M’Cheyne Bible Reading Plan

Nagpangayo si Solomon sang Kaalam^(A)

1 Nangin malig-on ang paghari ni Solomon nga anak ni David sa iya ginharian kay kaupod niya ang Ginoo nga iya Dios, kag ginhimo niya siya nga gamhanan gid. ² Karon, nagpakighambal si Solomon sa tanan nga Israelinhon, sa mga kumander sang mga linibo kag ginatos nga mga soldado, sa mga manughukom, sa tanan nga pangulo sang Israel, kag sa tanan nga pangulo sang mga pamilya. ³ Dayon naglakat si Solomon kag ang bug-os nga katilingban pakadto sa simbahan sa mataas nga lugar sa Gibeon, kay didto ang Tolda nga Ginapakigkitaan sang Dios. Ini nga Tolda ginpahimo ni Moises nga alagad sang Ginoo sa kamingawan. ⁴ Sadto nga tion nasaylo na ni David ang Kahon sang Dios halin sa Kiriat Jearim pakadto sa tolda nga iya ginpreparar para sa sini didto sa Jerusalem. ⁵ Pero ang saway nga halaran nga ginhimo ni Bezalel nga anak ni Uri kag apo ni Hur ara sa Gibeon sa atubangan sang Tolda sang Ginoo. Gani didto nagtipon si Solomon kag ang katilingban sa pagpamangkot sa Ginoo. ⁶ Dayon nagsaka si Solomon sa saway nga halaran sa presensya sang Ginoo didto sa Tolda nga Ginapakigkitaan, kag naghalad siya sang 1,000 ka halad nga ginasunog.

⁷ Sadto nga gab-i nagpakita ang Dios kay Solomon kag nagsiling sa iya, “Pangayo sang bisan ano nga gusto mo nga ihatag ko sa imo.” ⁸ Nagsabat si Solomon, “Ginpakitaan mo sang dako nga kaayo ang akon amay nga si David, kag karon ginbulos mo ako sa iya bilang hari. ⁹ Karon, Ginoong Dios, tumana ang imo ginpromisa sa akon amay nga si David, kay ginhimo mo ako nga hari sa katawhan nga daw pareho kadamo sa balas. ¹⁰ Hatagi ako sang kaalam kag ihibalo agod madumalahan ko ini nga katawhan. Kay sin-o bala ang makasarang sa pagdumala sining imo katawhan nga puwerte kadamo?”

¹¹ Nagsiling ang Dios kay Solomon, “Tungod nagpangayo ka sang kaalam kag ihibalo sa pagdumala sa akon katawhan nga ginapaharian ko sa imo kag wala ka nagpangayo sang manggad ukon dungog ukon kamatayon sang imo mga kaaway ukon malawig nga kabuhi, ¹² ihatag ko sa imo ang imo ginapangayo. Kag indi lang ina kundi hatagan ko pa ikaw sang madamo gid nga manggad kag dungog nga wala pa maangkon ni bisan sin-o nga hari nga una sa imo kag indi man maangkon sang masunod pa nga mga hari.”

¹³ Dayon naghalin si Solomon sa Tolda nga Ginapakigkitaan didto sa simbahan sa mataas nga lugar sa Gibeon, kag nagbalik sa Jerusalem. Kag naghari siya sa Israel.

Ang Manggad ni Solomon^(B)

¹⁴ Nakatipon si Solomon sang 1,400 ka karwahe kag 12,000 ka kabayo.^[a] Ginbutang niya ang iban sini sa mga banwa nga bulutangan sang iya mga karwahe, kag ang iban didto sa iya sa Jerusalem. ¹⁵ Sang panahon nga siya ang hari, ang pilak kag bulawan sa Jerusalem daw pareho lang ka ordinaryo sa mga bato, kag ang kahoy nga sedro daw pareho kabugana sa ordinaryo nga mga kahoy nga sikomoro sa mga bulobukid sa nakatundan.^{[b] 16} Ang mga kabayo ni Solomon naghalin pa sa Egipto^[c] kag sa Cilicia.^[d] Ginbakal ini sa Cilicia sang iya mga manugbakal sa husto nga bili. ¹⁷ Sadto nga tion ang bili sang karwahe nga halin sa Egipto 600 ka bilog nga pilak, kag ang kabayo 150 ka bilog nga pilak. Ginbaligya man ini sang mga tinawo ni Solomon sa tanan nga hari sang mga Hithanon kag sang mga Arameanhon.^[e]

Ang Pulong nga Nagahatag sang Kabuhi nga Wala sing Katapusan

1 Ginapahayag namon sa inyo ang parte sa iya nga ara na nga daan halin pa sang ginsuguran. Nabatian namon siya kag nakita mismo sang amon mga mata, kag nakauyat pa gani kami sa iya. Siya amo ang Pulong sang Dios nga nagahatag sang kabuhi nga wala sing katapusan. ² Siya nga ginahalinan sang kabuhi nga wala sing katapusan nagpakita, kag nakita namon siya. Ginapamatud-an kag ginasugid namon siya sa inyo. Kaupod siya sang Amay, pero subong nagpakita siya sa amon. ³ Ginasugid namon sa inyo ang amon nakita kag nabatian agod maghiusa kita sa isa kag isa kag sa Dios nga Amay kag kay Jesu-Cristo nga iya Anak. ⁴ Gani ginasulat namon ini sa inyo agod mangin malipayon gid kita.^[a]

Ang Pagkabuhi sa Kasanag

⁵ Amo ini ang amon nabatian nga gintudlo ni Jesu-Cristo kag amo man ini ang amon ginasugid sa inyo, nga ang Dios kasanag kag wala gid sing kadudulman sa iya. ⁶ Gani kon magsiling kita nga nagapakighiusa kita sa Dios, pero nagakabuhi kita sa kadudulman, nagabutig kita, tungod kay wala kita nagakabuhi suno sa kamatuoran. ⁷ Pero kon nagakabuhi kita sa kasanag, subong nga ang Dios kasanag, may paghiusa kita, kag ang dugo ni Jesus nga Anak sang Dios nagatinlo sa aton sa tanan ta nga mga sala.

⁸ Kon magsiling kita nga wala kita sing sala, ginadayaan ta lang ang aton kaugalingon, kag wala kita kahibalo sang kamatuoran. ⁹ Pero kon ituad ta sa Dios ang aton mga sala, masaligan siya sa pagpatawad sang aton mga sala kag sa pagtinlo sa tanan ta nga mga kalainan. Himuon niya ini tungod nga matarong siya. ¹⁰ Kon magsiling kita nga wala kita nakasala, ginahimo ta ang Dios nga butigon, kag wala kita kahibalo sang iya pulong.

Ang Kalautan sang mga Israelinhon

7 Nagsiling si Micas, “Kaluluoy ako! Pareho ako sa tawo nga gutom nga nagapangita sang mga nabilin nga mga bunga^[a] sang ubas ukon higera pero wala siya sing may nakita. ² Ang buot ko silingon, wala na ako sing may nakita nga tawo sa Israel nga matutom sa Dios. Wala na sing may nabilin nga matarong nga tawo. Ang kada isa nagahulat sang kahigayunan sa pagpatay sang iya kasimanwa, pareho sang tawo nga nagahulat sa pagsiod sang sapat nga iya dalakpon. ³ Sagad sila sa paghimo sang malaot. Ang mga pangulo kag mga huwis nagabaton sang lagay. Kag nagasunod lang sila sa luyag sang mga kilala kag gamhanan nga mga tawo. Nagaisa sila sa pagtiko sang hustisya. ⁴ Ang pinakamatarong sa ila daw pareho lang sa tunukon nga mga hilamon nga wala sing pulos. Nag-abot na ang tion nga silutan sang Dios ini nga mga tawo subong sang iya ginpaandam sa ila paagi sa mga propeta nga pareho sa mga manugbantay sa tore. Gani karon magasalasala sila.

⁵ “Tungod nga lapnag na ang kalautan, indi na kamo magsalig sa inyo mga abyan, bisan pa ang malapit ninyo nga mga abyan. Kag maghalong man kamo sa inyo ginasugid bisan sa inyo pinalangga nga asawa. ⁶ Kay sa sini nga tiyempo, ang anak nga lalaki wala nagatahod sa iya amay, ang anak nga babayi nagabato sa iya iloy, kag ang umagad nga babayi nagabato sa iya ugangan nga babayi. Ang kontra sang isa ka tawo amo mismo ang miyembro sang iya kaugalingon nga panimalay.

⁷ “Pero ako iya magasalig gid sa Ginoo nga akon Dios. Magahulat ako sa iya nga luwason niya ako. Kag pamatian gid niya ang akon pangamuyo.”

Pagaluwason sang Dios ang mga Israelinhon

⁸ Nagsiling ang mga Israelinhon, “Indi dapat magyaguta ang aton mga kaaway sa aton. Kay bisan nalaglag kita mabangon kita liwat. Kag bisan ara kita sa kadulom ang Ginoo amo ang aton kasanag. ⁹ Tungod nga nakasala kita sa Ginoo, dapat lang nga antuson naton ang iya silot sa aton hasta nga apinan niya kita kag hatagan sang hustisya. Makita naton ang iya pagluwas sa aton^[b] paagi sa pagdala niya sa aton sa kasanag. ¹⁰ Makita ini sang aton mga kaaway kag mahuy-an sila. Kay nagayaguta sila sang una sa aton nga nagasiling, ‘Diin na bala ang Ginoo nga inyo Dios?’ Sa indi madugay makita naton ang ila pagkalaglag. Mangin pareho sila sa lutak nga ginatasak-tasak sa karsada.”

¹¹ Nagsiling si Micas sa mga taga-Jerusalem, “Magaabot ang tion nga patindugon ninyo liwat ang inyo mga pader kag sa sina nga tion magalapad pa gid ang inyo teritoryo. ¹² Sa sina man nga tion magakadto sa inyo ang mga tawo halin sa Asiria kag sa mga banwa sang Egipto, kag sa mga lugar nga halin sa Egipto pakadto sa Suba sang Eufrates, kag halin sa malayo nga mga lugar.^{[c] 13} Mangin mamingaw ang mga nasyon sa kalibutan tungod sang kalautan sang mga pumuluyo sini.”

Nagpangamuyo ang mga Israelinhon nga Kaluoyan Sila sang Dios

¹⁴ Nagpangamuyo ang mga Israelinhon, “Ginoo, bantayi kami nga imo katawhan nga imo ginapanag-iyahan, pareho sang pagbantay sang manugbantay sang mga karnero. Ang mga duta sa palibot namon bugana sang palahalban, pero kami nagakabuhi nga kamihanon lang sa kamingawan. Palapara liwat ang amon teritoryo hasta sa Bashan kag sa Gilead pareho sang una. ¹⁵ Magpakita ka sa amon sang mga milagro pareho sang imo ginhimo sang una sang ginpaguwa mo kami sa Egipto. ¹⁶ Makita ini sang iban nga mga nasyon kag mahuy-an sila sa pihak sang ila pagkagamhanan. Kag indi na sila maghambal kag magpamati sang mga pagyaguta sa amon. ¹⁷ Magakamang sila sa duta pareho sang man-og tungod sa kahuya. Magaguwa sila sa ila mga palanaguan nga nagakurog sa kahadlok sa imo, Ginoo nga amon Dios. ¹⁸ Wala na sing iban nga dios nga pareho sa imo. Ginpatawad mo ang mga sala sang imo nabilin nga katawhan nga imo ginapanag-iyahan. Wala ka nagapabilin nga akig hasta san-o tungod kay ginakalipay mo ang paghigugma sa amon. ¹⁹ Sa liwat kaluoyan mo kami kag kuhaon mo ang tanan namon nga mga sala. Daw pareho lang nga tasakon mo ini kag dayon ihaboy sa kadadalman sang dagat. ²⁰ Ipakita mo ang imo katutom kag paghigugma sa amon nga mga kaliwat ni Abraham kag ni Jacob, subong sang imo ginpromisa sa ila sang una nga panahon.”

Ang Dayaon nga Tinugyanan

16 Nagsugid si Jesus sang isa ka paanggid sa iya mga sumulunod. Siling niya, “May isa ka manggaranon nga may suluguon nga gintugyanan niya sang iya mga pagkabutang. Karon may nagsugid sa manggaranon nga ang iya mga pagkabutang ginausikan lang sang iya tinugyanan nga suluguon. ² Gani ginpatawag niya siya kag ginhambalan, ‘Ano ining nabatian ko nga ginausikan mo lang ang akon pagkabutang? Maayo pa magsumahay kita parte sa akon pagkabutang kay halin subong pahalinon ko na ikaw.’ ³ Tungod nga ginapahalin na siya sang iya agalon, nagsiling siya sa iya kaugalingon, ‘Ano bala ang akon himuon? Indi ako makasarang sang mabug-at nga obra pareho sang pagkutkot sang buho, kag nahuya man ako nga magpakilimos. ⁴ Ah, nahibaluan ko na kon ano ang akon himuon agod nga bisan pahalinon ako sang akon agalon may makadtuan ako nga mga tawo nga magabaton sa akon sa ila mga balay.’ ⁵ Ang iya ginhimo, isa-isa niya nga ginpatawag ang mga may utang sa iya agalon. Nagpamangkot siya sa nahauna, ‘Pila ang imo utang sa akon agalon?’ ⁶ Nagsabat siya, ‘100 ka lata nga lana sang olibo.’ Nagsiling ang tinugyanan sa iya, ‘Sige, ari ang lista sang imo utang, pungko kag isulat 50.’ ⁷ Pagkatapos nagpamangkot siya sa ikaduha, ‘Pila ang imo utang sa akon agalon?’ Nagsabat siya, ‘100 ka sako nga trigo.^[a]’ ‘Sige, ari ang lista sang imo utang, isulat nga 80 lang ka sako.’ ⁸ Pagkahibalo sang agalon sang iya ginhimo, gindayaw niya ang dayaon nga tinugyanan tungod nga maayo siya magpadihot. Kay ang mga tawo nga kalibutanon mas maayo magpadihot sa ila isigkatawo sang sa mga tawo nga ginpasanagan na sang Dios.

⁹ “Gani sugiran ko kamo, bisan matuod nga ang manggad ginagamit sa pagpangdaya, gamita ninyo ini sa pagpakig-amigo, agod pag-abot sang adlaw nga wala na ini nga manggad, batunon nila^[b] kamo didto sa puluy-an nga wala na sing katapusan. ¹⁰ Ang tawo nga masaligan sa gagmay nga mga butang masaligan man sa dalagko nga mga butang. Kag ang tawo nga nagadaya sa gagmay nga mga butang, nagadaya man sa dalagko nga mga butang. ^11-12 Gani kon indi kamo masaligan sa manggad sa kalibutan nga indi gid inyo, sin-o ang magatugyan sa inyo sang matuod gid nga manggad nga napreparar para sa inyo?

¹³ “Wala sing suluguon nga makaalagad sa duha ka agalon. Kay magasikway siya sa isa kag magahigugma sa isa; magadampig siya sa isa kag magapakalain sa isa. Indi man kamo makaalagad sing dungan sa Dios kag sa manggad.”

Ang Iban pa gid nga mga Butang nga Gintudlo ni Jesus^(A)

¹⁴ Pagkabati sadto sang mga Pariseo, ginyaguta nila si Jesus kay dalok gid sila sa kuwarta. ¹⁵ Nagsiling si Jesus sa ila, “Ginapakita-kita lang ninyo sa mga tawo nga maayo kamo. Pero nahibaluan sang Dios kon ano gid ang sa inyo tagipusuon. Kay ang mga butang nga ginapasulabi sang tawo ginakahigkuan sang Dios.

¹⁶ “Sa wala pa mag-abot si Juan nga manugbautiso, ang Kasuguan ni Moises kag ang mga sinulatan sang mga propeta amo ang ginasunod sang mga tawo. Halin sang pag-abot ni Juan ginatudlo na ang Maayong Balita parte sa paghari sang Dios, kag madamo gid ang nagapamilit nga magpasakop. ¹⁷ Pero wala ini nagakahulugan nga nadula na ang Kasuguan. Mahapos pa nga madula ang langit kag ang duta sang sa mangin wala sing pulos bisan ang pinakagamay nga bahin sang Kasuguan.

¹⁸ “Gani kon bulagan sang lalaki ang iya asawa kag magpangasawa sang iban, nagapanginbabayi siya. Kag ang magpangasawa sa babayi nga ginbulagan nagapanginbabayi man.”

Si Lazarus kag ang Manggaranon

¹⁹ Nagpadayon pa gid si Jesus sa paghambal, “Sang una may isa ka manggaranon nga ang iya bayo malahalon gid kag nagapagusto siya sa manamit nga mga pagkaon adlaw-adlaw. ²⁰ May isa man ka tawo nga imol nga ang iya ngalan si Lazarus. Ang iya lawas puno sang katol. Ginadala siya didto sa puwertahan sang balay sang manggaranon. ²¹ Gusto niya nga makakaon kuntani bisan sang mga pagkaon na lang nga nagakalahulog sa lamisa sang manggaranon. Ginapalapitan siya sang mga ido kag ginadilapan ang iya mga katol. ²² Sang ulihi napatay si Lazarus kag gindala siya sang mga anghel didto sa tupad gid ni Abraham. Ang manggaranon napatay man kag ginlubong. ²³ Kag sang nagaantos siya sing puwerte gid sa impyerno^[c] nakita niya sa malayo si Abraham kag didto sa iya tupad si Lazarus. ²⁴ Gani nagsinggit ang manggaranon kay Abraham, ‘Amay Abraham, kaluoyi man ako! Sugua si Lazarus nga itum-oy niya sa tubig bisan ang iya na lang tudlo kag patuluan ang akon dila agod mabugnawan, kay puwerte gid ang akon pag-antos sa sini nga kalayo.’ ²⁵ Pero ginsabat siya ni Abraham, ‘Anak, sang nagakabuhi ka pa sa kalibutan maayo gid ang imo kahimtangan, kag si Lazarus iya nag-antos. Pero subong ginalipay siya diri kag ikaw nagaantos. ²⁶ Luwas pa sina, ang imo ginapangayo indi gid mahimo, tungod may dako nga kadadalman nga nagaulot sa aton, nga ang bisan sin-o diri sa amon nga gusto magsaylo dira indi gid makatabok, kag wala man sang may makatabok nga halin dira sa inyo pakadto diri sa amon.’ ²⁷ Dayon nagsiling ang manggaranon, ‘Amay Abraham, kon amo gali sina, nagapangabay ako sa imo nga kon mahimo ipadala mo si Lazarus sa balay sang akon amay, ²⁸ kay may lima pa ako ka utod nga lalaki, kag paandaman niya sila agod indi sila makakadto sa sini nga lugar nga puro lang pag-antos.’ ²⁹ Pero nagsabat si Abraham, ‘Ato man didto sa ila ang mga ginsulat ni Moises kag sang mga propeta. Dapat pamatian nila ina.’ ³⁰ Nagsabat ang manggaranon, ‘Pero amay Abraham, indi sila magpati. Pero kon may napatay nga magkadto didto sa ila, magahinulsol sila sa ila mga sala.’ ³¹ Pero nagsiling si Abraham, ‘Kon indi gani sila magpati sa mga ginsulat ni Moises kag sang mga propeta, ti indi man sila magpati bisan pa may mabanhaw nga patay!’ ”