsalig sa Dios. ¹⁷ Miingon si Jonatan, “Ayaw kahadlok kay ang akong amahan dili makahilabot kanimo. Nahibaloan mismo sa akong amahan nga ikaw ang mahimong hari sa Israel, ug ako ang ikaduha kanimo.” ¹⁸ Naghimo silang duha ug kasabotan sa presensya sa Ginoo. Unya mipauli si Jonatan, apan si David nagpabilin sa Horesh.

¹⁹ Unya, may mga taga-Zif nga miadto kang Saul sa Gibea ug miingon, “Si David nagatago didto sa among dapit sa mga kuta sa Horesh sa bungtod sa Hakila, sa habagatan sa Jeshimon. ²⁰ Busa, mahal nga Hari, adto didto kon kanus-a mo gusto kay bahala na kami sa pagtugyan kaniya nganha kanimo.” ²¹ Mitubag si Saul, “Panalanginan kamo sa Ginoo sa inyong kahangawa kanako. ²² Sige, pauli na kamo ug panid-i ninyo kon asa siya kanunayng moadto ug kon kinsa ang nakakita kaniya didto. Kay nasayod ako nga abtik kaayo kini si David. ²³ Tultola ninyo ang tanang dapit nga iyang gitagoan, ug balik kamo dinhi kanako kon sigurado na gayod. Unya mouban ako kaninyo; ug kon atua gayod siya sa maong dapit gukdon ko gayod siya bisag latason ko pa ang tibuok yuta sa Juda.” ²⁴ Busa miuna sila kang Saul sa Zif.

Niadtong higayona didto na si David ug ang iyang mga tawo sa kamingawan sa Maon sa Kapatagan sa Jordan,^[b] sa habagatan sa Jeshimon. ²⁵ Pag-abot ni Saul ug sa iyang mga tawo sa Zif, gipangita nila si David. Sa dihang nahibaloan kini ni David, mitago siya sa dakong bato sa kamingawan sa Maon, ug didto siya nagpundo. Sa dihang nabalitaan kini ni Saul, miadto siya sa kamingawan sa Maon aron sa pagpangita kang David. ²⁶ Si Saul ug ang iyang mga tawo didto sa usa ka bahin sa bukid, samtang si David ug ang iyang mga tawo didto usab sa pikas bahin sa bukid nga nagdali-dali sa pag-ikyas gikan kang Saul. Sa dihang hapit na maapsi ni Saul ug sa iyang mga tawo si David ug ang iyang mga tawo, ²⁷ may mensahero nga miadto kang Saul ug miingon, “Dali, balik una! Kay gisulong sa mga Filistihanon ang atong nasod.” ²⁸ Busa miundang si Saul sa paggukod kang David ug mibalik siya aron sa pagpakiggira sa mga Filistihanon. Tungod niini, ang maong dapit gitawag nga “Bato sa Panagbulag.” ²⁹ Gikan didto, miadto si David sa En Gedi ug mipuyo sa mga kuta didto.

Wala Patya ni David si Saul

24 Sa pagbalik ni Saul gikan sa pagpakiggira batok sa mga Filistihanon, gisultihan siya nga atua si David sa kamingawan sa En Gedi. ² Busa nagpili siyag 3,000 ka mga tawo gikan sa tibuok Israel ug milakaw sa pagpangita kang David ug sa mga tawo niini didto duol sa kabatoan nga gipuy-an sa mga kanding nga ihalas. ³ Nakaabot si Saul sa toril sa mga karnero nga anaa mahimutang sa daplin sa dalan, ug may langub didto. Misulod si Saul sa langub aron magtuman sa sugo sa lawas. Didto diay sa kinasuloran nga bahin sa langub nagtago si David ug ang iyang mga tawo. ⁴ Miingon ang mga tawo ni David kaniya, “Mao na gayod kini ang higayon nga giingon sa Ginoo nga itugyan niya kanimo ang imong kaaway ug bahala ka na kon unsa ang imong gustong buhaton kaniya.” Unya mihinay-hinay ug duol si David ngadto sa nahimutangan ni Saul ug giputol niya ang tumoy sa bisti niini. Wala kini mamatikdi ni Saul. ⁵ Apan pagkahuman, gihasol si David sa iyang konsensya tungod sa iyang pagputol sa sidsid sa bisti ni Saul. ⁶ Miingon siya sa iyang mga tawo, “Hinaut nga dili motugot ang Ginoo nga maghimo akog daotan batok sa akong agalon, ang hari nga pinili sa Ginoo.” ⁷ Pinaagi niining iyang gipanulti gibadlong niya ang iyang mga tawo, ug wala niya sila tugoti nga patyon si Saul. Mibiya si Saul sa langub ug mipadayon sa paglakaw.

⁸ Unya migawas si David gikan sa langub ug gitawag si Saul, “Mahal nga Hari!” Sa dihang milingi si Saul, miluhod si David sa pagtahod kaniya. ⁹ Unya miingon si David kang Saul, “Nganong mituo ka sa mga tawo nga nagaingon kanimo nga nagatinguha ako sa pagpatay kanimo? ¹⁰ Karong adlawa nakita mo mismo kon giunsa ka pagtugyan sa Ginoo kanako didto sa sulod sa langub. Giingnan ako sa uban kong mga tawo nga patyon ka, apan wala ko ikaw patya. Miingon ako kanila nga dili ko hilabtan ang akong agalon tungod kay pinili siya sa Ginoo. ¹¹ Amahan, tan-awa ang bahin sa imong bisti nga akong gikuptan. Giputol ko ang sidsid sa imong bisti apan wala ko ikaw patya. Nagapamatuod kini nga wala akoy tuyo sa pagpasipala kanimo o sa pagrebelde kanimo. Wala ako makasala batok kanimo apan nagtinguha ka sa pagpatay kanako. ¹² Hinaut nga ang Ginoo mao ang maghukom kanatong duha, ug hinaut nga panimaslan ka niya sa imong daotang gihimo kanako. Apan ako dili gayod manghilabot kanimo, ¹³ sama sa panultihon nga nagaingon, ‘Ang daotan lang nga tawo ang nagahimog daotan.’ Busa dili gayod ako manghilabot kanimo. ¹⁴ Ikaw nga usa ka hari sa Israel naglisod-lisod gayod sa pagpangita kanako. Ngano, kinsa ba gayod ako nga imo mang gukdon? Sama lang ako sa usa ka patay nga iro o pulgas. ¹⁵ Hinaut nga ang Ginoo mao ang maghukom ug modesisyon kon kinsa ang sad-an kanatong duha. Hinaut nga dunggon niya ako, labanan ug luwason gikan sa imong mga kamot.”

¹⁶ Pagkahuman ug sulti ni David, miingon si Saul, “Ikaw ba gayod kana David, anak ko?” Ug mihilak siya ug kusog. ¹⁷ Miingon pa gayod siya, “Mas matarong ka kay kanako. Gibuhatan ko ikaw ug daotan apan gibalosan mo akog maayo. ¹⁸ Karong adlawa gipakita mo kanako ang imong kaayo. Gitugyan ako sa Ginoo kanimo, apan wala mo ako patya. ¹⁹ Ang uban, kon makita nila ang ilang kaaway, dili nila kini pasagdan nga makaikyas. Hinaut nga balosan ka sa Ginoo sa kaayo nga gipakita mo kanako karong adlawa. ²⁰ Nasayod ako nga mahimo ka gayong hari, ug ang gingharian sa Israel molig-on ubos sa imong pagdumala. ²¹ Karon, ipanumpa kanako sa ngalan sa Ginoo nga dili mo patyon ang akong mga kaliwat, aron dili mawala ang ngalan sa akong pamilya.” ²² Busa nanumpa si David kang Saul. Unya mipauli si Saul, apan si David ug ang iyang mga tawo mibalik sa ilang kuta.

Pagbantay sa mga Tigpakaaron-ingnon

(Mat. 10:26-27)

12 Samtang nangdugok ang linibong mga tawo didto kang Jesus ug naghuot na sila, miingon si Jesus sa iyang mga tinun-an, “Pagbantay kamo, kay tingali ug matakdan kamo sa pamatasan sa mga Pariseo nga pulos lang pagpakaaron-ingnon. ² Apan walay tinagoan nga dili mabutyag sa kaulahian. ³ Busa, bisan unsa ang inyong gisulti diha sa kangitngit, madunggan diha sa kahayag, ug ang inyong gihunghong sulod sa sirado nga kuwarto, mahibaloan sa tanan.”

Ang Angay nga Kahadlokan

(Mat. 10:28-31)

⁴ “Mga higala, ayaw kamo kahadlok sa mga tawo nga makapatay lang sa inyong lawas, ug pagkahuman niana wala na silay lain pang mahimo kaninyo. ⁵ Sultihan ko kamo kon kinsa ang angay ninyong kahadlokan: kahadloki ninyo ang Dios, kay human niya mapatay ang lawas sa tawo may gahom pa gayod siya sa pagtambog sa kalag niini ngadto sa impiyerno. Mao gani nga gipasidan-an ko kamo nga ang Dios angay ninyong kahadlokan. ⁶ Dili ba barato lang ang mga gagmayng langgam? Apan walay usa kanila nga gikalimtan sa Dios. ⁷ Labaw na gayod kamo, bisan gani ang inyong mga buhok inihap niya ang tanan. Busa ayaw kamo kahadlok! Tungod kay mas bililhon pa kamo kaysa mga langgam.”

Ang Pag-ila kang Cristo

(Mat. 10:32-33; 12:32; 10:19-20)

⁸ Miingon pa si Jesus kanila, “Si bisan kinsa nga mopaila sa mga tawo nga ako iyang Ginoo, ako nga Anak sa Tawo moila usab kaniya atubangan sa mga anghel sa Dios. ⁹ Apan ang molimod kanako atubangan sa mga tawo, ilimod ko usab atubangan sa mga anghel sa Dios. ¹⁰ Si bisan kinsa nga mosulti ug daotan batok kanako nga Anak sa Tawo mapasaylo; apan ang mosulti ug daotan batok sa Espiritu Santo dili gayod mapasaylo.

¹¹ “Kon tungod sa inyong pagtuo dad-on kamo sa simbahan sa mga Judio o sa mga tigdumala sa lungsod aron imbistigahon, ayaw kamo kabalaka kon unsa ang inyong itubag. ¹² Kay tudloan kamo sa Espiritu Santo nianang higayona kon unsa ang angay ninyong itubag.”

Ang Sambingay bahin sa Adunahan nga Nagsalig sa Iyang Bahandi

¹³ May tawo didto nga miingon, “Magtutudlo, sultihi ang akong magulang nga lalaki nga bahinan niya ako sa among napanunod nga kabilin.” ¹⁴ Miingon si Jesus kaniya, “Uy tawo, unsa ako, huwes o tigbahin sa inyong mga kabtangan?” ¹⁵ Unya misulti si Jesus sa mga tawo, “Pagbantay kamo sa tanang matang sa pagkahakog, kay ang tinuod nga pagkinabuhi dili diha sa kadaghan sa kabtangan.” ¹⁶ Unya misulti si Jesus kanila niini nga sambingay, “May usa ka tawo nga adunahan nga may yuta nga daghan gayod ang ani. ¹⁷ Busa miingon siya sa iyang kaugalingon, ‘Unsa may akong himuon? Wala na akoy kabutangan sa akong ani! ¹⁸ Maayo pa tingali nga ipaguba ko ang akong mga bodega ug magpatukod ug mas dako pa gayod, ug didto ko ibutang ang akong mga ani ug mga kabtangan. ¹⁹ Ug tungod kay daghan na ang akong natigom alang sa umaabot nga mga tuig, magpahayahay na lang unya ako, mokaon, moinom, ug maglipay!’ ²⁰ Apan miingon ang Dios kaniya, ‘Buang-buang! Karong gabii bawion ko kanimo ang imong kinabuhi. Busa kinsa man ang makapahimulos sa imong gitigom nga mga kabtangan?’ ²¹ Mao usab kana ang mahitabo sa tawo nga magtigom ug mga bahandi alang sa iyang kaugalingon apan kabos atubangan sa Dios.”

Ang Pagsalig ngadto sa Dios

(Mat. 6:25-34)

²² Unya miingon si Jesus sa iyang mga tinun-an, “Busa sultihan ko kamo nga dili kamo mabalaka sa inyong kinabuhi, kon unsa ang inyong kaonon o kon unsa ang inyong isul-ob. ²³ Dili mahimo nga dili niya kamo hatagan niini tungod kay gihatagan man niya kamog lawas ug kinabuhi. ²⁴ Tan-awa ninyo ang mga uwak: wala sila magtanom, wala mag-ani, ug wala silay bodega nga tigomanan sa ilang pagkaon, apan sa gihapon gipakaon sila sa Dios. Dili ba mas labaw pa kamo kaysa mga langgam? ²⁵ Kinsa ba kaninyo ang makapalugway sa inyong kinabuhi bisag gamay lang pinaagi sa inyong kabalaka? Wala gayod! ²⁶ Busa, tungod kay wala man kamoy mahimo sa pagpalugway sa inyong kinabuhi, ngano nga mabalaka pa man gayod kamo sa ubang mga butang? ²⁷ Hunahunaa ninyo kon giunsa pagtubo sa mga bulak; wala sila maghago o magbuhat sa ilang bisti. Apan ang tinuod, bisan ang bisti sa bantogan ug bahandianong hari nga si Solomon dili makatupong sa katahom niining mga bulaka. ²⁸ Kon gipatahom sa Dios ang mga sagbot nga buhi karon, apan sa kaulahian malaya ug sunogon lang, dili ba labi pa gayod niya kamong pabistihan? Pagkagamay sa inyong pagtuo! ²⁹ Ayaw kamo kabalaka kon unsa unya ang inyong kaonon ug imnon. ³⁰ Mao kini ang gikabalak-an sa mga tawo nga wala magtuo sa Dios. Nahibalo ang inyong Amahan sa langit nga gikinahanglan ninyo kining mga butanga. ³¹ Busa unaha ninyo ang pagpasakop sa paghari sa Dios ug ihatag gayod niya kaninyo ang inyong mga gikinahanglan.”