M’Cheyne Bible Reading Plan

Hustisya kag Kaluoy

23 “Indi kamo magbalita sang kabutigan. Indi kamo magbulig sa malaot nga tawo paagi sa pagsaksi sing butig. ² Indi kamo magsunod sa kadam-an sa paghimo sing malain. Kon magsaksi kamo sa korte, indi ninyo pagtikua ang hustisya tungod gusto mo lang magsunod sa kadam-an. ³ Indi ninyo pagpaburi ang mga imol sa ila kaso.

⁴ “Kon makita ninyo nga nakabuhi ang baka ukon asno sang inyo kaaway, dapat iuli ninyo ini sa iya. ⁵ Kon makita ninyo nga natumba ang asno sang inyo kaaway tungod sa kabug-at sang iya sini karga, indi lang ninyo ini pagpabay-an kundi buligan ninyo nga makatindog.

⁶ “Siguraduha ninyo nga mahatagan sang hustisya ang mga imol sa ila kaso. ⁷ Indi kamo mag-akusar sing binutig. Indi ninyo pagpatya ang matarong o inosente nga mga tawo, kay silutan ko gid ang bisan sin-o nga maghimo sini.

⁸ “Indi kamo magbaton sang lagay, kay ang lagay makabulag sa mga tawo sa kamatuoran, kag makahalit ini sa kinamatarong sang mga inosente.

⁹ “Indi ninyo pagpigusa ang mga dumuluong,^[a] kay kamo mismo nakahibalo kon ano ang balatyagon sang isa ka dumuluong, kay mga dumuluong man kamo sadto anay sa Egipto.

Ang Adlaw kag Tuig nga Inugpahuway

¹⁰ “Sa sulod sang anom ka tuig makatanom kamo kag makaani sa inyo duta. ¹¹ Pero sa ikapito nga tuig indi ninyo ini pagtamnan. Kon may magtubo nga tanom sa inyo duta, pabay-i lang ninyo ang mga imol nga makakuha sang pagkaon sa mga tanom, kag ang mabilin ipakaon sa talunon nga mga sapat. Amo man sini ang inyo himuon sa inyo mga talamnan sang ubas kag sa inyo mga talamnan sang olibo.

¹² “Mag-obra kamo sa sulod sang anom ka adlaw, pero sa ikapito nga adlaw magpahuway kamo agod makapahuway man ang inyo mga baka kag mga asno, kag pati ang inyo mga ulipon kag ang mga indi Israelinhon nga nagaestar upod sa inyo. ¹³ Tumana ninyo sing maayo ining tanan nga ginsiling ko sa inyo. Indi kamo magpangamuyo sa iban nga mga dios ukon bisan magsambit sang ila ngalan.

Ang Tatlo ka Tuigan nga Piesta^(A)

¹⁴ “Magsaulog kamo sang tatlo ka piesta kada tuig para sa akon kadungganan. ¹⁵ Sauluga ninyo ang Piesta sang Tinapay nga Wala sing Inugpahabok. Suno sa ginsugo ko na sa inyo, magkaon kamo sang tinapay nga wala sing inugpahabok sa sulod sang pito ka adlaw. Himua ninyo ini sa gintalana nga tion sa bulan sang Abib, kay amo ina nga bulan nga nagguwa kamo sa Egipto. Ang kada isa dapat magdala sa akon sang halad sa sina nga tion. ¹⁶ Sauluga man ninyo ang Piesta sang Pag-ani paagi sa pagdala sa akon sang nahauna nga patubas sang inyo mga uma. Sauluga man ninyo ang Piesta sang Katapusan nga Ani sa katapusan sang tuig, kon magtipon na kamo sang mga patubas sang inyo mga uma. ¹⁷ Ang inyo mga lalaki dapat magtambong sa sini nga mga piesta kada tuig sa pagsimba sa akon, ang Ginoo nga inyo Agalon. ¹⁸ Indi kamo maghalad sang dugo sa akon kaupod sang tinapay nga may inugpahabok. Ang tambok sang sapat nga inyo ginhalad sa akon sa piesta indi ninyo pag-ibilin pagkaaga.

¹⁹ “Dal-a ninyo sa templo sang Ginoo nga inyo Dios ang pinakamaayo nga parte sang nahauna ninyo nga patubas.

“Indi ninyo paglutua ang tinday nga kanding sa gatas sang iya inang.

²⁰ “Karon, ginapadala ko ang anghel sa pagbantay kag sa pagtuytoy sa inyo sa lugar nga ginpreparar ko. ²¹ Pamati kamo sa iya kag tumana ang iya ginasiling. Indi kamo magrebelde sa iya. Kay ang tanan nga iya ginahimo, ginahimo niya sa akon ngalan kag indi niya pag-ibaliwala ang inyo mga sala.^{[b] 22} Kon magpamati lang kamo sing maayo sa iya ginasiling kag himuon ang tanan ko nga ginasiling, kontrahon ko ang inyo mga kaaway. ²³ Pangunahan kamo sang akon anghel kag dal-on niya kamo sa duta sang mga Amornon, Hithanon, Periznon, Canaanhon, Hivhanon, kag Jebusnon, kag pagalaglagon ko sila. ²⁴ Indi kamo magsimba ukon mag-alagad sa ila mga dios-dios, ukon magsunod sa ila mga ginahimo. Laglaga ninyo sing bug-os ang ila mga dios-dios, kag rumpaga ang ila handumanan nga mga bato. ²⁵ Simbaha ninyo ako, ang Ginoo nga inyo Dios, kag hatagan ko kamo sang bugana nga pagkaon kag tubig. Ayuhon ko ang inyo mga balatian, ²⁶ kag wala sing babayi nga mahulugan ukon mabaw-as sa inyo duta, kag hatagan ko kamo sang malawig nga kabuhi.

²⁷ “Pahadlukon ko kag pasalasalahon ang inyo mga kaaway nga inyo maatubang kag magapalalagyo sila. ²⁸ Magapadala ako sang mga alingayo nga magauna sa inyo, kag tabugon nila ang mga Hivhanon, Canaanhon, kag mga Hithanon. ²⁹ Pero indi ko sila pagtabugon sa sulod lang sang isa ka tuig agod indi mangin mamingaw ang amo nga duta kag agod indi magdamo ang talunon nga mga sapat didto. ³⁰ Tabugon ko sila sing amat-amat hasta nga magdamo kamo kag sarang na makapanag-iya sang duta.

³¹ “Siguraduhon ko nga ang dulunan sang inyo mga duta maghalin sa Mapula nga Dagat hasta sa Dagat sang Mediteraneo,^[c] kag halin sa desierto sa bagatnan hasta sa Suba sang Eufrates. Itugyan ko sa inyo ang mga pumuluyo sang amo nga duta, kag tabugon ninyo sila. ³² Indi kamo maghimo sang kasugtanan sa ila ukon sa ila mga dios-dios. ³³ Indi ninyo sila pagtuguti nga mag-estar sa inyo duta kay basi sila pa ang magtulod sa inyo sa pagpakasala sa akon. Kon magsimba kamo sa ila mga dios-dios, sigurado nga mangin siod ini sa inyo.”

Ang Kasal sa Banwa sang Cana

2 Pagkaligad sang duha ka adlaw, may kasal sa Cana nga sakop sang Galilea. Didto ang iloy ni Jesus. ² Gin-imbitar man si Jesus kag ang iya mga sumulunod. ³ Kag natabuan nga naubos ang bino didto sa punsyon. Gani nagsiling ang iloy ni Jesus sa iya, “Naubusan sila sing bino.” ⁴ Nagsabat si Jesus, “Babayi,^[a] indi kinahanglan nga singganan mo pa ako kon ano ang akon dapat himuon. Wala pa mag-abot ang akon tion.” ⁵ Nagsiling dayon ang iloy ni Jesus sa mga suluguon, “Himua lang ninyo ang bisan ano nga isugo niya.”

⁶ May mga pagsulundan ang mga Judio sa pagpanghinaw antes magkaon. Gani may anom didto ka tadyaw nga ang kada tadyaw sarang masudlan sang mga 20 ukon 30 ka galon nga tubig. ⁷ Nagsiling si Jesus sa mga suluguon, “Pun-a ninyo sing tubig ang mga tadyaw.” Gani ginpuno nila ini. ⁸ Pagkatapos nagsiling si Jesus sa ila, “Sige, magsandok kamo kag dal-a sa nagadumala sang punsyon.” Gani nagsandok sila kag gindala didto sa nagadumala, ⁹ kag gindimdiman dayon sang nagadumala ang tubig nga nahimo nga bino. Wala siya nakahibalo kon diin naghalin ang bino. (Pero nakahibalo ang mga suluguon nga nagsandok sang tubig.) Gani gintawag niya ang nobyo ¹⁰ kag ginsilingan, “Kalabanan sa mga tawo nagaserbi sang maayo nga klase nga bino sa umpisa kag kon damo na gani ang nainom sang mga bisita, amo na ang ila paghatag sang ordinaryo nga bino. Pero ikaw iya lain, kay subong mo lang ginpaguwa ang maayo nga klase nga bino.”

¹¹ Ang natabo nga ini sa Cana nga sakop sang Galilea amo ang una nga milagro nga ginhimo ni Jesus. Sa iya ginhimo nga ini ginpakita niya ang iya gahom, kag nagtuo sa iya ang iya mga sumulunod.

¹² Pagkatapos sang kasal, nagpa-Capernaum si Jesus kaupod sang iya iloy, mga utod, kag mga sumulunod, kag nagtiner sila didto sing pila ka adlaw.

Nagkadto si Jesus sa Templo^(A)

¹³ Malapit na ang piesta sang mga Judio nga ginatawag nga Piesta sang Paglabay sang Anghel. Gani nagpa-Jerusalem si Jesus. ¹⁴ Kag didto may nakita siya nga mga tawo sa templo nga nagabaligya sang mga inughalad nga mga baka, mga karnero kag mga pating. May mga tawo man didto nga nagapangbaylo sang kuwarta sa ila mga lamisa. ¹⁵ Gani naghimo siya sing halanot nga lubid. Pagkatapos ginpanabog niya ang mga karnero kag mga baka paguwa sa templo. Ginpangwas-ag man niya ang mga kuwarta sang mga manugbaylo sang kuwarta kag ginpamaliskad ang ila mga lamisa. ¹⁶ Nagsiling siya sa mga nagabaligya sang pating, “Kuhaa ninyo ini diri! Indi ninyo paghimua nga balaligyaan ang balay sang akon Amay!” ¹⁷ Sa sining iya ginhimo, nadumduman sang iya mga sumulunod ang ginasiling sang Kasulatan, “Tungod sang akon pagpakamahal sa imo balay malaglag ako.”^[b]

¹⁸ Tungod sang iya ginhimo, nagpamangkot ang mga lider sang mga Judio sa iya, “Ano nga milagro ang imo mahimo nga ipakita sa amon nga ikaw may awtoridad sa paghimo sini?” ¹⁹ Nagsabat si Jesus, “Gub-a ninyo ang templo nga ini kag sa sulod sang tatlo ka adlaw patindugon ko liwat.” ²⁰ Nagsiling sila, “Ang templo nga ini ginpatindog sa sulod sang 46 ka tuig kag patindugon mo lang sa sulod sang tatlo ka adlaw?” ²¹ Pero wala sila nakaintiendi, kay ang ginatumod ni Jesus nga templo amo ang iya lawas. ²² Gani sang nabanhaw siya, nadumduman sang iya mga sumulunod nga ginhambal niya ini. Kag nagpati sila sa gintagna sang Kasulatan kag sa iya ginsiling parte sa iya pagkabanhaw.

Nahibaluan ni Jesus kon ano ang sa Tagipusuon sang Tanan nga Tawo

²³ Sang didto si Jesus sa Jerusalem, sang tiyempo sang Piesta sang Paglabay sang Anghel, madamo ang nakakita sang mga milagro nga iya ginpanghimo kag madamo sa ila ang nagtuo sa iya.^{[c] 24} Pero si Jesus wala nagsalig sa ila pagtuo sa iya kay nahibaluan man niya ang tanan nga tawo. ²⁵ Indi na kinahanglan nga sugiran pa siya parte sa mga tawo, kay nahibaluan na niya nga daan kon ano gid ang sa sulod sang ila tagipusuon.

41 “Job, mabunit mo bala ang dragon nga Leviatan? Ukon mahigtan mo bala ang iya baba^[a] sang kalat? ² Matuhog mo bala sang kalat ang iya ilong? Ukon makaw-itan mo bala sang taga ang iya sag-ang? ³ Magapakitluoy bala siya permi sa imo nga buy-an mo siya? Ukon magapangabay bala siya sa imo nga kaluoyan mo siya? ⁴ Magahimo bala siya sang kasugtanan sa imo nga magpaulipon siya sa imo sa bug-os niya nga kabuhi? ⁵ Mahimo mo bala siya nga alaga pareho sa pispis ukon mahatag sa imo kabataan^[b] nga babayi agod ila hampangan? ⁶ Mabakal bala siya sang mga negosyante kag kihadkiharon agod ibaligya? ⁷ Madutlan mo bala ang iya panit ukon ang iya ulo sang sibat? ⁸ Kon madakop mo siya, indi mo gid malipatan ang kabudlay sa pagdakop sa iya, kag indi mo na ini liwat paghimuon. ⁹ Wala sing pulos ang pagtinguha sa pagdakop sa iya. Pagkakita mo pa lang sa iya madulaan ka na sang kaisog. ¹⁰ Kon wala gani sing mangahas sa pagtublag sa iya, ti sin-o pa ayhan ang mangahas sa pagkontra sa akon? ¹¹ Sin-o ang makasiling nga may utang nga kabalaslan ako sa iya? Ang tanan diri sa kalibutan akon.

¹² “Sugiran ko pa gid ikaw parte sa lawas sang Leviatan kag kon ano siya kagamhanan kag kakusog. ¹³ Sin-o bala ang makakakas sang iya panit ukon makadulot sini? ¹⁴ Sin-o bala ang makapanganga sa iya? Kay ang iya mga ngipon makahaladlok! ¹⁵ Ang iya likod daw sa may nagaidas nga mga taming nga nagatapikanay; ^16-17 ang kada isa lapitanay gid nga bisan ang hangin indi makalusot, kag wala sing may makakakas sini. ¹⁸ Kon magpusnga siya nagakirab, kag ang iya mga mata nagasiga pareho sang pagbanagbanag sang adlaw. ¹⁹ Nagabuga siya sang kalayo, ²⁰ kag nagaguwa ang aso sa iya ilong pareho sang aso sa nagabukal nga kolon nga may nagadabadaba nga gatong. ²¹ Ang iya ginhawa makapabaga sang uling, kay kalayo ang nagaguwa sa iya baba. ²² Makusog ang iya liog, kag ang makakita sa iya nahadlok gid. ²³ Bisan ang iya nagawilwig nga unod matibsol kag matig-a. ²⁴ Matig-a ang iya tagipusuon pareho sa galingan nga bato. ²⁵ Kon magbangon siya nagasalasala sa kahadlok ang gamhanan nga mga tawo.^{[c] 26} Wala sing espada, bangkaw, pana ukon sibat nga makahalit sa iya. ²⁷ Para sa iya ang salsalon daw sa dagami lang kahumok, kag ang saway daw sa gabok nga kahoy. ²⁸ Kon panaon siya wala siya nagapalagyo. Ang mga bato nga ginalabyog sa iya daw upa lang para sa iya. ²⁹ Ang kahoy nga inugbakol daw dagami lang para sa iya. Kag ginakadlawan lang niya ang hagunos sang bangkaw nga ginahaboy sa iya. ³⁰ Ang iya tiyan may mga himbis nga matalom nga daw sa buka nga botelya. Gani kon magkamang siya sa lunang, nagamarka ang iya inagyan. ³¹ Ginapaalimbukad niya ang dagat pareho sa nagaindakal nga tubig sa kolon ukon sang nagabukal nga lana sa kaldero. ³² Ang tubig nga iya maagyan nagabukal sing maputi, nga kon tan-awon daw maputi nga buhok. ³³ Wala sing pareho sa iya diri sa kalibutan. Isa siya ka tinuga nga wala sing kahadlok. ³⁴ Ginapakanubo niya ang tanan nga bugalon nga mga sapat. Ginaharian niya ang tanan nga matinaas-taason.”

Si Pablo kag ang mga Nagapakuno-kuno nga mga Apostoles

11 Kon ang akon pagpabugal subong ginakabig ninyo nga kabuangan, pasensyahon lang ninyo ako. ² Kay may diosnon ako nga kaimon nga ginabatyag sa inyo. Pareho kamo sa isa ka dalaga nga matinlo ang iya pagkababayi, nga akon ginpromisa nga ipakasal sa isa ka lalaki nga amo si Cristo. ³ Pero nagakahadlok ako nga basi kon dayaan kamo, pareho kay Eva nga gindayaan sang man-og, kag madula ang inyo sinsero nga handom nga magsunod kay Cristo. ⁴ Kay ginabaton lang ninyo ang bisan sin-o nga nagakadto dira sa inyo nga nagawali sang lain nga Jesus sang sa amon ginwali sa inyo. Kag ginabaton man ninyo ang lain nga klase sang espiritu kag ang ila ginatawag nga maayo nga balita nga lain sang sa inyo nga nabaton sa amon.

⁵ Kon sa akon, indi gid man ako ulihi sa mga nagasiling dira nga sila gid ang labing maayo nga mga apostoles. ⁶ Mahimo nga indi ako maayo maghambal, pero madamo man ang akon nahibaluan parte sa kamatuoran. Kag nahibaluan ninyo ina kay nakita man ninyo mismo nga ina matuod sa tanan namon nga mga pagtudlo.

⁷ Wala ako nagpabayad sa inyo sang akon pagwali sang Maayong Balita nga halin sa Dios, kundi nagsakripisyo ako agod mag-ayo ang inyo espirituhanon nga kabuhi. Ti malain bala atong akon ginhimo? ⁸ Daw pareho lang nga ginkawatan ko ang iban nga mga iglesya paagi sa pagbaton sing bulig sa ila agod nga makaalagad ako sa inyo. ⁹ Sang ginkulang ako sang akon mga kinahanglanon wala man ako nagpangayo sang bulig sa bisan kay sin-o sa inyo. Ang aton mga utod sa Macedonia amo ang naghatag sa akon sang akon mga kinahanglanon. Ginlikawan ko nga pabug-atan kamo, kag amo gid man ini permi ang akon pagahimuon. ¹⁰ Ining akon ginapabugal indi gid mapauntat tungod kay indi gid ako magpangayo sing bulig sa inyo ukon sa mga lugar sa inyo palibot nga sakop sang probinsya sang Acaya. Kag tungod kay si Cristo ari sa akon, ang akon ginahambal matuod gid. ¹¹ Pero basi kon magsiling kamo nga wala ako nagapangayo sing bulig sa inyo tungod kay wala ko kamo ginapalangga. Sayop ina. Kay palangga ko gid kamo kag ina nahibaluan sang Dios.

¹² Pero tindugan ko ang akon ginhambal nga indi ako magbaton sang bulig halin sa inyo, agod ang mga tawo nga nagapakaapostoles indi makasiling nga sila nagapangabudlay pareho sa amon. ¹³ Ina nga mga tawo indi matuod nga mga apostoles, kundi mga manugdaya kag nagapakuno-kuno lang nga sila mga apostoles ni Cristo. ¹⁴ Kon sa bagay, indi katingalahan ina. Kay bisan gani si Satanas nagapakuno-kuno nga anghel sang Dios nga nagahatag sang kasanag. ¹⁵ Gani indi katingalahan kon ang iya mga sinakpan nagapakuno-kuno man nga mga alagad sang pagkamatarong. Pero magaabot ang adlaw nga silutan sila sang silot nga bagay man sa ila ginahimo.

Ang Mga Kabudlayan nga Naagihan ni Pablo

¹⁶ Pareho sang akon ginhambal sadto, indi kamo maghunahuna nga buang-buang ako; pero kon amo ina ang hunahuna ninyo sa akon, waay kaso, basta pabay-an lang ninyo ako nga magpabugal man sing bisan diutay lang. ¹⁷ Kon sa bagay, kon ginapabugal ko ang akon kaugalingon, indi ina halin sa Ginoo, kag daw sa buang-buang ako. ¹⁸ Pero tungod nga madamo dira ang nagapabugal pareho sa mga tawo sa kalibutan, ako mapabugal man. ¹⁹ Nagahunahuna kamo nga maalam kamo, pero ginapabay-an lang ninyo nga diktahan kamo sang mga buang-buang. ²⁰ Ginahimo nila kamo nga mga ulipon, ginakuha nila ang inyo pagkabutang, ginadayaan nila kamo, ginapakanubo kag ginapakahuy-an nila kamo. Bisan amo ina ang ila ginahimo ginapabay-an gid lang ninyo. ²¹ Makahuluya man nga akuon namon nga maluya kami, pero indi gid kami makahimo sinang ila ginahimo.

Kon may mangahas nga magpabugal sang bisan ano, ako mangahas man; bisan matuod nga sa sining akon pagpabugal daw sa buang-buang ako. ²² Kon sila nagapabugal nga sila mga Judio kag mga kaliwat ni Israel kag ni Abraham, ako amo man. ²³ Kon nagasiling sila nga sila mga alagad ni Cristo, mas maayo ako nga alagad ni Cristo sang sa ila. Nahibaluan ko nga sa sining akon mga ginapabugal daw sa buang gid ako, pero ang matuod, mas maayo gid ako nga alagad sang sa ila tungod kay mas madamo ang akon pagpangabudlay kon ikomparar sa ila. Kag mas madamo nga beses ako napriso. Permi gid ako ginhanot, kag makapila ka beses nga ara ako sa peligro sang kamatayon. ²⁴ Lima gid ka beses nga ginhanot ako sang akon kapareho nga mga Judio sing tag-39 ka lapdos. ²⁵ Tatlo ka beses ako ginlampusan sang mga Romanhon. Kag kaisa ako ginbato sang mga Judio. Katatlo ako nakaagi nga nalunod ang akon ginasakyan, kag isa sina ka bes, isa ka adlaw kag isa ka gab-i ang akon paglutaw-lutaw sa lawod. ²⁶ Sa akon pagbiyahe sa nagkalain-lain nga lugar, ang akon kabuhi permi nabutang sa peligro. Nabutang ako sa peligro sa akon mga pagtabok sa mga suba, sa mga tulisan, sa akon kapareho nga mga Judio, sa mga indi Judio, sa siyudad, sa kamingawan, sa dagat, kag sa mga tawo nga nagapakuno-kuno nga sila mga utod man sa Ginoo. ²⁷ Naagihan ko man ang mga kabudlayan tungod sang akon obra, kag kon kaisa wala gani ako tinulugan. May mga beses nga indi ako makakaon, kag kon kaisa wala gid ako sing may makaon kag bisan gani sang mainom wala gid. Naagihan ko man ang katugnaw kag kakulang sang bayo. ²⁸ Wala pa labot sang akon mga naagihan nga wala ko nasambit, nagapalibog pa ako adlaw-adlaw sa kahimtangan sang tanan nga iglesya. ²⁹ Kon may ara nga maluya sa pagtuo, nagakasubo ako. Kag kon may ara nga nagapakasala, puwerte gid ang akon kasubo.

³⁰ Kon kinahanglan gid man nga magpabugal ako, ipabugal ko na lang ang mga butang nga nagapakita sang akon kaluyahon. ³¹ Wala ako nagabutig kag ina nahibaluan sang Dios kag Amay sang aton Ginoong Jesus. Dalayawon siya sa wala sing katapusan. ³² Sang didto ako sa Damascus, ginpabantayan sang gobernador nga sakop ni Haring Aretas ang puwertahan sang siyudad agod dakpon ako. ³³ Pero ginbutang ako sang akon mga upod sa kaing kag gintunton sa pihak sang pader, gani nakapalagyo ako.