Old/New Testament
Ang Tubig nga Naggikan sa Bato
(Exo. 17:1-7)
20 Sa unang bulan, miabot ang tibuok katilingban sa Israel didto sa kamingawan sa Zin, ug nagkampo sila sa Kadesh. Didto namatay si Miriam ug didto usab siya gilubong.
2 Walay tubig niadtong lugara, busa naghiusa ang mga tawo batok kang Moises ug kang Aaron. 3 Gibasol nila si Moises ug miingon, “Maayo pag namatay na lang kami uban sa among mga katagilungsod nga nangamatay niadto sa presensya sa Ginoo. 4 Nganong gidala mo man kami nga katilingban sa Ginoo dinhi sa kamingawan? Aron lang ba mangamatay uban sa among mga mananap? 5 Nganong gipagawas mo kami gikan sa Ehipto ug gidala niining walay pulos nga dapit diin walay trigo, igos, ubas o pomegranata; ug wala pa gayoy tubig nga mainom?”
6 Mibiya si Moises ug si Aaron gikan sa katilingban, ug miadto sa pultahan sa Tolda nga Tagboanan ug mihapa sa pagpangamuyo. Unya nagpakita kanila ang gamhanang presensya sa Ginoo. 7 Miingon ang Ginoo kang Moises, 8 “Kuhaa ang baston ug tigoma ninyo ni Aaron nga imong igsoon ang tibuok nga katilingban. Ug samtang nagatan-aw sila, sultihi ang bato nga mohatag ug tubig, ug motubod kini aron mahatagan ninyog tubig ang katawhan aron makainom sila ug ang ilang kahayopan.”
9 Busa gikuha ni Moises ang baston gikan sa presensya sa Ginoo, didto sa sudlanan sa Kasabotan nga atua sa sulod sa Tolda, sumala sa gisugo sa Ginoo kaniya. 10 Unya gitigom nila ni Aaron ang tibuok nga katilingban atubangan sa bato, ug miingon si Moises kanila, “Pamati kamong mga masinupakon! Kinahanglan ba gayod nga hatagan namo kamo ug tubig gikan niining bato aron lang motuo kamo?” 11 Unya gibayaw ni Moises ang iyang baston ug gihapak sa makaduha ang bato, ug mibuswak ang makusog nga tubig. Ug nanginom ang katilingban ug ang ilang mga kahayopan.
12 Apan miingon ang Ginoo kang Moises ug kang Aaron, “Tungod kay wala kamo mosalig kanako aron sa pagpakita sa akong pagkabalaan atubangan sa mga Israelinhon, dili kamo ang mangulo sa pagdala niining katilingban ngadto sa yuta nga ihatag ko kanila.”
13 Kini nga dapit gitawag ug Meriba,[a] kay nakiglalis ang mga Israelinhon sa Ginoo dinhi niini nga dapit; ug dinhi usab gipakita sa Ginoo kanila ang iyang pagkabalaan.
Wala Tugoti sa mga Taga-Edom nga Moagi ang mga Israelinhon
14 Sa didto pa ang mga Israelinhon sa Kadesh, nagpadala si Moises ug mga mensahero ngadto sa hari sa Edom uban sa mensahe nga nagaingon: “Kini nga mensahe gikan sa imong mga paryente, ang katawhan sa Israel: Nahibalo ka sa tanang pag-antos nga among naagian. 15 Ang among mga katigulangan nangadto sa Ehipto, ug dugay kaming nagpuyo didto. Gipaantos kami ug ang among mga katigulangan sa mga Ehiptohanon, 16 apan nangayo kami ug tabang sa Ginoo ug gipatalinghogan niya kami. Gipadad-an niya kami ug anghel nga maoy nagpagawas kanamo gikan sa Ehipto.
“Karon, ania kami dinhi sa Kadesh, ang lungsod nga duol sa imong teritoryo. 17 Kon mahimo, tugoti kami sa pag-agi sa imong yuta. Dili kami molatas sa kaumahan o sa ubasan, ni moinom gikan sa atabay. Mosubay lang kami sa dakong dalan[b] ug dili kami motipas hangtod nga makagawas kami sa imong teritoryo.”
18 Apan mao kini ang tubag sa hari sa Edom: “Dili kamo mahimong moagi dinhi. Kon moagi kamo, atakihon namo kamo ug pamatyon.” 19 Mitubag ang mga Israelinhon, “Mosubay lang kami sa dakong dalan. Kon makainom man sa inyong tubig ang among kahayopan ug kami, bayran namo kini. Tugoti lang kami nga moagi diha sa imong yuta, ug wala nay lain pa.”
20 Mitubag pag-usab ang hari sa Edom:
“Ayaw kamo pag-agi dinhi.” Unya gitigom sa hari sa Edom ang iyang lig-ong puwersa sa kasundalohan aron makiggira sa mga Israelinhon. 21 Tungod kay dili man magpaagi sa ilang teritoryo ang mga taga-Edom, milikay na lang ang mga Israelinhon.
Namatay si Aaron
22 Mibiya ang tibuok katilingban sa Israel gikan sa Kadesh ug nangadto sa Bukid sa Hor. 23 Didto sa Bukid sa Hor, duol sa utlanan sa Edom, miingon ang Ginoo kang Moises ug kang Aaron, 24 “Nagaabot na ang panahon nga iipon ka na Aaron ngadto sa imong mga paryente nga nangamatay na. Dili ka na makasulod sa yuta nga ihatag ko sa mga Israelinhon tungod kay misupak kamong duha ni Moises sa akong sugo didto sa tubig sa Meriba. 25 Karon Moises, dad-a si Aaron ug ang iyang anak nga si Eleazar sa Bukid sa Hor. 26 Unya huboi si Aaron sa iyang bisti sa pagkapari ug ipasul-ob kini sa iyang anak nga si Eleazar, kay mamatay na si Aaron didto sa bukid.”
27 Gituman ni Moises ang gisugo kaniya sa Ginoo. Mitungas sila sa Bukid sa Hor samtang nagatan-aw ang tibuok katilingban. 28 Unya gihubo ni Moises ang bisti ni Aaron ug gipasul-ob niya kini kang Eleazar. Ug namatay si Aaron didto sa ibabaw sa bukid. Unya milugsong si Moises ug si Eleazar. 29 Sa dihang nasayran sa tibuok katilingban nga patay na si Aaron, nagsubo sila alang kang Aaron sulod sa 30 ka adlaw.
Napildi ang mga Canaanhon
21 Ang Canaanhon nga hari sa Arad nga nagpuyo sa Negev nakadungog nga nagapadulong ang mga Israelinhon agi sa dalan sa Atarim. Busa giataki niya sila ug gibihag ang uban kanila. 2 Unya nanumpa ang mga Israelinhon ngadto sa Ginoo, “Kon itugyan nimo sa among mga kamot kining mga tawhana, laglagon namo sa hingpit ang ilang mga lungsod ingon nga halad kanimo.” 3 Gipatalinghogan sa Ginoo ang pag-ampo sa mga Israelinhon ug gitugyan niya kanila ang mga Canaanhon. Gilaglag sila sa hingpit sa mga Israelinhon lakip ang ilang mga lungsod, busa gitawag kadto nga lungsod ug Horma.[c]
Ang Bronsi nga Bitin
4 Gikan sa Bukid sa Hor, milakaw ang mga Israelinhon agi sa dalan paingon sa Pulang Dagat, libot sa yuta sa Edom. Apan gipul-an ang mga tawo sa ilang lakaw, 5 busa mireklamo sila sa Dios ug kang Moises. Miingon sila, “Nganong gipagawas mo pa kami gikan sa Ehipto aron mangamatay lang dinhi sa kamingawan? Walay pagkaon ug tubig dinhi! Ug giluod na kami niining walay lami nga manna.”
6 Busa, gipadad-an sila sa Ginoo ug mga bitin nga malala ug gipamaak sila, ug daghan ang nangamatay kanila. 7 Ug nangadto ang mga tawo kang Moises ug miingon, “Nakasala kami kay nagsulti kami batok sa Ginoo ug kanimo. Iampo sa Ginoo nga ipahilayo niya kining mga bitin gikan kanamo.” Busa nagaampo si Moises alang sa mga tawo.
8 Miingon ang Ginoo kang Moises, “Paghimo ug bronsi nga bitin ug ibutang kini sa tumoy sa usa ka poste. Si bisan kinsa nga mapaakan ug bitin dili mamatay kon motan-aw lang niining bronsi nga bitin.” 9 Busa naghimo si Moises ug bronsi nga bitin ug gibutang kini sa tumoy sa usa ka poste. Ug si bisan kinsa nga napaakan ug bitin motan-aw lang niining bronsi nga bitin ug dili kini mamatay.
Ang Pagpanglakaw Paingon sa Moab
10 Mipadayon sa paglakaw ang mga Israelinhon, ug nagkampo sila sa Obot. 11 Gikan sa Obot, milakaw sila ug nagkampo sa Iye Abarim, sa kamingawan sa sidlakan atbang sa Moab. 12 Gikan didto milakaw sila ug nagkampo sa Lugut sa Zered. 13 Gikan sa Zered milakaw na usab sila ug nagkampo sa tabok sa Lugut sa Arnon, nga anaa sa kamingawan nga duol sa teritoryo sa mga Amorihanon. Ang Arnon maoy utlanan nga anaa sa yuta sa mga Moabihanon ug sa yuta sa mga Amorihanon. 14 Mao kana ang hinungdan kon nganong nahisulat sa Libro sa Pagpakig-away sa Ginoo ang lungsod sa Waheb nga sakop sa Sufa, ang mga lugut apil na ang Arnon, 15 ug ang ubos nga bahin sa mga lugut nga nagsumpay sa lungsod sa Ar nga anaa sa utlanan sa Moab.
16 Gikan didto sa Arnon, ang mga Israelinhon nangadto sa Beer, ang atabay diin miingon ang Ginoo kang Moises, “Tigoma ang mga tawo kay hatagan ko sila ug tubig.” 17 Ug didto nanganta ang mga Israelinhon niini nga awit:
“Padayon pagtubod, O atabay!
Mag-awit kita mahitungod niini nga 18 atabay nga gipakalot sa mga pangulo ug mga dungganong mga tawo pinaagi sa ilang awtoridad.[d]”
Gikan sa kamingawan nangadto sila sa Matana; 19 gikan sa Matana nangadto sila sa Nahaliel; gikan sa Nahaliel nangadto sila sa Bamot; 20 ug gikan sa Bamot nangadto sila sa kapatagan sa Moab, diin malantaw gikan sa kinatumyan sa Bukid sa Pisga ang kamingawan.
Napildi si Haring Sihon ug si Haring Og
(Deu. 2:26–3:11)
21 Unya, nagpadala ang Israel ug mga mensahero ngadto kang Sihon nga hari sa mga Amorihanon. Mao kini ang ilang mensahe: 22 “Kon mahimo, tugoti kami sa pag-agi sa inyong yuta. Dili kami molatas sa kaumahan o sa ubasan, ni moinom gikan sa inyong atabay. Mosubay lang kami sa dakong dalan hangtod nga makagawas kami sa inyong teritoryo.”
23 Apan wala mosugot si Sihon nga moagi ang mga Israelinhon sa iyang teritoryo. Gitigom hinuon niya ang iyang tibuok kasundalohan ug nangadto sila sa kamingawan ug giataki ang mga Israelinhon. Pag-abot nila sa Jahaz, nakiggira sila sa mga Israelinhon. 24 Apan gipamatay sila sa mga Israelinhon ug giilog ang ilang yuta gikan sa Arnon paingon sa Suba sa Jabok. Apan kutob lang ang mga Israelinhon sa utlanan sa yuta sa mga Amonihanon, tungod kay lig-on ang mga paril sa ilang utlanan. 25 Busa nailog sa mga Israelinhon ang tanang mga lungsod sa mga Amorihanon ug gipuy-an nila kini, lakip ang Heshbon ug ang tanang mga baryo nga sakop niini. 26 Kining Heshbon kaniadto maoy nagaunang lungsod ni Sihon, ang hari sa mga Amorihanon. Gipildi niya kaniadto ang usa ka hari sa Moab ug giilog niya ang tanang kayutaan niini kutob sa Arnon. 27-28 Mao kana nga ang mga magbabalak nagaingon:
“Dali kamo sa Heshbon, ang lungsod ni Sihon! Tukora ninyo kini pag-usab. Kaniadto ang mga sundalo sa Heshbon misulong nga daw nagdilaab nga kalayo nga milamoy sa lungsod sa Ar nga sakop sa Moab ug milaglag sa mga habog nga dapit sa Arnon. 29 Makalulooy kamong mga taga-Moab! Alaot kamong mga nagasimba sa dios-dios nga si Kemosh! Kamong iyang mga anak gipasagdan niya nga mabihag ni Sihon nga hari sa mga Amorihanon. 30 Apan karon nalaglag na ang mga Amorihanon. Napukan na ang lungsod sa Heshbon, lakip ang Dibon, Nopa, ug Medeba.”
31 Busa mipuyo ang mga Israelinhon sa yuta sa mga Amorihanon.
32 Unya nagpadala si Moises ug mga espiya sa Jazer, ug giilog usab nila kini ug ang mga baryo nga sakop niini. Gipapahawa nila ang mga Amorihanon nga namuyo didto. 33 Pagkahuman, nangadto na usab sila sa Basan. Apan gisulong sila ni Og nga hari sa Basan ug sa iyang tibuok kasundalohan didto sa Edrei.
34 Miingon ang Ginoo kang Moises, “Ayaw kahadlok kaniya, kay itugyan ko siya kanimo, lakip ang tibuok niyang katawhan ug kayutaan. Buhata kaniya ang gibuhat mo kang Sihon nga hari sa mga Amorihanon, nga naghari sa Heshbon.”
35 Busa gipatay sa mga Israelinhon si Og, lakip ang iyang mga anak ug ang tanan niyang katawhan, ug wala gayoy nahibilin kanila. Pagkahuman, gipanag-iya dayon sa mga Israelinhon ang yuta nga sakop ni Og.
Gipatawag ni Haring Balak si Balaam
22 Nagpadayon sa paglakaw ang mga Israelinhon hangtod nga nakaabot sila sa kapatagan sa Moab. Nagkampo sila sa sidlakang bahin sa Jordan, atbang sa Jerico.
2 Unya nahibaloan ni Haring Balak sa Moab, nga anak ni Zipor, ang tanang gibuhat sa mga Israelinhon ngadto sa mga Amorihanon. 3 Nalisang gayod siya ug ang mga Moabihanon tungod sa kadaghan sa mga Israelinhon.
4 Miingon ang mga Moabihanon ngadto sa mga tigdumala sa Midian, “Hutdon gayod niining mga tawhana ang tanan nga anaa sa atong palibot, sama sa baka nga mohurot ug sabsab sa mga sagbot sa kaumahan.”
Busa si Balak nga anak ni Zipor, nga maoy hari sa Moab niadtong panahona, 5 nagpadala ug mga mensahero sa pagpatawag kang Balaam nga anak ni Beor nga nagpuyo sa Petor nga iyang yutang natawhan, duol sa Suba sa Eufrates. Mao kini ang mensahe ni Balak:
“May mga tawong naggikan sa Ehipto ug hilabihan sila kadaghan ug nagapuyo duol kanamo. 6 Busa anhi dayon dinhi ug panghimaraota kining mga tawhana kay mas gamhanan sila kay kanamo. Basin pag mapildi ko sila ug maabog gikan sa akong yuta. Kay nasayod ako nga si bisan kinsa nga panalanginan mo mapanalanginan, ug ang panghimaraoton mo mahimaraot.”
7 Busa milakaw ang mga tigdumala sa Moab ug Midian nga dala ang bayad alang kang Balaam. Gisultihan nila kini sa giingon ni Balak. 8 Unya miingon si Balaam kanila, “Dinhi lang kamo pangatulog karong gabii, aron isulti ko kaninyo ugma kon unsay isulti sa Ginoo kanako.” Busa didto nangatulog ang mga pangulo sa Moab.
9 Unya, nangutana ang Dios kang Balaam, “Kinsa kining kauban mo nga mga tawo?” 10 Mitubag si Balaam sa Dios, “Sila ang mga mensahero nga gipadala ni Balak nga hari sa Moab, nga anak ni Zipor. Mao kini ang iyang mensahe: 11 ‘May mga tawo nga naggikan sa Ehipto ug labihan sila kadaghan. Busa anhi dayon dinhi ug panghimaraota sila, kay basin pa diay ug mapildi ko sila ug maabog palayo.’ ”
12 Apan miingon ang Dios kang Balaam, “Ayaw pag-uban kanila. Ug ayaw panghimaraota kadtong mga tawo nga giingon nila, kay gipanalanginan ko sila.”
13 Pagbangon ni Balaam pagkabuntag, giingnan niya ang mga pangulo ni Balak, “Pauli na lang kamo sa inyong nasod kay dili mosugot ang Ginoo nga mouban ako kaninyo.”
14 Busa namalik ang mga pangulo sa Moab ngadto kang Balak ug miingon, “Nagdumili si Balaam sa pag-uban kanamo.”
15 Busa nagpadala pag-usab si Balak ug mas daghang mga pangulo ug mas dungganon kaysa una niyang gipadala. 16 Nangadto sila kang Balaam ug miingon:
“Mao kini ang gipasulti ni Balak nga anak ni Zipor: ‘Ayaw pagtugot nga may makababag kanimo sa pag-anhi dinhi. 17 Suholan ko gayod ikaw ug buhaton ko bisan unsay imong isulti. Palihog, anhi dinhi ug panghimaraota kining mga tawhana alang kanako.’ ”
18 Apan mitubag si Balaam kanila, “Bisan pag ihatag ni Balak kanako ang iyang palasyo nga puno sa pilak ug bulawan, dili ko mahimong lapason ang sugo sa Ginoo nga akong Dios, bisan sa dako o sa gamay lang nga butang. 19 Apan dinhi lang una kamo pangatulog karong gabii sama sa gihimo sa uban ninyong kauban, kay basin kon duna pay ubang isulti ang Ginoo kanako.”
20 Niadtong gabhiona miingon ang Dios kang Balaam, “Tungod kay mianhi na man kining mga tawhana aron sa pag-uban kanimo, uban na lang kanila, apan ang ako lang isulti maoy imong buhaton.”
Ang Asno ni Balaam
21 Pagkabuntag, giandam ni Balaam ang iyang asno ug miuban sa mga pangulo sa Moab, 22 uban sa iyang duha ka sulugoon. Apan samtang naglakaw[e] si Balaam sakay sa iyang asno, nasuko pag-ayo ang Dios, busa gibabagan siya sa anghel sa Ginoo diha sa dalan. 23 Pagkakita sa asno nga nagatindog ang anghel sa Ginoo nga nagagunit ug espada diha sa dalan, mitipas kini ug mipaingon sa uma. Busa gibunalan kini ni Balaam aron mobalik sa dalan.
24 Unya mibarog ang anghel sa Ginoo sa sigpit nga dalan taliwala sa paril sa duha ka ubasan. 25 Sa dihang nakita sa asno ang anghel sa Ginoo, midip-ig ang asno sa paril ug naipit ang tiil ni Balaam. Busa gibunalan kini pag-usab ni Balaam.
26 Unya milakaw sa unahan ang anghel sa Ginoo ug mibarog sa usa ka sigpit nga dapit nga wala gayoy matipasan—sa tuo man o sa wala. 27 Sa dihang nakita sa asno ang anghel sa Ginoo milubog na lang kini. Nasuko pag-ayo si Balaam, ug gibunalan niya ang asno sa iyang baston. 28 Unya gipasulti sa Ginoo ang asno, ug miingon kini kang Balaam, “Unsa bay nabuhat ko kanimo nga gibunalan mo man ako sa makatulo ka higayon?” 29 Mitubag si Balaam sa asno, “Gihimo mo akong daw sa buang-buang! Kon may espada lang ako patyon ko gayod ikaw.” 30 Miingon ang asno kang Balaam, “Dili ba ako man ang imong asno nga kanunay mong ginasakyan? Nagainingon ba gud ako niini kanimo kaniadto?” Mitubag si Balaam, “Wala.”
31 Unya gipakita sa Ginoo kang Balaam ang iyang anghel nga nagatindog sa dalan nga nagagunit ug espada. Busa mihapa si Balaam sa yuta.
32 Nangutana kaniya ang anghel sa Ginoo, “Nganong gibunalan mo ang imong asno sa makatulo gayod? Mianhi ako dinhi sa pagbabag kanimo kay daotan ang imong binuhatan sa akong tan-aw. 33 Nakakita kanako ang imong asno ug milikay kini kanako sa makatulo. Kon wala pa siya milikay, gipatay ko na unta ikaw, ug ang imong asno pasagdan ko nga mabuhi.”
34 Miingon si Balaam sa anghel sa Ginoo, “Nakasala ako! Wala gayod ako nahibalo nga nagatindog ka diay diha sa pagbabag kanako! Kon daotan alang kanimo ang akong gihimo, mopauli na lang ako.”
35 Miingon ang anghel sa Ginoo kang Balaam, “Uban nianang mga tawhana, apan isulti lang ang isulti ko kanimo.” Busa miuban si Balaam sa mga pangulo ni Balak.
36 Pagkahibalo ni Balak nga nagapadulong na si Balaam, misugat siya didto sa usa ka lungsod sa Moab duol sa Arnon, sa utlanan sa iyang teritoryo.
37 Miingon si Balak kang Balaam, “Nganong wala ka dayon mianhi sa unang higayon nga gipatawag ko ikaw? Naghunahuna ka ba nga dili ko ikaw gantihan?” 38 Mitubag si Balaam, “Ania na ako. Apan wala akoy ikasulti kanimo gawas sa ipasulti sa Dios kanako.”
39 Unya miuban si Balaam kang Balak sa Kiriat Huzot. 40 Ug didto naghalad si Balak ug baka ug karnero. Gihatag niya ang ubang karne kang Balaam ug sa mga pangulo nga kauban niya. 41 Pagkaugma, gidala ni Balak si Balaam ibabaw sa Bamot Baal, ug didto nakita niya sa ubos ang katawhan sa Israel.
Ang Tulumanon sa mga Katigulangan
(Mat. 15:1-9)
7 Adunay mga Pariseo ug pipila ka mga magtutudlo sa Kasugoan nga miabot gikan sa Jerusalem ug mialirong kang Jesus. 2 Nakita nila nga ang uban sa iyang mga tinun-an nagakaon nga wala manghunaw. Kini supak sa tulumanon sa mga Pariseo.
3 Dili lang ang mga Pariseo kondili ang tanan usab nga mga Judio dili mokaon kon dili una sila makapanghunaw sumala sa tulumanon gikan sa ilang mga katigulangan. 4 Dili usab sila mokaon sa bisan unsa nga naggikan sa tindahan kon dili una sila makapanghunaw. Daghan pa gayod ang ilang mga tulumanon sama sa pagpanghugas sa mga tasa, kolon, ug tumbaga[a] nga mga lutoanan.
5 Busa nangutana kang Jesus ang mga Pariseo ug ang mga magtutudlo sa Kasugoan, “Nganong ang imong mga tinun-an wala man magsunod sa mga tulumanon sa atong mga katigulangan? Nagakaon sila nga wala manghunaw.” 6 Gitubag sila ni Jesus, “Tinuod gayod ang giingon ni Propeta Isaias mahitungod kaninyo nga mga tigpakaaron-ingnon. Sumala sa sinulat ni Isaias, miingon ang Dios,
‘Kining mga tawhana nagatahod kanako sa baba lamang,
apan ang ilang kasingkasing halayo kanako.
7 Walay kapuslanan ang ilang pagsimba kanako,
kay ang ilang gitudlo nga mga pagtulon-an mga hinimo lang sa mga tawo.’[b]
8 Gisalikway ninyo ang sugo sa Dios, ug ang mga pagtulon-an sa tawo mao ang inyong gituman.”
9 Miingon pa gayod si Jesus, “Maayo gayod kamo mangita ug pamaagi sa pagsalikway sa gipasunod sa Dios aron masunod ninyo ang inyong mga tulumanon. 10 Sama pananglitan niini: si Moises miingon, ‘Tahora ang imong amahan ug inahan,’[c] ug ‘Ang mosulti ug daotan batok sa iyang amahan o inahan kinahanglan patyon.’[d] 11 Apan kamo nagatudlo nga kon ang tawo may ikatabang unta sa iyang mga ginikanan, ug moingon kanila, ‘korban kini’ (kon sa ato pa, ‘kini alang sa Dios’), 12 wala na siyay obligasyon sa pagtabang kanila. 13 Gipakawalay pulos ninyo ang pulong sa Dios tungod sa inyong napanunod nga tulumanon. Ug daghan pa ang sama niini nga inyong gibuhat.”
Ang Pulong Sa Dios (Cebuano New Testament) Copyright © 1988, 2001 by International Bible Society® Used by Permission. All rights reserved worldwide.