Chronological
A-ma-xia Trị Vì Giu-đa
14 Vào năm thứ hai triều vua Giê-hô-ách, con trai Giô-a-cha của Y-sơ-ra-ên, thì A-ma-xia, con trai Giô-ách, vua Giu-đa, lên ngôi làm vua. 2 Vua được hai mươi lăm tuổi khi bắt đầu trị vì và vua trị vì hai mươi chín năm tại Giê-ru-sa-lem. Thân mẫu của vua là bà Giê-hoa-đan, người Giê-ru-sa-lem. 3 Vua làm điều ngay lành trước mặt CHÚA, nhưng không được như Đa-vít, tổ phụ vua, mà vua chỉ làm như những điều Giô-ách, cha vua, đã làm. 4 Các tế đàn trên những nơi cao vẫn chưa được dẹp bỏ. Dân chúng vẫn còn đến dâng sinh tế và dâng hương trên những tế đàn ấy.
5 Khi thấy vương quyền đã được nắm vững trong tay, vua cho xử tử những bầy tôi đã sát hại vua cha. 6 Nhưng vua không giết con cái của những kẻ sát nhân ấy, theo như đã chép trong sách Kinh Luật của Môi-se, trong đó CHÚA đã truyền rằng: “Người ta sẽ không giết cha mẹ vì tội của con cái, và cũng không giết con cái vì tội của cha mẹ; nhưng ai nấy đều sẽ bị giết vì tội của chính mình.”[a]
7 Vua đã đánh hạ mười ngàn người Ê-đôm trong Thung Lũng Muối và đánh chiếm Sê-la, rồi đặt tên cho thành đó là Giốc-then, và người ta vẫn còn gọi như thế cho đến ngày nay.
8 Bấy giờ A-ma-xia sai sứ giả đến nói với Giê-hô-ách, con trai Giô-a-cha, cháu của Giê-hu, đang làm vua của Y-sơ-ra-ên rằng: “Hãy đến, để chúng ta đối mặt đọ sức với nhau.”
9 Vua Giê-hô-ách của Y-sơ-ra-ên sai sứ giả trả lời A-ma-xia vua Giu-đa rằng: “Một bụi gai ở Li-ban có gửi lời đến nói với cây bá hương của Li-ban như vầy: ‘Hãy gả con gái ngươi làm vợ cho con trai ta.’ Nhưng có một con thú rừng ở Li-ban đi ngang qua và đạp nát bụi gai đó. 10 Vua quả đã đánh bại dân Ê-đôm, nên bây giờ lòng vua sinh ra kiêu ngạo. Hãy ở nhà mà vênh vang với chiến thắng của mình. Tại sao vua lại muốn khiêu khích cho tai họa giáng xuống trên mình, trên vua và trên cả dân Giu-đa đi với vua?”
11 Nhưng A-ma-xia chẳng khứng nghe. Vậy, vua Giê-hô-ách của Y-sơ-ra-ên đi lên. Vua và vua A-ma-xia đối diện với nhau trong trận chiến tại Bết Sê-mết, trong đất Giu-đa. 12 Quân Giu-đa bị quân Y-sơ-ra-ên đánh bại. Mọi người đều bỏ trốn, chạy về nhà mình. 13 Vua Giê-hô-ách bắt sống A-ma-xia, con trai Giô-ách, cháu A-cha-xia, vua Giu-đa tại Bết Sê-mết, rồi kéo quân đến Giê-ru-sa-lem, phá dỡ tường thành Giê-ru-sa-lem từ cổng Ép-ra-im cho đến cổng Góc, tạo một khoảng trống dài bốn trăm am-ma.[b] 14 Vua chiếm đoạt tất cả vàng bạc, tất cả những vật dụng để trong đền thờ CHÚA và trong các kho tàng của hoàng cung. Vua cũng bắt theo một số người làm con tin, rồi rút về lại Sa-ma-ri.
15 Những việc khác mà Giê-hô-ách đã làm, chiến công của vua, và thể nào vua đã đánh bại vua A-ma-xia của Giu-đa, há chẳng được chép trong sách sử ký của các vua Y-sơ-ra-ên sao? 16 Giê-hô-ách an giấc với các tổ phụ mình và được chôn tại Sa-ma-ri, cùng chỗ với các vua của Y-sơ-ra-ên. Rồi con trai của vua là Giê-rô-bô-am lên ngôi kế vị.
17 Còn vua A-ma-xia, con trai Giô-ách của Giu-đa sống thêm mười lăm năm nữa, sau khi vua Giê-hô-ách, con của Giô-a-cha, vua Y-sơ-ra-ên băng hà. 18 Tất cả những việc khác của A-ma-xia há chẳng được chép trong sách sử ký của các vua Giu-đa sao?
19 Ở Giê-ru-sa-lem người ta lập một âm mưu chống lại vua A-ma-xia. Vua phải bỏ trốn đến La-chi. Nhưng họ đuổi theo vua đến tận La-chi và hạ sát vua tại đó. 20 Đoạn họ để xác vua trên lưng ngựa và chở về Giê-ru-sa-lem. Họ chôn vua tại Giê-ru-sa-lem với các tổ phụ vua trong thành Đa-vít.
21 Toàn dân Giu-đa lập A-xa-ria,[c] mười sáu tuổi, lên ngôi làm vua kế vị cho cha là A-ma-xia. 22 Sau khi vua A-ma-xia an giấc với các tổ phụ mình, vua A-xa-ria xây lại thành Ê-lát và thâu hồi nó lại dưới chủ quyền của Giu-đa.
Giê-rô-bô-am II Trị Vì Y-sơ-ra-ên
23 Vào năm thứ mười lăm triều vua A-ma-xia, con trai Giô-ách, vua Giu-đa, thì Giê-rô-bô-am, con trai Giê-hô-ách của Y-sơ-ra-ên lên ngôi làm vua tại Sa-ma-ri. Vua trị vì bốn mươi mốt năm. 24 Vua làm điều tội lỗi trước mặt CHÚA. Vua không từ bỏ các tội lỗi của Giê-rô-bô-am, con trai Nê-bát, là những tội lỗi mà vua ấy đã gây cho Y-sơ-ra-ên phạm tội. 25 Vua lập lại biên thùy cho Y-sơ-ra-ên, từ ải Ha-mát cho đến bờ biển Ả-rập, theo như lời của CHÚA, Đức Chúa Trời của Y-sơ-ra-ên, đã phán bởi tôi tớ Ngài là tiên tri Giô-na, con trai A-mi-tai, người ở Gát Hê-phê.
26 Vì CHÚA đã thấy nỗi hoạn nạn mà Y-sơ-ra-ên phải chịu thật cay đắng; chẳng có một ai, dù là nô lệ hay tự do, để giúp đỡ Y-sơ-ra-ên cả. 27 Vì CHÚA nói rằng Ngài sẽ không xóa tên họ dưới trời, nên Ngài đã dùng tay của Giê-rô-bô-am, con trai Giê-hô-ách, để giải cứu họ.
28 Tất cả những việc khác của Giê-rô-bô-am, tất cả những việc vua làm, quyền lực của vua, thể nào vua đã chiến đấu, thể nào vua đã thâu hồi Đa-mách và Ha-mát, vốn thuộc Giu-đa,[d] trở lại dưới chủ quyền của Y-sơ-ra-ên, há không được chép trong sách sử ký của các vua Y-sơ-ra-ên sao? 29 Giê-rô-bô-am an giấc với các tổ phụ mình, là các vua Y-sơ-ra-ên. Xa-cha-ri, con trai vua, lên ngôi kế vị.
Cuộc Trị Vì Của Vua A-ma-xia
25 Khi lên ngôi, vua A-ma-xia được hai mươi lăm tuổi; vua trị vì hai mươi chín năm tại Giê-ru-sa-lem; mẹ người tên Giô-a-đan, quê ở Giê-ru-sa-lem. 2 Người làm việc thiện trước mắt CHÚA nhưng không hết lòng. 3 Khi đã nắm vững vương quốc, vua hành quyết những cận thần đã mưu sát vua cha. 4 Nhưng vua không giết các con trai của họ theo như Kinh Luật Môi-se đã ghi. Trong Kinh Luật CHÚA phán: “Chớ giết cha vì tội của con cũng đừng giết con vì tội của cha; nhưng mỗi người sẽ chết vì tội của mình.”[a]
5 Vua A-ma-xia triệu tập người Giu-đa lại và lập những người chỉ huy ngàn quân và trăm quân theo gia đình cho cả Giu-đa và Bên-gia-min. Vua cũng kiểm kê được 300,000 người từ hai mươi tuổi trở lên, biết sử dụng khiên và giáo, sẵn sàng nhập ngũ. 6 Vua thuê 100,000 quân thiện chiến từ Y-sơ-ra-ên với giá một trăm ta-lâng bạc.[b] 7 Nhưng một người của Đức Chúa Trời đến nói với vua: “Tâu đức vua, xin đừng để đoàn quân Y-sơ-ra-ên đi với vua vì CHÚA không ở cùng quân Y-sơ-ra-ên và cũng không ở với tất cả những người Ép-ra-im này. 8 Nhưng nếu vua cứ đi và dù chiến đấu anh dũng nơi trận mạc thì Đức Chúa Trời cũng để cho vua thất bại trước quân thù vì Đức Chúa Trời có quyền giúp sức hay đánh bại.”
9 Vua A-ma-xia hỏi người của Đức Chúa Trời, “Còn một trăm ta-lâng bạc của ta trả cho quân Y-sơ-ra-ên thì sao?” Người của Đức Chúa Trời trả lời: “CHÚA có thể cho vua nhiều hơn thế nữa.” 10 Bấy giờ vua A-ma-xia giải tán đoàn quân đã đến với vua từ Ép-ra-im và cho họ ra về. Họ rất tức giận Giu-đa và trở về xứ lòng đầy phẫn nộ. 11 Vua A-ma-xia lấy can đảm dẫn quân mình tiến ra thung lũng Muối; tại đó vua giết 10,000 quân Sê-i-rơ. 12 Quân Giu-đa cũng bắt sống 10,000 người; họ đem chúng lên trên đỉnh núi đá và ném chúng xuống hố sâu; tất cả đều chết tan xác.
13 Nhưng đoàn quân mà vua A-ma-xia trả về, không cho tham chiến với vua, đã đánh phá các thành Giu-đa từ Sa-ma-ri đến Bết Hô-rôn; chúng giết 3,000 người trong các thành ấy và cướp đi rất nhiều đồ vật. 14 Sau khi tàn sát người Ê-đôm, vua A-ma-xia trở về, mang theo các thần của người Sê-i-rơ và lập làm thần của mình. Vua thờ lạy các thần này và dâng tế lễ cho chúng. 15 CHÚA nổi giận cùng vua A-ma-xia; Ngài sai một tiên tri đến nói với vua: “Tại sao ngươi cầu khẩn các thần của dân này, là những thần không cứu nổi họ khỏi tay ngươi?” 16 Khi tiên tri đang nói, vua bảo: “Chúng ta có cử ngươi làm cố vấn cho vua không? Đừng nói nữa, ngươi muốn bị đánh chết sao?” Tiên tri không nói nữa nhưng lại bảo: “Tôi biết rằng Đức Chúa Trời định hủy diệt vua vì vua đã làm như vậy và không nghe lời khuyên của tôi.”
17 Sau khi thảo luận, A-ma-xia, vua Giu-đa sai sứ đến vua Giô-ách, con trai Giô-a-cha, cháu Giê-hu, vua Y-sơ-ra-ên, nói rằng: “Hãy đến đây, chúng ta hãy đối diện nhau.” 18 Giô-ách vua Y-sơ-ra-ên trả lời A-ma-xia, vua Giu-đa: “Bụi gai ở Li-ban sai người đến nói với cây bá hương Li-ban rằng: ‘Xin gả con gái ngài cho con trai tôi;’ thế rồi một thú dữ ngoài đồng ở Li-ban đi ngang qua chà đạp bụi gai. 19 Ngươi tự bảo, kìa ta đã đánh bại Ê-đôm, rồi ngươi tự cao tự đại. Này, hãy ở nhà đi, sao ngươi muốn chuốc lấy tai họa để ngươi và cả Giu-đa phải sụp đổ?”
20 Nhưng vua A-ma-xia không chịu nghe vì việc này đến từ Đức Chúa Trời, Ngài muốn trao vua vào tay chúng vì vua đã cầu khẩn các thần của Ê-đôm. 21 Sau đó Giô-ách, vua Y-sơ-ra-ên tiến lên; vua và A-ma-xia, vua Giu-đa giao chiến với nhau tại Bết Sê-mết thuộc Giu-đa. 22 Quân Giu-đa bị quân Y-sơ-ra-ên đánh bại và bỏ chạy, mỗi người bỏ chạy về nhà. 23 Giô-ách, vua Y-sơ-ra-ên bắt sống được A-ma-xia, vua Giu-đa, con trai Giô-ách, cháu Giô-a-cha, tại Bết Sê-mết và điệu về Giê-ru-sa-lem. Vua cũng phá vách thành Giê-ru-sa-lem từ cổng Ép-ra-im đến cổng Góc, một khoảng chừng bốn trăm am-ma.[c] 24 Vua cướp lấy tất cả vàng, bạc, các vật dụng trong đền thờ Đức Chúa Trời do Ô-bết Ê-đôm coi giữ cùng kho châu báu trong cung vua và một số tù binh rồi trở về Sa-ma-ri.
25 A-ma-xia, con trai Giô-ách, vua Giu-đa sống thêm được mười lăm năm sau khi Giô-ách, con trai Giô-a-cha, vua Y-sơ-ra-ên qua đời. 26 Các công việc khác của vua A-ma-xia, từ đầu đến cuối, đã không được chép trong sách các vua Giu-đa và Y-sơ-ra-ên đó sao? 27 Từ khi vua A-ma-xia từ bỏ không theo CHÚA, người ta cũng âm mưu chống lại vua tại Giê-ru-sa-lem. Sau đó vua phải trốn qua La-ki nhưng người ta đuổi theo đến La-ki và giết vua tại đó. 28 Người ta cho ngựa chở vua về và chôn cất vua bên cạnh tổ tiên trong thành Giu-đa.
New Vietnamese Bible. Used by permission of VBI (www.nvbible.org)