Print Page Options
Previous Prev Day Next DayNext

Chronological

Read the Bible in the chronological order in which its stories and events occurred.
Duration: 365 days
Quiché, Centro Occidental (QUT)
Version
SANTIAGO 1-5

Ri Santiago cuchap u tzˈibaxic jun carta chque ri cojonelab ri e jabuninak cho ronojel ruwächulew

In waˈ, ri Santiago, in patänil re ri Dios xukujeˈ ri Kajaw Jesucristo. Quinya bi rutzil qui wäch ri cojonelab ri e rech ri tinimit Israel, ri e jabuninak cho ronojel ruwächulew.

Waral cäkasiqˈuij wi jubikˈ chrij ri cˈäxcˈol ri cäkarik na, xukujeˈ jas cäkaˈno rech cˈo ri ka noˈj ri cäpe rucˈ ri Dios

Ri ix, wachalal, rajwaxic chi xa sibalaj quixquicotic aretak quepe qˈuia u wäch cˈäxcˈol chiwij. Iwetam chi cˈut chi aretak cäpe cˈäxcˈol chiwij che rilic we kas tzij ix cojoninak che ri Dios, xa quiwetamaj na jas quibano rech kas jicom ri iwanimaˈ chuchˈijic ronojel. Chicojo baˈ i chukˈab rech kas tzij quiwetamaj jas quibano rech kas jicom ri iwanimaˈ chuchˈijic ronojel ri cäpe pi wiˈ. Xa je riˈ kas cätzˈakat na ri i chomabal, utz quiban na pa ronojel, man cˈo tä chi cˈu jas ri cajwataj chiwe chuwäch ri Dios.

We cˈo jun chiwe ri cunaˈ chi cˈo ri craj na che ri u noˈj, chutaˈ waˈ che ri Dios. Are cˈu ri Dios cuya na ri rajwaxic che. Man xa tä jubikˈ cuya ri Areˈ, xane cuya chque conojel jas ri qui rajwaxic. Ri Areˈ man cˈo tä cubij, man cäpe tä royowal. Rajwaxic cˈut chi aretak cutaˈ ru noˈj che ri Dios, cucojo chi kas cäyaˈtaj na che, man cuban tä cˈu quieb u cˈux. Ri winak ri cuban quieb u cˈux junam riˈ rucˈ jun nimalaj uwojaˈ ri cäpe puwiˈ ri mar, ri cäcˈam bi je waˈ je riˈ rumal ri quiäkikˈ. Ri winak ri jeˈ u banic waˈ, muchomaj chi cˈo jas cäyiˈ che rumal ri Dios. Man cˈo tä jas cäyiˈ riˈ che rumal chi xa quieb u cˈux, man cäcowin tä cˈu riˈ chubanic jicom che ru cˈaslemal.

Waral cäkil wi ru jalbem rib ru cˈaslemal ri kachalal mebaˈ rucˈ ri kachalal kˈinom

Ri kachalal ri man nim tä u banic rajwaxic riˈ cäquicotic aretak cänimarisax na u kˈij rumal ri Dios. 10 Xukujeˈ ri kachalal ri kˈinom rajwaxic riˈ cäquicotic aretak cäkasax u kˈij rumal ri Dios, rumal chi ri kˈinom xa jeˈ jas ru cotzˈijal ri kˈayes, man naj tä cˈut cuchˈijo. Are je riˈ ru cˈaslemal cho we uwächulew. 11 Aretak quel lok ri kˈij, cäpe ru chukˈab, sibalaj cuban kˈakˈ, cächakiˈjar cˈu ri kˈayes. Cäpulpub ru cotzˈijal, cäsach cˈu u wäch ru jeˈlal. Je waˈ cucˈulmaj na ri kˈinom. Xak teˈtalic cäcäm na ri areˈ aretak tajin cuban ronojel u wäch chac chumulixic ru kˈinomal.

Ri cojonel curik cˈäx, xukujeˈ cätakchiˈx che mac

12 Utz re ri winak ri jicom ranimaˈ chuchˈijic ri cˈäx. Je riˈ, rumal chi ri winak riˈ, aretak quilitajic chi je waˈ cubano chuchˈijic ri cˈäx, cäyiˈ cˈu na ri tojbal re. Are cˈu waˈ ri kas cˈaslemal ri man cˈo tä u qˈuisic ru bim ri Dios chi cuya na chque ri winak ri lokˈ cäquil wi ri Areˈ. 13 Aretak jun winak cunaˈ pa ranimaˈ chi cätakchiˈx chubanic ri man utz taj, muchomaj riˈ chi are ri Dios tajin cätakchiˈnic. Ri Dios man cˈo tä jumul cutakchiˈj jun winak chubanic ri etzelal, man cätakchiˈx tä cˈu ri Areˈ chubanic waˈ. 14 Xane ri winak cätakchiˈx che mac aretak cäniman che ri itzel tak u rayinic. Xak je riˈ, ri winak cäkaj na pa mac. 15 Ri itzel tak u rayinic ri winak are riˈ ri cätakchiˈn chubanic ri mac. Aretak ri winak cutakej u banic ri mac, chuqˈuisbal curik na ri cämical.

16 Lokˈalaj tak wachalal, ¡misub iwib! 17 Ronojel ri kas utzil ri cäkariko, ronojel cˈu ri man cˈo tä etzelal rucˈ cäpe chilaˈ chicaj. Cäpe riˈ rucˈ ri Dios ri banowinak ronojel u wäch sakil. U banom cˈu ri kˈij, ri icˈ, xukujeˈ ri chˈimil. Man jeˈ tä ri Areˈ jas ri kˈij, ri icˈ, ri chˈimil, man cujuya tä cˈu pa ri kˈekum. Xak jeˈ wi ri Dios, man cäqˈuextaj tä cˈu ri Areˈ. 18 Ri Dios xuya ri kas ka cˈaslemal, xuban cˈacˈ tak winak chke rumal ru Lokˈ Pixab ri cubij ri Kas Tzij. Jas ri quiban che ri ijaˈ, quichaˈ chquixol ri jal, ri nabe tak u wäch ri abix, are cˈu jeˈ xuban ri Dios chke uj. Xujuchaˈ chquixol conojel ri u banom ri Areˈ rumal chi are waˈ ru rayibal.

Waral cäkil wi jas riˈ ri kas cojonic ri craj ri Dios

19 Lokˈalaj tak kachalal, chnaˈtaj waˈ chiwe. Chijujunal baˈ rajwaxic chi kas ix sacˈaj chutatabexic na ri cäquibij niqˈuiaj chic. Man chanim taj quixchˈawic, xane utz quiban chuchomaxic ri quibij. Man xak tä chanim cäpe ri iwoyowal. 20 Ri winak ri xak cäpe royowal, man cuban tä riˈ ri kas jicom, ri kas utz ri craj ri Dios. 21 Chiya baˈ can ronojel u wäch etzelal rumal chi äwas u banic waˈ cho ri Dios xukujeˈ chquiwäch ri winak. Chiya can xukujeˈ ronojel u wäch ri sibalaj itzel u banic. Miban nimal, xane chixnimanok. Chicˈamowaj cˈu ru Lokˈ Pixab ri Dios ri u ticom ri Areˈ pa ri iwanimaˈ. Are cˈu waˈ ri cäcowinic cubano chi quirik ru tobanic ri Dios, man cäsach tä cˈu u wäch ri iwanimaˈ.

22 Rajwaxic cˈut chi kas quibano jas ri cubij ru Lokˈ Pixab ri Dios. Man xuwi taj quitatabej. We xak xuwi quitatabej, man quiban tä cˈu ri cubij, xak tajin quisub iwib riˈ. 23 Jachin ri xak xuwi cutatabej ru Lokˈ Pixab ri Dios, man cunimaj tä cˈu ri cubij, junam riˈ rucˈ jun winak ri naˈl cucaˈyej rib pa jun espejo, cäril na jas ri kas u banic ri u wäch. 24 Xuwi cärilo jas u banic ri areˈ, te cˈu riˈ queˈc, cäsach cˈu pu jolom jas ri xrilo, jas ri kas u banic ri areˈ. 25 Ru Lokˈ Pixab ri Dios are jas jun espejo. Jachin jun ri cutakej cäcaˈy chupam, cusiqˈuij, man cäsach tä cˈu pu jolom ri cubij ri Lokˈ Pixab riˈ ri kas tzˈakat, ri xujresaj pa ri mac ri xujcˈoji wi nabe. Xane kas cunimaj waˈ, cuban cˈut jas ri cubij. Utz re ri winak riˈ, cätewchix na rumal ri Dios pa ronojel ri cubano.

26 We cˈo jun cuchomaj chi are utzalaj cojonel, man retam tä cˈut cujicˈ ri rakˈ, waˈ we winak riˈ xak tajin cusub rib. Ri cojoninak wi ri areˈ, man cˈo tä cˈu u patän waˈ che. 27 Ri kas cojonic ri chˈajchˈoj chuwäch ri Dios ka Tat, ri man cˈo tä etzelal rucˈ, are ru banic utzil chque ri menorib xukujeˈ chque ri malcaˈnib ri tajin cäquirik cˈäx, queriktaj cˈu pa bis. Xukujeˈ are ru chajixic rib jun chquiwäch ri itzel tak jastak ajuwächulew.

Rajwaxic chi man nim taj cäkil wi jun winak chuwäch ri jun chic

Wachalal, ix ri ix cojoninak che ri Kajaw Jesucristo ri sibalaj nim u kˈij, man cuyaˈ taj ri mat junam queiwil wi ri winak. Kaˈna che chi coc bi chixol jun achi ri kˈinom, u cojom cˈu jun u mulkˈab re kˈän puak, xukujeˈ u cojom jun jeˈlalaj ratzˈiak ri pakal rajil. Xukujeˈ coc bi jun achi chic ri mebaˈ ri kˈel ri ratzˈiak u cojom. ¿Jas lo quel riˈ we are nim quiwil wi ri achi ru cojom jun jeˈlalaj ratzˈiak, quibij cˈu che: “Tˈuyul la waral pa we utzalaj tem,” ―quixcha che, are cˈu ri mebaˈ, quibij che: “Xak chattacˈal na at chilaˈ, o chattˈuyul kaj waral cho ri ulew?” ―quixcha che. We jeˈ quiban waˈ, man junam tä riˈ quiwil wi iwib, xane jun riˈ ri más nim quiwil wi, are cˈu ri jun chic xa quiwetzelaj u wäch. Ix jeˈ ta ne kˈatal tak tzij ri jeˈ quiban waˈ xa rumal ri itzel i chomanic.

Lokˈalaj tak wachalal, chitampe waˈ: Ri mebaˈib cho we uwächulew, e chaˈtal rumal ri Dios rech kas quecojon na che ri Areˈ, xukujeˈ rech cäyiˈ na chque ri echbal ru bim ri Dios chi cuya chque ri lokˈ cäquil wi ri Areˈ. Are waˈ chi queopan rucˈ ri Dios rech cätakan ri Areˈ pa qui wiˈ. Are cˈu ri ix xa quiwetzelaj qui wäch ri mebaˈib, quiwesaj qui qˈuixbal. ¿A mat pu e areˈ ri kˈinomab ri quetakan pi wiˈ, quebanow cˈäx chiwe, quixquicˈam cˈu bi chquiwäch ri kˈatal tak tzij? ¡Jeˈ, je riˈ! ¿A mat pu are ri e areˈ ri cäquibij ri äwas u bixic chrij ri lokˈalaj u biˈ ri Cristo ri cojom chiwij chucˈutic chi ix rech ri Areˈ? ¡Jeˈ, je riˈ!

We kas quibano jas ri cubij ri Pixab ri nim na u banic pa ru takanic ri Dios, jas ri cubij ri Lokˈ Pixab ri Tzˈibtalic: “Chiwaj ri iwach winak jas ri ix quiwaj iwib,” ―cächaˈ, are utz riˈ ri quibano. We cˈu cˈo jun ri más nim quiwil wi, are cˈu ri jun chic quiwetzelaj na u wäch, mac riˈ ri quibano. Ru Pixab ri Dios cubij chi kas tzij ix macuninak chuwäch ri Areˈ. 10 Jachin jun ri cubij chi u nimam ronojel ri cätakan wi ri Pixab, te cˈu riˈ cutzak jun chque ru takanic, quel riˈ chi man kas tzij tä ri cubij. Man u nimam tä riˈ ri Pixab rumal chi ri Pixab xa jun rucˈam rib. 11 Are ri Dios cˈut ri u bim: “Maban ri nimalaj mac ri äwas u banic rucˈ ri rixokil o ri rachajil jun winak chic,” ―cächaˈ. Xukujeˈ u bim: “Matoc che cämisanel,” ―cächa riˈ. Je riˈ, pune ta ne jun winak man cuban tä ri nimalaj mac ri äwas u banic, cucämisaj ta cˈu jun rach winak, mac riˈ ri u banom. Man u nimam tä riˈ ru Pixab ri Dios. 12 Chiwila baˈ iwib jas ri quibij, xukujeˈ jas ri quiban na pa ri i cˈaslemal amakˈel ronojel kˈij. Iwetam cˈut chi cäkˈat na tzij pa ka wiˈ junam jas ri cubij ru Pixab ri Cristo ri xujresaj pa ri mac ri xujcˈoji wi nabe. 13 Jachin tak ri man xquitokˈobisaj tä qui wäch niqˈuiaj winak chic, man cätokˈobisax tä na qui wäch ri e areˈ rumal ri Dios aretak cäkˈat na tzij pa ka wiˈ. Are cˈu ri xquitokˈobisaj qui wäch niqˈuiaj winak chic, cätokˈobisax na qui wäch ri e areˈ rumal ri Dios. Utz cˈu quebel na pa ri kˈij ri cäkˈat na tzij pa ka wiˈ uj konojel.

Ri utzil ri cäkaˈno cucˈutu chi kas tzij uj cojoninak che ri Jesús

14 Wachalal, ¿jas lo u patän waˈ we jun cubij chi cojoninak che ri Cristo, te cˈu riˈ man cˈo tä utzil cubano? ¡Man cˈo taj! ¿A u rikom lo riˈ ri kas cojonic ri cubano chi curik na ru tobanic ri Dios? ¡Man jeˈ tä riˈ! 15 Kaˈna che chi cˈo jun kachalal achi o jun kachalal ixok ri sibalaj rajwaxic ri ratzˈiak, man cˈo tä chi cˈu ri cutij che ri jun kˈij. 16 Cäpe ta cˈu jun chiwe, cubij che: “¡Nojim cateˈc, are ta cˈu ri Dios cattoˈwic! ¡Chamikˈisaj baˈ awib, chatwok!” ―cächa riˈ che. We cˈu man cuya tä bic jachique ri cajwataj che, ¿a cˈo lo u patän waˈ ri cubij bi che? ¡Man cˈo taj! 17 Je cˈu riˈ xukujeˈ ri cojonic. We ta ri winak man cucˈut tä rucˈ ri utzil ri cubano chi kas cojoninak, ri cojonic riˈ man are tä kas cojonic, rumal chi man cˈo tä utzil cubano. ¡Man cˈo tä cˈu u patän riˈ! ¡Jeˈ ta ne chi xa cäminak waˈ!

18 Craj cˈu ne cˈo jun cubij: “Ri at cˈut cabij at chi at cojoninak, are cˈu ri in, xuwi quinban ri utzil,” ―cächaˈ. We catcowinic, chacˈutu chnuwäch chi at cojonel, pune man caban ri utzil. Ri in cˈut, quincˈut na chawäch chi in cojonel rucˈ ri utzil ri quinbano. 19 Ri at sibalaj cˈo a cojonic, cacojo chi xa jun ri Dios, utz cˈu riˈ ri cabano. Xukujeˈ cˈu ne ri itzel tak espíritus cäquicoj waˈ, quebirbitic rumal chi cäquixej quib chuwäch ri Areˈ. 20 ¡Xak at con! ¿A mat cachˈobo chi ri winak ri cubij chi cäcojonic, man cuban tä cˈu ri utzil, man are tä riˈ ri kas cojonic? ¡Man cˈo tä cˈu jubikˈ u patän we cojonic riˈ! ¡Jeˈ ta ne chi xa cäminak waˈ! 21 ¡Kilampe ri ka mam Abraham ojer! Ri Dios xukˈalajisaj chi kas jicom ri ranimaˈ rumal ri xubano, xuya cˈu ru cˈojol rech cäcämisax che sipanic cho ri Dios. 22 ¿A mat cawilo chi ri ka mam Abraham xkˈalajinic chi kas cäcojonic rucˈ ri xubano? Rumal ri xuban ri areˈ kas xuban tzˈakat ru cojonic. 23 Jeˈ xbantajic jas ri cubij ru Lokˈ Pixab ri Dios ri Tzˈibtalic ri cubij: “Ri ka mam Abraham xcojon che ri Dios. Rumal cˈu ru cojonic xilitaj rumal ri Dios chi kas jicom ri ranimaˈ,” ―cächaˈ. Xbix cˈu chrij ri ka mam Abraham chi sibalaj utz ri areˈ rucˈ ri Dios.

24 ¿A quichˈobo? Ri Dios cärilo chi jicom ranimaˈ jun winak rumal ri cubano, man xuwi tä rumal chi cäcojonic. 25 Jeˈ xbantaj waˈ rucˈ ri Rahab xukujeˈ, ri ixok ri queuchˈabej achijab. Ri Dios cˈut xukˈalajisaj chi jicom ranimaˈ ri areˈ rumal ri utzil ri xubano aretak xeucˈulaj ri achijab aj Israel ri e takom bic, xuya chque chi quewiˈc, quewar chilaˈ. Te cˈu riˈ xeutoˈ churikic jun be chic rech queanimaj bi chquiwäch ri qui cˈulel. 26 Jeˈ jas ri cuerpo ri elinak chi ranimaˈ, cäminak riˈ. Je riˈ xukujeˈ ri cojonic. We ta ri winak man cucˈut tä rucˈ ri utzil ri cubano chi kas cojoninak, man cˈo tä u patän we cojonic riˈ. ¡Jeˈ ta ne chi xa cäminak waˈ!

Ri winak ri kas cojoninak che ri Cristo cäcowinic cujicˈ ri rakˈ

Wachalal, mecˈoji qˈuia chiwe ri xak cäquicoj quib che qui tijoxic ri kachalal. Iwetam cˈut chi cˈäx na ri kˈatow tzij pa ka wiˈ uj ri cäkaya tijonic chuwäch ri kˈatow tzij pa qui wiˈ niqˈuiaj chic. Ri uj konojel cujmacunic. Qˈuia mul cujsach che ri cäkaˈno. We cˈu cˈo jun ri man cˈo tä jubikˈ cäsach wi che ri cubij, are jun winak riˈ ri kas tzˈakat ru chomanic. Cäcowin riˈ chukˈilic rib che ronojel ri craj ri ranimaˈ. Ri uj cujcowin che qui jiqˈuic ri quiej rucˈ jun alaj jicˈbal ri cäkacoj pa qui chiˈ. Pune ta ne sibalaj cˈo qui chukˈab, cujquinimaj cˈu na riˈ. Kesajmpe ka noˈj xukujeˈ chquij ri nimak tak barcos. Pune sibalaj cˈo u chukˈab ri quiäkikˈ ri cächˈicminic, ri achi ri cˈamowinak bic cäcowinic cucˈam u be ri barco rucˈ ri alaj u timón jawijeˈ chiˈ ri craj queˈ wi. Je cˈu riˈ xukujeˈ ri kakˈ. Ri kakˈ, pune are xa jun alaj tiˈj ri sibalaj chˈutin ri cˈo pa ka chiˈ, qˈuia cˈu ri cäcowin chubanic. ¡Sibalaj nim ri cˈacheˈlaj ri cäcowin jun alaj kˈakˈ chuporoxic! Ri kakˈ junam rucˈ jun u xak kˈakˈ. Jeˈ ta ne ri uwächulew rucˈ ronojel ri etzelal ri cˈo chupam cˈo pa ka cuerpo, cutzˈiloj cˈu ronojel. Ri kakˈ jeˈ ta ne tzijtal waˈ rumal ri kˈakˈ rech ri infierno. Ronojel kˈij cˈut cuban nimalaj cˈäx che ri ka cˈaslemal, jeˈ ta ne chi cujcˈatic. Ri winak cäcowinic cäresaj ri u cˈaˈnal apachique u wäch chicop cho ruwächulew, jeˈ cˈu u banom waˈ. Cäcowin ri areˈ chubanic waˈ chque tak awaj aj pa tak juyub, chque ri chicop ajuwocaj, chque ri cumätz, xukujeˈ chque ronojel qui wäch chicop ri e cˈo pa tak ri nimalaj jaˈ rech ri mar, pa tak ri nimaˈ. Man cˈo tä cˈu jun winak cäcowinic cujicˈ ri rakˈ, cäresaj ru cˈaˈnal. Ri kakˈ are sibalaj itzel waˈ ri man cuyaˈ taj kas cäjiqˈuic. Are jeˈ ta ne chi sibalaj cˈo u veneno ri cäcowinic cäcämisanic. Rucˈ ri kakˈ cäkaya u kˈij ri Kajaw Dios ri ka Tat. Rucˈ ri kakˈ xukujeˈ quekayokˈ ri winak ri e banom rumal ri Dios ri xak jubikˈ man e junam tä rucˈ. 10 Jun winak rucˈ ru chiˈ cuya u kˈij jun, xukujeˈ cäyokˈonic. Wachalal, ¡man yaˈtal tä waˈ chi jeˈ cäkaˈno, man utz tä cˈu riˈ! 11 ¿A quel lo lok utzalaj joron xukujeˈ cˈalaj joron xa pa jun u qˈuiyibal jaˈ? ¡Man jeˈ taj! 12 Wachalal, ¿a cuya lo alanxäx jun u cheˈal oj? ¿A cuya lo oj jun u cˈamal quinakˈ? ¡Man jeˈ taj! Je cˈu riˈ man cuyaˈ taj quel lok joron ri tza, xukujeˈ joron ri kas utz xa pa jun u qˈuiyibal jaˈ.

Waral cäkil wi jas riˈ ri utzalaj noˈj ri cäpe rucˈ ri Dios

13 We cˈo jachin jun chixol ri sibalaj cˈo retam xukujeˈ cˈo u noˈj, chucˈutu ba waˈ rucˈ ri utzalaj u cˈaslemal, rucˈ cˈu ri utzil ri cubano ri man cˈo tä nimal rucˈ, xane kas rajwaxic cucoj ri utzalaj u noˈj chucˈutic waˈ. 14 We cˈu ne cˈäx quinaˈ chrij jun winak chic pa ri iwanimaˈ, cˈo cˈu cˈäx pa i cˈux chrij, we pa ronojel ri quibano quiban waˈ xak rech utz quixil wi, man cuyaˈ tä riˈ quiban nimal che ri iwetam. We je riˈ quibano, xak quiban tzij riˈ, man quibij tä cˈu ri kas tzij. 15 Waˈ we nojibal riˈ man are tä ri Dios cäyoˈwic, xane xak ajuwächulew. Cäpe waˈ xak pa ri qui chomanic ri winak, are cˈu ri Itzel ri cäyoˈwic. 16 We cˈäx quinaˈ chbil tak iwib, we ri quibano, quiban waˈ xak rech utz quixil wi, are waˈ ri cubano chi cˈo chˈoj chixol, xukujeˈ chi cˈo ronojel u wäch etzelal chixol. 17 Are cˈu ri noˈj ri cäpe chilaˈ chicaj rucˈ ri Dios, ri kas nabe ri cubano, are cuban chˈajchˈoj che ri ka cˈaslemal. Cuya utzil riˈ chkaxol, cubano chi cujchˈawic, chi utz cujchomanic. Xukujeˈ cubano chi uj nimanelab, chi cäkatokˈobisaj qui wäch niqˈuiaj chic, cäkaˈn cˈu ri utzil. Cubano chi junam quekil wi conojel, man xak tä quieb ka wäch. 18 Ri winak ri cuxlan qui cˈux, ri cˈo utzil pa canimaˈ, cäquitic na riˈ ri utzil chquixol niqˈuiaj winak chic, cäquiyac cˈu na jun cosech rech utzil pa tak ri canimaˈ ri e areˈ, xukujeˈ pa ri qui cˈaslemal.

We sibalaj lokˈ cäkil wi ri jastak rech ri uwächulew, xa cäkaˈn ka cˈulel riˈ che ri Dios

¿Jas che xak amakˈel quixchˈojinic? ¿Jas che quiban i cˈulel chbil tak iwib? ¿A mat cäpe waˈ rumal ri itzel tak rayinic ri cäquicoj qui chukˈab pa tak ri iwanimaˈ? ¡Jeˈ, rumal waˈ! Ri ix cˈo ri quiwaj, rumal cˈut chi man quirik taj, quixcämisanic. Ri ix cˈo ri quirayij, rumal cˈut chi man cäyaˈtaj tä chiwe, quixel chˈuj, xak quixchˈojinic. Man quirik taj jas ri quiwaj rumal chi man quitaˈ tä waˈ che ri Dios. We cˈu quitaˈ waˈ che ri Dios, ri Areˈ man cuya tä chiwe, rumal chi man kas utz ri iwanimaˈ chutaˈic ri quitaˈ che. Are cˈu quiwaj chi cäyiˈ chiwe ri xak quicoj chupam jachique ri quiwaj. ¡Ri ix, ix winak ri man jicom tä iwanimaˈ! ¿A mat quichˈobo chi we queˈ iwanimaˈ cucˈ ri jastak rech ri uwächulew, are quiban i cˈulel riˈ che ri Dios? Apachin ri cujach rib chubanic ronojel ri cäcaˈn ri winak ajuwächulew, cuban u cˈulel riˈ che ri Dios. Man xak tä cˈu lokˈ cubij ru Lokˈ Pixab ri Dios ri Tzˈibtalic: “Ri Lokˈalaj Espíritu ru yoˈm ri Dios pa kanimaˈ sibalaj coc il chke, sibalaj cujraj,” ―cächaˈ. Ri Dios cˈut sibalaj cujutoˈ na rucˈ ri nimalaj u tokˈob jeˈ jas ri cubij ru Lokˈ Pixab ri Tzˈibtalic: “Ri Dios cukˈatej qui wäch ri winak ri xa cäquinimarisaj quib. Are cˈu ri man nim tä cäquil wi quib, queutoˈ na ri Areˈ, cutokˈobisaj qui wäch,” ―cächaˈ. Minimarisaj baˈ iwib, xane chixniman che ri Dios. Co baˈ quixjekelok, chikˈatej u wäch ri Itzel, canimaj cˈu na bi ri areˈ chiwäch. Chixkeb rucˈ ri Dios, ri Areˈ cˈut cäkeb na iwucˈ ix. Ri ix ajmaquib, chiya baˈ can u banic ri man utz taj, jeˈ ta ne ri quichˈaj ri i kˈab rumal ri tzˈil ri i chapom. Ri ix ri xak quieb cuban ri i chomanic ix, quiwaj quiban ri cäcaˈn ri winak ajuwächulew, xukujeˈ quiwaj quiban ri craj ri Dios. Rajwaxic baˈ quiban chˈajchˈoj che ri iwanimaˈ. Rajwaxic chi sibalaj quixbisonic, quirak i chiˈ che okˈej, quel cˈu na u waˈl i wäch rumal rech ri mac ri i banom. Chiqˈuexa ri i tzeˈ pa okˈej, chiqˈuexa cˈu ri i quicotemal pa bis. 10 Chinaˈ iwib chi man nim tä i banic chuwäch ri Dios. Ri Areˈ cˈut cuya na i kˈij.

Man utz taj cäkakˈat tzij pa qui wiˈ ri kachalal chubanic cˈäx chque

11 Kachalal, mibij cˈäx tak tzij chbil tak iwib. Jachin ri cukˈat tzij puwiˈ jun rachalal, cubij ri man utz taj chrij chubanic cˈäx che, waˈ we winak riˈ xa cˈäx cubij riˈ chrij ru Pixab ri Dios, xa cˈu tajin cucoj rib riˈ che kˈatal tzij. We ri at jeˈ caban waˈ rucˈ ri Pixab, man canimaj tä cˈut jas ri cätakan wi, at riˈ xa tajin cacoj awib che kˈatal tzij, cabij cˈu ri man utz taj chrij ru Pixab ri Dios. 12 Xa jun ri Dios cˈolic ri yoˈwinak ri Pixab, xuwi cˈu ri Areˈ are kas Kˈatal Tzij pa ka wiˈ. Xuwi ri Areˈ cäcowinic cujutoˈ, cäcowin cˈut chusachic ka wäch. Are cˈu ri at, ¿jachin lo ri at chi ri at cakˈat tzij puwiˈ ri awach winak?

Man xak tä kech uj ru bixic jas ri cäkaˈn na chuwek cäbij

13 Chitampe ri quinbij, ix riˈ ri jeˈ quibij waˈ: “Cämic o chuwek cujeˈ na jelaˈ pa ri tinimit riˈ. Cujcanaj cˈu na can jun junab chilaˈ chubanic ri cˈayij, cäkachˈac cˈu na ka rajil,” ―quixcha na. 14 ¡Man iwetam tä cˈut jas ri quicˈulmaj na chuwek! ¿Jas pu u banic ri ka cˈaslemal? Ri ka cˈaslemal are junam rucˈ ri jubikˈ sutzˈ ri xak jun rat cäkˈalajinic, chanim cˈut cäsachic. 15 Ri quibij, rajwaxic are je waˈ: “We craj ri Dios, we cuya na ka cˈaslemal, cäkaˈn na riˈ, cäkaˈn na laˈ,” ―quixcha na. 16 Are cˈu ri ix rucˈ nimal quixchˈawic, xak quinimarisaj iwib. Man utz tä riˈ ri quibano, quinimarisaj iwib. 17 Jachin ri retam chi utz u banic ri utzil jas ri xinbij, te cˈu riˈ man cuban taj, we winak riˈ kas cˈo u mac.

Ri Santiago cuya u bixic ri cˈäx ri cäquirik na ri kˈinomab

¡Ri ix kˈinomab, chitampe waˈ! Chixokˈok, chiraka i chiˈ rumal ri nimalaj cˈäx ri cäpe na pi wiˈ. Ri i kˈinomal ri cˈo cämic ri xak i cˈolom, jeˈ ta ne kˈayinak chi waˈ. Ri jeˈlalaj tak iwatzˈiak, xak chicopirinak chi waˈ xukujeˈ. Ri kˈän puak, ri sak puak ri i cˈolom, xak u chulum chi rib. Ronojel cˈu waˈ cukˈalajisaj na chiwij ri cˈäx ri i banom. Cäsach na i wäch ix rumal ronojel waˈ, jeˈ ta ne jun kˈakˈ waˈ ri cuporoj ri i cuerpo. ¿Jas che xak i mulim qˈuia kˈinomal che tak we kˈij riˈ? ¡Iwetam chi are ri qˈuisbal tak kˈij waˈ! ¡Chitampeˈ! Ri ajchaquib ri xeyacow ri i cosech cäcokˈej ri qui rajil ri iwelakˈam can chque. Quel cubij waˈ chi man i yoˈm tä ri tojbal que. Opaninak cˈu ri cokˈej chuwäch ri Kajaw Dios ri cˈo u takanic puwiˈ ronojel. ¡Ri Areˈ cˈut u tom ri qui tzij! Waral cho we uwächulew xak i nimarisam iwib cucˈ tak ri qˈuialaj tak jastak iwe. I tzokopim iwib chubanic ronojel ri quiwaj, xak rech quixquicot ix. Xukujeˈ i chomarisam iwib jeˈ ta ne ix wacäx, xa cˈu jubikˈ man copan ri kˈij ri quixcˈam bi pa cämisaxic rech quixpilic. Ri ix i kˈatom tzij pa qui wiˈ ri winak ri man cˈo tä qui mac rech cäcˈäjisax qui wäch, i cämisam cˈu waˈ. Ri e areˈ cˈut man cˈo tä jas ri caˈnom chiwe, man cäquikˈatej tä i wäch.

Rajwaxic quichajij paciencia xukujeˈ quitakej u banic orar

Kachalal, chichajij baˈ paciencia cˈä cäpe na ri Kajaw Jesús. Chibana iwe jas ri cuban ri ticol abix, rucˈ paciencia quereyej na ri nabe tak jäb xukujeˈ ri qˈuisbal tak jäb rech cäqˈuiy ru ticoˈn, cuyac cˈu na jun utzalaj cosech. Je waˈ xukujeˈ rajwaxic quiban ix, quichajij paciencia. Chiwalijisaj baˈ ri iwanimaˈ rumal chi man naj tä chic cˈo wi ri kˈij ri cäpe ri Kajaw Jesús. Wachalal, xak mixchˈojinic, ri jun rucˈ ri jun chic, rech man cäkˈat tä tzij pi wiˈ. Ri Dios cˈut, ri nimalaj Kˈatal Tzij, ya mero cuchaplej u kˈatic tzij pa qui wiˈ ri winak. Jeˈ ta ne chi ya tacˈal chic chiˈ ri ja. 10 Kachalal, chiwesaj i noˈj chquij ri kˈalajisal tak re ru Lokˈ Pixab ri Dios ri xecˈoji ojer. Ri e areˈ kas xcˈoji qui paciencia chuchˈijic ri cˈäx ri xquiriko. E takom cˈu rumal ri Kajaw Dios, xechˈaw pa ru biˈ ri Areˈ. 11 Ri uj ketam chi sibalaj utz que ri xquichˈij ri cˈäx. Ri ix i tom chi ri tat Job sibalaj xuchajij paciencia chuchˈijic ri nimalaj cˈäx ri xuriko. Xukujeˈ iwetam jas ri xuban ri Kajaw Dios chutoˈic aretak xtoˈtaj chupam ronojel ri nimalaj cˈäx ri xuriko. Ri Kajaw Dios sibalaj quel u cˈux chke, xukujeˈ cutokˈobisaj ka wäch.

12 Ri nim na u banic chque tak we tijonic riˈ, wachalal, are waˈ: Man xak tä amakˈel quicoj juramento pa tak ri i tzij. Man quicoj tä ru biˈ ri Dios, o ruwächulew, man quicoj tä cˈu jun u wäch juramento chic. We quibij: “¡Jeˈ!” ―quixcha na, man xak tä quieb i cˈux quibij waˈ. Xukujeˈ we quibij: “¡Man jeˈ taj!” ―quixchaˈ, man xak tä quieb i cˈux quibij rech man cäkˈat tä tzij pi wiˈ chi cäcˈäjisax na i wäch rumal ri Dios.

13 We cˈo jun chiwe ri cäriktaj pa cˈäxcˈol, chubana orar. We cˈo jun chiwe ri cäquicotic, chbixonok, chuya u kˈij ri Dios. 14 We cˈo jun chiwe ri cäyawajic, cheusiqˈuij ri cˈamal tak qui be ri kachalal cojonelab rech cäcaˈn orar puwiˈ. Cäquicoj cˈu na jubikˈ aceite puwiˈ ri yawab pa ru biˈ ri Kajaw Jesús. 15 We aretak cäcaˈn orar ri cˈamal tak qui be ri cojonelab puwiˈ ri yawab, kas cäquicojo chi cäcunatajic, cäcunataj na riˈ, cäwalijisax cˈu na ri areˈ rumal ri Kajaw Dios. We macuninak ri yawab, cäsachtaj na u mac rumal ri Dios. 16 Rumal riˈ rajwaxic chi quikˈalajisaj jas u wäch mac ri i banom chbil tak iwib. Te cˈu riˈ chibana orar pi wiˈ chbil tak iwib rech quixcunatajic. Ri oración ri cuban jun winak ri kas jicom ranimaˈ, sibalaj cˈo na u chukˈab waˈ chubanic utzil. 17 Ri ka mam Elías, ri kˈalajisal re ru Lokˈ Pixab ri Dios ojer, are xak jun winak jeˈ jas ri uj. Cˈo jumul ri xuban orar, xutaˈ che ri Dios chi man cäkaj tä na ri jäb. Oxib junab cˈut rucˈ niqˈuiaj man cˈo tä jäb xkajic. 18 Aretak cˈut xuban orar jumul chic, xutaˈ che ri Dios chi cäkaj ri jäb. Xkaj cˈu ri jäb, ri ticoˈn cˈut xuya jun utzalaj cosech.

19 Wachalal, kaˈna che chi jun chiwe cutas rib chrij ri Kas Tzij, cˈo cˈu jun chic ri cutij u chukˈab che rech cätzelej chi na jumul. 20 Chiwetamaj baˈ chi jachin ri cäcowinic cubano chi jun ajmac cuya can ru be ri man utz taj, are jun winak riˈ ri xresaj ri ranimaˈ jun ajmac pu kˈab ri cämical. Ri jeˈ cuban waˈ cubano chi cäsachtaj na ri qˈuialaj u mac ri winak riˈ.