Old/New Testament

Ang mga Manug-obra sang Tolda nga Simbahan^(A)

31 Dayon nagsiling ang Ginoo kay Moises, ² “Ginpili ko si Bezalel, nga anak ni Uri kag apo ni Hur, nga halin sa tribo ni Juda. ³ Gin-gamhan ko siya sang akon Espiritu^[a] kag ginhatagan sang kaalam kag abilidad sa bisan ano nga buluhaton— ⁴ sa paghimo sang matahom nga mga butang nga bulawan, pilak, kag saway, ⁵ sa pagporma sang malahalon nga mga bato nga inugtampok, sa pagkorte sang kahoy, kag sang tanan nga klase sang buluhaton. ⁶ Ginpili ko man si Oholiab nga anak ni Ahisamac, nga halin sa tribo ni Dan, sa pagbulig kay Bezalel. Ginhatagan ko man sang abilidad ang tanan nga maayo nga mga panday agod mahimo nila ang tanan nga ginsugo ko sa imo nga himuon: ⁷ ang Tolda nga Ginapakigkitaan, ang Kahon sang Kasuguan kag ang tabon sini, kag ang tanan nga kagamitan sa Tolda— ⁸ ang lamisa kag ang mga kagamitan sini, ang bulutangan sang suga nga puro bulawan kag ang tanan man nga kagamitan sini, ang halaran nga sulunugan sang insenso, ⁹ ang halaran sang halad nga ginasunog kag ang tanan nga kagamitan sini, ang labador kag ang iya tulungtungan, ¹⁰ ang matahom kag balaan nga mga panapton ni Aaron kag sang iya mga anak nga suksukon nila kon mag-alagad sila bilang mga pari, ¹¹ ang lana nga inughaplas, kag ang mahamot nga insenso para sa Balaan nga Lugar. Himuon nila ini tanan suno sa ginsugo ko sa imo.”

Ang Adlaw nga Inugpahuway

¹² Dayon nagsugo ang Ginoo kay Moises ¹³ nga ihambal niya ini sa mga Israelinhon: “Tumana gid ninyo ang akon mga ginapahimo parte sa Adlaw nga Inugpahuway, kay tanda ini sang aton kasugtanan hasta sa palaabuton nga mga henerasyon. Sa sini nga paagi mahibaluan ninyo nga ako amo ang Ginoo nga nagpili sa inyo nga mangin akon katawhan. ¹⁴ Huo, tumana ninyo ang akon mga ginapahimo sa Adlaw nga Inugpahuway, kay balaan ini nga adlaw para sa inyo. Ang bisan sin-o nga wala nagasunod sa akon mga ginapatuman sa sina nga adlaw dapat gid nga patyon. Ang bisan sin-o nga mag-obra sa sina nga adlaw indi na ninyo pagkabigon nga sakop ninyo. ¹⁵ Obraha ninyo ang inyo buluhaton sa sulod sang anom ka adlaw, pero sa ikapito nga adlaw, magpahuway gid kamo. Tungod nga ini nga adlaw balaan para sa akon, ang bisan sin-o nga mag-obra sa sini nga adlaw dapat gid nga patyon. ^16-17 Gani kamo nga mga Israelinhon, dapat tumanon ninyo ang akon mga ginapatuman sa Adlaw nga Inugpahuway hasta sa palaabuton nga mga henerasyon. Ini amo ang permanente nga tanda sang aton wala sing katapusan nga kasugtanan. Kay sa sulod sang anom ka adlaw ginhimo ko ang kalangitan kag ang kalibutan, kag sa ikapito nga adlaw nagpahuway ako.”

¹⁸ Pagkatapos sugilanon sang Ginoo kay Moises sa Bukid sang Sinai, ginhatag niya kay Moises ang duha ka malapad nga bato nga ginsulatan niya mismo sang Kasuguan.

Ang Bulawan nga Baka^(B)

32 Sang matalupangdan sang mga tawo nga kadugay kay Moises magpanaog sa bukid, nagtipon sila kay Aaron kag nagsiling, “Sige na! Himui kami sang dios^[b] nga magapanguna sa amon, tungod nga wala kita kahibalo kon ano na ang natabo sining tawo nga si Moises nga nagpaguwa sa aton sa Egipto.” ² Nagsabat si Aaron sa ila, “Panguhaa ninyo ang bulawan nga mga aritos nga ginasuksok sang inyo mga asawa kag mga anak, kag dal-a ninyo diri sa akon.” ³ Gani ginpanguha nila tanan ang ila bulawan nga mga aritos kag gindala kay Aaron. ⁴ Gintipon ini ni Aaron kag gintunaw kag ginporma nga torite nga baka. Nagsiling dayon ang mga Israelinhon, “Amo ini ang aton dios nga nagpaguwa sa aton sa Egipto.”

⁵ Pagkakita ni Aaron nga nalipay gid ang mga tawo, nagpahimo siya sang halaran sa atubangan sang baka kag nagpahibalo, “Buwas magasaulog kita sang piesta para sa kadungganan sang Ginoo.” ⁶ Gani pagkaaga, aga pa gid nagbangon ang mga tawo kag naghalad sang mga halad nga ginasunog kag halad nga para sa maayo nga relasyon. Kag nagkinaon sila kag nag-ininom, kag nagpagusto pangalipay sa ila pagsimba sa dios-dios.

⁷ Nagsiling ang Ginoo kay Moises, “Magpanaog ka gilayon kay ang imo katawhan nga ginpaguwa mo sa Egipto nagahimo sang kalautan. ⁸ Kadali lang sa ila maglapas sa akon mga ginmando sa ila. Naghimo sila sang ila dios-dios nga baka kag ginsimba ini. Naghalad ang mga Israelinhon sa sini nga dios-dios kag nagsiling, ‘Amo ini ang aton dios nga nagpaguwa sa aton sa Egipto.’ ”

⁹ Nagsiling pa gid ang Ginoo kay Moises, “Nakita ko kon daw ano katig-a ang mga ulo sang sini nga mga tawo. ¹⁰ Gani pabay-i ako nga laglagon ko sila sa akon puwerte nga kaakig. Kag ikaw na lang kag ang imo mga kaliwat ang himuon ko nga bantog nga nasyon.”

¹¹ Pero nagpakitluoy si Moises sa Ginoo nga iya Dios, “O Ginoo, ngaa ipaagom mo ang imo kaakig sa imo katawhan nga ginpaguwa mo sa Egipto paagi sa imo puwerte nga gahom? ¹² Ano na lang ang hambalon sang mga Egiptohanon? Nga ginkuha mo ang imo katawhan sa Egipto sa tuyo nga patyon sila sa kabukiran agod madula sila sa kalibutan? O Ginoo, indi pagpadayuna ang imo puwerte nga kaakig sa ila, kag indi sila paglaglaga. ¹³ Dumduma ang imo ginsumpa sa imo mga alagad nga si Abraham, Isaac, kag Jacob^[c] nga padamuon mo ang ila mga kaliwat pareho kadamo sa mga bituon sa langit, kag ihatag mo sa ila mga kaliwat ang tanan nga duta nga imo ginpromisa sa ila, kag mangin ila ini nga palanublion hasta san-o.” ¹⁴ Gani wala na pagpadayuna sang Ginoo ang iya plano nga paglaglag sa iya katawhan.

¹⁵ Dayon nagpanaog si Moises sa bukid nga dala ang duha ka malapad nga bato nga ginsulatan sang Kasuguan. Nakasulat ini sa atubangan kag sa likod sang amo nga mga bato. ¹⁶ Ang Dios mismo ang naghimo sini kag nagsulat.

¹⁷ Sang mabatian ni Josue ang ginahod sang mga tawo nagsiling siya kay Moises, “Daw may gahod sang inaway sa kampo.” ¹⁸ Nagsabat si Moises, “Indi ina gahod sang kadalag-an ukon kapierdihan, kundi gahod ina sang pagkinanta.”

¹⁹ Sang malapit na si Moises sa kampo, nakita niya ang dios-dios nga baka kag ang pagsinaot sang mga tawo, gani puwerte gid ang iya kaakig. Ginhaboy niya didto sa tiilan sang bukid ang malapad nga mga bato nga dala niya, kag nabuka ini. ²⁰ Dayon ginkuha niya ang dios-dios nga baka nga ila ginhimo kag ginsunog niya. Pagkatapos gindugmok niya sing mapino kag ginsabwag sa tubig, kag ginpainom sa katawhan sang Israel.

²¹ Nagsiling si Moises kay Aaron, “Ano bala ang ginhimo sining mga tawo sa imo nga gintugutan mo sila sa puwerte nga pagpakasala?” ²² Nagsabat si Aaron, “Indi ka mangakig sa akon. Nahibaluan mo man kon daw ano sila kadali madala sa kalautan. ²³ Nagsiling sila sa akon, ‘Himui kami sang dios nga magapanguna sa amon, tungod nga wala kita kahibalo kon ano na ang natabo sining tawo nga si Moises nga nagpaguwa sa aton sa Egipto.’ ²⁴ Gani nagsiling ako sa ila nga dal-on nila sa akon ang ila bulawan nga mga alahas. Sang madala na nila sa akon, ginhaboy ko ini sa kalayo kag nagguwa ining baka.”

²⁵ Nakita ni Moises nga nagapakawala ang mga tawo kag ginpabay-an lang sila ni Aaron. Tungod sini nangin kaladlawan sila sa ila mga kaaway sa palibot. ²⁶ Gani nagtindog si Moises sa puwertahan sang kampo kag nagsinggit, “Ang bisan sin-o sa inyo nga nagaunong sa Ginoo magpalapit sa akon!” Kag ang tanan nga kaliwat ni Levi nagtipon sa iya. ²⁷ Nagsiling si Moises sa ila, “Nagasiling ang Ginoo, ang Dios sang Israel, nga ang kada isa sa inyo magtaklos sang espada kag libuti ninyo ang kampo, kag pamatya ninyo inang malaot nga mga tawo bisan utod pa ninyo, amigo, ukon kaingod.” ²⁸ Gintuman sang mga kaliwat ni Levi ang ginsugo sa ila ni Moises, kag sadto nga adlaw mga 3,000 ka tawo ang napatay. ²⁹ Nagsiling si Moises sa mga kaliwat ni Levi, “Ginseparar kamo subong nga adlaw sa Ginoo, kay ginpamatay ninyo bisan ang inyo mga anak kag mga utod. Gani bendisyunan niya kamo subong nga adlaw.”

³⁰ Pagkasunod nga adlaw, nagsiling si Moises sa mga tawo, “Nakahimo kamo sang dako nga sala. Pero masaka ako subong sa bukid, didto sa Ginoo; basi pa lang mabuligan ko kamo nga matubos kamo sa inyo nga sala.” ³¹ Gani nagbalik si Moises sa Ginoo kag nagsiling, “O Ginoo, daw ano kadako nga sala ang nahimo sini nga mga tawo. Naghimo sila sang dios nga bulawan. ³² Pero karon, patawara sila sa ila nga sala. Kon indi mo sila mapatawad, panasa na lang ang akon ngalan sa libro nga ginsulatan mo sang mga ngalan sang imo katawhan.”

³³ Nagsabat ang Ginoo kay Moises, “Kon sin-o ang nakasala sa akon, ang iya ngalan amo ang akon panason sa akon libro. ³⁴ Lakat, kag pangunahi ang mga tawo pakadto sa lugar nga ginsiling ko sa imo, kag magauna ang akon anghel sa inyo. Pero magaabot ang tion nga silutan ko sila tungod sang ila sala.”

³⁵ Kag ginpadal-an sang Ginoo sang kalalat-an ang mga Israelinhon tungod nga ginsimba nila ang dios-dios nga baka nga ginhimo ni Aaron.

33 Dayon nagsiling ang Ginoo kay Moises, “Halin ka sa sini nga lugar, upod sa mga tawo nga ginpaguwa mo sa Egipto, kag kadto kamo sa duta nga ginsumpa ko nga ihatag kay Abraham, Isaac, kag Jacob. Nagsiling ako sa ila sadto nga ihatag ko ini nga duta sa ila mga kaliwat. ² Paunahon ko ang anghel sa inyo, kag tabugon ko ang mga Canaanhon, mga Amornon, mga Hithanon, mga Periznon, mga Hivhanon, kag mga Jebusnon ³ sa sina nga duta nga maayo kag mapatubason.^[d] Kamo lang ang magkadto didto; indi ako mag-upod sa inyo kay mga matig-a kamo sang ulo, kag basi kon pamatyon ko pa kamo sa dalan.”

⁴ Sang mabatian sang mga tawo ining masakit nga mga pulong, nagpangasubo gid sila kag wala sila magsul-ob sang ila mga alahas. ⁵ Kay nagsugo ang Ginoo kay Moises nga ihambal niya ini sa mga Israelinhon: “Mga matig-a kamo sing ulo nga mga tawo. Kon updan ko kamo bisan sa malip-ot lang nga tion, basi kon mapatay ko pa kamo. Karon, panghuksa ninyo ang inyo mga alahas hasta nga makadesisyon ako kon ano ang akon himuon sa inyo.” ⁶ Gani ginpanghukas sang mga Israelinhon ang ila mga alahas didto sa Bukid sang Horeb.

Ang Tolda nga Ginapakigkitaan

⁷ Kinabatasan na ni Moises nga magpatindog sang Tolda nga medyo malayo sa kampo. Ini nga Tolda ginatawag nga “Tolda nga Ginapakigkitaan.” Ang bisan sin-o nga gusto makahibalo sang kabubut-on sang Ginoo nagakadto sa sini nga Tolda. ⁸ Kon magsulod si Moises sa Tolda, nagatindog ang mga tawo sa puwertahan sang ila mga tolda. Ginatan-aw nila si Moises hasta nga makasulod siya sa Tolda. ⁹ Kag samtang didto si Moises sa sulod, nagapaidalom ang panganod nga daw haligi sa puwertahan sang Tolda samtang nagapakighambal ang Ginoo kay Moises. ¹⁰ Kag kon makita sang mga tawo ang panganod nga daw haligi sa puwertahan sang Tolda, nagatindog sila kag nagasimba sa Ginoo sa may puwertahan sang ila mga tolda. ¹¹ Kon magpakigsugilanon ang Ginoo kay Moises, daw sa nagaatubangay gid sila, pareho sa mag-abyan nga nagaestoryahanay. Pagkatapos nagabalik si Moises sa kampo, pero ang bataon niya nga kabulig nga si Josue, nga anak ni Nun, nagapabilin sa Tolda.

Nakita ni Moises ang Gamhanan nga Presensya sang Dios

¹² Nagsiling si Moises sa Ginoo, “Permi mo ako ginahambalan nga pangunahan ko ini nga katawhan sa pagkadto sa duta nga imo ginpromisa, pero wala mo pa ako ginpahibalo kon sin-o ang paupdon mo sa akon. Nagsiling ka pa nga kilala mo gid ako kag nalipay ka sa akon. ¹³ Kon matuod nga nalipay ka sa akon, tudlui ako sang imo mga pamaagi agod makilala ko ikaw kag agod malipay pa gid ikaw sa akon. Dumduma nga ini nga nasyon imo katawhan.” ¹⁴ Nagsabat ang Ginoo, “Ako mismo ang magaupod sa imo, kag hatagan ko ikaw sang kapahuwayan.” ¹⁵ Nagsiling si Moises sa iya, “Kon indi ka mag-upod sa amon, indi kami pagpahalina sa sini nga lugar. ¹⁶ Kay paano mahibaluan sang iban nga nalipay ka sa akon kag sa imo katawhan kon indi mo kami pag-updan? Kag paano nila mahibaluan nga espesyal kami nga katawhan sang sa iban nga mga katawhan sa kalibutan?”

¹⁷ Nagsabat ang Ginoo kay Moises, “Himuon ko ang ginapangayo mo, kay nalipay ako sa imo, kag kilala ko gid ikaw.” ¹⁸ Dayon nagsiling si Moises, “Karon, ipakita sa akon ang imo gamhanan nga presensya.”

¹⁹ Nagsabat ang Ginoo, “Ipakita ko sa imo ang tanan ko nga kaayo, kag imitlang ko sa imo ang akon ngalan, ang Ginoo. Kaluoyan ko ang gusto ko nga kaluoyan. ²⁰ Pero indi mo makita ang akon nawong kay wala sing tawo nga makakita sa akon nga mabuhi.”

²¹ Dayon nagsiling ang Ginoo, “Tindog ka diri sa dako nga bato malapit sa akon. ²² Kag samtang nagalabay ang akon gamhanan nga presensya, isulod ko ikaw sa guhab sang bato kag tabunan ko ikaw sang akon kamot hasta nga makaagi ako. ²³ Dayon kuhaon ko ang akon kamot kag makita mo ang akon likod, pero indi ang akon nawong.”

Ang Paanggid Parte sa Punsyon^(A)

22 Nagtudlo liwat si Jesus sa ila paagi sa paanggid. ² Nagsiling siya, “Ang paghari sang Dios^[a] mapaanggid sa sini nga estorya: May isa ka hari nga nagpreparar sang punsyon para sa kasal sang iya anak nga lalaki. ³ Ginsugo niya ang iya mga suluguon nga tawgon na ang mga tawo nga iya ginpang-imbitar. Pero ang mga inimbitar indi magtambong. ⁴ Ginsugo naman niya ang iban pa gid nga mga suluguon. Siling niya, ‘Silingon ninyo ang mga ginpang-imbitar nga naihaw ko na ang mga baka kag ang iban nga mga sapat nga akon ginpatambok kag preparado na ang pagkaon. Gani magkadto na sila diri kag magpamunsyon.’ ⁵ Pero ang mga tawo nga ginpang-imbitar wala nagsapak. Ang isa nagkadto sa iya uma, kag ang isa sa iya negosyo. ⁶ Ang iban iya, gindakop nila ang mga ginsugo sang hari, ginpasipalahan nila kag ginpatay. ⁷ Gani naakig gid ang hari. Ginsugo niya ang iya mga soldado nga pamatyon ang nagpamatay sang iya mga suluguon kag sunugon ang ila banwa. ⁸ Dayon gintawag niya ang iya mga suluguon kag nagsiling, ‘Preparado na ang punsyon sa kasal sang akon anak, ugaling ang mga ginpang-imbitar indi takos. ⁹ Gani kadto na lang kamo sa mga karsada nga may madamo nga nagaagi kag imbitara ninyo ang tanan nga inyo masugata.’ ¹⁰ Naglakat ang mga suluguon kag nagkadto sa mga karsada, kag ang tanan nga ila nasugata, maayo ukon malain man, ginpang-imbitar nila. Kag napuno sang tawo ang kalan-an sa punsyon.

¹¹ “Sang ulihi nagsulod ang hari kay gusto niya nga makita ang mga bisita. May nakita siya didto nga isa ka tawo nga wala nakailis sang bayo nga para sa punsyon. ¹² Gani nagsiling ang hari sa iya, ‘Amigo, ngaa nakasulod ka diri nga wala nakasuksok sang bayo nga para sa punsyon?’ Pero ang tawo wala gid nagtingog kay wala siya sang isabat. ¹³ Dayon nagsiling ang hari sa iya mga suluguon, ‘Gapusa ninyo ang iya kamot kag tiil kag ihaboy didto sa guwa sa madulom. Didto magahibi siya kag magabagrot ang iya ngipon.^[b]’ ” ¹⁴ Pagkatapos nagsiling si Jesus, “Madamo ang ginaimbitar nga magpasakop sa paghari sang Dios, pero diutay lang ang mga ginapili nga masakop.”

Ang Pamangkot Parte sa Pagbayad sang Buhis^(B)

¹⁵ Naghalin ang mga Pariseo kag nagplano sila kon paano nila madakop si Jesus paagi sa iya ginapanghambal. ¹⁶ Dayon ginsugo nila ang iban sang ila mga sumulunod kag ang pila ka miyembro sang partido ni Herodes. Nagpamangkot sila kay Jesus, “Manunudlo, nahibaluan namon nga matuod ang imo ginasugid. Ginatudlo mo ang kamatuoran parte sa kabubut-on sang Dios sa mga tawo. Kag wala ka nagapadala-dala sa mga tawo bisan sin-o pa sila. ¹⁷ Ano bala sa imo, husto bala nga kita nga mga Judio magbayad sang buhis sa Emperador sang Roma^[c] ukon indi?” ¹⁸ Pero nahibaluan ni Jesus ang ila malain nga tinutuyo, gani nagsiling siya sa ila, “Mga hipokrito! Ngaa bala ginatilawan ninyo ako nga dakpon paagi sa sini nga pamangkot? ¹⁹ Abi pakitai ninyo ako sang kuwarta nga ginagamit sa pagbayad sang buhis.” Kag ginpakita nila ang kuwarta.^{[d] 20} Nagsiling si Jesus sa ila, “Kay sin-o bala ini hitsura kag ngalan?” ²¹ Nagsabat sila, “Iya sang Emperador.” Gani nagsiling si Jesus sa ila, “Ti kundi ihatag ninyo sa Emperador ang iya sang Emperador, kag sa Dios ang iya sang Dios.” ²² Pagkabati nila sang sabat ni Jesus natingala gid sila. Gani ginbayaan na lang nila siya.