Old/New Testament

Nagbulag si Abram ug si Lot

13 Gikan sa Ehipto, miadto si Abram sa Negev uban sa iyang asawa dala ang tanan niyang kabtangan, ug uban gihapon si Lot. ² Adunahan na kaayo si Abram; daghan siyag mga hayop, pilak, ug bulawan. ^3-4 Gikan sa Negev, nagabalhin-balhin sila hangtod nga nakabalik sila sa dapit tunga-tunga sa Betel ug Ai diin nagapatindog sila sa ilang tolda kaniadto, ug diin usab sila una nga nagabuhat ug halaran. Ug gisimba pag-usab ni Abram ang Ginoo didto.

⁵ Si Lot nga mikuyog paglakaw kang Abram aduna usab siyay mga kahayopan ug tolda. ⁶ Ug tungod kay daghan na ang ilang mga kahayopan ug uban pang mga kabtangan, dili sila mahimo nga mag-usa sa pagpuyo sa usa ka dapit. Ang sabsabanan dili paigo kanila. ⁷ Tungod niini, nagakaaway ang mga magbalantay sa ilang mga hayop. (Niadtong panahona ang mga Canaanhon ug mga Perisihanon nagapuyo pa usab niadtong dapita.)

⁸ Busa miingon si Abram kang Lot, “Kita ug ang atong mga tawo dili angay nga mag-away kay paryente kita. ⁹ Ang maayo niini, magbulag na lang kita tungod kay daghan pa man ang dapit nga mahimong balhinan. Pagpili kon asa nga bahin sa yuta ang imong gusto. Kon sa wala ka nga bahin, sa tuo ako; kon sa tuo ka nga bahin, sa wala ako.”

¹⁰ Mitan-aw si Lot sa palibot ug nakita niya nga abunda sa tubig ang Kapatagan sa Jordan hangtod sa Zoar, sama sa tanaman sa Ginoo^[a] ug sa yuta sa Ehipto. (Sa panahon kini nga wala pa gilaglag sa Ginoo ang Sodoma ug Gomora.) ¹¹ Busa gipili ni Lot ang tibuok nga Kapatagan sa Jordan sa sidlakan. Sa mao nga paagi nagabulag sila ni Abram. ¹² Si Abram nagapabilin sa Canaan samtang si Lot didto mipuyo sa mga lungsod sa kapatagan. Nagpatindog si Lot sa iyang tolda duol sa Sodoma. ¹³ Ang mga tawo sa Sodoma labihan gayod ka daotan. Labihan gayod ang ilang pagpakasala batok sa Ginoo.

Mibalhin si Abram sa Hebron

¹⁴ Sa dihang nakabiya na si Lot, miingon ang Ginoo kang Abram, “Gikan diha sa imong gitindogan tan-awa pag-ayo ang imong palibot. ¹⁵ Ang tanan nga yuta nga maabot sa imong panan-aw ihatag ko kanimo ug sa imong mga kaliwat, ug mainyo kana hangtod sa kahangtoran. ¹⁶ Himuon ko ang imong mga kaliwat nga sama kadaghan sa abog. Ang abog dili maihap, busa ang imong mga kaliwat dili usab maihap. ¹⁷ Lakaw ug libota ang tibuok kayutaan kay ihatag ko kanang tanan kanimo.” ¹⁸ Busa gibalhin ni Abram ang iyang tolda, ug didto siya mipuyo duol sa dagkong mga kahoy^[b] ni Mamre didto sa Hebron, ug nagabuhat siya didto ug halaran alang sa Ginoo.

Giluwas ni Abram si Lot

14 Niadtong panahona, si Amrafel nga hari sa Shinar, si Arioc nga hari sa Elasar, si Kedorlaomer nga hari sa Elam, ug si Tidal nga hari sa Goyim ² nakiggira batok kang Bera nga hari sa Sodoma, kang Birsha nga hari sa Gomora, kang Shinab nga hari sa Adma, kang Shemeber nga hari sa Zeboyim, ug sa hari sa Bela nga gitawag usab ug Zoar. ³ Nagkahiusa kining lima ka mga hari uban ang ilang mga sundalo didto sa Kapatagan sa Sidim nga gitawag karon ug Patay nga Dagat.^{[c] 4} Kini nga mga hari gisakop ni Kedorlaomer sulod sa 12 ka tuig, apan sa ika-13 nga tuig nagarebelde sila kaniya. ⁵ Ug sa ika-14 nga tuig, gipildi ni Kedorlaomer ug sa iyang mga kauban nga mga hari ang mga Refaimnon sa Ashtarot Karnaim, ang mga Zuzimnon sa Ham, ang mga Emhanon sa kapatagan sa Kiriataim, ⁶ ug ang mga Horihanon sa kabungtoran sa Seir hangtod sa El Paran nga duol sa kamingawan. ⁷ Gikan didto, mibalik sila ug nakaabot sa En Mishpat nga gitawag karon nga Kadesh. Ug giilog nila ang tanan nga kayutaan sa mga Amalekanhon ug sa mga Amorihanon nga nagapuyo sa Hazazon Tamar.

⁸ Unya, gitigom sa mga hari sa Sodoma, Gomora, Adma, Zeboyim, ug Bela ang ilang mga sundalo didto sa Kapatagan sa Sidim ⁹ ug nakiggira sila batok kang Kedorlaomer nga hari sa Elam, kang Tidal nga hari sa Goyim, kang Amrafel nga hari sa Shinar, ug kang Arioc nga hari sa Elasar—lima ka hari batok sa upat ka hari. ¹⁰ Ang Kapatagan sa Sidim may daghang mga bangag nga kuhaanan ug alkitran. Ug sa dihang nangikyas ang mga hari sa Sodoma ug sa Gomora uban sa ilang mga sundalo, nangahulog ang uban kanila sa mga bangag, ug ang uban nangikyas ngadto sa mga bukid. ^11-12 Ang tanang kabtangan sa Sodoma ug Gomora apil ang ilang mga pagkaon gikuha sa ilang mga kaaway. Gibihag usab nila si Lot nga pag-umangkon ni Abram ug gikuha ang iyang mga kabtangan, kay didto man siya nagapuyo sa Sodoma niadtong panahona. Ug unya mibiya sila.

¹³ May usa ka tawo nga nakaikyas ug misugilon kang Abram nga Hebreohanon bahin sa nahitabo. Si Abram didto niadtong panahona nagapuyo duol sa dagkong mga kahoy ni Mamre nga Amorihanon. Kini si Mamre ug ang iyang mga igsoon nga si Eshcol ug si Aner mga kadapig ni Abram. ¹⁴ Pagkadungog ni Abram nga gibihag ang iyang pag-umangkon, gitigom dayon niya ang iyang 318 ka sinaligan nga mga tawo (nga natawo diha sa iyang panimalay), ug gigukod nila ang upat ka mga hari hangtod sa Dan. ¹⁵ Pagkagabii, gibahin ni Abram sa nagakalain-laing grupo ang iyang mga tawo. Gisulong nila ang ilang mga kaaway, ug napildi nila kini. Ang uban nga nakaikyas gigukod nila hangtod sa Hoba, sa amihan^[d] nga bahin sa Damascus. ¹⁶ Nabawi nila ang tanang mga kabtangan nga giilog sa mga kaaway. Nabawi usab nila si Lot ug ang iyang mga kabtangan apil ang mga babaye ug ang uban pa nga mga katawhan.

Gipanalanginan ni Melkizedek si Abram

¹⁷ Sa pagpauli na ni Abram, human nila mapildi si Kedorlaomer ug ang iyang mga kauban nga mga hari, gitagbo siya sa hari sa Sodoma sa Kapatagan sa Shaveh (nga gitawag usab ug Kapatagan sa Hari). ¹⁸ Gitagbo usab siya ni Melkizedek nga hari sa Salem ug pari sa Labing Halangdong Dios. Nagdala si Melkizedek ug pagkaon ug ilimnon.^{[e] 19} Gipanalanginan niya si Abram nga nagaingon:

Unya gihatagan ni Abram si Melkizedek sa ikapulo nga bahin sa tanan nga iyang nakuha sa gira.

²¹ Unya, miingon ang hari sa Sodoma kang Abram, “Imo na ang tanang kabtangan nga nabawi mo, apan iuli lang kanako ang tanan kong mga tawo.” ²² Apan mitubag si Abram, “Nanumpa ako atubangan sa Ginoo, ang Labing Halangdong Dios nga mao ang nagabuhat sa langit ug sa yuta, ²³ nga dili gayod ako mokuha ug bisan unsa nga imong gipanag-iya, bisan tanod o higot sa sandalyas, aron dili ka makaingon nga ikaw ang nagapadato kanako. ²⁴ Wala akoy kuhaon alang sa akong kaugalingon. Ang nakaon lang sa akong mga tawo ang isipon ko nga akong bahin. Apan pakuhaa sa ilang bahin sila si Aner, Eshcol, ug Mamre nga miuban kanako.”

Ang Kasabotan sa Dios ug ni Abram

15 Human niadto, nakigsulti ang Ginoo kang Abram pinaagi sa usa ka panan-awon. Miingon siya, “Abram, ayaw kahadlok tungod kay panalipdan ko ikaw ug hatagan ug dako nga ganti.” ² Apan miingon si Abram, “O Ginoong Dios, unsay pulos sa imong iganti kanako kon hangtod karon wala pa akoy anak, ug ang mahimo kong manunod mao si Eliezer nga taga-Damascus? ³ Tungod kay wala mo ako hatagi ug anak, si Eliezer nga usa sa akong mga sulugoon mao ang manunod sa akong mga kabtangan.” ⁴ Miingon ang Ginoo kaniya, “Dili si Eliezer ang manunod sa imong mga kabtangan kondili ang imo gayong kaugalingong anak.” ⁵ Unya gidala siya sa Ginoo sa gawas ug giingnan, “Tan-awa ang mga bitoon sa langit; ihapa kon maihap mo. Sama usab niana kadaghan ang mahimo mong mga kaliwat.” ⁶ Mituo si Abram sa Ginoo, ug tungod sa iyang pagtuo giisip siya nga matarong.^[f]

⁷ Miingon pa gayod ang Ginoo kang Abram, “Ako ang Ginoo nga nagasugo kanimo sa pagbiya sa Ur nga sakop sa pagdumala sa mga Kaldeanhon^[g] aron ihatag kanimo kining yutaa ug imong mapanag-iya.” ⁸ Apan miingon si Abram, “O Ginoong Dios, unsaon ko pagkahibalo nga maangkon ko kini?” ⁹ Mitubag ang Ginoo, “Dad-i ako dinhi ug usa ka dumalagang baka, usa ka bayeng kanding, ug usa ka hamtong nga laking karnero, nga ang matag usa tulo ka tuig ang kagulangon. Pagdala usab ug usa ka tukmo ug usa ka salampati.” ¹⁰ Busa gidala kining tanan ni Abram ngadto sa Ginoo. Unya gipangtunga niya kini ug giplastar nga nagaatubangay ang isigka-pikas niini. Apan ang tukmo ug ang salampati wala niya tungaa. ¹¹ Mitugpa sa pinikas nga mga mananap ang mga langgam nga nagapangdagit, apan giabog sila ni Abram.

¹² Sa dihang gasalop na ang adlaw, nahinanok pag-ayo si Abram ug may makalilisang nga kangitngit nga mitabon kaniya. ¹³ Unya miingon ang Ginoo kang Abram, “Sa pagkatinuod, ang imong mga kaliwat mahimong mga dumuduong sa laing nasod. Mahimo silang mga ulipon didto ug daog-daogon sulod sa 400 ka tuig. ¹⁴ Apan silotan ko ang nasod nga moulipon kanila. Ug unya mobiya ang imong mga kaliwat gikan didto dala ang daghang kabtangan. ¹⁵ Apan ikaw Abram, hatagan ko ug taas nga kinabuhi; mamatay ka sa katigulangon nga may kalinaw. ¹⁶ Molabay una ang upat ka henerasyon ayha pa makabalik ang imong mga kaliwat dinhi, tungod kay dili pa igo ang pagpakasala sa mga Amorihanon aron silotan sila ug papahawaon niini nga yuta.”

¹⁷ Sa dihang nakasalop na ang adlaw ug ngitngit na, kalit lang nga nakita ni Abram ang usa ka kolon nga naga-aso ug sulo nga nagasiga nga miagi taliwala sa pinikas nga mga mananap. ¹⁸ Niana gayod nga adlaw, nagbuhat ang Ginoo ug kasabotan kang Abram. Miingon siya, “Ihatag ko sa imong mga kaliwat kining yutaa—gikan sa suba sa utlanan sa Ehipto paingon sa dako nga suba nga mao ang Eufrates. ¹⁹ Kini nga yuta mao karon ang gipuy-an sa mga Kenihanon, Keniznon, Kadmonhon, ^20-21 Hitihanon, Perisihanon, Refaimnon, Amorihanon, Canaanhon, Gergasihanon, ug mga Jebusihanon.”

Ang Pagpanudlo ni Jesus didto sa Bukid

5 Sa dihang nakita ni Jesus ang daghang mga tawo, mitungas siya sa bukid ug milingkod didto. Miduol kaniya ang iyang mga tinun-an, ² ug gitudloan niya sila. Miingon siya:

Ang Asin ug ang Suga

(Mar. 9:50; Luc. 14:34-35)

¹³ “Kamo nga akong mga tinun-an sama sa asin dinhi sa kalibotan. Apan kon mawala ang lami sa asin, wala nay mahimo pa aron molami kini pag-usab. Dili na kini mapuslan, busa ilabay na lang ug tunob-tunoban sa mga tawo.

¹⁴ “Sama kamo sa suga nga nagahatag ug kahayag sa mga tawo sa kalibotan. Ug kini dili gayod matago sama sa siyudad nga nahimutang sa ibabaw sa bungtod. ¹⁵ Walay tawo nga magdagkot ug suga ug unya takloban lang dayon ug gantangan. Ibutang hinuon niya kini sa tungtonganan aron mahayagan ang tanan sulod sa balay. ¹⁶ Busa mao usab kini ang inyong buhaton. Pasigaha ninyo ang inyong suga ngadto sa mga tawo, aron makita nila ang inyong maayong mga binuhatan ug dayegon nila ang inyong Amahan sa langit.”

Ang Pagtulon-an bahin sa Kasugoan

¹⁷ “Ayaw kamo paghunahuna nga mianhi ako dinhi aron sa pagwagtang sa Kasugoan ni Moises ug sa mga gisulat sa mga propeta. Hinuon mianhi ako dinhi aron sa pagtuman niini. ¹⁸ Ang tinuod mao kini, samtang anaa pa ang langit ug ang yuta wala gayoy bahin sa Kasugoan nga mawala. Bisan pa ang kinagamyan nga bahin niini dili gayod mawad-an ug bili hangtod dili pa matuman ang tanan. ¹⁹ Busa si bisan kinsa nga molapas bisan sa kinagamyang bahin sa Kasugoan ug motudlo sa uban sa paglapas usab, siya ang labing ubos sa gingharian sa Dios. Apan si bisan kinsa nga motuman sa Kasugoan ug motudlo sa uban sa pagtuman usab niini, siya ang labing dungganon sa gingharian sa Dios.^{[b] 20} Busa sultihan ko kamo nga kinahanglan gayod nga ang inyong pagtuman sa kabubut-on sa Dios molabaw pa kaysa pagtuman sa mga magtutudlo sa Kasugoan ug sa mga Pariseo, kay kon dili, dili gayod kamo maapil sa paghari sa Dios.”

Ang Pagtulon-an bahin sa Kasuko

²¹ Midugang si Jesus sa pag-ingon, “Nadungog ninyo ang giingon kaniadto ngadto sa atong mga katigulangan, ‘Ayaw kamo pagpatay,^[c] kay si bisan kinsa nga mopatay silotan.’ ²² Apan ako moingon kaninyo nga si bisan kinsa nga may kasuko ngadto sa iyang isigka-tawo silotan. Ug si bisan kinsa nga moingon sa iyang isigka-tawo ‘Wala kay pulos,’ dad-on siya sa kinatas-ang hukmanan aron hukman. Ug si bisan kinsa nga moingon sa iyang isigka-tawo ‘Buang,’ silotan siya didto sa nagadilaab nga kalayo sa impiyerno. ²³ Busa bisan anaa na ikaw sa halaran, nga nagdala sa imong halad ngadto sa Dios, ug unya mahinumdoman mo nga nasilo ang imong igsoon kanimo, ²⁴ biyai ang imong halad duol sa halaran ug adtoa una ang imong igsoon ug pakig-uli kaniya. Unya balik ka ug padayon sa imong paghalad.

²⁵ “Kon may mokiha kanimo, pakighusay kaniya sa dili pa kamo moabot ngadto sa korte. Kay kon didto na kamo sa korte, itugyan ka sa huwes ngadto sa pulis ug unya prisohon ka. ²⁶ Ug sigurado gayod nga dili ka na makagawas hangtod nga mabayran mo ang tanan mong multa.”