Chronological

Ang Paghari ni Joash sa Juda^(A)

12 Nangin hari sang Juda si Joash sang ikapito nga tuig sang paghari ni Jehu sa Israel. Sa Jerusalem nag-estar si Joash, kag naghari siya sa sulod sang 40 ka tuig. Ang iya iloy amo si Zibia nga taga-Beersheba. ² Matarong ang iya ginhimo sa panulok sang Ginoo samtang buhi siya, kay gintudluan siya ni Jehoyada nga pari. ³ Pero wala niya pag-ipaguba ang mga simbahan sa mataas nga mga lugar, gani padayon didto ang mga tawo sa paghalad sang mga halad kag sa pagsunog sang mga insenso.

⁴ Nagsiling si Joash sa mga pari, “Tipuna ninyo ang tanan nga kuwarta nga gindala sa templo sang Ginoo bilang halad: ang kuwarta nga ginkolekta sa sensos, ang kuwarta nga bayad sa panaad, kag ang kuwarta nga halad nga kinabubut-on. ⁵ Kag gamita ninyo ini sa pagpakay-o sang templo.”

⁶ Pero hasta sang ika-23 nga tuig sang paghari ni Joash, wala gihapon makay-o sang mga pari ang templo. ⁷ Gani ginpatawag ni Haring Joash si Jehoyada kag ang iban pa nga mga pari kag ginpamangkot, “Ngaa wala pa ninyo ginpakay-o ang templo? Sugod subong indi na ninyo paggastuha ang kuwarta sa inyo kaugalingon nga mga kinahanglanon. Dapat gastuhon na ini sa pagpakay-o sang templo.” ⁸ Nagsugot ang mga pari kag nagsugot man sila nga indi na sila ang magpangolekta sang kuwarta halin sa mga tawo kag indi na man sila ang magpakay-o sang templo.

⁹ Nagkuha si Jehoyada sang kahon kag ginbuhuan niya ang takop sini. Dayon ginbutang niya ini sa kilid sang halaran, sa tuo dampi kon magpasulod sa templo sang Ginoo. Kon may maghatag gani sang kuwarta sa templo, ang mga pari nga nagabantay sa puwertahan amo ang nagasulod sini sa kahon. ¹⁰ Kag kon madamo na ang kuwarta sa kahon, nagakadto ang sekretaryo sang hari kag ang pangulo nga pari kag ginaisip nila ini, kag pagkatapos ginasulod sa mga bag. ^11-12 Dayon ginahatag nila ang kuwarta sa mga tawo nga nagadumala sa pagpakay-o sang templo. Kag ginabayad nila ini sa mga nagaulobra sa templo sang Ginoo—sa mga nagapreparar sang mga kahoy kag sang mga bato, kag sa mga nagakay-o sang templo kag sang mga pader sini. Ang iban nga kuwarta ginabakal nila sang mga kahoy kag mga bato nga nabasbasan na, nga kinahanglanon sa pagpakay-o sang templo. Kag ginabayaran nila ang iban pa nga mga galastuhan sa pagpakay-o.

¹³ Ang kuwarta nga ginhatag sa templo wala gin-gamit sa pagpahimo sang pilak nga mga kupa, mga pang-utod sa pabilo, mga yahong, mga trumpeta, ukon sang bisan ano nga gamit nga bulawan ukon pilak para sa templo sang Ginoo. ¹⁴ Kundi ginbayad ini sa mga nagaulobra sa templo kag sa mga materyales. ¹⁵ Wala na ginpangitaan sang lista sang mga gastos ang mga tawo nga nagadumala sa pagpakay-o kay masaligan sila. ¹⁶ Ang kuwarta nga ginhatag kaupod sang mga halad nga bayad sa sala kag sang mga halad sa pagpakatinlo wala ginsulod sa kahon didto sa templo sang Ginoo, kay para lang ato sa mga pari.

¹⁷ Sadto nga tion, si Haring Hazael sang Aram^[a] nagsalakay sa Gat kag naagaw niya ini. Dayon nagdesisyon siya nga magsalakay man sa Jerusalem. ¹⁸ Gintipon ni Haring Joash ang tanan nga butang nga ginhalad sang iya mga katigulangan sa Ginoo, kag pati man ang iya mga ginhalad. (Ang mga katigulangan ni Joash nga naghalad sadto nga mga butang amo sila ni Jehoshafat, Jehoram, kag Ahazia, nga mga hari sang Juda.) Ini tanan ginpadala ni Joash kay Hazael, pati ang tanan nga bulawan nga ara sa mga bodega sang templo sang Ginoo kag sang palasyo. Gani wala na magsalakay si Hazael sa Jerusalem.

¹⁹ Ang iban pa nga estorya parte sa paghari ni Joash, kag ang tanan nga iya ginhimo, nasulat sa Libro sang Kasaysayan sang mga Hari sang Juda. ²⁰ Sang ulihi nagrebelde kontra kay Haring Joash ang iya mga opisyal, kag ginpatay nila siya sa Bet Millo, sa dalan pakadto sa Silla. ²¹ Ang mga opisyal nga nagpatay sa iya amo sila ni Jozacar^[b] nga anak ni Shimeat kag si Jehozabad nga anak ni Shomer. Ginlubong siya sa ginlubngan sang iya mga katigulangan sa Banwa ni David. Kag si Amazia nga iya anak amo ang nagbulos sa iya bilang hari.

Ang Paghari ni Jehoahaz sa Israel

13 Nangin hari sang Israel si Jehoahaz nga anak ni Jehu sang ika-23 nga tuig sang paghari ni Joash, nga anak ni Ahazia, sa Juda. Sa Samaria nag-estar si Jehoahaz, kag naghari siya sa sulod sang 17 ka tuig. ² Malain ang iya ginhimo sa panulok sang Ginoo. Ginsunod niya ang mga sala ni Jeroboam nga anak ni Nebat, nga nangin kabangdanan sang pagpakasala sang mga taga-Israel. Kag wala gid siya nagbiya sa sini nga mga sala. ³ Gani naakig ang Ginoo sa Israel. Kag sa malawig nga tion ginpasakop niya sila kay Haring Hazael sang Aram kag sa iya anak nga si Ben Hadad.

⁴ Nagpangamuyo si Jehoahaz sa Ginoo, kag ginpamatian siya sang Ginoo, kay nakita sang Ginoo ang puwerte nga pagpamigos sang hari sang Aram sa Israel. ⁵ Ginhatagan sila sang Ginoo sang pangulo nga naghilway sa ila sa mga taga-Aram. Gani nagpuyo liwat sing malinong ang mga Israelinhon pareho sang una. ⁶ Pero wala sila magbiya sa pagsunod sa mga sala sang panimalay ni Jeroboam, nga nangin kabangdanan sang ila pagpakasala. Wala man nila paggub-a ang hulohaligi nga simbolo sang diosa nga si Ashera sa Samaria.

⁷ Sang ulihi ang nabilin kay Jehoahaz amo na lang ang 50 ka manugkabayo, 10 ka karwahe, kag 10,000 ka soldado, kay ang iban ginpamatay sang hari sang Aram, nga daw sa yab-ok nga gintasak-tasak.

⁸ Ang iban pa nga estorya parte sa paghari ni Jehoahaz, kag ang iya bantog nga mga binuhatan kag ang tanan niya nga ginhimo, nasulat sa Libro sang Kasaysayan sang mga Hari sang Israel. ⁹ Sang napatay si Jehoahaz, ginlubong siya sa ginlubngan sang iya mga katigulangan sa Samaria. Kag si Jehoash nga iya anak amo ang nagbulos sa iya bilang hari.

Ang Paghari ni Jehoash sa Israel

¹⁰ Nangin hari sang Israel si Jehoash nga anak ni Jehoahaz sang ika-37 nga tuig sang paghari ni Joash sa Juda. Sa Samaria nag-estar si Jehoash, kag naghari siya sa sulod sang 16 ka tuig. ¹¹ Malain ang iya ginhimo sa panulok sang Ginoo. Wala siya nagbiya sa mga sala ni Jeroboam nga anak ni Nebat, nga nangin kabangdanan sang pagpakasala sang mga taga-Israel.

¹² Ang iban pa nga estorya parte sa paghari ni Jehoash, kag ang iya bantog nga mga binuhatan kag ang tanan niya nga ginhimo, pati ang iya pagpakig-away kay Haring Amazia sang Juda, nasulat sa Libro sang Kasaysayan sang mga Hari sang Israel. ¹³ Sang napatay si Jehoash, ginlubong siya sa Samaria, didto sa ginlubngan sang mga hari sang Israel. Kag ang iya anak nga si Jeroboam II amo ang nagbulos sa iya bilang hari.

Napatay si Elisha

¹⁴ Sang buhi pa si Haring Jehoash, nagmasakit si Elisha kag daw mapatay na gid siya. Nagkadto si Haring Jehoash sa iya kag naghibi sa iya. Nagsiling si Jehoash, “Amay ko, Amay ko! Ang mga karwahe kag mga manugkarwahe sang Israel!”^{[c] 15} Nagsiling si Elisha, “Magkuha ka sang pana kag mga baslay.”^[d] Kag gintuman ini ni Jehoash. ¹⁶ Dayon ginsilingan siya ni Elisha nga uyatan niya ang pana. Sang ginauyatan na niya ini, ginkaptan ni Elisha ang iya kamot ¹⁷ kag ginsilingan siya, “Abrihi ang bintana sa sidlangan dampi.” Kag gin-abrihan niya ini. Dayon ginsilingan siya ni Elisha nga magpana siya. Kag sang nagpana siya, nagsiling si Elisha, “Ina nga baslay palatandaan nga padaugon ka sang Ginoo kontra sa Aram. Laglagon mo sing bug-os ang mga Arameanhon sa Afek.”

¹⁸ Ginsilingan liwat ni Elisha si Jehoash nga magkuha sang mga baslay. Kag sang nagkuha siya, nagsiling si Elisha, “Panaa ang duta.” Kag ginpana niya ang duta sang tatlo ka beses, kag dayon nag-untat siya. ¹⁹ Naakig si Elisha sa iya kag nagsiling, “Kuntani lima ukon anom ka beses mo ini ginpana agod malaglag mo sing bug-os ang mga Arameanhon. Pero karon, mapierdi mo lang sila sing tatlo ka beses.”

²⁰ Sang ulihi napatay si Elisha kag ginlubong.

Kada tuig may grupo sang mga Moabnon nga nagasalakay sa Israel. ²¹ Isa sina ka tion, may mga Israelinhon nga magalubong kuntani sang patay. Pero sang makakita sila sang grupo sang mga Moabnon nga nagasalakay, gindali-dali nila sulod ang bangkay sa kuweba nga ginlubngan ni Elisha kag nagpalagyo. Pagtandog sang bangkay sa mga tul-an ni Elisha, nabuhi ang patay kag nagtindog.

²² Ginpigos ni Haring Hazael sang Aram ang Israel sa bug-os nga panahon sang paghari ni Jehoahaz. ²³ Pero ginkaluoyan kag ginkabalak-an sila sang Ginoo tungod sa iya kasugtanan kay Abraham, Isaac, kag Jacob. Hasta subong wala niya sila paglaglaga ukon pagpahalina sa ila lugar palayo sa iya presensya.

²⁴ Napatay si Haring Hazael sang Aram, kag si Ben Hadad nga iya anak amo ang nagbulos sa iya bilang hari. ²⁵ Napierdi ni Jehoash ang Aram sing tatlo ka beses, kag nabawi niya kay Ben Hadad ang mga banwa nga naagaw sang amay ni Ben Hadad nga si Hazael sang pagpakig-away niya sa amay ni Jehoash nga si Jehoahaz.

Ang Paghari ni Joash sa Juda^(A)

24 Nagaedad si Joash sang pito ka tuig sang naghari siya. Sa Jerusalem siya nag-estar, kag naghari siya sa sulod sang 40 ka tuig. Ang iya iloy amo si Zibia nga taga-Beersheba. ² Maayo ang ginhimo ni Joash sa panulok sang Ginoo sa bug-os nga pagkabuhi ni Jehoyada nga pari. ³ Ginpangitaan siya ni Jehoyada sang duha ka asawa, kag may mga anak siya nga lalaki kag babayi.

⁴ Sang ulihi nagdesisyon si Joash sa pagpakay-o sang templo sang Ginoo. ⁵ Ginpatawag niya ang mga pari kag mga Levita kag ginsilingan, “Magkadto kamo sa mga banwa sang Juda kag kolektaha ninyo ang mga balayran sang mga Israelinhon kada tuig, agod mapakay-o naton ang templo sang aton Dios. Himua ninyo ini gilayon.” Pero wala gilayon magtuman ang mga Levita.

⁶ Gani ginpatawag ni Haring Joash ang pangulo nga pari nga si Jehoyada kag ginpamangkot, “Ngaa wala mo ginpakolekta sa mga Levita ang balayran sang mga taga-Juda kag taga-Jerusalem? Indi bala nga nagsugo si Moises nga alagad sang Ginoo sa katilingban sang Israel nga ihatag nila ini para sa Tolda nga sa diin nabutang ang Kasuguan?”

⁷ (Sadto anay, ang mga anak sang malaot nga babayi nga si Atalia nakasulod sa templo sang Dios kag nagpanguha sang mga balaan nga kagamitan agod gamiton sa pagsimba sa mga imahen ni Baal.)

⁸ Gani nagsugo si Haring Joash nga maghimo sang kahon nga bulutangan sang kuwarta, kag ibutang ini sa guwa sang puwertahan sang templo sang Ginoo. ⁹ Dayon naghatag siya sang pahibalo sa Juda kag Jerusalem nga kinahanglan dal-on sang mga tawo sa Ginoo ang ila balayran suno sa ginsugo ni Moises nga alagad sang Dios sa katawhan sang Israel sang didto sila sa kamingawan. ¹⁰ Malipayon nga naghatag ang tanan nga opisyal kag ang mga tawo. Ginhulog nila ang ila kuwarta sa kahon hasta nga napuno ini.

¹¹ Kon puno na gani ang kahon, ginadala ini sang mga Levita sa mga opisyal sang hari. Dayon ginaisip ini sang sekretaryo sang hari kag sang opisyal sang pangulo nga pari, kag pagkatapos ginabalik nila liwat ang kahon didto sa puwertahan sang templo. Amo ini ang ila ginahimo kada adlaw hasta nga nagdamo ang koleksyon. ¹² Dayon ginhatag ni Haring Joash kag ni Jehoyada ang kuwarta sa mga tawo nga nagadumala sa pagpakay-o sang templo. Kag nagpanguha sila sang mga panday kag sang mga trabahador nga maayo sa salsalon kag saway. ¹³ Mapisan gid ang mga nagadumala sa trabaho, gani madasig ang pagtrabaho. Nakay-o nila ang templo sang Dios suno sa orihinal nga desinyo sini, kag ginpabakod pa gid nila. ¹⁴ Pagkatapos sang obra, gin-uli nila sa hari kag kay Jehoyada ang sobra nga kuwarta. Kag gin-gamit ini sa pagpahimo sang mga kagamitan sa templo sang Ginoo—ang mga ginagamit sa pagsimba, sa paghalad sang mga halad nga ginasunog, pati na ang mga yahong kag mga suludlan nga bulawan kag pilak. Kag samtang buhi si Jehoyada, padayon ang paghalad sang mga halad nga ginasunog sa templo sang Ginoo.

¹⁵ Nagkabuhi si Jehoyada sing malawig nga mga tinuig, kag napatay siya sa edad nga 130 ka tuig. ¹⁶ Ginlubong siya sa lulubngan sang mga hari sa Banwa ni David, tungod sa maayo nga mga ginhimo niya sa Israel para sa Dios kag sa iya templo.

¹⁷ Pero pagkatapos nga napatay si Jehoyada, nagkadto ang mga opisyal sang Juda kay Haring Joash. Nagluhod sila sa hari bilang pagtahod, kag dayon ginkombinsi nila siya nga magpamati sa ila. ¹⁸ Nagdesisyon sila nga pabay-an na lang ang templo sang Ginoo, ang Dios sang ila mga katigulangan, kag magsimba sa mga hulohaligi nga simbolo sang diosa nga si Ashera kag sa iban pa nga mga dios-dios. Tungod sa ila ginhimo, naakig ang Dios sa Juda kag Jerusalem. ¹⁹ Nagpadala ang Ginoo sang mga propeta sa mga tawo agod pabalikon sila sa iya. Kag bisan ginpaandaman sila sang mga propeta, wala sila magpamati.

²⁰ Dayon gin-gamhan sang Espiritu sang Dios si Zacarias nga anak ni Jehoyada nga pari. Nagtindog siya sa atubangan sang mga tawo kag nagsiling, “Amo ini ang ginasiling sang Dios: Ngaa wala ninyo ginatuman ang mga sugo sang Ginoo? Indi gid kamo mag-uswag. Tungod nga ginsikway ninyo ang Ginoo, ginsikway man niya kamo.”

²¹ Nagplano ang mga opisyal sa pagpatay kay Zacarias. Kag sa sugo mismo sang hari, ginbato nila si Zacarias sa lagwerta sang templo sang Ginoo, kag napatay siya. ²² Ginkalimtan ni Haring Joash ang kaayo nga ginpakita sa iya ni Jehoyada, nga amay ni Zacarias. Sa baylo, ginpapatay niya si Zacarias. Amo ini ang ginsiling ni Zacarias sang nagahimumugto na siya, “Kabay pa nga talupangdon sang Ginoo ang inyo ginahimo, kag sukton niya kamo.”

²³ Sang pagsugod sang bag-o nga tuig, ginsalakay sang mga soldado sang Aram^[a] ang Juda. Napierdi nila ang Juda kag Jerusalem, kag ginpamatay nila ang mga opisyal sang Juda. Dayon gindala nila sa ila hari sa Damascus ang mga pagkabutang nga ila naagaw. ²⁴ Diutay lang ang mga soldado sang Aram nga nagsalakay kon ikomparar sa mga soldado sang Juda. Pero ginpapierdi sang Ginoo sa ila ang Juda, tungod ginsikway nila ang Ginoo, ang Dios sang ila mga katigulangan. Gani nag-abot ini nga silot kay Joash.

²⁵ Paghalin sang mga taga-Aram, grabe gid ang mga pilas ni Joash. Pero tungod sa iya nga pagpatay sa anak ni Jehoyada nga pari, nagplano ang iya mga alagad nga patyon siya. Ginpatay nila siya sa iya hiligdaan. Ginlubong siya sa Banwa ni David, pero indi sa lulubngan sang mga hari.

²⁶ Ang mga nagpatay sa iya amo si Zabad^[b] nga anak sang isa ka Ammonhon nga babayi nga si Shimeat, kag si Jehozabad nga anak sang isa ka Moabnon nga babayi nga si Shimrit.^{[c] 27} Ang mga estorya parte sa mga anak ni Joash, sa mga tagna parte sa iya, kag sa pagpakay-o sang templo sang Dios nasulat sa Komentaryo Parte sa Estorya sang Mga Hari. Si Amazia nga iya anak amo ang nagbulos sa iya bilang hari.