Old/New Testament

9 Sang nahauna nga bulan sang ikaduha nga tuig halin sang pagguwa sang mga Israelinhon sa Egipto, nagsiling ang Ginoo kay Moises didto sa kamingawan sang Sinai, ² “Ipasaulog sa mga Israelinhon ang Piesta sang Paglabay sang Anghel sa natalana nga tion, ³ umpisa sa pagsalop sang adlaw sa ika-14 nga adlaw sang sini nga bulan. Kinahanglan nga sundon gid ninyo ang tanan nga pagsulundan parte sa sini nga piesta.”

⁴ Gani ginsilingan ni Moises ang mga Israelinhon sa pagsaulog sang Piesta sang Paglabay sang Anghel, ⁵ kag gintuman nila ini didto sa kamingawan sang Sinai sang pagsalop sang adlaw sa ika-14 nga adlaw sang nahauna nga bulan. Ginhimo ini sang tanan nga Israelinhon suno sa ginsugo sang Ginoo kay Moises.

⁶ Pero may iban sa ila nga wala nakasaulog sang sini nga piesta, tungod kay sa sina nga adlaw ginkabig sila nga mahigko tungod nga nakatandog sila sang patay. Gani sadto mismo nga adlaw nagkadto sila kay Moises kag kay Aaron ⁷ kag nagsiling, “Nangin mahigko kami tungod nakatandog kami sang patay, pero ngaa bala nga indi kami pagtugutan sa pagselebrar sang sini nga piesta kag sa paghalad sang mga halad sa Ginoo upod sa iban nga mga Israelinhon sa natalana nga tion?” ⁸ Nagsabat si Moises sa ila, “Maghulat lang anay kamo hasta mahibaluan ko kon ano ang isugo sang Ginoo sa akon parte sa inyo.”

⁹ Nagsiling ang Ginoo kay Moises, ¹⁰ “Silinga ang mga Israelinhon nga ang bisan sin-o sa ila ukon sa ila mga kaliwat nga nangin mahigko tungod sa pagtandog sang patay ukon tungod nagbiyahe siya sa malayo, makasaulog gihapon sang Piesta sang Paglabay sang Anghel. ¹¹ Saulugon nila ini pagkaligad sang isa ka bulan, umpisa sa pagsalop sang adlaw sa ika-14 nga adlaw sang ikaduha nga bulan. Magakaon sila sang karnero nga may upod nga tinapay nga wala sing inugpahabok kag sang mapait nga tanom. ¹² Kinahanglan nga wala gid sila sing may ibilin sini pagkaaga, kag indi man nila pagbalion ang mga tul-an sang karnero. Kon magsaulog sila sang Piesta sang Paglabay sang Anghel, kinahanglan nga sundon gid nila ang tanan nga pagsulundan parte sini.

¹³ “Pero ang tawo nga indi magsaulog sang Piesta sang Paglabay sang Anghel, bisan matinlo siya kag wala nagbiyahe sa malayo, ina nga tawo dapat indi na pagkabigon nga sakop ninyo, tungod kay wala siya naghalad sang halad para sa Ginoo sa natalana nga tion. Ina nga tawo magaantos sa iya nga sala.

¹⁴ “Kon ang indi Israelinhon nga nagaestar upod sa inyo gusto magsaulog sang Piesta sang Paglabay sang Anghel, kinahanglan nga saulugon niya ini suno sa tanan nga pagsulundan parte sini. Pareho lang ang mga pagsulundan para sa mga tumandok nga mga Israelinhon kag sa mga indi Israelinhon.”

Ang Panganod sa Tolda nga Simbahan^(A)

¹⁵ Sang adlaw nga ginpatindog ang Tolda nga Simbahan nga sa diin nabutang ang Kasuguan, ginlikupan ini sang panganod. Halin sa gab-i hasta sa aga nagasiga ang panganod nga daw sa kalayo. ¹⁶ Amo ini ang nagakatabo permi—nagalikop ang panganod sa Tolda kon adlaw kag nagasiga ini nga daw sa kalayo kon gab-i. ¹⁷ Kon mag-alsa na gani ang panganod sa ibabaw sang Tolda kag maghalin, nagahalin man ang mga Israelinhon, kag kon diin gani magpundo ang panganod didto man sila nagakampo. ¹⁸ Gani nagalakat kag nagakampo ang mga Israelinhon suno sa mando sang Ginoo. Wala sila nagalakat kon nagalikop pa ang panganod sa Tolda. ¹⁹ Bisan magdugay ang panganod sa ibabaw sang Tolda, nagahulat lang sila sa sugo sang Ginoo kag wala sila nagahalin. ²⁰ Kon kaisa mga pila lang ka adlaw ang panganod sa ibabaw sang Tolda, gani ang mga tawo nagapabilin man sing pila lang ka adlaw. Dayon suno sa mando sang Ginoo nagahalin sila. ²¹ Kon kaisa man nagapabilin ini sa isa lang ka gab-i kag pagkaaga nagapaibabaw ini, kag nagalakat man dayon ang mga Israelinhon. Bisan gab-i ukon adlaw, basta magpaibabaw ang panganod nagalakat man ang mga Israelinhon. ²² Kon magpabilin man ang panganod sa ibabaw sang Tolda sing duha ka adlaw ukon mga isa ka bulan ukon mga isa ka tuig, nagapabilin man ang mga Israelinhon sa ila kampo. Pero kon magpaibabaw na gani ang panganod, nagalakat man dayon sila. ²³ Gani nagakampo kag nagalakat ang mga Israelinhon suno sa mando sang Ginoo. Kag gintuman nila ang mga sugo sang Ginoo paagi kay Moises.

Ang mga Trumpeta nga Pilak

10 Nagsiling ang Ginoo kay Moises, ² “Magpahimo ka sang duha ka trumpeta nga pilak kag gamiton mo ini sa pagtipon sa katilingban kag sa pagpreparar sa ila sa paglakat. ³ Kon patunugon na gani sing dungan ining duha ka trumpeta, magtipon ang bug-os nga katilingban sa puwertahan sang Tolda nga Ginapakigkitaan. ⁴ Kon isa lang ang patunugon, ang mga pangulo lang sang kada tribo ang magtipon sa imo atubangan. ⁵ Kon patunugon gani ang trumpeta sa pagpreparar sa mga tawo sa paglakat, ang mga tribo sa sidlangan dampi sang Tolda amo ang una nga maglakat. ⁶ Kon patunugon gani ang trumpeta sa ikaduha nga beses, ang tribo naman sa bagatnan dampi sang Tolda ang maglakat. Ini nga pagpatunog amo ang tanda sang ila paglakat. ⁷ Pero lain ang pagpatunog sang trumpeta kon magpatipon sa ila.

⁸ “Ang mga kaliwat lang ni Aaron nga mga pari ang magpatunog sang mga trumpeta. Ini nga pagsulundan dapat ninyo tumanon kag sang inyo mga kaliwat hasta san-o.

⁹ “Kon ara na kamo sa inyo duta, kag magpakig-away kamo kontra sa inyo mga kaaway nga nagapigos sa inyo, patunuga ninyo ang mga trumpeta agod ako, ang Ginoo nga inyo Dios, magadumdom sa inyo kag magaluwas sa inyo sa inyo mga kaaway. ¹⁰ Kag sa tion sang inyo pagkinalipay—sa inyo pagsaulog sang piesta sa mga natalana nga tion pati na sang Piesta sang Pag-umpisa sang Bulan^[a]—patunugon man ninyo ang mga trumpeta kon maghalad kamo sang mga halad nga ginasunog kag halad nga para sa maayo nga relasyon. Ini nga mga trumpeta magapadumdom sa akon nga inyo Dios sang akon kasugtanan sa inyo. Ako amo ang Ginoo nga inyo Dios.”

Naghalin ang mga Israelinhon sa Sinai

¹¹ Sang ika-20 nga adlaw sang ikaduha nga bulan, sang ikaduha nga tuig halin sang pagguwa sang mga Israelinhon sa Egipto, nagpaibabaw ang panganod halin sa Tolda nga Simbahan nga sa diin nabutang ang Kasuguan. ¹² Dayon naghalin ang mga Israelinhon sa kamingawan sang Sinai kag nagpanglakaton sila nga nagabalhin-balhin sang lugar, hasta nga nagpundo ang panganod sa kamingawan sang Paran. ¹³ Amo ini ang nahauna nga tion nga naglakat sila suno sa sugo sang Ginoo paagi kay Moises. ¹⁴ Ang nahauna nga grupo sang mga tribo nga naglakat dala ang ila bandera amo ang grupo nga ginapangunahan sang tribo ni Juda. Ang pangulo sang tribo ni Juda amo si Nashon nga anak ni Aminadab. ¹⁵ Ang pangulo sang tribo ni Isacar amo si Netanel nga anak ni Zuar, ¹⁶ kag ang pangulo sang tribo ni Zebulun amo si Eliab nga anak ni Helon.

¹⁷ Pagkatapos nga nabungkag ang Tolda nga Simbahan, gindala ini sang mga kaliwat ni Gershon kag sang mga kaliwat ni Merari, kag nagsunod sila sa paglakat.

¹⁸ Ang sunod nga grupo nga naglakat dala ang ila bandera amo ang grupo nga ginapangunahan sang tribo ni Reuben. Ang pangulo sang tribo ni Reuben amo si Elizur nga anak ni Shedeur. ¹⁹ Ang pangulo sang tribo ni Simeon amo si Shelumiel nga anak ni Zurishadai, ²⁰ kag ang pangulo sang tribo ni Gad amo si Eliasaf nga anak ni Deuel.

²¹ Dayon ang sunod nga naglakat amo ang mga kaliwat ni Kohat nga nagadala sang balaan nga mga kagamitan sang Tolda nga Simbahan. Kinahanglan naplastar na ang Tolda antes sila mag-abot sa madason nga lugar nga ila kampuhan.

²² Ang sunod nga grupo nga naglakat dala ang ila bandera amo ang grupo nga ginapangunahan sang tribo ni Efraim. Ang pangulo sang tribo ni Efraim amo si Elishama nga anak ni Amihud. ²³ Ang pangulo sang tribo ni Manase amo si Gamaliel nga anak ni Padazur, ²⁴ kag ang pangulo sang tribo ni Benjamin amo si Abidan nga anak ni Gideoni.

²⁵ Ang katapusan nga grupo nga naglakat dala ang ila bandera amo ang grupo nga ginapangunahan sang tribo ni Dan. Sila ang mga guwardya sa likod sang tanan nga grupo. Ang pangulo sang tribo ni Dan amo si Ahiezer nga anak ni Amishadai. ²⁶ Ang pangulo sang tribo ni Asher amo si Pagiel nga anak ni Ocran, ²⁷ kag ang pangulo sang tribo ni Naftali amo si Ahira nga anak ni Enan.

²⁸ Amo ato ang pagpasunod sa mga tribo sang Israel nga naglakat sing grupo-grupo.

²⁹ Karon, nagsiling si Moises kay Hobab nga iya bayaw nga anak ni Reuel nga Midianhon, “Malakat na kami sa lugar nga ginsiling sang Ginoo nga ihatag niya sa amon. Gani upod ka sa amon kag indi ka namon pagpabay-an, kay nagpromisa ang Ginoo nga pakamaayuhon niya ang Israel.” ³⁰ Pero nagsabat si Hobab, “Indi ko. Mabalik ako sa akon lugar kag sa akon mga kasimanwa.” ³¹ Nagsiling si Moises, “Kon mahimo indi kami pagbayai. Ikaw ang nakahibalo kon diin ang maayo nga lugar sa kamingawan nga amon kampuhan. Ikaw ang maggiya sa amon. ³² Kon maupod ka sa amon partihan ka namon sang tanan nga pagpakamaayo nga ihatag sang Ginoo sa amon.”

³³ Gani naghalin sila sa bukid sang Ginoo kag naglakat sing tatlo ka adlaw. Nagauna permi sa ila ang Kahon sang Kasugtanan sa pagpangita sang lugar nga ila mapahuwayan. ³⁴ Sa adlaw, ang panganod sang Ginoo ara sa ila ibabaw kon maglakat sila. ³⁵ Kada tion nga dal-on na ang Kahon sang Kasugtanan nagasiling si Moises, “Sige lakat na, Ginoo, laptaha ang imo mga kaaway. Kabay pa nga magpalalagyo sila.” ³⁶ Kag kon magpundo na gani ang Kahon sang Kasugtanan, nagasiling si Moises, “Balik na diri, Ginoo, sa katawhan sang Israel nga madamo gid.”

Nagreklamo ang mga Israelinhon kay Moises

11 Nagreklamo ang mga Israelinhon tungod sa ila kabudlayan. Pagkabati sini sang Ginoo, naakig siya kag nagpadala siya sang kalayo nga nagsunog sang dulunan sang kampo. ² Tungod sini, nagpangayo sang bulig ang mga Israelinhon kay Moises, kag nagpangamuyo si Moises sa Ginoo. Kag napatay ang kalayo. ³ Gani ang amo nga lugar gin-ngalanan nga Tabera,^[b] kay nagpadala ang Ginoo sang kalayo sa ila.

⁴ Karon, ang grupo sang mga indi Israelinhon nga nag-upod sa mga Israelinhon nagapangita sang mga pagkaon nga gusto nila kaunon, gani pati ang mga Israelinhon nagreklamo nga nagasiling, “Kuntani makakaon kita sang karne. ⁵ Sang didto kita sa Egipto, makakaon kita sang isda nga libre kag sang mga pipino, mga melon, mga sibuyas, kag mga ahos. ⁶ Pero diri wala kita gana magkaon;^[c] puro lang manna ang aton ginakaon.”

⁷ Inang manna daw sa mga liso nga magagmay kag maputi.^{[d] 8-9} Ginapamulot ini sang mga Israelinhon sa duta kada aga, kag ginagaling nila ukon ginabayo sa lusong. Pagkatapos ginaluto nila sa kolon kag ginahimo nga manipis nga tinapay. Ang sabor sini pareho sa tinapay nga ginluto sa mantika nga halin sa olibo.

¹⁰ Nabatian ni Moises ang reklamo sang kada pamilya sa puwertahan sang ila mga tolda. Puwerte gid ang kaakig sang Ginoo sa ila, kag si Moises nalainan man sa ila ginhimo. ¹¹ Nagpamangkot siya sa Ginoo, “Ngaa bala nga ginhatagan mo ako nga imo alagad sang dako nga problema? Ano bala ang ginhimo ko nga wala ka malipay, nga ginhatag mo sa akon ang problema sang sini nga mga tawo? ¹² Mga anak ko bala sila? Amay bala nila ako? Ngaa ginahambalan mo ako nga atipanon ko sila pareho sa isa ka yaya nga nagakugos sang isa ka lapsag, kag dal-on sila sa duta nga ginpromisa mo sa ila mga katigulangan? ¹³ Sa diin bala ako makuha sang karne para sa sini nga katawhan? Kay nagasagi sila reklamo sa akon nga hatagan ko sila sang karne nga ila makaon. ¹⁴ Indi ko masarangan nga atipanon sila tanan kon ako lang. Tama ini kabudlay para sa akon. ¹⁵ Kon amo man lang sini ang pagtratar mo sa akon, patya na lang ako subong. Kon nalipay ka sa akon, indi ako pagpabay-i nga mag-antos.”

¹⁶ Gani nagsiling ang Ginoo kay Moises, “Patipuna ang 70 sa mga manugdumala sang Israel nga kilala mo gid nga mga pangulo sang katawhan, kag pakadtua sila sa Tolda nga Ginapakigkitaan kag patinduga sila didto upod sa imo. ¹⁷ Magakunsad ako kag magapakighambal sa imo didto, kag ihatag ko ang iban mo nga awtoridad^[e] sa ila agod makabulig sila sa imo sa pagdumala sa mga tawo, agod indi lang ikaw isa ang magpas-an sang sini nga mga responsibilidad.

¹⁸ “Dayon silinga ang mga tawo nga magpakatinlo sila,^[f] kay sa buwas may makaon sila nga karne. Isiling ini sa ila: ‘Nabatian ko ang inyo reklamo nga gusto ninyo magkaon sang karne. Kag nagasiling kamo nga mas maayo pa ang inyo kahimtangan sa Egipto. Gani sa buwas hatagan ko kamo sang karne agod makakaon kamo. ¹⁹ Indi lang isa ka adlaw, ukon duha, ukon lima, ukon napulo, ukon beinte ka adlaw ang inyo pagkaon sini, ²⁰ kundi isa ka bulan, hasta nga masum-oran kamo^[g] kag indi na kamo magkaon sini. Kay ginsikway ninyo ako nga nagaupod sa inyo, kag nagreklamo kamo sa akon nga kuntani wala na lang kamo naghalin sa Egipto.’ ”

²¹ Pero nagsiling si Moises, “600,000 tanan ang mga tawo nga kaupod ko, kag karon nagasiling ka nga hatagan mo sila sang karne nga ila kan-on sa sulod sang isa ka bulan? ²² Bisan ihawon pa namon ang tanan nga karnero kag baka ukon dakpon ang tanan nga isda sa dagat indi ini makaigo sa ila.” ²³ Nagsiling ang Ginoo kay Moises, “May limitasyon bala ang akon gahom? Makita mo karon kon matabo ang ginsiling ko ukon indi.”

²⁴ Gani naglakat si Moises kag ginsilingan niya ang mga tawo sang ginsiling sang Ginoo. Gintipon niya ang 70 sa mga manugdumala kag ginpatindog sa palibot sang Tolda. ²⁵ Dayon nagkunsad ang Ginoo paagi sa panganod kag nagpakighambal kay Moises. Kag ginhatag sang Ginoo sa 70 ka manugdumala ang iban nga awtoridad^[h] ni Moises. Kag sang mabaton nila ini naghalambalanon sila,^[i] pero wala na ato matabo liwat.

²⁶ Ang duha ka tawo nga si Eldad kag si Medad nga nalista upod sa 70 ka manugdumala wala nagkadto sa Tolda kundi nagpabilin sila sa kampo. Pero nabaton man nila ang awtoridad kag naghalambalanon man sila didto sa kampo. ²⁷ May isa ka bataon nga lalaki^[j] nga nagdalagan pakadto kay Moises kag nagsugid nga nagahalambalanon si Eldad kag si Medad didto sa kampo. ²⁸ Si Josue nga anak ni Nun, nga nangin kabulig ni Moises halin sang bataon pa siya, nagsiling kay Moises, “Sir, pauntata sila.” ²⁹ Pero nagsabat si Moises, “Nabalaka ka bala kon mangin ano ang resulta sini sa akon pagkapangulo? Kon sa akon lang, gusto ko nga ang tanan nga katawhan sang Ginoo hatagan niya sang awtoridad agod magahalambalanon sila pareho sang mga propeta.” ³⁰ Dayon nagbalik si Moises kag ang mga manugdumala sang Israel sa kampo.

³¹ Karon, nagpadala ang Ginoo sang hangin nga nagdala sang mga pitaw halin sa dagat. Naglinupad-lupad sila sa palibot sang kampo, nga mga tatlo ka tapak ang ila antad sa duta kag pila ka kilometro ang ila kalaparon. ³² Gani sa sinang bilog nga adlaw nagpangdakop ang mga tawo sang mga pitaw hasta sa bilog nga gab-i, kag pagkasunod pa gid nga adlaw. Wala sing may nakakuha sing manubo sa 30 ka sako, kag ginbulad nila ini sa palibot sang kampo. ³³ Pero samtang ginausang pa nila ang karne, kag wala pa nila matulon, naakig gid ang Ginoo sa ila, kag ginpadal-an niya sila sang grabe nga kalalat-an. ³⁴ Gani gintawag ang amo nga lugar nga Kibrot Hataava^[k] tungod kay didto ginlubong ang mga tawo nga dalok-dalok sa karne. ³⁵ Halin didto, naglakat ang mga Israelinhon sa Hazerot kag didto nagkampo.

Gin-ayo ni Jesus ang Tawo nga may Malaot nga mga Espiritu^(A)

5 Pagkatapos sadto nakaabot sila sa tabok sang Dagat^[a] sang Galilea, sa lugar sang mga Gerasenhon.^{[b] 2} Sang nakapanaog na si Jesus sa sakayan, ginsugata siya sang isa ka tawo nga halin sa mga kuweba nga lulubngan. Ini nga tawo may malaot nga espiritu ³ kag didto siya nagaestar sa mga kuweba nga lulubngan. Wala na gid sing may makagapos sa iya, bisan makakadena sa iya. ⁴ Kay madamo na nga tion nga gin-gapos sang kadena ang iya mga tiil kag mga kamot, pero ginapamugto lang niya ini. Wala gid sing may makapugong sa iya. ⁵ Adlaw-gab-i, bisan ara siya sa mga kuweba nga lulubngan ukon sa mga bukid man, permi siya nagasinggit kag ginapilas niya ang iya lawas sang bato.

⁶ Pagkakita niya kay Jesus sa malayo, nagdalagan siya pakadto sa iya kag nagluhod. ^7-8 Dayon nagsiling si Jesus sa malaot nga espiritu nga nagapuyo sa sadto nga tawo, “Ikaw nga malaot nga espiritu, magguwa ka sa sini nga tawo!” Nagsinggit ang tawo, “Jesus, Anak sang Labing Mataas nga Dios, ano ang imo labot sa akon? Nagapakitluoy ako sa imo sa ngalan sang Dios nga indi mo ako pagsilutan.” ⁹ Ginpamangkot siya dayon ni Jesus, “Ano ang imo ngalan?” Nagsabat siya, “Ang akon ngalan si Panong kay madamo kami.” ¹⁰ Kag sige ang iya pagpakitluoy kay Jesus nga indi lang sila pagtabugon sa sadto nga lugar.

¹¹ Malapit didto, may madamo nga mga baboy nga nagakaon sa banglid. ¹² Nagpakitluoy kay Jesus ang malaot nga mga espiritu nga nagasiling, “Tuguti na lang kami nga magsulod sa sina nga mga baboy.” ¹³ Gani gintugutan niya sila. Kag nagguluwa ang malaot nga mga espiritu sa tawo kag nagsulod sa mga baboy. Dayon ang tanan nga baboy didto nga mga duha ka libo nagdinaguso padulhog sa banglid deretso sa tubig kag nagkalalumos.

¹⁴ Nagdinalagan ang mga manugsagod sang mga baboy kag ginpanugid nila sa mga tawo sa banwa kag sa kaumahan ang mga natabo nga ato. Gani nagkadto ang mga tawo didto kay Jesus agod tan-awon kon ano ang natabo. ¹⁵ Pag-abot nila didto nakita nila ang tawo nga sadto anay gin-gamhan sang malaot nga mga espiritu. Nagapungko siya nga may bayo kag husto na ang iya paminsaron. Gani hinadlukan sila. ¹⁶ Ang mga nakakita mismo sa natabo nagsugid sa mga tawo kon ano ang natabo sa tawo nga gin-gamhan anay sang malaot nga mga espiritu kag ang natabo sa mga baboy. ¹⁷ Gani tungod sa sini nga hitabo, nagpakitluoy sila kay Jesus nga maghalin sa ila lugar. ¹⁸ Sang manugsakay na si Jesus sa sakayan, ang tawo nga gin-gamhan anay sang malaot nga mga espiritu nagpakitluoy sa iya nga kon mahimo paupdon siya. ¹⁹ Pero wala siya pagtuguti ni Jesus, kundi ginsilingan siya, “Magpauli ka sa imo pamilya kag sugiran mo sila kon ano ang ginhimo sang Ginoo sa imo kag kon paano siya naluoy sa imo anay kahimtangan.”

²⁰ Gani naglakat ang tawo kag nagkadto sa Decapolis. Kag didto ginpanugid niya ang ginhimo ni Jesus sa iya. Natingala gid ang tanan nga nakabati sa iya.