Old/New Testament

Nagplano si Haman sa Paglaglag sa mga Judio

3 Human niadtong hitaboa, gipatas-an ni Haring Ahasuerus ang ranggo ni Haman nga anak ni Hamedata nga Agagnon.^[a] Gihatagan sa hari si Haman sa labing taas nga katungdanan sa iyang gingharian. ² Ang tanang opisyal sa hari nga nagaalagad sa pultahan sa palasyo miyukbo kang Haman agig pagtahod kaniya, sumala sa sugo sa hari. Apan si Mordecai wala moyukbo. ³ Gipangutana siya sa ubang mga opisyal kon nganong wala siya motuman sa sugo sa hari. ⁴ Miingon siya nga usa siya ka Judio.^[b] Adlaw-adlaw gipakigsultihan siya sa iyang kaubang mga opisyal bahin niini. Busa gisumbong nila siya kang Haman aron mahibaloan kon pasagdan lang ba siya ni Haman, labina kay miingon siya nga usa siya ka Judio.

⁵ Sa dihang nakita ni Haman nga dili moyukbo si Mordecai agig pagtahod kaniya, nasuko siya pag-ayo. ⁶ Ug pagkahibalo niya nga usa ka Judio si Mordecai, nagplano siya nga dili lang si Mordecai ang iyang ipapatay kondili apil usab ang tanang mga Judio sa tibuok gingharian ni Haring Ahasuerus.

⁷ Sa unang bulan (nga mao ang bulan sa Nisan), sa ika-12 nga tuig sa paghari ni Ahasuerus, nagsugo si Haman nga ripahon pinaagi sa pur (usa ka klase sa pagripa) kon unsa nga adlaw ug bulan buhaton ang iyang plano. Ug ang napilian mao ang ika-13 nga adlaw^[c] sa ika-12 nga bulan, nga mao ang bulan sa Adar.

⁸ Unya, miingon si Haman kang Haring Ahasuerus, “May grupo sa katawhan nga nagapuyo sa nagkalain-laing probinsya sa imong gingharian nga may kaugalingong kasugoan nga lahi kay sa ubang mga katawhan. Wala sila magtuman sa imong mga kasugoan ug dili maayo alang kanimo, Mahal nga Hari, nga pasagdan lang sila. ⁹ Kon gusto mo, Mahal nga Hari, pagmando nga pamatyon sila. Mohatag ako ug 350 ka toneladang pilak sa mga administrador sa imong gingharian, aron ibutang nila sa panudlanan sa gingharian.”

¹⁰ Unya gihubo sa hari ang iyang singsing nga pangselyo^[d] ug gihatag kang Haman nga anak ni Hamedata nga Agagnon, nga kaaway sa mga Judio. ¹¹ Miingon ang hari kaniya, “Imo na kanang kuwarta, ug buhata ang buot mong buhaton sa mga Judio.”

¹² Busa sa ika-13 nga adlaw sa unang bulan, gipatawag ni Haman ang mga sekretaryo sa hari. Gipahimo niya sila ug sulat alang sa mga gobernador, mga pangulo, ug mga opisyal sa kada probinsya sa gingharian sumala sa ilang mga pinulongan. Gisulat kini sa ngalan ni Haring Ahasuerus, giselyohan sa iyang singsing, ¹³ ug gipadala pinaagi sa mga mensahero ngadto sa tanang probinsya sa gingharian. Nakasulat didto nga hutdon gayod ug patay sa usa lang ka adlaw ang tanang mga Judio, bata man o tigulang, mga babaye ug mga kabataan, ug kuhaon ang tanan nilang kabtangan. Himuon kini sa ika-13 nga adlaw sa ika-12 nga bulan, nga mao ang bulan sa Adar.

^14-15 Gihatagan ug kopya sa maong mando ang matag probinsya aron ipatuman kini ingon nga balaod. Gipahibalo kini sa mga tawo aron makapangandam sila alang nianang adlawa. Gipahibalo usab kini nga mando didto sa pinarilan nga lungsod sa Susa. Nanglingkod ang hari ug si Haman sa pag-inom samtang nagkagubot ang mga tawo sa Susa tungod sa hitabo.

Nangayo ug Tabang si Mordecai Kang Ester

4 Sa pagkahibalo ni Mordecai mahitungod sa giplano batok kanila, gigisi niya ang iyang bisti. Unya nagsul-ob siya ug sako, nagbutang ug abo sa iyang ulo, ug misulod sa siyudad nga naghilak ug kusog kaayo. ² Apan kutob lang siya sa gawas sa pultahan sa palasyo tungod kay walay si bisan kinsa nga nagbistig sako nga gitugotan sa pagsulod sa palasyo. ³ Ang mga Judio sa matag probinsya nga nakadungog sa mando sa hari nanghilak pag-ayo. Nagpuasa sila ug nagminatay ug hilak. Daghan kanila ang misul-ob ug sako ug mihigda sa abo.

⁴ Sa dihang gisuginlan si Ester sa iyang mga sulugoon nga babaye ug sa mga alagad nga nagaatiman kaniya bahin kang Mordecai, wala gayod siya mahimutang. Gipadad-an niya ug bisti si Mordecai aron ilisan ang sako nga iyang gisul-ob. Apan wala kini dawata ni Mordecai. ⁵ Tungod niadto, gipatawag ni Ester si Hatak, nga usa sa mga sinaligan nga alagad sa hari nga gitugyanan sa pag-atiman kaniya. Gisugo niya kini sa pag-adto kang Mordecai aron susihon kon nganong nagsubo si Mordecai.

⁶ Busa giadtoan ni Hatak si Mordecai didto sa plasa sa siyudad, atbang sa pultahan sa palasyo. ⁷ Gisugilon ni Mordecai kaniya ang tanan ug ang kantidad nga gisaad ni Haman nga ihatag sa panudlanan sa gingharian sa Susa, alang sa kalaglagan sa mga Judio. ⁸ Gihatagan siya ni Mordecai ug kopya sa mando sa hari nga gimantala sa Susa, aron ipakita kang Ester. Gisultihan usab siya ni Mordecai nga isaysay ang tanan nga nahitabo kang Ester ug hangyoon si Ester nga moadto sa hari sa pagpakilooy alang sa iyang mga katawhan.

⁹ Mibalik si Hatak kang Ester ug gisugilon niya ang tanang gisulti ni Mordecai. ¹⁰ Unya gipabalik ni Ester si Hatak kang Mordecai aron sa pagsulti niini: ¹¹ “Nahibalo ang tanang mga tawo sa tibuok gingharian sa balaod nga si bisan kinsa nga moduol sa hari sa sulod nga hawanan nga wala ipatawag, patyon gawas lang kon itunol sa hari ang iyang bulawan nga septer nganha kaniya. Ug mga usa na ka bulan nga wala ako ipatawag sa hari.”

¹² Sa dihang gisuginlan si Mordecai sa gipasulti ni Ester, ¹³ mao kini ang iyang gipadala nga tubag kang Ester: “Ayaw paghunahuna nga ikaw ray makalingkawas sa tanang mga Judio tungod kay anaa ka magpuyo sa palasyo. ¹⁴ Kay bisan magpakahilom ka lang niining higayona, adunay laing motabang ug moluwas sa mga Judio, apan ikaw ug ang imong mga paryente malaglag. Kinsay nasayod nga nahimo kang rayna alang sa panahon nga sama niini?”

¹⁵ Mao kini ang tubag nga gipadala ni Ester kang Mordecai, ¹⁶ “Lakaw, ug tigoma ang tanang Judio dinhi sa Susa ug pagpuasa kamo alang kanako. Ayaw kamo pagkaon o pag-inom adlaw ug gabii sulod sa tulo ka adlaw. Magpuasa usab ako ug ang akong mga sulugoong babaye. Pagkahuman, moadto ako sa hari bisan pa ug nahisupak kini sa balaod. Bahala na kon patyon ako.”

¹⁷ Busa milakaw si Mordecai ug gituman niya ang tanang giingon ni Ester.

Mihangyo si Ester sa Hari

5 Sa ikatulo nga adlaw, gisul-ob ni Ester ang iyang bisti nga pangrayna ug mitindog sa sulod nga hawanan sa palasyo, atbang sa nahimutangan sa trono sa hari. Naglingkod niadto ang hari sa iyang trono nga nagaatubang sa pultahan. ² Sa dihang nakita sa hari si Ester, nalipay siya, ug gitunol ang iyang bulawang septer ngadto kang Ester. Miduol si Ester ug gihikap ang tumoy sa septer.

³ Nangutana ang hari kaniya, “Unsay imong tuyo, Mahal nga Rayna? Isulti lang kay ihatag ko kanimo bisan pa ang katunga sa akong gingharian.” ⁴ Mitubag si Ester, “Kon mosugot ka, Mahal nga Hari, adto kamo karon ni Haman sa panihapon nga giandam ko alang kaninyo.” ⁵ Miingon ang hari sa iyang mga sulugoon, “Tawga dayon si Haman aron masunod namo ang gusto ni Ester.”

Busa miadto ang hari ug si Haman sa panihapon nga giandam ni Ester. ⁶ Ug samtang nagainom sila ug bino, nangutana ang hari kang Ester, “Unsa ba gayod ang imong tuyo? Isulti lang kay ihatag ko kanimo bisan ang katunga sa akong gingharian.” ⁷ Mitubag si Ester, “Mao kini ang akong hangyo: ⁸ Kon tinuod nga nalipay ka kanako ug ikahimuot mo ang paghatag sa akong pangayoon, dapiton ko kamo pag-usab ni Haman sa panihapon nga andamon ko alang kaninyo ugma. Ug unya isulti ko ang akong hangyo kanimo.”

Nagplano si Haman nga Patyon si Mordecai

⁹ Niadtong adlawa, malipayon si Haman nga migawas sa palasyo. Apan nasuko siya pag-ayo sa dihang nakita niya si Mordecai sa pultahan sa palasyo ug wala kini motindog o mopakita ug pagtahod kaniya. ¹⁰ Apan gipugngan niya ang iyang kaugalingon ug mipauli.

Pag-abot niya sa ila, gipatawag niya ang iyang asawa nga si Zeres ug ang iyang mga higala. ¹¹ Gipasigarbo niya kanila ang iyang daghang bahandi ug mga anak, ug ang tanang pasidungog nga gihatag kaniya sa hari, apil ang paghatag kaniya sa ranggo nga labaw sa tanang opisyal ug sa uban pang mga alagad sa hari. ¹² Miingon pa siya, “Dili kay kana lang, kondili ako ray giimbitar ni Rayna Ester nga makauban sa hari sa panihapon nga iyang giandam. Gidapit na usab niya ako nga manihapon ugma uban sa hari. ¹³ Apan kining tanan dili gayod makalipay kanako kon makita ko pa gihapon kanang Judio nga si Mordecai nga maglingkod sa may pultahan sa palasyo.”

¹⁴ Miingon kaniya ang iyang asawa ug mga higala, “Nganong dili ka magpaandam ug talinis nga kahoy nga 75 ka piye ang gihabugon. Ug ugma sa buntag, hangyoa ang hari nga tuhogon si Mordecai, aron malipayon kang makig-uban sa hari sa panihapon.” Nakauyon si Haman niadtong ilang gisulti, busa nagpahimo siya ug bitayanan.

²² Apan pag-abot sa mga gisugo didto sa prisohan, wala na didto ang mga apostoles. Busa mibalik sila sa Korte sa mga Judio ²³ ug miingon, “Pag-abot namo sa prisohan nakita namo nga may mga kandado pa ang mga pultahan, ug ang mga guwardya nagabantay sa mga pultahan. Apan sa pag-abli namo sa prisohan wala na kamiy nakita nga tawo sa sulod.” ²⁴ Sa pagkadungog niadto sa pangulo sa mga guwardya didto sa templo, ug sa kadagkoan sa mga pari, naglibog sila ug wala sila makasabot kon unsa ang nahitabo sa mga apostoles. ²⁵ Wala madugay may usa ka tawo nga miabot ug miingon, “Ang mga tawo nga inyong gisulod sa prisohan atua na didto sa templo ug nagtudlo sa mga tawo.” ²⁶ Unya miadto sa templo ang pangulo sa mga guwardya ug ang iyang mga tawo ug gidakop nila pag-usab ang mga apostoles, apan wala sila mogamit ug kusog tungod kay nahadlok sila nga batohon sa mga tawo.

²⁷ Gidala nila ang mga apostoles didto sa Korte sa mga Judio. Miingon ang pangulong pari kanila, ²⁸ “Dili ba gimandoan na namo kamo nga dili na magtudlo mahitungod kang Jesus? Apan tan-awa ang inyong gihimo! Mikaylap na ang inyong pagtulon-an sa tibuok nga Jerusalem, ug kami pa ang inyong gipasanginlan nga mipatay kaniya!” ²⁹ Mitubag si Pedro ug ang iyang mga kauban, “Kinahanglan tumanon namo ang Dios, ug dili ang mga tawo. ³⁰ Gipatay ninyo si Jesus pinaagi sa paglansang kaniya sa krus. Apan gibanhaw siya sa Dios, ang Dios nga gisimba sa atong mga katigulangan. ³¹ Gipasidunggan sa Dios si Jesus ug atua na siya sa iyang tuong kamot ingon nga Pangulo ug Manluluwas, aron kitang mga Judio mahatagan ug kahigayonan sa paghinulsol aron mapasaylo ang atong mga sala. ³² Nagapamatuod kami nga kining tanan tinuod gayod. Ug ang Espiritu Santo nga gihatag sa Dios sa tanan nga nagatuman kaniya nagapamatuod usab niining mga butanga.”

³³ Sa pagkadungog niini sa mga miyembro sa Korte sa mga Judio nasuko gayod sila ug gusto nilang patyon ang mga apostoles. ³⁴ Apan mitindog ang usa sa ilang mga kauban nga si Gamaliel. Kining tawhana Pariseo ug magtutudlo sa Kasugoan. Ginatahod siya sa tanan. Misugo siya nga pagawason una ang mga apostoles. ³⁵ Ug sa dihang nakagawas na ang mga apostoles misulti si Gamaliel sa iyang mga kauban, “Mga kaubanan kong mga taga-Israel, hunahunaa ninyo pag-ayo kon unsa ang inyong himuon niining mga tawhana kay basin kon masayop kamo. ³⁶ Kaniadto may tawo nga ang iyang ngalan si Teudas nga nanghambog nga morag si kinsa gayod siya, ug may mga upat ka gatos ka mga tawo nga misunod kaniya. Apan sa kaulahian gipatay siya ug ang iyang mga sumusunod nagkatibulaag, ug nawala na kadtong maong grupo. ³⁷ Pagkahuman niini, sa panahon sa pagsensos sa mga tawo, si Judas na usab nga taga-Galilea ang nakatigom ug mga tawo nga misunod kaniya. Apan gipatay usab siya ug nagkatibulaag usab ang iyang mga sumusunod. ³⁸ Busa ang akong ikasulti kaninyo mao kini: pasagdi na lamang kining mga tawhana, ug ayaw sila tagda. Tungod kay kon ang ilang ginahimo ug gitudlo gikan lamang sa tawo, mawala lamang usab kini. ³⁹ Apan kon kini gikan sa Dios dili nato sila mapugngan. Dili lang kana, basin kon mahitabo pa hinuon nga kita makig-away sa Dios.” Busa gituman sa Korte sa mga Judio ang tambag ni Gamaliel. ⁴⁰ Gipatawag nila pag-usab ang mga apostoles ug gipalatigo. Pagkahuman gimandoan nila sila nga dili na gayod magtudlo pa mahitungod kang Jesus, ug gibuhian nila sila. ⁴¹ Mihawa didto nga malipayon ang mga apostoles, tungod kay gihatagan sila sa Dios ug pribilihiyo nga mag-antos alang sa ngalan ni Jesus. ⁴² Adlaw-adlaw didto sila sa templo ug sa mga kabalayan ug nagpadayon ang ilang pagpangtudlo ug pagsangyaw sa Maayong Balita nga si Jesus mao ang Cristo.