Old/New Testament

Naghambal si Elifaz

22 Dayon nagsabat si Elifaz nga taga-Teman, ² “May mabulig bala ang tawo sa Dios, ukon bisan ang maalam nga tawo? ³ Mapalipay mo bala ang Makagagahom nga Dios kon matarong ka? May makuha bala siya sa imo kon wala sing kasawayan ang imo kabuhi? ⁴ Ginasabdong ka sang Dios kag ginasentensyahan indi tungod kay nagatahod ka sa iya, ⁵ kundi tungod kay puwerte na gid ang imo kalautan kag wala na sang untat ang imo pagpakasala. ⁶ Kay ginakuha mo nga wala sing kaluoy ang bayo sang imo isigkatawo bilang garantiya sa iya utang sa imo. ⁷ Wala mo ginahatagan sang tubig ang mga ginauhaw, kag wala mo man ginahatagan sang pagkaon ang mga ginagutom. ⁸ Ginagamit mo ang imo pagkagamhanan kag pagkadungganon sa pag-angkon sang duta. ⁹ Kon magpangayo sa imo sang bulig ang mga balo nga babayi, ginapapauli mo sila nga wala sing dala. Pati ang mga ilo wala mo ginatratar sing maayo. ¹⁰ Amo ina kon ngaa ginalibutan ka sang mga siod, kag nagaabot sa imo ang gulpi nga kahadlok. ¹¹ Amo ina kon ngaa nadulman ka kag indi makakita, kag ginalapawan sang baha.

¹² “Ang Dios ara sa pinakaibabaw sang langit, labaw pa sa pinakamataas nga mga bituon. ¹³ Amo ina kon ngaa nagasiling ka, ‘Wala nakahibalo ang Dios sa akon ginahimo. Natabunan siya sang gal-om, paano siya makahukom? ¹⁴ Ginalikupan siya sang madamol nga mga panganod, gani indi niya kita makita samtang nagalakat siya sa ibabaw sang langit.’

¹⁵ “Magpadayon ka bala sa pagsunod sa pagginawi nga dugay na nga ginasunod sang malaot nga mga tawo? ¹⁶ Nagkalamatay sila sa wala pa ang ila tion; pareho sila sa pundasyon sang balay nga gin-anod sang baha. ¹⁷ Nagsiling sila sa Makagagahom nga Dios, ‘Pabay-i lang kami! Ano bala ang mahimo mo para sa amon?’ ¹⁸ Pero ang Dios amo ang nagpuno sang ila mga balay sang maayo nga mga butang. Gani kon ano man ang ilaygay sining malaot nga mga tawo, indi gid ako magpamati.

¹⁹ “Kon makita sang matarong kag inosente nga mga tawo ang pagkalaglag sang malaot nga mga tawo, magakalipay sila kag magakadlaw sa ila. ²⁰ Magasiling sila, ‘Nalaglag gid ang aton mga kaaway, kag ginlamon sang kalayo ang ila pagkabutang.’

²¹ “Job, magpasakop ka sa Dios kag magpakighusay sa iya agod pakamaayuhon niya ikaw. ²² Batuna ang iya mga pagtudlo kag tipigi ang iya mga pulong sa imo tagipusuon. ²³ Kon magbalik ka sa Makagagahom nga Dios, kag kuhaon mo ang kalautan sa imo panimalay, ibalik niya ang imo maayo nga kahimtangan. ²⁴ Indi paghatagi sang bili ang imo mga bulawan; kabiga ina nga daw sa balas lang ukon daw sa mga bato lang sa suba. ²⁵ Dayon ang Makagagahom nga Dios mangin pareho sang bulawan kag malahalon nga pilak sa imo. ²⁶ Dayon masapwan mo ang kalipay nga nagahalin sa Makagagahom nga Dios, kag indi ka mahuya sa pagpalapit sa iya. ²⁷ Magapangamuyo ka sa iya kag pamatian ka niya, kag pagatumanon mo ang imo mga promisa sa iya. ²⁸ Ano man ang ginaplano mo nga himuon, matuman ini, kag mangin masanag ang imo alagyan. ²⁹ Kon may ara sang tawo nga nagakaluya, kag kon magpangamuyo ka sa Dios nga pabakuron siya, buligan niya ang amo nga tawo. ³⁰ Bisan ang tawo nga nakasala luwason niya paagi sa imo matarong nga kabuhi.”

Naghambal si Job

23 Dayon nagsiling si Job, ² “Hasta subong puwerte gid ang akon reklamo. Ginapaantos pa gid ako sang Dios sa pihak sang akon pag-ugayong.^{[a] 3} Kon nahibaluan ko lang kon diin ko siya pangitaon; kon makakadto lang ako sa iya ginaestaran, ⁴ ihambal ko gid sa iya ang akon kaso kag ipresentar ko ang akon mga rason. ⁵ Gusto ko mahibaluan kon ano ang isabat niya sa akon, kag gusto ko intiendihon ang isiling niya. ⁶ Baison ayhan niya ako paagi sa iya gahom? Siyempre indi! Pamatian niya ang akon ihambal. ⁷ Ang matarong nga tawo nga pareho sa akon makarason sa atubangan sang Dios nga akon Manughukom, kag hilwayon niya ako hasta san-o.

^8-9 “Ginpangita ko ang Dios sa palibot—sa sidlangan, nakatundan, aminhan, kag bagatnan—pero wala ko siya makita. ¹⁰ Pero nahibaluan niya ang akon ginahimo. Sa tapos nga matilawan niya ako, masapwan niya nga matinlo ako pareho sa puro nga bulawan. ¹¹ Ginsunod ko ang iya mga pamaagi, kag wala gid ako naglikaw sa sini. ¹² Ginatuman ko permi ang iya sugo, kag ginatipigan ko ini sa akon tagipusuon.^{[b] 13} Pero pagusto ang Dios sa iya ginahimo; wala sing may makabalabag sa iya. Ginahimo niya ang iya naluyagan. ¹⁴ Gani himuon niya ang iya ginplano nga himuon sa akon, kag madamo ang iya plano sa akon. ¹⁵ Amo gani nga nahadlok ako sa iya. Kon hunahunaon ko ini, puwerte ang akon kahadlok. ¹⁶ Ginpaluya kag ginpahadlok ako sang Dios nga Makagagahom. ¹⁷ Pero wala ako nag-untat sa pagreklamo bisan daw sa natabunan ako sang puwerte nga kadulom.

Nagpamangkot si Job Kon Ngaa Wala Ginasilutan sang Dios ang Malaot nga mga Tawo

24 “Ngaa wala nagatalana ang Makagagahom nga Dios sang tion sa paghukom sa malaot nga mga tawo? Ngaa wala makita sang mga nagakilala sa iya inang tion sa paghukom? ² Nagapanguha sang duta ang malaot nga mga tawo paagi sa paghalin sang mga muhon.^[c] Nagapangawat sila sang mga sapat kag ginaimpon nila sa ila mga sapat. ³ Ginakawat nila ang mga asno sang mga ilo, kag ginakuha nila bilang garantiya sa utang ang baka sang balo nga babayi. ⁴ Ginapigos^[d] nila ang mga imol, gani napilitan ini nga magpanago. ⁵ Nagapangita sila sang ila pagkaon sa kamingawan pareho sa talunon nga mga asno. Halos wala na sing iban nga lugar nga mapangitaan nila sang pagkaon para sa ila mga anak. ⁶ Nagapanipot sila sang mga patubas sa uma, pati sa talamnan sang ubas sang malaot nga mga tawo. ⁷ Nagatulog sila kon gab-i nga ginatugnawan, kay wala sila sing habol kag kulang ang ila bayo. ⁸ Nagakabasa sila sang ulan nga nagatupa sa mga kabukiran, kag nagadasok sila sa higad sang mga bato tungod kay wala sila sing pasilungan.

⁹ “Ginakuha sang malaot nga mga tawo ang bata sang balo kag imol nga babayi bilang bayad sa utang. ¹⁰ Nagalakat ang mga imol nga kulang sing bayo; ginapapas-an sila sang mga inani nga uyas pero gutom sila. ¹¹ Ginapapuga sila sang olibo kag ubas, pero indi sila makatilaw sini. ¹² Mabatian sa siyudad ang mga pag-ugayong sang mga tagumatayon kag ang pagpangayo sang bulig sang mga napilasan sing grabe, pero wala gid pagbalusi sang Dios ang naghimo sing malain sa ila.

¹³ “May mga tawo nga nagakontra sa kasanag. Wala sila nagalakat sa kasanag kag wala nila ini naintiendihan. ¹⁴ Ang manugpatay nagabangon aga pa sa pagpatay sang mga imol, kag kon gab-i nagapangawat siya. ¹⁵ Ang nagapanginbabayi nagahulat magdulom agod wala sing may makakita sa iya. Ginatabunan niya ang iya nawong agod wala sing may makakilala sa iya. ¹⁶ Kon gab-i nagasulod ang mga kawatan sa mga balay, pero kon adlaw nagapanago sila, kay nagalikaw sila sa kasanag. ¹⁷ Ginakabig nila ang kadulom nga kasanag, kay mas gusto nila ang makahaladlok nga kadulom.

Ang Sabat sang Abyan ni Job

¹⁸ “Pero indi magadugay ang malaot nga mga tawo pareho sa bukal sang tubig. Ang duta nga ila ginapanag-iyahan ginapakamalaot sang Dios. Gani wala sing may nagakadto sa ila talamnan sang ubas. ¹⁹ Subong nga ang snow nagakatunaw kag nagakadula sa init, ang mga makasasala madula man sa kalibutan. ²⁰ Indi na sila pagdumdumon pa kundi kalimtan na sila bisan sang ila iloy. Laglagon sila pareho sa kahoy nga gin-utod, kag kaunon sila sang mga ulod. ²¹ Kay wala nila pagtratara sing maayo ang mga baw-as nga babayi. Kag wala nila ginakaluoyan ang mga balo nga babayi.

²² “Ginalaglag sang Dios ang gamhanan nga mga tawo paagi sa iya gahom. Bisan malig-on sila, wala sing kasiguruhan ang ila kabuhi. ²³ Posible nga tugutan sila sang Dios nga magkabuhi nga wala sing katalagman, pero ginabantayan gid sang Dios ang tanan nila nga hulag. ²⁴ Sa malip-ot nga tion nagauswag sila, pero sa indi madugay magakawala sila pareho sa bulak nga nagakalaya ukon pareho sa uhay nga gin-garab. ²⁵ Kon indi husto ang akon ginasiling, sin-o ang makapamatuod nga nagabutig ako? Sin-o ang makasiling nga sayop ako?”

Ang Panugiron ni Pedro sa mga Tumuluo sa Jerusalem

11 Karon, nabatian sang mga apostoles kag sang mga tumuluo sa Judea nga ang mga indi Judio nagbaton man sang pulong sang Dios. ² Gani pagbalik ni Pedro sa Jerusalem, ginsaway siya sang mga tumuluo nga mga Judio nga nagapati nga ang mga indi Judio kinahanglan magpatuli anay antes sila makaimpon sa ila. ³ Nagsiling sila kay Pedro, “Ikaw isa ka Judio, ngaa nagkadto ka didto kag nagkaon pa sa balay sang mga indi Judio nga wala matuli?” ⁴ Gani ginsaysay ni Pedro sa ila ang tanan nga natabo sa iya halin gid sa ginsuguran.

⁵ Nagsiling siya, “Sang nagapangamuyo ako didto sa banwa sang Jopa may ginpakita sa akon ang Dios. Nakita ko ang daw malapad nga habol nga nagapaidalom halin sa langit. Nahigtan ini sa apat ka pamusod, kag sa akon tupad nagpundo. ⁶ Ginhimutaran ko gid kag nakita ko nga ang iya sulod nagkalain-lain nga klase sang mga sapat—ang mga sapat nga nagalakat pati ang mga maila, ang mga nagakamang, kag ang mga nagalupad. ⁷ Dayon nabatian ko ang tingog nga nagasiling sa akon, ‘Pedro, magtindog ka! Mag-ihaw ka kag magkaon!’ ⁸ Pero nagsabat ako, ‘Ginoo, indi ko ini mahimo tungod nga wala pa gid ako nakakaon sang mga sapat nga pareho sini nga suno sa Kasuguan mahigko kag ginadilian nga kaunon.’ ⁹ Pagkatapos naghambal liwat ang tingog halin sa langit, ‘Indi pagkabiga nga mahigko ang bisan ano nga butang nga gintinluan na sang Dios.’ ¹⁰ Ini nga hitabo tatlo gid ka beses nga ginsulit, kag pagkatapos ginbatak liwat ato pa-langit. ¹¹ Sa sadto man nga oras may tatlo ka tawo halin sa Cesarea nga nag-abot didto sa balay nga akon ginadayunan. Ato nga mga tawo ginsugo agod pangitaon ako. ¹² Nagsiling sa akon ang Espiritu Santo nga indi ako magkatahap sa pag-upod sa ila. Ining anom ka utod naton kay Cristo nga taga-Jopa kaupod ko sa pagkadto sa balay ni Cornelius sa Cesarea. ¹³ Pag-abot namon didto ginsugiran kami ni Cornelius nga may nakita siya nga anghel sa sulod sang iya balay, kag nagsiling ang anghel sa iya, ‘Magsugo ka sang mga tawo nga magkadto sa Jopa sa pagsugat kay Simon nga ginatawag Pedro. ¹⁴ Isugid niya sa imo kon paano ka maluwas pati ang imo pamilya.’ ¹⁵ Kag sang nagsugod na ako hambal, nag-abot ang Espiritu Santo sa ila pareho man sang iya pag-abot sa aton sang una. ¹⁶ Dayon nadumduman ko ang ginsiling ni Ginoong Jesus: ‘Nagpangbautiso si Juan sa tubig, pero pagabautisohan kamo sa Espiritu Santo.’ ¹⁷ Gani ang natabo nga ato nagapamatuod nga ang ginhatag sang Dios sa aton nga mga Judio, sang kita nagtuo kay Ginoong Jesu-Cristo, ginhatag man niya sa mga indi Judio. Gani kon amo ato ang luyag sang Dios, sin-o ako nga magsupak sa iya?” ¹⁸ Pagkabati sadto sang mga tumuluo nga Judio, wala na sila magsagi basol kay Pedro, kundi nagdayaw sila sa Dios. Nagsiling sila, “Kon amo, ginahatag man sang Dios sa mga indi Judio ang kahigayunan nga maghinulsol agod makabaton man sila sing kabuhi nga wala sing katapusan.”

Ang mga Tumuluo sa Antioc

¹⁹ Halin sang pagkapatay ni Esteban, naglalapta ang mga tumuluo tungod sang paghingabot sa ila. Ang iban sa ila nakalambot sa Fenicia, sa Cyprus, kag sa Antioc. Ginasugid nila ang Maayong Balita bisan diin sila magkadto, pero sa mga Judio lang. ²⁰ Pero ang iban nga mga tumuluo nga taga-Cyprus kag taga-Cyrene nagkadto man sa Antioc kag nagsugid sang Maayong Balita parte kay Ginoong Jesus pati sa mga indi Judio. ²¹ Ang gahom sang Ginoo ara sa ila kag madamo gid ang nagtuo kag nagliso sa Ginoo.

²² Ini nga hitabo nabatian sang iglesya sa Jerusalem, gani ginpadala nila si Bernabe didto sa Antioc. ²³ Pag-abot niya didto, nalipay siya kay nakita niya ang mga pagpakamaayo sang Dios sa mga tawo didto. Kag ginlaygayan niya sila nga magmatutom kag magmalig-on sa ila pagtuo sa Ginoo. ²⁴ Si Bernabe nga ini maayo gid nga tawo. Ginagamhan siya sang Espiritu Santo, kag hugot gid ang iya pagtuo sa Dios. Gani madamo didto ang nagtuo sa Ginoo.

²⁵ Dayon nagkadto si Bernabe sa Tarsus sa pagpangita kay Saulo. ²⁶ Pagkakita niya kay Saulo, gindala niya siya pabalik sa Antioc. Isa gid ka tuig nga nangin kaupod sila sang iglesya didto kag madamo nga mga tawo ang ila gintudluan. Ang mga sumulunod ni Jesus sa Antioc amo ang una nga gintawag nga mga Kristohanon.

²⁷ Sa sadto nga mga inadlaw may mga propeta sa Jerusalem nga nagkadto sa Antioc. ²⁸ Ang ngalan sang isa sa ila si Agabus. Nagtindog siya kag paagi sa gahom sang Espiritu Santo nagtagna siya nga may isa ka dako nga gutom nga magaabot sa bug-os nga kalibutan. (Ini natabo sa panahon nga si Claudius ang Emperador sang Roma.) ²⁹ Gani nagsugtanay ang mga sumulunod ni Jesus sa Antioc nga ang tagsa-tagsa sa ila magpadala sing bulig sa mga tumuluo sa Judea suno sa ila masarangan. ³⁰ Ginpadala nila ini paagi kay Bernabe kag kay Saulo agod ihatag sa mga nagadumala sa mga tumuluo sa Jerusalem.