M’Cheyne Bible Reading Plan

Naghanda si Jacob sa Pagpakigkita kay Esau

32 Sang nagapadayon sila ni Jacob sa paglakat, ginsugata siya sang mga anghel sang Dios. ² Pagkakita ni Jacob sa ila, nagsiling siya, “Mga soldado ini sang Dios.” Gani gin-ngalanan niya ato nga lugar nga Mahanaim.^[a]

³ May mga ginsugo si Jacob nga mag-una sa iya agod magpakigkita sa iya utod nga si Esau didto sa duta sang Seir, ang lugar nga gintawag man nga Edom. ⁴ Gintudluan niya sila kon ano ang ila isiling kay Esau. Siling ni Jacob, “Silingon ninyo si Esau nga didto ako nagtiner kay Laban kag wala pa gani ako makapauli hasta subong. ⁵ Kag sugiri ninyo siya nga may mga baka ako, mga asno, mga karnero, mga kanding, kag mga suluguon nga lalaki kag babayi. Silingon ninyo siya nga ginsugo ko kamo sa pagpangabay sa iya nga kuntani mangin maayo ang iya pagtratar sa akon.”

⁶ Pagbalik sang mga ginsugo ni Jacob, nagsiling sila, “Nakakadto kami kay Esau, kag nagapakadto na siya diri sa pagsugata sa imo. May upod siya nga 400 ka lalaki.” ⁷ Kinulbaan gid si Jacob kag indi siya mapahamtang, gani gintunga niya sa duha ka grupo ang iya mga kaupdanan pati ang iya mga karnero, baka, kanding kag kamelyo. ⁸ Tungod kay naghunahuna siya nga kon pananglit gid man nga mag-abot si Esau kag salakayon ang isa ka grupo, makapalagyo pa ang isa ka grupo.

⁹ Nagpangamuyo dayon si Jacob, “Dios sang akon lolo nga si Abraham kag Dios sang akon amay nga si Isaac, ikaw ang Ginoo nga nagsiling sa akon nga mabalik ako sa akon mga paryente, didto sa duta nga sa diin ako natawo, kag pakamaayuhon mo ako. ¹⁰ Indi ako takos nga magbaton sang tanan nga kaayo kag katutom nga imo na ginpakita sa akon nga imo alagad. Kay sang pagtabok ko sang una sa Jordan wala ako sing iban nga dala kundi baston gid lang, pero subong may duha na ako ka grupo. ¹¹ Nagapangabay ako sa imo nga luwason mo ako sa akon utod nga si Esau. Nahadlok ako basi magkadto siya diri kag pamatyon kami tanan pati ang mga iloy kag ang mga bata. ¹² Pero nagpromisa ka sa akon nga pakamaayuhon mo ako kag padamuon mo ang akon mga kaliwat pareho sang balas sa baybayon nga indi maisip.”

¹³ Didto nagtulog sanday Jacob pagkagab-i. Pagkaaga, nagpili si Jacob sang mga sapat nga iregalo kay Esau: ¹⁴ 200 ka babayi nga kanding kag 20 ka lalaki nga kanding, 200 ka babayi nga karnero kag 20 ka lalaki nga karnero, ¹⁵ 30 ka gatasan nga kamelyo upod pa ang ila mga tinday, 40 ka babayi nga baka kag 10 ka turo nga baka, 20 ka babayi nga asno kag 10 ka lalaki nga asno. ¹⁶ Ginpanggrupo-grupo dayon ni Jacob ang mga sapat, kag ang kada grupo may mga suluguon nga nagabantay. Ginsilingan niya ang iya mga suluguon, “Una kamo sa akon, kag maglakat kamo nga may antad ang kada grupo.” ¹⁷ Ginsilingan niya ang mga suluguon nga nagabantay sa nauna nga grupo, “Kon magsugat-anay gani kamo ni Esau kag magpamangkot siya kon kay sin-o kamo suluguon kag kon diin kamo makadto, kag kon kay sin-o inang mga sapat nga dala ninyo, ¹⁸ sabton ninyo siya nga akon ini mga sapat kag regalo ko ini sa iya. Silingon man ninyo siya nga ara ako nagasunod.” ¹⁹ Amo man ang iya ginsiling sa ikaduha, sa ikatatlo kag sa tanan nga suluguon nga nagasunod sa mga sapat. ²⁰ Kag ginpadumdom gid niya sila nga indi nila pagkalimtan nga silingon si Esau nga ara siya nagasunod. Kay siling ni Jacob sa iya hunahuna, “Ulo-ulohan ko si Esau sa sining mga regalo nga ipauna ko. Kag kon magkitaay kami basi pa lang patawaron niya ako.” ²¹ Gani ginpauna niya ang iya mga regalo, pero siya iya nagpabilin sadto nga gab-i didto sa ila gintineran.

May Nagpakigdumog kay Jacob sa Peniel

²² Sadto nga gab-i, nagbangon si Jacob kag gindala niya ang iya duha ka asawa, ang iya duha ka suluguon nga babayi kag ang iya onse ka anak, kag nagtabok sila sa talabukan sang Jabok. ²³ Ginpatabok man ni Jacob ang tanan niya nga pagkabutang. ²⁴ Karon, sang nagaisahanon siya, may nag-abot nga isa ka lalaki kag gindumog siya. Nagdumugay sila hasta mag-aga. ²⁵ Sang mabulubanta sang tawo nga indi niya madaog si Jacob, ginpisga niya ang balikawang ni Jacob kag nagliw-as ang nagatabo nga tul-an sini. ²⁶ Nagsiling dayon ang tawo, “Buy-i na ako kay nagapamanagbanag na.” Pero nagsabat si Jacob, “Indi ko ikaw pagbuy-an kon indi mo ako pagbendisyunan.” ²⁷ Nagpamangkot ang tawo sa iya, “Sin-o ang imo ngalan?” Nagsabat siya, “Si Jacob.” ²⁸ Nagsiling dayon ang tawo, “Sugod subong indi na Jacob ang imo ngalan kundi Israel^[b] na tungod kay nagpakigsumpong ka sa Dios kag sa mga tawo, kag nagdaog ka.” ²⁹ Nagpamangkot man si Jacob sa iya, “Sugiri man ako sang imo ngalan.” Pero nagsabat ang tawo, “Indi na pagpamangkuta ang akon ngalan.” Dayon ginbendisyunan niya si Jacob didto.

³⁰ Gin-ngalanan ni Jacob ato nga lugar nga Peniel,^[c] kay siling niya, “Nakita ko ang hitsura sang Dios pero buhi pa gihapon ako.” ³¹ Nagabutlak na ang adlaw sang paghalin ni Jacob sa Peniel. Nagapiang-piang siya tungod sa nagliw-as niya nga tul-an sa balikawang. ³² Amo ini ang rason kon ngaa hasta subong ang mga Israelinhon wala nagakaon sang lanit-lanit sa tinabuan sang tul-an sa balikawang. Kay dira nga parte ginpisga sang Dios si Jacob.

Ang Tawo nga Pingkaw ang Kamot^(A)

3 Sa liwat nagbalik si Jesus sa simbahan sang mga Judio kag may tawo didto nga pingkaw^[a] ang kamot. ² Tungod nga ang mga Pariseo nagapangita gid sang kabangdanan nga maakusar nila si Jesus, ginabantayan nila kon bala ayuhon niya ang ato nga tawo sa Adlaw nga Inugpahuway. ³ Nagsiling si Jesus sa tawo nga pingkaw, “Magpalapit ka diri sa atubangan.” ⁴ Pagkatapos nagpamangkot siya sa mga Pariseo, “Ano bala ang ginatugot sang aton Kasuguan sa Adlaw nga Inugpahuway: ang paghimo sang maayo sa mga tawo ukon ang paghimo sang malain? Ang pagluwas sang ila kabuhi ukon ang pagpatay?” Pero wala gid sing may nagsabat. ⁵ Gintulok sila ni Jesus nga may kaakig, pero nasubuan man siya tungod sang katig-a sang ila balatyagon. Dayon nagsiling siya sa tawo nga pingkaw, “Untaya ang imo kamot!” Gin-untay niya, kag nag-ayo ini. ⁶ Pagkatapos sadto nagguwa ang mga Pariseo kag nagpakigkita sa mga sumulunod ni Haring Herodes. Nagplano sila kon paano nila mapatay si Jesus.

Madamo nga mga Tawo ang Nagtipon kay Jesus

⁷ Nagkadto si Jesus kag ang iya mga sumulunod sa higad sang Dagat sang Galilea. Nagsunod sa ila ang madamo nga mga tawo nga halin sa Galilea kag sa Judea. ⁸ Madamo man ang naghalin sa Jerusalem, sa Idumea, sa tabok sang Suba sang Jordan, kag sa palibot sang Tyre kag Sidon, kay nabatian nila ang iya ginpanghimo. ⁹ Tungod sa kadamuon sang mga tawo ginsilingan niya ang iya mga sumulunod nga magpreparar sang sakayan para sa iya, agod nga kon magdinaguso sa iya ang mga tawo may masakyan siya. ¹⁰ Tungod nga madamo ang iya ginpang-ayo, ang tanan nga may masakit nagpanagil-ot agod makatandog sa iya. ¹¹ Kag kon makita siya sang mga tawo nga may malaot nga mga espiritu, nagaluhod sila kag nagasinggit, “Ikaw ang Anak sang Dios!” ¹² Pero ginpaandaman gid niya ang malaot nga mga espiritu nga indi magpanugid kon sin-o siya.

Ginpili ni Jesus ang Dose ka Apostoles^(B)

¹³ Pagkatapos sadto, nagtaklad si Jesus sa bukid kag gintawag niya ang luyag niya nga pilion. Gani nagpalapit sila sa iya. ¹⁴ Dayon nagpili siya sang dose [nga iya man gintawag nga mga apostoles] agod mangin kaupod niya kag ipadala niya sa pagpangwali. ¹⁵ Ginhatagan niya sila sing gahom agod magtabog sang malaot nga mga espiritu. ¹⁶ [Amo ini ang dose nga iya ginpili:] si Simon (nga iya gin-ngalanan nga Pedro), ¹⁷ sila ni Santiago kag ni Juan nga mga anak ni Zebedee (gin-ngalanan sila nga Boanerges nga ang buot silingon, mga anak sang daguob), ¹⁸ si Andres, si Felipe, si Bartolome, si Mateo, si Tomas, si Santiago nga anak ni Alfeus, si Tadeus, si Simon (nga sang una rebelde sa gobyerno sang Roma), ¹⁹ kag si Judas Iscariote^[b] nga amo ang nagtraidor kay Jesus.

Si Jesus kag si Satanas^(C)

²⁰ Dayon, nagpauli sila ni Jesus. Kag nagtilipon liwat ang mga tawo didto, gani si Jesus kag ang iya mga sumulunod wala na sing tiyempo bisan magkaon. ²¹ Pagkabati sang iya pamilya parte sa mga ginahimo ni Jesus, nagkadto sila didto agod kuhaon siya, kay nagsiling ang mga tawo nga buang siya.

²² Ang mga manunudlo sang Kasuguan nga nag-abot halin sa Jerusalem nagsiling, “Ginsudlan siya ni Satanas^[c] nga pangulo sang malaot nga mga espiritu. Gani paagi sa gahom ni Satanas nagatabog siya sang malaot nga mga espiritu.” ²³ Gintawag ni Jesus ang mga tawo nga magpalapit sa iya, kag naghambal siya sa ila paagi sa sini nga mga paanggid, “Indi mahimo nga si Satanas magtabog sang iya mga kaupod. ²⁴ Kon ang mga pumuluyo sang isa ka ginharian magbinahin-bahin kag mag-ilinaway, ina nga ginharian indi makapadayon. ²⁵ Amo man ang matabo sa isa ka panimalay kon ang mga nagaestar dira magbinahin-bahin kag mag-ilinaway. ²⁶ Gani kon si Satanas kag ang iya mga sakop magbinahin-bahin kag mag-ilinaway, ang iya ginharian indi man makapadayon kundi malaglag ini.

²⁷ “Ang matuod, wala sing tawo nga sarang makasulod sa balay sang makusog nga tawo sa pagkuha sang iya mga pagkabutang kon indi niya anay paggapuson inang makusog nga tawo. Pero kon magapos na niya, makapagusto na siya sa pagkuha sang mga pagkabutang sa sina nga balay.^[d]

²⁸ “Nagasiling pa gid ako sing matuod, nga ang tanan nga klase sang sala, bisan pa ang pagpasipala sa Dios mapatawad. ²⁹ Pero ang bisan sin-o nga magpasipala sa Espiritu Santo indi gid mapatawad. Ini nga sala indi gid mapatawad hasta san-o.” ³⁰ Ginhambal ini ni Jesus kay nagasiling ang mga manunudlo sang Kasuguan nga may malaot siya kuno nga espiritu.

Ang Iloy kag ang mga Utod ni Jesus^(D)

³¹ Dayon nag-abot ang iloy kag ang mga utod ni Jesus. Samtang nagatindog sila didto sa guwa sang balay ginpatawag nila siya. ³² Madamo nga mga tawo didto ang nagapungko sa palibot ni Jesus. Siling sang mga tawo sa iya, “Ang imo iloy kag mga utod ara sa guwa kag ginapatawag ka nila.” ³³ Siling niya, “Nahibaluan bala ninyo kon sin-o ang akon iloy kag mga utod?” ³⁴ Nagtulok siya sa mga tawo nga nagapungko sa palibot niya kag nagsiling, “Amo ini sila ang akon iloy kag mga utod! ³⁵ Ang bisan sin-o nga nagahimo sang kabubut-on sang Dios amo ang akon iloy kag mga utod.”

Ang Mando sang Hari para Mabuligan ang mga Judio

8 Sa sina mismo nga adlaw, ginhatag ni Haring Ahasuerus kay Rayna Ester ang tanan nga pagkabutang ni Haman, ang kaaway sang mga Judio. Dayon ginpakadto si Mordecai sa hari tungod kay ginsugid ni Ester nga magparyentihanay sila. ² Ginhukas sang hari ang iya singsing nga pangmarka, nga iya ginbawi kay Haman, kag ginhatag kay Mordecai. Dayon ginhimo siya ni Ester nga manugdumala sang tanan nga pagkabutang ni Haman.

³ Sa liwat nagpangabay si Ester kay Haring Ahasuerus, nga nagaluhod sa iya tiilan kag nagahibi. Nagpakitluoy siya nga indi na lang pagdayunon ang malain nga plano ni Haman nga Agagnon kontra sa mga Judio. ⁴ Gin-untay sang hari ang iya bulawan nga bulobaston kay Ester. Dayon nagtindog si Ester sa atubangan sang hari kag nagsiling, ⁵ “Kon matuod nga maayo ka sa akon, Mahal nga Hari, kag nalipay ka sa akon, himua ini kon gusto mo kag kon husto para sa imo: Magpasulat ka sang isa ka sugo nga indi pagdayunon ang mando ni Haman nga anak ni Hamedata nga Agagnon. Ining mando nga ginpasulat ni Haman nagasiling nga pamatyon ang mga Judio sa bug-os nga ginharian. ⁶ Indi ako makabatas nga makita nga magkalamatay ang akon mga kasimanwa kag mga paryente.”

⁷ Nagsiling si Haring Ahasuerus kay Rayna Ester kag kay Mordecai nga Judio, “Ginpabitay ko na si Haman tungod nga gintinguhaan niya nga laglagon kamo nga mga Judio. Kag ginhatag ko na sa imo, Ester, ang iya mga pagkabutang. ⁸ Karon, magsulat kamo sang isa ka sugo sa akon ngalan para sa mga Judio. Isulat ninyo kon ano ang maayo para sa inyo, kag markahi dayon ninyo sang akon singsing. Kay ang bisan ano nga kasulatan nga ginsulat sa ngalan sang hari kag ginmarkahan sang iya singsing indi na gid maliwat pa.”

⁹ Gani sang ika-23 nga adlaw sang ikatatlo nga bulan, nga amo ang bulan sang Sivan, ginpatawag ang mga sekretaryo sang hari. Ginsulat nila ang tanan nga gindikta ni Mordecai sa ila. Ang sulat para sa mga Judio, mga gobernador, mga pangulo, kag mga opisyal sang 127 ka probinsya halin sa India hasta sa Etiopia.^[a] Ginsulat ini sa tagsa ka lingguahe sang mga tawo sa bug-os nga ginharian, lakip na ang lingguahe sang mga Judio. ¹⁰ Ginpasulat ini ni Mordecai sa ngalan ni Haring Ahasuerus, kag ginmarkahan sang singsing sang hari. Pagkatapos ginpadala dayon niya sa mga mensahero nga nagasakay sa madasig nga mga kabayo sang hari. ¹¹ Paagi sa ato nga sulat, gintugutan ni Haring Ahasuerus ang mga Judio sa kada siyudad nga mag-ugyon sa pagdepensa sang ila kaugalingon. Puwede nila patyon ang bisan sin-o nga magsalakay sa ila halin sa bisan ano nga nasyon ukon probinsya, pati ang ila sini mga babayi kag mga kabataan.^[b] Kag puwede man nila nga kuhaon ang mga pagkabutang sang ila mga kaaway. ¹² Himuon ini sang mga Judio sa tanan nga probinsya nga sakop sang ginharian ni Haring Ahasuerus sa sulod lang sang isa ka adlaw, sa ika-13 nga adlaw sang ika-12 nga bulan nga amo ang bulan sang Adar. ¹³ Ini nga sulat ipadala sa kada probinsya bilang isa ka sugo, kag ipahayag sa tanan nga tawo, agod makapreparar ang mga Judio sa pagbalos sa ila mga kaaway sa sina nga adlaw.

¹⁴ Gani sa sugo sang hari, naghalin ang mga mensahero nga nagasakay sa madasig nga mga kabayo sang hari. Ginpahibalo man ang mando sa napaderan nga siyudad sang Susa.

¹⁵ Nagguwa si Mordecai sa palasyo nga nagabayo sang harianon nga bayo nga asol kag puti, kag pangguwa nga bayo nga linen nga granate. Kag may dako siya nga korona nga bulawan sa iya ulo. Naghinugyaw sa kalipay ang mga tawo sa siyudad sang Susa tungod sa sugo. ¹⁶ Nakahatag ini sang dako nga kalipay kag pagtahod sa mga Judio. ¹⁷ Sa kada siyudad ukon probinsya nga sa diin nakaabot ang sugo sang hari, ang mga Judio nagakalipay gid kag nagahiwat sang piesta sa pagselebrar. Kag madamo nga mga tawo ang nangin Judio tungod sang ila kahadlok sa mga Judio.

3 Kon amo sini, may bintaha bala ang pagka-Judio ukon may pulos bala ang pagkatinuli? ² Sa matuod, madamo ang bintaha. Una sa tanan, gintugyan sa mga Judio ang pulong sang Dios. ³ Bisan matuod nga may mga Judio nga wala nagatuman sa pulong sang Dios, indi gid mahimo nga indi niya pagtumanon ang ginpromisa niya sang una. ⁴ Bisan ang tanan nga tawo butigon, ang Dios masaligan sa gihapon sa iya mga pulong. Pareho sang ginasiling sang Kasulatan,

⁵ Karon, basi may magsiling, “Kon ikomparar ang amon ginahimo nga malain sa ginahimo sang Dios, makita nga maayo ang Dios. Gani kon makita ang kaayo niya tungod sa amon ginahimo nga malain, indi matarong ang Dios kon ipaagom niya ang iya kaakig sa amon tungod sa amon ginahimo.” Ina tawhanon lang nga mga rason. ⁶ Indi ina mahimo! Tungod nga kon amo sina, paano ang paghukom sang Dios sa mga tawo diri sa kalibutan?

⁷ Basi may magsiling pa gid, “Kon paagi sa amon pagbinutig magaguwa nga indi butigon ang Dios kag sa sini madayaw siya, ngaa silutan kami bilang makasasala?” ⁸ Ang ina nga rason nagasiling nga maayo ang maghimo sang malain agod magaguwa ang maayo. Suno sa mga tawo nga gusto magguba sa amon, amo ini kuno ang amon ginatudlo. Ina nga mga tawo dapat gid man nga silutan sang Dios.

Ang Tanan nga Tawo Makasasala

⁹ Karon, ano ang aton masiling? Nga kita nga mga Judio mas maayo pa sang sa mga indi Judio? Indi ina matuod! Ginpahayag ko na nga ang tanan nga tawo, Judio man ukon indi, makasasala. ¹⁰ Kay amo gid ini ang ginasiling sang Kasulatan:

¹⁹ Karon, nahibaluan ta nga kon ano ang ginasiling sang Kasuguan, ginasiling ini sa aton nga mga Judio nga nagakabuhi sa idalom sang Kasuguan. Gani indi kita makasiling nga indi kita pagsilutan. Ang tanan magapanabat sa Dios tungod sa ila mga sala. ²⁰ Kay wala gid sing tawo nga pakamatarungon sa atubangan sang Dios paagi sa pagtuman sang Kasuguan. Ang Kasuguan ginhatag sa tawo agod ipakita nga siya makasasala.

Ang Paagi Kon Paano Ginapakamatarong sang Dios ang mga Tawo

²¹ Pero karon ginpahayag na kon paano ginapakamatarong sang Dios ang tawo. Ini indi paagi sa pagtuman sang Kasuguan. Ang Kasuguan mismo kag ang mga sinulatan sang mga propeta nagapamatuod sini. ²² Ginapakamatarong sang Dios ang tawo paagi sa pagtuo kay Jesu-Cristo, kay ang Dios wala sing pinilian. Gani ang bisan sin-o nga magtuo kay Jesu-Cristo ginapakamatarong niya. ²³ Kay ang tanan nga tawo nagpakasala kag indi takos sa panulok sang Dios. ²⁴ Pero tungod sa bugay sang Dios, ginpakamatarong kita paagi kay Cristo Jesus nga nagtubos sa aton, kag ini regalo sang Dios. ²⁵ Ginpadala siya sang Dios sa kalibutan agod ihalad ang iya kabuhi para madula ang kaakig sang Dios sa aton, kag paagi sa iya dugo mapatawad kita sa aton mga sala kon magtuo kita sa iya. Ginhimo ini sang Dios para ipakita nga matarong siya. Kay sang una ginpaligad niya ang ila mga sala tungod nga mabinatason siya. Dapat kuntani ginsilutan na sila. ²⁶ Pero karon ginhalad na niya ang kabuhi ni Cristo para ipakita nga matarong siya. Tungod sa sining ginhimo sang Dios napamatud-an nga matarong siya bisan pa sa pagpakamatarong niya sa mga makasasala nga nagtuo kay Jesus.

²⁷ Gani wala gid sang bisan sin-o nga makapabugal. Kon ginapakamatarong kita sang Dios tungod sa aton pagtuman sang Kasuguan, makapabugal kita. Pero ang matuod, indi kita makapabugal tungod nga ginapakamatarong kita sang Dios paagi sa aton pagtuo. ²⁸ Kay nagapati kita nga ginapakamatarong sang Dios ang tawo paagi sa pagtuo kag indi sa iya pagtuman sang Kasuguan. ²⁹ Kon indi matuod ini, ang Dios, Dios lang sang mga Judio kag indi Dios sang mga indi Judio. Pero Dios man siya sang mga indi Judio, ³⁰ kay may isa lamang ka Dios. Kag pakamatarungon niya ang mga Judio kon sila magtuo kay Jesus, kag amo man ang mga indi Judio kon magtuo man sila kay Jesus. ³¹ Ini wala nagakahulugan nga ginasikway ta ang Kasuguan, kundi ginatuman ta ang iya husto nga katuyuan.