Old/New Testament

Ang Pinili nga Katawhan sa Dios

(Exo. 34:10-16)

7 “Kon dad-on na kamo sa Ginoo nga inyong Dios didto sa yuta nga inyong sudlon ug panag-iyahon, abugon niya ang pito ka mga nasod nga mas daghan ug mas gamhanan pa kay kaninyo: ang mga Hitihanon, mga Gergasihanon, mga Amorihanon, mga Canaanhon, mga Perisihanon, mga Hebhanon, ug mga Jebusihanon. ² Ug kon itugyan na sila kaninyo sa Ginoo nga inyong Dios ug mapildi ninyo sila, laglagon ninyo sila sa hingpit. Dili kamo maghimo ug kasabotan uban kanila o magpakita ug kalooy kanila. ³ Dili kamo makigminyo kanila, ug dili ninyo tugotan ang inyong mga anak nga maminyo sa ilang mga anak, ⁴ kay ipahilayo nila sa Ginoo ang inyong mga anak ug mag-alagad sila sa ubang mga dios. Ug kon mahitabo kini, mahiagom kamo sa kasuko sa Ginoo ug diha-diha malaglag kamo. ⁵ Mao hinuon kini ang inyong himuon: panggub-a ninyo ang ilang mga halaran, dugmoka ang ilang mga handomanan nga mga bato, pamutla ang ilang mga poste nga simbolo sa ilang diosa nga Ashera, ug sunoga ang ilang mga dios-dios. ⁶ Kay kamo nga katawhan gilain alang sa Ginoo nga inyong Dios. Sa tanang katawhan, kamo ang gipili sa Ginoo nga inyong Dios nga mahimong iyang pinasahi nga katawhan.

⁷ “Gipili kamo sa Ginoo ug gihigugma dili tungod kay mas daghan kamo kay sa ubang mga katawhan, kay kamo pa man gani ang pinakagamay sa tanan. ⁸ Gipili niya kamo tungod sa iyang gugma kaninyo ug ginatuman niya ang iyang gisaad sa inyong mga katigulangan. Mao gani nga gipagawas niya kamo sa Ehipto pinaagi sa iyang gahom, ug giluwas sa pagkaulipon sa Faraon nga hari sa Ehipto. ⁹ Hinumdomi ninyo nga ang Ginoo nga inyong Dios mao lang ang Dios. Masaligan siya nga Dios, ug ginatuman niya ang iyang kasabotan nga mao ang paghigugma sa daghang kaliwat nga nagahigugma kaniya ug nagatuman sa iyang mga sugo. ¹⁰ Apan ang mga wala nagahigugma kaniya silotan gayod dayon niya ug laglagon.

Ang Balos sa Pagkamatinumanon

(Lev. 26:3-13; Deu. 28:1-14)

¹¹ “Busa tumana ninyo pag-ayo ang mga sugo, mga tulumanon ug mga lagda nga ginahatag ko kaninyo karong adlawa. ¹² Kon tumanon ninyo kini nga mga sugo ug sundon pag-ayo, tumanon sa Ginoo nga inyong Dios ang iyang kasabotan nga panalanginan niya kamo, sama sa iyang gisaad sa inyong mga katigulangan. ¹³ Higugmaon niya kamo, panalanginan, ug padaghanon. Hatagan niya kamo ug daghang mga kabataan, ug panalanginan ang mga abot sa inyong yuta: ang inyong mga trigo, duga sa ubas, ug lana. Ug padaghanon niya ang inyong mga kahayopan didto sa yuta nga iyang gisaad nga ihatag sa inyong mga katigulangan ug kaninyo. ¹⁴ Panalanginan niya kamo labaw sa uban nga mga katawhan. Walay lalaki o babaye kaninyo nga baog. Ug ang inyong mga kahayopan mosanay. ¹⁵ Panalipdan kamo sa Ginoo sa tanang mga balatian. Dili niya ipahi-agum kaninyo kadtong makalilisang nga mga balatian nga inyong nakita didto sa Ehipto, apan ipahi-agum niya kini sa tanang nagadumot kaninyo. ¹⁶ Kinahanglan pamatyon ninyo ang tanang mga katawhan nga ginatugyan kaninyo sa Ginoo nga inyong Dios. Ayaw ninyo sila kaloy-i, ug ayaw kamo pag-alagad sa ilang mga dios kay mahimo kining laang alang kaninyo.

¹⁷ “Basin makaingon kamo sa inyong kaugalingon, ‘Mas gamhanan pa kining mga nasora kay kanato. Unsaon man nato sila pagpapahawa?’ ¹⁸ Apan ayaw kamo kahadlok kanila, hinumdomi lang ninyo kon unsa ang gihimo sa Ginoo nga inyong Dios ngadto sa hari sa Ehipto^[a] ug sa tanang mga Ehiptohanon. ¹⁹ Nakita mismo ninyo ang mga dagkong pagsulay, ang mga milagro, ang katingalahang mga butang, ug ang dakong gahom nga gigamit sa Ginoo nga inyong Dios sa pagpagawas kaninyo. Sama usab niini ang pagahimuon sa Ginoo nga inyong Dios sa tanang mga katawhan nga inyong gikahadlokan. ²⁰ Ug unya padad-an sila sa Ginoo nga inyong Dios sa mga katalagman^[b] hangtod nga malaglag bisan kadtong nagpabilin ug tago. ²¹ Ayaw kamo kahadlok kanila kay ang Ginoo nga inyong Dios kauban ninyo, ug gamhanan ug katingalahan siya nga Dios. ²² Anam-anamon ug pag-abog sa Ginoo nga inyong Dios kining mga nasora pinaagi kaninyo. Dili ninyo sila hutdon ug pag-abog diha-diha dayon, kay kon himuon ninyo kini modaghan ang mabangis nga mga mananap. ²³ Apan sa ngadto-ngadto itugyan sila sa Ginoo nga inyong Dios kaninyo. Ipataranta niya sila hangtod nga mangalaglag sila. ²⁴ Itugyan niya kaninyo ang ilang mga hari. Pamatyon ninyo sila, ug dili na sila mahinumdoman pa. Walay bisan usa kanila nga makapildi kaninyo, ug pamatyon ninyo silang tanan. ²⁵ Sunoga ninyo ang mga imahen sa ilang mga dios, ug ayaw ninyo kaibgi ang mga bulawan ug mga pilak niini. Ayaw gayod ninyo kini kuhaa kay mahimo kining laang kaninyo. Likayi ninyo kini kay mangil-ad kini sa Ginoo nga inyong Dios. ²⁶ Ayaw kamo pagdala sa inyong balay niining mangil-ad nga mga butang, aron dili usab kamo laglagon uban niining mga butanga. Kinahanglan likayan gayod ninyo kini, kay kini nga mga butang kinahanglan nga laglagon sa hingpit.

Dili Ninyo Kalimtan ang Ginoo

8 “Tumana gayod ninyo pag-ayo ang tanang mga sugo nga ginahatag ko kaninyo karong adlawa, aron magkinabuhi kamo ug dugay ug modaghan, ug makapanag-iya sa yuta nga gisaad sa Ginoo sa inyong mga katigulangan. ² Hinumdomi ninyo kon giunsa kamo paggiya sa Ginoo nga inyong Dios sa inyong paglakaw sa kamingawan sulod sa 40 ka tuig. Gihimo niya kini sa pagtudlo kaninyo sa pagpaubos ug sa pagsulay kaninyo aron mahibaloan kon unsa gayod ang sulod sa inyong kasingkasing, kon tumanon ba ninyo ang iyang mga sugo o dili. ³ Gipaubos niya kamo ug gipagutman, ug unya gihatagan niya kamo ug manna—usa ka matang sa pagkaon nga wala pa gayod ninyo sukad matilawi ug sa inyong mga katigulangan. Gihimo kini sa Ginoo sa pagtudlo kaninyo nga dili lang sa pagkaon mabuhi ang tawo, kondili sa matag pulong sa Ginoo. ⁴ Sulod sa 40 ka tuig wala modaan ang inyong mga bisti ug wala manghubag ang inyong mga tiil sa paglinakaw. ⁵ Sabta ninyo nga sama nga ang usa ka tawo nagadisiplina sa iyang anak, ang Ginoo nga inyong Dios nagadisiplina usab kaninyo.

⁶ “Busa tumana ninyo ang mga sugo sa Ginoo nga inyong Dios. Pagkinabuhi kamo subay sa iyang mga pamaagi ug tahora ninyo siya. ⁷ Kay dad-on kamo sa Ginoo nga inyong Dios sa maayong yuta, nga may mga lugut ug mga tuboran nga nagadagayday sa mga kapatagan ug kabukiran. ⁸ Kining yutaa may mga trigo, barley, ubas, igos, pomegranata, olibo, ug dugos. ⁹ Dili kamo mawad-an ug pagkaon niining yutaa ug dili kamo kulangon sa bisan unsa. Makakuha kamog mga puthaw niining yutaa nga daw sa nanguha lang kamog mga bato, ug abunda ang mga bronsi sa mga bukid. ¹⁰ Kon makakaon na kamo ug mangabusog, dayega ninyo ang Ginoo nga inyong Dios tungod sa maayong yuta nga iyang gihatag kaninyo.

¹¹ “Pagbantay gayod kamo nga dili ninyo malimtan ang Ginoo nga inyong Dios ug dili ninyo masupak ang iyang mga tulumanon ug mga lagda nga ginahatag ko kaninyo karong adlawa. ¹² Kon makakaon na kamo ug mangabusog, ug kon makapatindog na kamo ug maayong mga balay nga mapuy-an ¹³ ug modaghan na ang inyong mga mananap, plata, bulawan, ug mga kabtangan, ¹⁴ pagbantay kamo nga dili kamo makapasigarbo ug makalimot sa Ginoo nga inyong Dios nga nagpagawas kaninyo gikan sa Ehipto diin kamo giulipon. ¹⁵ Gigiyahan niya kamo sa lapad ug makalilisang nga kamingawan nga may lala nga mga bitin ug mga tanga. Kini nga dapit walay tubig, apan gihatagan niya kamog tubig gikan sa batong bantilis. ¹⁶ Didto sa kamingawan, gihatagan niya kamo ug manna—usa ka pagkaon nga wala matilawi sa inyong mga katigulangan. Gihimo kini sa Ginoo sa pagpaubos ug sa pagsulay kaninyo aron maka-angkon kamo ug kaayuhan sa kaulahian. ¹⁷ Basin baya ug moingon kamo sa inyong kaugalingon, ‘Pinaagi sa akong gahom ug kusog naangkon ko kining tanan nga bahandi.’ ¹⁸ Apan hinumdomi gayod ninyo nga ang Ginoo nga inyong Dios mao ang naghatag kaninyo sa katakos nga mahimong adunahan, ug gihimo niya kini aron matuman niya ang iyang kasabotan nga iyang gisaad sa inyong mga katigulangan, nga nagapadayon hangtod karon.

¹⁹ “Apan pasidan-an ko kamo karon nga kon kalimtan ninyo ang Ginoo nga inyong Dios, ug mosunod kamo sa ubang mga dios ug mosimba kamo ug moalagad kanila, sigurado gayod nga malaglag kamo. ²⁰ Sama nga gipanglaglag sa Ginoo ang mga nasod sa inyong atubangan, panglaglagon usab niya kamo kon dili kamo motuman sa Ginoo nga inyong Dios.”

Pagdaog Pinaagi sa Tabang sa Dios

9 “Pamati, katawhan sa Israel. Hapit na kamo motabok sa Jordan aron panag-iyahon ang mga nasod nga mas dagko ug mas gamhanan pa kay kaninyo. Ang ilang mga lungsod dagko ug may tag-as nga mga paril nga daw moabot na sa langit. ² Ang ilang mga lumulupyo kusgan ug tag-as—mga kaliwat ni Anak! Nahibaloan usab ninyo ang bahin sa mga kaliwat ni Anak ug nadungog ninyo nga walay makasukol kanila. ³ Apan karon makita ninyo nga ang Ginoo nga inyong Dios magauna kaninyo sa pagtabok. Sama siya sa kalayo nga molamoy sa inyong mga kaaway. Pildihon niya sila aron sayon ninyo silang mapapahawa ug malaglag sumala sa gisaad sa Ginoo kaninyo.

⁴ “Kon mapapahawa na sila sa Ginoo nga inyong Dios sa inyong atubangan, ayaw kamo pag-ingon sa inyong kaugalingon, ‘Gidala kita dinhi sa Ginoo sa pagpanag-iya niining yutaa tungod kay matarong kita.’ Dili kana mao. Papahawaon sila sa Ginoo tungod kay daotan sila nga mga nasod. ⁵ Panag-iyahan ninyo ang ilang yuta dili tungod kay matarong o maayo kamong mga tawo kondili tungod kay daotan sila, ug aron matuman sa Ginoo ang iyang gisaad sa inyong mga katigulangan nga si Abraham, Isaac, ug Jacob. ⁶ Busa hinumdomi ninyo nga gihatag kaninyo sa Ginoo nga inyong Dios kining maayong yuta nga inyong panag-iyahon, dili tungod kay mga matarong kamo, kay sa tinuod lang, mga gahi kamog ulo.

⁷ “Hinumdomi ninyo kon giunsa ninyo pagpasuko ang Ginoo nga inyong Dios didto sa kamingawan. Gikan sa adlaw nga migawas kamo gikan sa Ehipto hangtod karon kanunay lang kamong nagasupak sa Ginoo. ⁸ Bisan didto sa Bukid sa Sinai,^[c] gipasuko ninyo ang Ginoo, ug sa iyang kalagot kaninyo gusto na unta niya kamong pamatyon. ⁹ Sa dihang mitungas ako sa bukid sa pagdawat sa lagpad nga mga bato diin nasulat ang kasabotan sa Ginoo nga iyang gihimo alang kaninyo, nagpabilin ako didto sulod sa 40 ka adlaw ug 40 ka gabii nga wala mokaon ug moinom. ¹⁰ Gihatag sa Ginoo kanako ang duha ka lagpad nga bato nga iyang gisulatan sa tanang mga pulong nga gisulti niya kaninyo gikan sa taliwala sa kalayo didto sa Bukid sa Sinai niadtong adlaw nga nagtigom kamo.

¹¹ “Pagkahuman sa 40 ka adlaw ug 40 ka gabii, gihatag sa Ginoo kanako ang duha ka lagpad nga bato diin nasulat ang kasabotan. ¹² Unya miingon ang Ginoo kanako, ‘Kanaog ug pagdali ug lugsong kay ang imong katawhan nga imong gipangulohan sa paggawas sa Ehipto nahimo nang daotan. Dali silang mitalikod sa akong gisugo kanila ug naghimo sila ug dios-dios aron ilang simbahon.’

¹³ “Miingon pa gayod ang Ginoo kanako, ‘Nakita ko kon unsa kagahig ulo kining mga tawhana. ¹⁴ Pasagdi nga laglagon ko sila aron dili na sila mahinumdoman pa. Unya himuon ko ikaw ug ang imong mga kaliwat nga usa ka nasod nga mas gamhanan ug mas daghan pa kay kanila.’

¹⁵ “Busa milugsong ako gikan sa nagadilaab nga bukid dala ang duha ka lagpad nga bato diin nasulat ang kasabotan. ¹⁶ Ug nakita ko kamo nga nagpakasala sa Ginoo nga inyong Dios. Naghimo kamog dios-dios nga toriyong baka. Kadali ninyong mitalikod sa mga gisugo sa Ginoo kaninyo. ¹⁷ Busa sa inyong atubangan gibundak ko ang duha ka lagpad nga bato ug nangadugmok kini.

¹⁸ “Unya mihapa ako sa presensya sa Ginoo sulod sa 40 ka adlaw ug 40 ka gabii nga wala mokaon ug moinom, tungod sa tanan ninyong mga sala nga gihimo. Daotan gayod kini atubangan sa Ginoo ug nakapasuko gayod kini kaniya. ¹⁹ Nahadlok ako sa labihang kasuko sa Ginoo batok kaninyo, kay tingali ug pamatyon niya kamo. Apan gipamatian gihapon ako sa Ginoo. ²⁰ Ug labihan usab ang kasuko sa Ginoo kang Aaron ug gusto usab niya kining patyon, apan niadtong panahona nagaampo usab ako alang kaniya. ²¹ Unya gikuha ko ang baka nga inyong gihimo, nga nagtukmod kaninyo sa pagpakasala, ug gitunaw ko kini sa kalayo. Pagkahuman gidugmok ko kini pag-ayo sama kapino sa abog, ug gisabwag sa lugut nga nagadagayday gikan sa bukid.

²² “Gipasuko usab ninyo ang Ginoo didto sa Tabera, sa Masa, ug sa Kibrot Hataava.

²³ “Sa dihang gipabiya kamo sa Ginoo gikan sa Kadesh Barnea miingon siya kaninyo, ‘Lakaw kamo ug panag-iyaha na ninyo ang yuta nga gihatag ko kaninyo.’ Apan misupak kamo; wala ninyo tumana ang sugo sa Ginoo nga inyong Dios. Wala kamo mosalig o motuman kaniya. ²⁴ Sukad sa akong pagkaila kaninyo pulos lang pagsupak sa Ginoo ang inyong gihimo.

²⁵ “Mao kadto nga mihapa ako didto sa presensya sa Ginoo sulod sa 40 ka adlaw ug 40 ka gabii tungod kay miingon ang Ginoo nga laglagon niya kamo. ²⁶ Nagaampo ako sa Ginoo, ‘O Ginoong Dios, ayaw laglaga ang katawhan nga imong gipanag-iya. Giluwas mo sila ug gipagawas gikan sa Ehipto pinaagi sa imong gahom. ²⁷ Ayaw tagda ang pagkagahig ulo, ang pagkadaotan, ug ang mga sala niini nga katawhan; hinumdomi hinuon ang imong mga alagad nga si Abraham, Isaac, ug Jacob. ²⁸ Kon laglagon mo sila, moingon ang mga Ehiptohanon, “Gilaglag sila sa Ginoo kay dili siya makahimo sa pagdala kanila ngadto sa yuta nga iyang gisaad kanila.” O moingon sila, “Gilaglag sila sa Ginoo tungod kay napungot siya kanila; gipagawas niya sila sa Ehipto ug gidala sa kamingawan aron pamatyon.”

²⁹ “ ‘Apan imo silang katawhan. Sila ang katawhan nga imong gipanag-iyahan, nga imong gipagawas gikan sa Ehipto pinaagi sa imong dakong gahom.’

¹⁹ Sa pagkakilomkilom na, mibiya sa siyudad si Jesus ug ang iyang mga tinun-an.

Ang Pagtulon-an bahin sa Kahoy nga Igos

(Mat. 21:20-22)

²⁰ Pagkabuntag, sa dihang namalik sila padulong sa Jerusalem, didto na usab sila nangagi dapit sa kahoy nga igos, ug nakita nila nga nalaya kini ug patay na. ²¹ Nahinumdoman ni Pedro ang nahitabo. Busa miingon siya kang Jesus, “Magtutudlo, tan-awa ang kahoy nga igos nga imong gitunglo! Nalaya na!” ²² Miingon si Jesus kanila, “Tuo kamo sa Dios! ²³ Ang tinuod, kon may pagtuo kamo, makamando kamo niining bukid, ‘Balhin ngadto sa dagat,’ ug kon nagatuo kamo nga kini mahitabo ug wala kamo magduhaduha, matuman kana sumala sa inyong gisulti. ²⁴ Busa sultihan ko kamo nga bisan unsa ang inyong pangayoon sa Dios pinaagi sa pag-ampo, tuohi nga nadawat na ninyo, ug madawat gayod ninyo kini. ²⁵ Ug kon kamo mag-ampo, pasayloa una ninyo ang mga nakasala kaninyo aron ang inyong mga sala pasayloon usab sa inyong Amahan sa langit. ²⁶ [Kay kon dili kamo mopasaylo sa uban, dili usab kamo pasayloon sa inyong Amahan nga anaa sa langit.]”

Ang Pagpangutana sa Katungod ni Jesus

(Mat. 21:23-37; Luc. 20:1-8)

²⁷ Sa pag-abot nila sa Jerusalem, mibalik si Jesus sa templo. Ug samtang naglakaw siya sulod sa templo, miduol kaniya ang kadagkoan sa mga pari, mga magtutudlo sa Kasugoan, ug ang mga pangulo sa mga Judio. ²⁸ Nangutana sila kang Jesus, “Unsa ba ang imong katungod sa pagbuhat niining mga butanga dinhi sa templo? Ug kinsa ang naghatag kanimo ug katungod sa pagbuhat niini?” ²⁹ Mitubag si Jesus kanila, “Mangutana usab ako kaninyo. Tubaga una ninyo ako, pagkahuman tubagon ko usab kamo kon unsay akong katungod sa pagbuhat niining mga butanga. ³⁰ Kang kinsa ba naggikan ang katungod ni Juan sa pagbautismo, sa Dios ba o sa tawo? Tubaga ninyo ako!” ³¹ Naglalisay sila kon unsa ang ilang itubag, “Kon moingon kita nga ‘Gikan sa Dios,’ moingon siya, ‘Nganong wala kamo motuo kang Juan?’ ³² Apan kon moingon kita nga ‘Gikan sa tawo,’ masuko kanato ang mga tawo.” (Nahadlok sila sa mga tawo kay mituo man ang mga tawo nga si Juan propeta sa Dios.) ³³ Busa mitubag sila kang Jesus, “Wala kami masayod.” Ug miingon si Jesus kanila, “Kon mao kana dili ko usab kamo sultihan kon diin gikan ang akong katungod sa pagbuhat niini.”