Chronological

Ang Saad sa Dios ngadto sa Israel

44 “Apan karon, pamati, O Israel nga akong alagad, ang katawhan nga akong pinili, nga mga kaliwat ni Jacob. ² Ako, ang Ginoo, mao ang naghimo ug nagtabang kanimo. Ayaw kahadlok, ikaw nga akong alagad ug pinili nga katawhan. ³ Kay hatagan ko ikaw ug tubig nga mohupay sa imong kauhaw ug mobasa sa imong malang yuta. Gamhan ko sa akong Espiritu ang imong mga kaliwat ug panalanginan ko sila. ⁴ Mouswag sila sama sa labong nga mga sagbot nga abunda sa tubig o sa mga kahoy sa daplin sa sapa. ⁵ May moingon, ‘Iya ako sa Ginoo,’ ug may ubang moingon, ‘Kaliwat ako ni Jacob.’ May mosulat usab diha sa ilang kamot sa ngalan sa Ginoo, ug maghunahuna sa ilang kaugalingon nga sakop sa katawhan sa Israel.

Walay Kapuslanan ang mga dios-dios

⁶ “Mao kini ang giingon sa Ginoo, ang Hari ug Manluluwas sa Israel, ang Makagagahom nga Ginoo: Ako ang una ug ang kataposan. Wala nay laing Dios gawas kanako. ⁷ Kinsa ang sama kanako? Ipasulti siya sa akong atubangan kon unsay nahitabo sukad sa panahon nga gitukod ang usa ka nasod, ang akong katawhan, ug kon unsa ang mahitabo sa umaabot. ⁸ Ayaw kamo kahadlok o kalisang. Dili ba nga gipadayag ko na man kaninyo kaniadto pa ang akong katuyoan? Ug kamo mismo ang akong mga saksi. May lain pa bang Dios gawas kanako? Wala gayod! Wala na akoy nahibaloan pa nga dakong bato nga salipdanan.^[a]” ⁹ Walay pulos ang tanang naghimog mga dios-dios. Ug kining mga dios-dios nga ilang gipakamahal walay bili. Sila mismo makapamatuod nga wala kini bili. Kay dili kini makakita ug walay nahibaloan. Mao gani nga maulawan ang mga nagasimba niini. ¹⁰ Buang-buang ang tawo nga naghimo ug mga dios-dios nga dili man lang niya mapuslan. ¹¹ Pamati! Maulawan ang tanang nagasimba sa mga dios-dios, kay ang naghimo niini mga tawo lang usab. Tigoma silang tanan aron sa pagpanalipod sa ilang kaugalingon, kay malisang sila kanako ug maulawan.

¹² Ang panday sa puthaw mobutang ug puthaw sa baga. Masohon niya kini ug kusog aron pormahon nga dios-dios. Maluya siya sa kagutom ug malipong sa kauhaw. ¹³ Ang panday sa kahoy mosukod ug usa ka putol sa kahoy. Markahan niya kini ug pormahong tawo pinaagi sa iyang mga gamit. Unya kuliton niya kini sa matahom nga dagway sa tawo aron ibutang sa usa ka templo. ¹⁴ Aron may gamiton siyang kahoy, magputol siyag sedro, o sipres, o terebinto nga iyang gipatubo sa kakahoyan. Magtanom usab siyag kahoyng pino, ug pinaagi sa ulan motubo kini. ¹⁵ Gamiton niyang sugnod ang ubang mga kahoy, aron makapainit siya ug makaluto ug pan. Ug ang uban himuon niyang dios-dios, ug unya ludhan niya kini ug simbahon. ¹⁶ Ihaling niya ang ubang mga kahoy ug magsugba siyag karne diha sa baga niini. Unya mokaon siya sa sinugba ug mabusog. Magpainit-init usab siya sa kalayo ug moingon, “Maayo kay nainitan ako.” ¹⁷ Ug ang ubang kahoy, himuon niyang dios-dios. Moluhod siya ug mosimba niining mga dios-dios, ug mag-ampo nga nagaingon, “Luwasa ako, kay ikaw ang akong dios.”

¹⁸ Kining mga tawhana wala masayod o makasabot sa ilang gihimo. Ang ilang mga mata nataptapan, mao nga dili sila makakita. Ang ilang mga hunahuna natak-opan, busa dili sila makasabot. ¹⁹ Wala gayod kanilay makapamalandong ug makahunahuna aron sa pag-ingon, “Gisugnod ko ang ubang kahoy ug nagluto akog pan. Nagsugba akog karne diha sa baga niini, ug mikaon ako. Ug karon himuon ko bang usa ka ngil-ad nga butang ang nahibiling kahoy? Mosimba ba ako sa usa ka putol sa kahoy?”

²⁰ Sama lang siya sa nagkaon ug abo. Ang nalimbongan niyang hunahuna nagpahisalaag kaniya. Ug dili niya maluwas ang iyang kaugalingon, ni makaamgo ug makapangutana sa iyang kaugalingon. Dili niya madawat nga ang dios-dios sa iyang mga kamot dili tinuod nga dios.

²¹ Miingon ang Ginoo, “Hinumdomi kining mga butanga, O Israel, kay ikaw akong alagad. Gihimo ko ikaw, aron moalagad kanako, ug dili ko gayod ikaw kalimtan. ²² Wad-on ko na ang imong mga sala sama sa dag-om o gabon. Balik kanako, O Israel, kay luwason ko gayod ikaw.”

²³ Pag-awit sa kalipay, O kalangitan! Singgit ug kusog, O kalibotan! Pag-awit kamong mga bukid ug mga kakahoyan, kay giluwas na sa Ginoo ang mga kaliwat ni Jacob; gipakita niya ang iyang pagkagamhanan sa Israel.

²⁴ Mao kini ang giingon sa Ginoo nga inyong Manluluwas, nga nagbuhat kaninyo: Ako ang Ginoo nga naghimo sa tanang butang. Ako lang gayod ang nagbukhad sa kalangitan, ug nagmugna sa kalibotan. ²⁵ Gisanta ko ang mga tagna sa bakakong mga propeta. Ug gihimo kong mga buang-buang ang mga manalagna. Gituis ko ang kahibalo sa mga maalamon, ug gihimong kawang ang ilang kahibalo. ²⁶ Gituman ko ang mga panagna sa akong alagad^[b] ug mga mensahero. Miingon ako nga ang Jerusalem pagapuy-an pag-usab, ug ang uban pang mga lungsod sa Juda tukoron pag-usab. ²⁷ Kon momando ako nga momala ang mga suba, momala kini. ²⁸ Moingon ako kang Cyrus, “Ikaw ang magbalantay sa akong katawhan, ug himuon mo ang tanan kong gusto. Magmando siya nga tukoron pag-usab ang Jerusalem ug ang templo niini.”

Gipili sa Ginoo si Cyrus

45 Mao kini ang giingon sa Ginoo kang Cyrus nga iyang pinili, kansang gahom iyang gipalig-on. “Sakopon mo ang mga nasod ug pildihon mo ang mga hari. Ablihan mo ang mga pultahan sa ilang mga siyudad ug dili na kini sirad-an. ² Mouna ako aron sa pag-andam sa imong agianan, ug patagon ko ang mga bukid. Gub-on ko ang mga pultahan nga bronsi ug ang mga trangka niini nga puthaw. ³ Ihatag ko kanimo ang mga tinipig nga mga bahandi, aron mahibaloan mo nga ako mao ang Ginoo, ang Dios sa Israel nga nagtawag kanimo. ⁴ Gitawag ko ikaw aron tabangan mo ang Israel nga akong alagad, ang katawhan nga akong pinili. Gipasidunggan ko ikaw bisan wala ka makaila kanako. ⁵ Ako mao ang Ginoo, ug wala nay lain; wala nay laing Dios gawas kanako. Hatagan ko ikaw ug kusog bisan wala ka makaila kanako, ⁶ aron ang mga katawhan sa tibuok kalibotan mahibalo nga wala nay laing Dios gawas kanako. Ako mao ang Ginoo, ug wala nay lain. ⁷ Ako ang naghimo sa kahayag ug sa kangitngit. Ako ang nagadala sa kaayohan ug sa katalagman. Ako, ang Ginoo, mao ang naghimo niining tanan. ⁸ Maghatag akog kadaogan^[c] sama sa paghatag sa kalangitan ug ulan. Ug dawaton kini sa mga tawo sa kalibotan. Molungtad ang kaluwasan, ug ang pagkamatarong sama sa tanom nga nanubo. Ako, ang Ginoo, ang naghimo niini. ⁹ Alaot ang makiglalis sa Dios nga iyang Magbubuhat. Sama lang siya sa kolon. Makareklamo ba ang yuta sa magkukolon kon unsay iyang himuon? O makareklamo ba siya nga kulang sa kahanas ang magkukolon? ¹⁰ Alaot ang anak nga moingon sa iyang ginikanan, ‘Nganong gipanganak ninyo akong sama niini?’ ”

¹¹ Mao kini ang giingon sa Ginoo, ang Balaang Dios sa Israel ug ang iyang Magbubuhat, “Nagareklamo ba kamo sa akong gihimo? But-an ba ninyo ako sa angay nakong buhaton? ¹² Ako ang naghimo sa kalibotan, ug nagbuhat sa tawo nga nagapuyo niini. Ang akong mga kamot mao ang nagbukhad sa langit ug ako ang nagmando nga mosidlak ang adlaw, bulan, ug mga bitoon. ¹³ Ako mismo ang modasig kang Cyrus sa pagtuman sa akong matarong nga katuyoan. Himuon ko nga husto ang tanan niyang mga pamaagi. Pabarogon niya pag-usab ang akong siyudad, ug hatagan niyag kagawasan ang akong katawhan nga binihag. Ug himuon niya kini dili tungod kay gisuholan o gigantihan siya. Ako, ang Ginoo nga Makagagahom, ang nagaingon niini.”

¹⁴ Miingon ang Ginoo sa Israel, “Mahimo mong sakop ang mga taga-Ehipto ug taga-Etiopia,^[d] apil na ang mga taga-Seba kansang kalalakin-an tag-as ug barog. Moanha sila kanimo dala ang ilang mga bahandi ug mga produkto. Mahimo mo silang mga bihag. Moluhod sila kanimo ug magpakilooy nga magaingon, ‘Tinuod nga ang Dios nagauban kanimo, ug siya lang ang Dios!’ ”

¹⁵ O Dios ug Manluluwas sa Israel, tinuod nga ikaw Dios nga dili magpakita sa imong kaugalingon. ¹⁶ Maulawan gayod ug tamayon ang tanang naghimo ug mga dios-dios. ¹⁷ Apan luwason mo, Ginoo, ang Israel, ug ang ilang kaluwasan walay kataposan. Dili na gayod sila maulawan ug tamayon hangtod sa hangtod.

¹⁸ Ikaw, Ginoo, mao ang Dios. Gimugna mo ang kalangitan ug kalibotan. Wala mo himoa ang kalibotan nga haw-ang, kondili gihimo mo kini aron puy-an. Kay ikaw miingon, “Ako mao ang Ginoo, ug wala nay lain. ¹⁹ Wala ako magsulti diha sa tago, diin walay makahibalo. Wala ako moingon sa mga kaliwat ni Jacob nga modangop sila kanako kon wala man lang silay madawat. Ako, ang Ginoo, nagasulti sa kamatuoran. Gipadayag ko kon unsa ang husto.”

²⁰ Miingon usab ang Ginoo, “Pagpundok kamo ug duol kanako, kamong mga nakalingkawas gikan sa pagsakop sa mga nasod. Wala gayoy kahibalo ang mga nagdala-dala sa ilang mga dios-dios nga kahoy. Nagapangamuyo sila niining mga dios-dios nga dili makaluwas kanila. ²¹ Pagsabot kamo, ug ipadayag ninyo ang inyong katarungan. Kinsa ang nagtagna kaniadto sa mga butang nga mahitabo? Dili ba ako, ang Ginoo? Wala nay lain nga Dios ug Manluluwas gawas kanako.

²² “Dangop kamo kanako aron kamo maluwas, tanang katawhan sa tibuok kalibotan,^[e] kay ako mao ang Dios, ug wala nay lain. ²³ Nanumpa ako sa akong kaugalingon, ug ang akong gipanulti dili na mausab: Moluhod ang tanan kanako ug manumpa sila nga mounong kanako. ²⁴ Moingon sila, ‘Pinaagi lang gayod sa Ginoo makaangkon ang tawo sa kusog ug kadaogan.’ ” Ang tanang nagdumot sa Ginoo moduol kaniya ug maulawan. ²⁵ Sa tabang sa Ginoo ang tanang mga kaliwat ni Israel modaog ug magadayeg sila kaniya.

Ang mga dios-dios sa Babilonia

46 Ang mga dios-dios sa Babilonia nga sila si Bel ug Nebo nagyuko samtang gikarga sa karwahe nga giguyod sa mga asno. Bug-at sila nga karga alang sa gikapoy nga mga asno. ² Managsama sila nga nagayuko, ug dili nila mahimong luwason ang nagdala kanila. Sila mismo apil sa pagkabihag.

³ Pamati kamo kanako, kamong mga kaliwat ni Jacob, kamong tanang nahibilin sa katawhan sa Israel. Giatiman ko kamo sukad pa sa inyong pagkatawo. ⁴ Bisag matigulang na kamo ug ubanon, ako ang moatiman kaninyo. Gihimo ko kamo ug bantayan ko gayod kamo. Tabangan ko kamo ug luwason. ⁵ Kang kinsa ba ninyo ako ikatandi? Aduna bay sama kanako? ⁶ Ang ubang mga tawo mopagawas sa ilang bulawan ug plata ug mosuhol ug platero aron himuon kining dios-dios, ug unya, ila kining yukboan ug simbahon. ⁷ Pas-anon nila kini, ug unya itungtong sa iyang butanganan, ug magpabilin kini didto. Dili na kini makapahawa didto. Kon may mag-ampo niini, dili kini motubag; dili kini makaluwas kanila gikan sa ilang mga kalisod. ⁸ Timan-i ninyo kini, kamong mga masinupakon, ug itanom gayod kini sa inyong alimpatakan. ⁹ Hinumdomi usab ninyo ang akong gipanghimo sa unang panahon. Kay ako lamang ang Dios, ug wala nay lain nga sama nako. ¹⁰ Sa sinugdan pa lang gipadayag ko na ang umaabot. Sukad pa kaniadto, giplano ko na kon unsa ang mahitabo. Matuman gayod ang akong mga plano; himuon ko ang tanan kong gustong buhaton. ¹¹ Magtawag akog usa ka tawo gikan sa usa ka layong dapit sa sidlakan, ug tumanon niya ang akong mga plano. Mosakdap siya sama sa langgam nga nagapangdagit. Kon unsa ang akong gisulti ug giplano tumanon ko kini. ¹² Pamati kamo kanako, kamong mga gahig ulo. Dili gayod kamo makaangkon ug kadaogan.^{[f] 13} Sa dili madugay, hatagan kog kadaogan ug kaluwasan ang Jerusalem,^[g] ug pasidunggan ko ang Israel.

Ang Paglaglag sa Babilonia

47 Miingon ang Ginoo, “Maglingkod ka sa yuta, Babilonia. Maglingkod ka nga walay trono. Ikaw nga sama sa putli nga babaye, dili ka na tawgong maloloy-on ug hinhin. ² Ulipon ka na karon, busa pagkuhag galingan ug paggaling ug trigo. Hukasa ang imong belo, ug isaha ang imong bisti aron makita ang imong mga paa samtang nagatabok ka sa suba. ³ Makita ang imong pagkahubo ug maulawan ka. Manimalos ako kanimo ug dili ko ikaw kaloy-an.”

⁴ Ang atong Manluluwas, kansang ngalan Ginoo nga Makagagahom, mao ang Balaang Dios sa Israel.

⁵ Miingon pa gayod ang Ginoo, “Babilonia, lingkod nga malinawon sa ngitngit nga dapit. Kay dili ka na tawgong rayna sa mga gingharian. ⁶ Nasuko ako sa katawhan nga akong gipanag-iyahan, ug gisalikway ko sila. Busa gitugyan ko sila sa imong mga kamot, ug wala mo sila kaloy-i. Bisan gani ang mga tigulang kanila imong gidaog-daog. ⁷ Miingon ka pa nga ang imong pagka-rayna walay kataposan! Busa wala mo hunahunaa kining imong gihimo ug kon unsa ang mahimong sangpotan niini. ⁸ Busa karon pamatia kini, ikaw nga mahigugmaon sa kalipay ug nagahunahuna nga dili matarog. Nagaingon ka sa imong kaugalingon nga ikaw ang Dios, ug wala nay lain gawas kanimo. Nagahunahuna ka nga dili ka gayod mabalo o mawad-ag mga anak.^{[h] 9} Apan sa kalit lang, mahitabo kini kanimo. Mabalo ka ug mawad-ag mga anak. Mahitabo gayod kining tanan kanimo bisag daghan ka pag nahibaloang pagpamarang ug gamhanang mga lamat. ¹⁰ Nagsalig ka sa imong pagkadaotan, kay nagahunahuna ka nga walay nakakita kanimo. Ang imong kaalam ug kahibalo nagpahisalaag kanimo, ug nagtukmod kanimo sa pag-ingon, ‘Ako ang Dios, ug wala nay lain gawas kanako.’ ¹¹ Busa moabot kanimo ang katalagman ug dili ka mahibalo kon unsaon mo kini pag-abog pinaagi sa imong salamangka. Moabot kanimo ang kalamidad nga dili mo mabayran aron moundang. Sa kalit lang moabot kanimo ang kalaglagan nga wala mo damha. ¹² Sige, padayon sa imong pagpamarang ug mga lamat-lamat nga imong gihagoan sukad sa bata ka pa. Basin pag magmadaogon ka, o malisang ang imong mga kaaway. ¹³ Gipul-an ka na sa imong daghang plano. Patabanga kanimo ang imong mga tawo nga nagtuon mahitungod sa mga bitoon, ug nagatagna matag bulan sa mga butang nga mahitabo kanimo. ¹⁴ Sa pagkatinuod, sama lang sila sa dagami nga dali rang masunog. Dili gani sila makaluwas sa ilang kaugalingon gikan sa kalayo. Dili kini kalayo nga makahatag ra ug igong kainit sa ilang lawas, kay labihan kini kainit. ¹⁵ Ingon ra niana ang mga tawong gipangayoan mo ug tambag sukad sa imong pagkabata. Ang matag usa kanila nahisalaag ug dili sila makaluwas kanimo.

Gahig Ulo ang mga Israelinhon

48 “Pamati kamong mga kaliwat ni Jacob, kamong gitawag ug Israel, ug naggikan sa tribo ni Juda. Nanumpa kamo sa ngalan sa Ginoo, ug nagtawag kamo sa Dios sa Israel. Apan dili kini kinasingkasing, kay dili matarong ang inyong kinabuhi. ² Gitawag pa ninyo ang inyong kaugalingon nga mga lumulupyo sa balaang siyudad ug nagaingon nga nagsalig kamo sa Dios sa Israel, nga ang ngalan Ginoo nga Makagagahom.” ³ Nagaingon siya kaninyo, “Giingon ko na kaniadto kon unsa ang mahitabo sa umaabot. Ug sa kalit lang gituman ko kini. ⁴ Nahibalo ako kon unsa kamo kagahig ulo. Ang inyong liog sama kagahi sa puthaw, ug ang inyong agtang sama kagahi sa bronsi. ⁵ Busa gisulti ko nang daan kaninyo ang akong buhaton. Sa wala pa kini mahitabo gipahibalo ko na kini kaninyo, aron dili kamo makaingon nga ang inyong mga dios-dios nga hinimo gikan sa kahoy ug metal mao ang nagbuhat ug nagtuman niini. ⁶ Nadungog ninyo ang akong gipangbuhat ug nakita ninyo ang katumanan niini, apan dili kamo modawat nga ako ang nagbuhat niini. Sukad karon sultihan ko kamo sa bag-ong mga butang nga wala ko pa ipadayag kaninyo, ug wala pa ninyo masayri. ⁷ Karon ko pa lang kini himoa, ug wala pa ninyo kini madunggi kaniadto, aron dili kamo makaingon nga, ‘Ah! Nasayod na kami niana!’ ⁸ Wala kamo makadungog o makasabot niining mga butanga kay sukad pa kaniadto nagpabungol-bungol na kamo. Nasayod ako kon unsa kamo kamaluibon. Kay sukad pa sa inyong pagkatawo, mga masupilon na kamo. ⁹ Alang sa akong kadungganan, pugngan ko ang akong kasuko kaninyo, aron dili kamo malaglag. ¹⁰ Pamati! Gihinloan ko kamo apan dili sama sa pagputli sa plata. Gihinloan ko kamo pinaagi sa pagpaantos. ¹¹ Himuon ko kini alang sa akong kadungganan. Dili gayod ako motugot nga maulawan ako ug ang mga dios-dios ang mapasidunggan.

¹² “Pamati kamo kanako, kamong taga-Israel nga akong pinili. Ako ang Dios; ako ang sinugdanan ug ang kataposan sa tanan. ¹³ Ako mismo ang nagbutang sa pundasyon sa kalibotan ug nagbukhad sa kalangitan. Kon magmando ako kanila, motuman sila.

¹⁴ “Duol kamong tanan ug pamati. Kinsang dios-dios ang nagtagna nga sulongon sa akong higala^[i] ang Babilonia aron sa pagtuman sa akong plano batok niini nga nasod? Wala gayod! ¹⁵ Ako mismo ang nagsulti ug nagtawag kaniya. Sugoon ko siya ug magmadaogon siya sa iyang himuon. ¹⁶ Duol kamo kanako ug pamatia kini: Sukad sa sinugdanan wala ako magsulti diha sa tago, ug sa panahon nga nahitabo ang akong mga gisulti, anaa ako.”

Ug karon ang Ginoong Dios ug ang iyang Espiritu nagpadala kanako aron sa pagsulti niini nga mensahe, ¹⁷ “Miingon ang Ginoo nga inyong Manluluwas, ang Balaang Dios sa Israel: Ako ang Ginoo nga inyong Dios nga nagtudlo kaninyo kon unsa ang maayo alang kaninyo ug nagtultol kaninyo sa hustong dalan. ¹⁸ Kon nagtuman lang unta kamo sa akong mga sugo, sama unta sa suba nga modagayday ang mga kaayohan diha kaninyo, ug magsunod-sunod lang unta ang inyong mga kadaogan^[j] sama sa mga balod nga nagalapya sa baybayon. ¹⁹ Ang inyong mga kaliwat mahisama unta kadaghan sa balas nga dili maihap, ug dili gayod unta sila malaglag o mahanaw sa akong atubangan.”

²⁰ Biya kamo sa Babilonia! Imantala ninyo nga malipayon sa tibuok kalibotan^[k] nga giluwas sa Ginoo ang iyang alagad, ang katawhan sa Israel.^{[l] 21} Wala sila uhawa sa dihang gipangulohan sila sa Dios didto sa mga kamingawan, kay gipatubod niya ang tubig alang kanila gikan sa bato. Gisiak niya ang bato ug mibuhagay ang tubig. ²² Apan ang mga daotan dili makaangkon ug kalinaw sumala sa Ginoo.