Chronological

Ang Paghari ni Joas sa Juda

(2 Cro. 24:1-16)

12 Nahimong hari sa Juda si Joas sa ikapito nga tuig sa paghari ni Jehu sa Israel. Sa Jerusalem siya nagpuyo, ug naghari siya sulod sa 40 ka tuig. Ang iyang inahan mao si Zibia nga taga-Beersheba. ² Gihimo niya ang maayo atubangan sa Ginoo sa tibuok niyang kinabuhi, kay gitudloan siya ni Jehoyada nga pari. ³ Apan wala niya ipaguba ang mga simbahanan diha sa habog nga mga dapit, busa nagpadayon ang mga tawo sa paghalad sa mga halad ug sa pagsunog sa mga insenso didto.

⁴ Miingon si Joas sa mga pari, “Tigoma ninyo ang tanang kuwarta nga gihalad diha sa templo sa Ginoo: ang kuwarta nga nakolekta sa pag-ihap, ang kuwarta nga bayad sa panaad, ug ang kuwarta nga halad nga kinabubut-on. ⁵ Gamita ninyo kini sa pagpaayo sa templo.”

⁶ Apan hangtod sa ika-23 nga tuig sa paghari ni Joas, wala gihapon mapaayo sa mga pari ang templo. ⁷ Busa gipatawag ni Haring Joas si Jehoyada ug ang uban pang mga pari ug gipangutana, “Nganong wala pa ninyo napaayo ang templo? Sukad karon ayaw na ninyo gamita ang kuwarta alang sa inyong kaugalingong mga kinahanglanon. Kinahanglan nga gamiton na kini alang sa pagpaayo sa templo.” ⁸ Miuyon ang mga pari niini ug miuyon usab sila nga dili na sila ang mangolekta sa kuwarta gikan sa mga tawo ug dili na usab sila ang magpaayo sa templo.

⁹ Unya nagkuha si Jehoyada ug kahon ug gibangagan niya ang taklob niini. Gibutang niya kini sa kilid sa halaran, dapit sa tuo inigsulod sa templo sa Ginoo. Kon may mohatag ug kuwarta sa templo, ang mga pari nga nagabantay sa pultahan mao ang mosulod niini sa kahon. ¹⁰ Kon daghan na ang kuwarta sa kahon, moadto didto ang sekretaryo sa hari ug ang pangulong pari ug ihapon nila kini, ug unya isulod sa bag. ^11-12 Pagkahuman, ihatag nila kini sa mga tawo nga nagadumala sa pag-ayo sa templo, nga mohatag usab niini ngadto sa mga trabahante sa templo sa Ginoo ingon nga suholan—sa mga panday, sa mga mason, ug sa uban pang mga trabahante nga nagaayo sa templo ug sa mga paril niini. Gigamit usab ang ubang kuwarta sa pagpamalit ug mga kahoy ug mga bato nga tiniltilan nga kinahanglanon sa pagpaayo sa templo, ug sa pagbayad sa uban pang mga galastohan nga may kalabotan sa pag-ayo niini.

¹³ Ang kuwarta nga gihatag ngadto sa templo wala gayod gamita sa paghimo ug mga kopa nga plata, mga pangputol sa pabilo sa suga, mga yahong, mga trumpeta, o bisan unsa nga gamit nga hinimo sa bulawan o plata alang sa templo sa Ginoo. ¹⁴ Gihatag kini ngadto sa mga nagatrabaho sa templo ug gigamit nila kini sa pagpaayo sa templo. ¹⁵ Wala na pangitai ug lista sa mga gasto ang mga tawo nga nagadumala sa pagpaayo kay kasaligan man sila. ¹⁶ Ang kuwarta nga gihatag isip halad nga bayad sa sala ug mga halad aron mahimong hinlo ang tawo, wala dad-a ngadto sa templo sa Ginoo kay alang kadto sa mga pari.

¹⁷ Niadtong higayona, si Hazael nga hari sa Aram misulong sa Gat ug nailog niya kini. Unya nakahukom siya nga sulongon usab ang Jerusalem. ¹⁸ Gitigom ni Joas nga hari sa Juda ang tanang mga butang nga gihalad ngadto sa Ginoo sa iyang mga katigulangan nga sila si Jehoshafat, Jehoram, ug Ahazia, nga kanhing mga hari sa Juda, uban sa iya usab nga gipanghalad, apil na ang tanang bulawan nga atua sa mga bodega sa templo sa Ginoo ug sa palasyo. Gipadala niya kining tanan kang Hazael. Busa wala na modayon ug sulong si Hazael sa Jerusalem.

¹⁹ Ang uban pang sugilanon mahitungod sa paghari ni Joas, ug ang tanan niyang gihimo, nahisulat sa libro sa mga sugilanon bahin sa mga hari sa Juda. ²⁰ Sa kaulahian nagplano ug daotan batok kaniya ang iyang mga opisyal, ug gipatay nila siya sa Bet Millo, sa dalan paingon sa Silla. ²¹ Ang mga opisyal nga mipatay kaniya mao sila si Jozacar^[a] nga anak ni Shimeat ug si Jehozabad nga anak ni Shomer. Gilubong siya sa lubnganan sa iyang mga katigulangan sa Lungsod ni David. Ug si Amazia nga iyang anak mao ang mipuli kaniya ingon nga hari.

Ang Paghari ni Jehoahaz sa Israel

13 Nahimong hari sa Israel si Jehoahaz nga anak ni Jehu sa ika-23 nga tuig sa paghari ni Joas, nga anak ni Ahazia, sa Juda. Sa Samaria siya nagpuyo, ug naghari siya sulod sa 17 ka tuig. ² Daotan ang iyang gihimo atubangan sa Ginoo. Gisunod niya ang mga sala nga gihimo ni Jeroboam nga anak ni Nebat, nga nahimong hinungdan sa pagpakasala sa mga taga-Israel. Ug wala gayod siya mobiya niini. ³ Busa nasuko ang Ginoo sa Israel, ug sulod sa taas nga panahon, gipasakop niya sila kang Hazael nga hari sa Aram ug sa anak niini nga si Ben Hadad.

⁴ Nagaampo si Jehoahaz, ug gipatalinghogan siya sa Ginoo, kay nakita sa Ginoo ang labihan nga pagpangdaog-daog sa hari sa Aram ngadto sa Israel. ⁵ Gihatagan sila sa Ginoo ug pangulo nga miluwas kanila gikan sa mga taga-Aram. Busa nagpuyo na usab nga malinawon ang mga Israelinhon sama kaniadto. ⁶ Apan wala sila mobiya sa pagsunod sa mga sala sa panimalay ni Jeroboam, nga nahimong hinungdan sa pagpakasala sa Israel. Wala usab nila gub-a ang poste nga simbolo sa diosa nga si Ashera sa Samaria.

⁷ Walay nahibilin sa armadong puwersa ni Jehoahaz gawas sa 50 ka tigkabayo, 10 ka karwahe, ug 10,000 ka mga sundalo, kay ang uban gipamatay sa hari sa Aram, ug gitunob-tunoban nga daw abog.

⁸ Ang uban pang sugilanon mahitungod sa paghari ni Jehoahaz, ug ang tanan niyang gihimo ug ang iyang mga kadaogan, nahisulat sa libro sa mga sugilanon bahin sa mga hari sa Israel. ⁹ Sa dihang namatay si Jehoahaz, gilubong siya didto sa gilubngan sa iyang mga katigulangan sa Samaria. Ug si Jehoash nga iyang anak mao ang mipuli kaniya ingon nga hari.

Ang Paghari ni Jehoash sa Israel

¹⁰ Nahimong hari sa Israel si Jehoash nga anak ni Jehoahaz sa ika-37 nga tuig sa paghari ni Joas sa Juda. Sa Samaria siya nagpuyo, ug naghari siya sulod sa 16 ka tuig. ¹¹ Daotan ang iyang gihimo atubangan sa Ginoo. Wala siya mobiya sa pagsunod sa tanang mga sala nga gihimo ni Jeroboam nga anak ni Nebat, nga nahimong hinungdan sa pagpakasala sa mga taga-Israel.

¹² Ang uban pang sugilanon mahitungod sa paghari ni Jehoash, ang tanan niyang gihimo ug ang iyang mga kadaogan, apil ang iyang pagpakiggira kang Amazia nga hari sa Juda, nahisulat sa libro sa mga sugilanon bahin sa mga hari sa Israel. ¹³ Sa dihang namatay si Jehoash, gilubong siya didto sa gilubngan sa mga hari sa Israel didto sa Samaria. Ug ang iyang anak nga si Jeroboam II mao ang mipuli kaniya ingon nga hari.

Namatay si Eliseo

¹⁴ Sa buhi pa si Haring Jehoash, nagsakit si Eliseo ug sakit nga makamatay. Miadto si Haring Jehoash kaniya ug mihilak. Miingon si Jehoash, “Amahan ko! Amahan ko! Ang mga karwahe ug mga tigkarwahe sa Israel!”^{[b] 15} Miingon si Eliseo, “Pagkuha ug pana ug mga udyong.” Ug gituman kini ni Jehoash. ¹⁶ Unya giingnan siya ni Eliseo nga kuptan ang pana. Sa dihang gikuptan na niya kini, gikuptan ni Eliseo ang iyang kamot ¹⁷ ug giingnan siya, “Ablihi ang bintana sa sidlakang dapit.” Ug giablihan niya kini. Unya giingnan siya ni Eliseo nga mopana. Pagpana niya, miingon si Eliseo, “Kana nga udyong timailhan nga padaogon ka sa Ginoo batok sa Aram. Laglagon mo sa hingpit ang mga Aramehanon sa Afek.”

¹⁸ Giingnan pag-usab ni Eliseo si Jehoash nga magkuha ug mga udyong. Ug sa dihang nakakuha na siya, miingon si Eliseo, “Panaa ang yuta.” Ug gipana niya ang yuta sa tulo ka higayon, ug unya miundang siya. ¹⁹ Nasuko si Eliseo kaniya ug miingon, “Kalima o kaunom ka unta mipana aron malaglag mo sa hingpit ang mga Aramehanon. Apan karon, mapildi mo lang sila sa tulo ka higayon.”

²⁰ Sa kaulahian namatay si Eliseo ug gilubong.

Matag tuig may mga grupo sa mga Moabihanon nga mosulong sa Israel. ²¹ Usa niana ka higayon, may mga Israelinhon nga naglubong ug patay. Sa dihang nakita nila ang grupo sa mga Moabihanon nga misulong, gidali-dali nila ug butang ang patayng lawas didto sa langub nga gilubngan kang Eliseo ug unya nanagan. Pagdapat sa patay sa mga bukog ni Eliseo, nabuhi kini ug mitindog.

²² Gidaog-daog ni Hazael nga hari sa Aram ang Israel sa tibuok nga panahon sa paghari ni Jehoahaz. ²³ Apan nalooy ug nahangawa kanila ang Ginoo tungod sa iyang kasabotan kang Abraham, Isaac ug Jacob, ug hangtod karon wala gihapon niya sila laglaga o isalikway.

²⁴ Namatay si Hazael nga hari sa Aram, ug si Benhadad nga iyang anak mao ang mipuli kaniya ingon nga hari. ²⁵ Gipildi ni Jehoash ang Aram sa tulo ka higayon, ug nabawi niya gikan kang Ben Hadad ang mga lungsod nga nailog sa amahan niini nga si Hazael sa dihang nakiggira siya kang Jehoahaz nga amahan ni Jehoash.

Gipaayo ni Joas ang Templo

(2 Hari 12:1-16)

24 Nagaedad si Joas ug pito ka tuig sa dihang nahimo siyang hari. Sa Jerusalem siya nagpuyo, ug naghari siya sulod sa 40 ka tuig. Ang iyang inahan mao si Zibia nga taga-Beersheba. ² Gihimo ni Joas ang maayo atubangan sa Ginoo sa tibuok panahon nga buhi pa si Jehoyada nga pari. ³ Gipangitaan siya ni Jehoyada ug duha ka asawa, ug nakabaton siyag mga anak nga lalaki ug babaye.

⁴ Wala madugay, nakahukom si Joas sa pagpaayo sa templo sa Ginoo. ⁵ Gipatawag niya ang mga pari ug mga Levita ug giingnan, “Lakaw kamo sa mga lungsod sa Juda ug kolektaha ninyo ang tinuig nga mga buhis sa mga Israelinhon aron atong mapaayo ang templo sa atong Dios. Buhata dayon ninyo kini.” Apan wala dayon motuman ang mga Levita.

⁶ Busa gipatawag ni Haring Joas si Jehoyada, ang pangulong pari ug gipangutana, “Nganong wala nimo ipakolekta sa mga Levita ang buhis sa mga lumulupyo sa Juda ug sa Jerusalem? Dili ba nga giuyonan man kini ni Moises nga alagad sa Ginoo, ug sa katilingban sa Israel nga ihatag alang sa Tolda sa sudlanan sa Kasabotan?”

⁷ (Sa milabay nga mga tuig gisulod sa mga anak sa daotang babaye nga si Atalia ang templo sa Dios ug gipanguha ang mga balaang kagamitan aron gamiton sa pagsimba sa mga imahen ni Baal.)

⁸ Busa nagmando si Haring Joas nga maghimog kahon nga butanganan sa kuwarta, ug ibutang kini sa gawas sa pultahan sa templo sa Ginoo. ⁹ Unya naghatag silag pahibalo sa Juda ug sa Jerusalem nga kinahanglan dad-on sa mga tawo sa Ginoo ang ilang mga buhis, sumala sa gisugo ni Moises nga alagad sa Dios ngadto sa katawhan sa Israel sa didto pa sila sa kamingawan. ¹⁰ Malipayon nga nanghatag ang tanang mga opisyal ug ang mga tawo. Gihulog nila ang ilang kuwarta sa kahon hangtod nga napuno kini.

¹¹ Inigkapuno sa kahon, dad-on kini sa mga Levita ngadto sa mga opisyal sa hari. Ihapon sa sekretaryo sa hari ug sa opisyal sa pangulong pari ang kuwarta, ug pagkahuman ibalik na usab nila ang kahon didto sa pultahan sa templo. Mao kini ang ilang gihimo matag adlaw, ug daghan ang ilang natigom nga kuwarta. ¹² Unya gihatag ni Haring Joas ug ni Jehoyada ang kuwarta ngadto sa mga tawo nga nagadumala sa pagpaayo sa templo. Ug nanguha sila ug mga mason, panday, ug mga trabahante nga hanas sa puthaw ug bronsi. ¹³ Kugihan kaayo ang mga trabahante busa paspas ang trabaho. Gipabarog nila pagbalik ang templo sa Dios sumala sa orihinal nga sukod niini, ug gipalig-on nila kini. ¹⁴ Pagkahuman sa trabaho, gihatag nila pagbalik ngadto sa hari ug kang Jehoyada ang nahibilin nga kuwarta. Ug gigamit kini sa pagpahimog mga kagamitan alang sa templo sa Ginoo—mga gamit sa pagsimba, sa paghalad sa mga halad nga sinunog, apil ang mga yahong ug mga sudlanan nga bulawan ug plata. Ug samtang buhi pa si Jehoyada, nagpadayon ang paghalad sa mga halad nga sinunog sa templo sa Ginoo.

¹⁵ Nagkinabuhi si Jehoyada sulod sa taas nga mga katuigan, ug namatay siya sa edad nga 130 ka tuig. ¹⁶ Gilubong siya sa lubnganan sa mga hari sa Lungsod ni David, tungod sa maayo niya nga nahimo sa Israel alang sa Dios ug sa iyang templo.

¹⁷ Apan human mamatay si Jehoyada, miadto ang mga opisyal sa Juda kang Haring Joas. Miyukbo sila sa hari agig pagtahod, ug namati ang hari sa ilang mga tambag. ¹⁸ Gitalikdan nila ang templo sa Ginoo, ang Dios sa ilang mga katigulangan, ug misimba sa poste nga simbolo sa diosa nga si Ashera ug sa uban pang mga dios-dios. Tungod sa ilang gihimo, nasuko ang Dios sa Juda ug sa Jerusalem. ¹⁹ Bisan pa niini, nagpadala ang Ginoo ug mga propeta ngadto kanila aron pagdala kanila pagbalik ngadto kaniya. Apan wala sila mamati.

²⁰ Unya gigamhan sa Espiritu sa Dios si Zacarias nga anak ni Jehoyada nga pari. Mitindog siya atubangan sa mga tawo ug miingon, “Mao kini ang gisulti sa Dios: Nganong ginasupak man ninyo ang mga sugo sa Ginoo? Dili kamo mouswag. Tungod kay gisalikway ninyo ang Ginoo, gisalikway usab niya kamo.”

²¹ Nagplano ang mga opisyal sa pagpatay kang Zacarias. Ug sa sugo mismo sa hari, gibato nila si Zacarias sa hawanan sa templo sa Ginoo, ug namatay siya. ²² Gikalimtan ni Haring Joas ang kaayo nga gipakita ni Jehoyada nga amahan ni Zacarias ngadto kaniya. Gipatay niya si Zacarias. Mao kini ang giingon ni Zacarias sa dihang himalatyon na siya, “Hinaut nga makita sa Ginoo ang inyong gihimo, ug paninglon niya kamo.”

²³ Sa pagsugod sa bag-ong tuig, gisulong sa mga sundalo sa Aram^[a] ang Juda. Napildi nila ang Juda ug ang Jerusalem, ug gipamatay nila ang mga pangulo sa Juda. Unya gidala nila sa ilang hari sa Damascus ang mga kabtangan nga ilang nailog. ²⁴ Bisan ug gamay ra ang mga sundalo sa Aram nga misulong, gipapildi sa Ginoo kanila ang daghang mga sundalo sa Juda tungod kay gisalikway nila ang Ginoo, ang Dios sa ilang mga katigulangan. Silot kini alang kang Joas.

²⁵ Namiya ang mga taga-Aram ug nahibilin si Joas nga grabe kaayo nga nasamdan. Nagplano ang iyang mga opisyal sa pagpatay kaniya tungod sa iyang pagpatay sa anak ni Jehoyada nga pari. Gipatay nila siya diha sa iyang higdaanan. Gilubong siya sa Lungsod ni David, apan dili sa lubnganan sa mga hari.

²⁶ Ang mga mipatay kaniya mao si Zabad^[b] nga anak sa usa ka Amonihanon nga babaye nga si Shimeat, ug si Jehozabad nga anak sa usa ka Moabihanon nga babaye nga si Shimrit.^{[c] 27} Ang mga estorya bahin sa mga anak ni Joas, sa mga panagna bahin kaniya, ug sa pagpaayo sa templo sa Dios, nahisulat sa komentaryo bahin sa Libro sa Mga Hari. Si Amazia nga iyang anak mao ang mipuli kaniya ingon nga hari.