Old/New Testament

Ang Paandam kay Zedekia

34 ^1-2 Ginsalakay ni Haring Nebucadnezar sang Babilonia ang Jerusalem kag ang mga banwa sa palibot sini. Kaupod niya sa pagsalakay ang tanan niya nga soldado pati ang mga soldado halin sa tanan nga ginharian nga sakop niya. Sadto nga tion nagsiling ang Ginoo, ang Dios sang Israel, kay Jeremias: “Magkadto ka kay Haring Zedekia sang Juda kag silinga siya nga ako, ang Ginoo, nagasiling: Itugyan ko ini nga siyudad sa hari sang Babilonia kag pagasunugon niya ini. ³ Indi ka gid makapalagyo sa iya, kundi madakpan ka kag itugyan sa iya. Magaatubang ka sa iya agod sentensyahan, kag dayon bihagon ka pa-Babilonia. ⁴ Pero Haring Zedekia, pamatii ining akon promisa sa imo: Indi ka mapatay sa inaway, ⁵ kundi mapatay ka nga malinong. Magasunog ang imo katawhan sang insenso sa pagpadungog sa imo, pareho sa ila ginhimo sang paglubong sang imo mga katigulangan nga naghari antes sa imo. Magapangasubo sila sa imo kag magasiling, ‘Abaw, patay na ang amon hari!’ Matabo gid ini, kay ako, ang Ginoo, ang nagasiling sini.”

⁶ Ginhambal ini tanan ni Jeremias kay Haring Zedekia sang Juda didto sa Jerusalem. ⁷ Nagasalakay na sadto ang mga soldado sang hari sang Babilonia sa Jerusalem, Lakish, kag Azeka. Amo na lang ini ang nabilin nga mga banwa sang Juda nga napalibutan sang pader.

Ang Paghilway sa mga Ulipon

⁸ May ginsiling pa gid ang Ginoo kay Jeremias sadtong tion nga naghimo sang kasugtanan si Haring Zedekia sa tanan nga katawhan sang Jerusalem nga hatagan niya sang kahilwayan ang mga ulipon. ⁹ Nagsugo si Zedekia nga ang bisan sin-o nga may mga ulipon nga Hebreo, lalaki man ukon babayi, kinahanglan nga hatagan nila sang kahilwayan. Wala sing kapareho nila nga mga Judio nga magapabilin nga ulipon. ¹⁰ Gani ang tanan nga tawo, pati ang mga opisyal, nagsugot sa sini nga kasugtanan kag ginhilway nila ang ila mga ulipon, lalaki man ukon babayi. ¹¹ Pero sang ulihi nagbaylo ang ila hunahuna kag gin-ulipon nila liwat ang mga ulipon nga ila ginhilway.

^12-13 Gani nagsiling ang Ginoo, ang Dios sang Israel, kay Jeremias, “Naghimo ako sang kasugtanan sa inyo mga katigulangan sang ginpaguwa ko sila sa duta sang Egipto nga sa diin gin-ulipon sila. Nagsiling ako sa ila, ¹⁴ ‘Sa kada pito ka tuig kinahanglan nga hilwayon ninyo ang inyo kapareho nga Hebreo nga ginbaligya sa inyo bilang ulipon. Pagkatapos nga nakaalagad siya sa inyo sing anom ka tuig, kinahanglan nga hilwayon gid ninyo siya.’ Pero wala gid magtuman ukon magpamati ang inyo mga katigulangan sa akon. ¹⁵ Sang nagligad nga mga inadlaw naghinulsol kamo kag ginhimo ninyo ang husto sa akon panulok. Nagsugot kamo sa paghilway sang inyo mga kasimanwa nga gin-ulipon ninyo. Naghimo pa gani kamo sang kasugtanan sa akon parte sini didto mismo sa templo nga akon ginpili nga lugar para padunggan ako. ¹⁶ Pero nagbaylo ang inyo hunahuna kag wala ninyo ako pagtahura. Gin-ulipon ninyo liwat ang mga ulipon nga inyo ginhilway. Gusto gid nila ang kahilwayan, pero ginpilit ninyo sila nga mangin ulipon ninyo liwat.

¹⁷ “Gani ako, ang Ginoo, nagasiling nga tungod nga wala ninyo ako pagtumana kag wala ninyo paghatagi sang kahilwayan ang inyo mga kasimanwa nga gin-ulipon ninyo, hatagan ko kamo sang kahilwayan—kahilwayan nga mapatay sa inaway, gutom kag balatian. Himuon ko kamo nga makangilil-ad sa tanan nga ginharian sa kalibutan. ^18-19 Ang mga opisyal sang Juda kag Jerusalem kag ang mga opisyal sang palasyo, pati ang mga pari kag ang tanan nga pumuluyo naghimo sang kasugtanan sa akon paagi sa ila nga paglakat sa tunga sang ginpihak nga torite nga baka. Pero wala nila pagtumana ang ila kasugtanan sa akon, gani himuon ko man sa ila ang ila ginhimo sa tinday nga baka. ²⁰ Itugyan ko sila sa ila mga kaaway nga gusto magpatay sa ila. Kag ang ila mga bangkay mangin kalan-on sang mga pispis kag talunon nga mga sapat.

²¹ “Itugyan ko gid si Haring Zedekia sang Juda kag ang iya mga opisyal sa mga soldado sang hari sang Babilonia nga ila kaaway nga gusto magpatay sa ila. Bisan nag-untat na sila sa pagsalakay sa inyo, ²² manduan ko sila sa pagsalakay liwat sa inyo siyudad. Salakayon nila ini kag agawon, kag dayon sunugon. Himuon ko nga mamingaw ang mga banwa sang Juda kag wala na sing may mag-estar sa sini. Ako, ang Ginoo, ang nagasiling sini.”

Ang mga Recabnon

35 Sang si Jehoyakim nga anak ni Josia ang hari sang Juda, nagsiling ang Ginoo kay Jeremias, ² “Magkadto ka sa mga pamilya sang mga Recabnon kag hambala sila nga magkadto sa isa sa mga kuwarto sang templo kag paimna sila didto sang bino.”

³ Gani ginkadtuan ko si Jaazania, nga anak sang akon tukayo nga si Jeremias nga anak ni Habazinia, kag ang tanan niya nga mga utod kag mga anak. Ini sila tanan ang mga pamilya sang mga Recabnon. ⁴ Gindala ko sila sa templo sang Ginoo, didto sa kuwarto sang mga anak nga lalaki ni Hanan nga anak ni Igdalia nga alagad sang Dios. Ini nga kuwarto tupad sang kuwarto sang mga opisyal kag ara sa ibabaw sang kuwarto ni Maasea nga anak ni Shalum, nga manugbantay sang puwertahan sang templo. ⁵ Dayon nagbutang ako sang mga pitsil nga may bino kag mga kupa sa atubangan sang mga Recabnon kag ginsilingan sila nga mag-inom.

⁶ Pero nagsabat sila, “Wala kami nagainom sang bino. Ang amon katigulangan nga si Jonadab nga anak ni Recab nagmando sa amon kag sa amon mga kaliwat nga indi gid mag-inom sang bino. ⁷ Kag amo pa gid ini ang iya ginmando sa amon: ‘Indi kamo magpatindog sang mga balay ukon magpanguma ukon magtanom sang ubas; indi gid kamo magpanag-iya sang sini nga mga butang. Kinahanglan nga sa mga tolda lang kamo maestar. Kag kon tumanon ninyo ini, magakabuhi kamo sing malawig sa bisan diin nga duta nga inyo estaran.’ ⁸ Gintuman namon ang tanan nga ginsugo sa amon sang amon katigulangan nga si Jonadab. Kami kag ang amon mga asawa kag mga kabataan wala gid mag-inom sang bino, ⁹ ukon magpatindog sang mga balay para estaran, ukon magpanag-iya sang mga talamnan sang ubas kag mga uma. ¹⁰ Nag-estar kami sa mga tolda kag gintuman gid namon ang tanan nga ginsugo sa amon ni Jonadab. ¹¹ Pero sang ginsalakay ni Haring Nebucadnezar sang Babilonia ang ini nga nasyon, hinadlukan kami sa mga soldado sang Babilonia kag sang Aram,^[a] gani nagdesisyon kami nga magpalagyo diri sa sulod sang Jerusalem. Amo ina kon ngaa ari kami diri.”

^12-13 Nagsiling pa gid ang Ginoo nga Makagagahom, ang Dios sang Israel, kay Jeremias, “Maglakat ka kag silinga ang katawhan sang Juda kag Jerusalem: Ngaa nga indi kamo magpamati kag magtuman sa akon mga pulong? ¹⁴ Si Jonadab nga anak ni Recab nagmando sa iya mga kaliwat nga indi sila mag-inom sang bino, kag nagtuman sila. Hasta subong wala sila nagainom sang bino kay ginatuman nila ang sugo sang ila katigulangan. Pero kamo iya wala gid magtuman sa akon bisan kapila ako maghambal sa inyo ¹⁵ paagi sa mga propeta nga akon mga alagad. Nagasiling sila sa inyo, ‘Magbiya na kamo sa inyo malaot nga pagginawi kag bag-uha na ninyo ang inyo pamatasan kag indi na kamo magsimba ukon mag-alagad sa mga dios-dios. Dayon magakabuhi kamo sa duta nga ginhatag ko sa inyo kag sa inyo mga katigulangan.’ Pero wala gid kamo magtuman ukon magpamati sa akon. ¹⁶ Ang mga kaliwat ni Jonadab nga anak ni Recab nagtuman sa ginsugo sa ila sang ila katigulangan, pero kamo iya wala gid magtuman sa akon. ¹⁷ Gani ako, ang Ginoong Dios nga Makagagahom, ang Dios sang Israel, nagasiling: Pamati! Kamo nga katawhan sang Juda kag Jerusalem padal-an ko sang mga kalaglagan nga akon ginsiling kontra sa inyo. Nagpakighambal ako sa inyo pero wala kamo magpamati; nagpanawag ako sa inyo pero wala kamo magsabat.”

¹⁸ Dayon ginsilingan ni Jeremias ang mga pamilya sang mga Recabnon parte sa ginsiling sang Ginoo nga Makagagahom, ang Dios sang Israel: “Ginsunod gid ninyo ang tanan nga ginsugo sang inyo katigulangan nga si Jonadab. ¹⁹ Gani nagapromisa ako nga si Jonadab nga anak ni Recab indi madulaan sang kaliwat nga nagaalagad sa akon. Ako, ang Ginoo nga Makagagahom, ang Dios sang Israel, ang nagasiling sini.”

Ginbasa ni Baruc ang Mensahi sang Dios

36 Sang ikaapat nga tuig sang paghari ni Jehoyakim nga anak ni Josia sa Juda, nagsiling ang Ginoo kay Jeremias, ² “Magkuha ka sang linukot nga sululatan^[b] kag isulat ang tanan nga ginsiling ko sa imo parte sa Israel, Juda kag sa tanan nga nasyon. Isulat ang tanan nga ginsiling ko halin sang nahauna nga tion nga nagpakighambal ako sa imo, sang si Josia pa ang hari sang Juda, hasta subong. ³ Basi pa lang magbiya sa ila malaot nga pagginawi ang katawhan sang Juda kon mabatian nila ang mga kalaglagan nga ginplano ko nga himuon kontra sa ila. Kon matabo ini, patawaron ko sila sa ila mga kalautan kag mga sala.”

⁴ Gani ginpatawag ni Jeremias si Baruc nga anak ni Neria kag gindikta sa iya ang tanan nga ginsiling sang Ginoo, kag ginsulat ini ni Baruc sa linukot nga sululatan. ⁵ Nagsiling dayon si Jeremias kay Baruc, “Ginadilian ako sa pagkadto sa templo sang Ginoo. ⁶ Gani ikaw na lang ang magkadto sa templo sa adlaw sang pagpuasa. Magatipon didto ang katawhan sang Juda halin sa ila mga banwa. Basahon mo sa ila ang mensahi sang Ginoo sa sini nga kasulatan nga ginsulat mo samtang ginadikta ko sa imo. ⁷ Basi pa lang paagi sini magdangop sila sa Ginoo, kag magbiya na sila sa ila malaot nga pagginawi. Kay ginpaandaman na sila sang Ginoo nga silutan sila sa iya puwerte nga kaakig.”

⁸ Gani ginbasa ni Baruc ang mensahi sang Ginoo didto sa templo subong sang ginsugo sa iya ni Jeremias. ⁹ Natabo ini sang adlaw sang pagpuasa sa presensya sang Ginoo, sadtong ikasiyam nga bulan sang ikalima nga tuig sang paghari ni Jehoyakim nga anak ni Josia sa Juda. Nagtipon didto sa templo ang mga pumuluyo sang Jerusalem kag sang mga banwa sang Juda. ¹⁰ Ginbasa ni Baruc sa mga tawo ang mensahi ni Jeremias nga nasulat sa linukot nga kasulatan. Ginhimo ini ni Baruc didto sa templo, sa may kuwarto ni Gemaria nga sekretaryo nga anak ni Shafan. Ining kuwarto ni Gemaria ara sa ibabaw nga lagwerta sang templo, malapit sa alagyan sang Bag-o nga Puwertahan.

¹¹ Sang mabatian ni Micaya nga anak ni Gemaria kag apo ni Shafan ang mensahi sang Ginoo nga ginbasa ni Baruc, ¹² nagkadto siya sa palasyo, didto sa kuwarto sang sekretaryo nga sa diin nagatipon ang tanan nga opisyal. Ato didto si Elishama nga sekretaryo, si Delaya nga anak ni Shemaya, si Elnatan nga anak ni Acbor, si Gemaria nga anak ni Shafan, si Zedekia nga anak ni Hanania, kag ang iban pa nga mga opisyal. ¹³ Ginsugid sa ila ni Micaya ang tanan nga iya nabatian nga ginbasa ni Baruc sa mga tawo. ¹⁴ Dayon ginsugo sang mga opisyal si Jehudi nga anak ni Netania kag apo ni Shelemia kag apo sa tuhod ni Cushi sa pagkadto kay Baruc kag sa pagsiling, “Dal-a ang kasulatan nga imo ginbasa sa katawhan kag magkadto ka diri sa amon.” Gani nagkadto didto si Baruc dala ang kasulatan.

¹⁵ Pag-abot ni Baruc, nagsiling ang mga opisyal sa iya, “Pungko kag basaha sa amon ang linukot nga kasulatan.” Gani ginbasa ato ni Baruc sa ila. ¹⁶ Pagkabati nila sini tanan nagtinulukay sila sa kahadlok kag nagsiling kay Baruc, “Kinahanglan nga ibalita ta ini sa hari.” ¹⁷ Dayon ginpamangkot nila si Baruc, “Abi sugiri kami kon paano mo ini ginsulat. Gindiktahan ka bala ni Jeremias?”

¹⁸ Nagsabat si Baruc, “Huo, gindikta ini tanan sa akon ni Jeremias, kag ginsulat ko ini sa tinta sa sini nga kasulatan.” ¹⁹ Dayon nagsiling ang mga opisyal kay Baruc, “Magpanago kamo ni Jeremias kag indi kamo magsugid sa kay bisan sin-o kon diin kamo.”

²⁰ Ginbutang sang mga opisyal ang linukot nga kasulatan didto sa kuwarto ni Elishama nga sekretaryo kag nagkadto dayon sila sa hari didto sa lagwerta sang palasyo, kag ginbalita ang tanan. ²¹ Ginsugo dayon sang hari si Jehudi nga kuhaon ang linukot nga kasulatan. Ginkuha ini ni Jehudi didto sa kuwarto ni Elishama kag ginbasa sa hari kag sa tanan nga opisyal nga nagatindog sa iya tupad. ²² Tigtulugnaw sadto, kag ang hari didto sa iya kuwarto nga para sa tigtulugnaw, kag nagapungko siya nga nagaatubang sa kalayo. ²³ Kada makatapos basa si Jehudi sing tatlo ukon apat ka dinalan, ginautod dayon sang hari ang ato nga parte paagi sa kutsilyo kag ginahaboy sa kalayo, hasta nga naubos sunog ang bug-os nga kasulatan. ²⁴ Wala gid mahadlok ang hari kag ang iya mga opisyal sang mabatian nila ang mensahi sang kasulatan. Wala gani nila paggisia ang ila mga bayo bilang tanda sang pagpangasubo. ²⁵ Bisan pa nagpangabay sila ni Elnatan, Delaya, kag Gemaria sa hari nga indi pagsunugon ang kasulatan, wala gid magpamati ang hari. ²⁶ Sa baylo, ginmanduan sang hari si Jerameel nga iya anak, si Seraya nga anak ni Azriel, kag si Shelemia nga anak ni Abdeel sa pagdakop kay Baruc nga sekretaryo kag kay Propeta Jeremias. Pero gintago sila sang Ginoo.

²⁷ Sa tapos masunog sang hari ang linukot nga kasulatan nga may mensahi nga gindikta ni Jeremias kay Baruc, nagsiling ang Ginoo kay Jeremias, ²⁸ “Magkuha ka sang isa pa ka sululatan kag isulat liwat ang tanan nga nasulat sa nahauna nga kasulatan nga ginsunog ni Haring Jehoyakim sang Juda. ²⁹ Silinga dayon ang hari nga amo ini ang akon ginasiling, ‘Ginsunog mo ang linukot nga kasulatan kay nagasiling didto nga laglagon gid sang hari sang Babilonia ang ini nga duta kag pamatyon ang mga tawo kag mga kasapatan. ³⁰ Gani amo ini ang akon ginasiling parte sa imo, Haring Jehoyakim sang Juda: Wala ka sing kaliwat nga maghari sa ginharian ni David. Patyon ka, kag ang imo bangkay ihaboy lang nga mainitan kon adlaw kag matun-ugan kon gab-i. ³¹ Silutan ko ikaw kag ang imo mga anak, pati ang imo mga opisyal tungod sa inyo kalautan. Ipaagom ko sa inyo kag sa katawhan sang Jerusalem kag Juda ang tanan nga kalaglagan nga akon ginsiling kontra sa inyo tungod kay wala kamo magpamati sa akon.’ ”

³² Gani nagkuha si Jeremias sang isa pa ka sululatan kag ginhatag ini kay Baruc, kag ginsulat ni Baruc ang tanan nga gindikta sa iya ni Jeremias, subong sang ginhimo nila sa nahauna nga kasulatan nga ginsunog ni Haring Jehoyakim sang Juda. Pero madamo pa sang gindugang si Jeremias nga mensahi nga pulopareho sa una nga ginsulat.

Ang Kaluwasan

2 Gani kinahanglan gid naton nga tipigan sing maayo ang mga kamatuoran nga aton nabatian agod indi kita magtalang. ² Hunahunaa bala ninyo; ang Kasuguan nga ginpadala paagi sa mga anghel napamatud-an nga matuod gid, kag ang kada isa nga wala nagsunod ukon wala nagtuman sini ginsilutan suno sa iya nahimo nga sala. ³ Gani indi gid kita makaluwas sa silot kon indi ta pagsapakon subong ining kaluwasan nga wala gid sing kapareho. Ang Ginoo mismo amo ang una nga nagbantala sang sini nga kaluwasan, kag ginpamatud-an ini sa aton sang mga tawo nga nakabati sa iya. ⁴ Kag ginpamatud-an pa gid ini sang Dios paagi sa nagkalain-lain nga mga milagro kag makatilingala nga mga butang, kag sa nagkalain-lain nga mga abilidad nga iya ginpanagtag paagi sa Espiritu Santo suno sa iya gusto.

Nag-abot ang Kaluwasan Paagi kay Cristo

⁵ Karon, kon parte sa palaabuton nga kalibutan nga ginasiling namon, indi ang mga anghel ang ibutang sang Dios nga magadumala; ⁶ tungod kay amo ini ang nakasulat sa Kasulatan,

Ang ginasiling sang Kasulatan nga sakop sang tawo ang tanan nga butang nagakahulugan nga magaabot ang adlaw nga wala gid sing butang nga indi ipasakop sa tawo. Pero sa karon nahibaluan ta nga indi pa sakop sang tawo ang tanan nga butang. ⁹ Pero kon parte kay Jesus, nahibaluan ta nga sa malip-ot nga tion ginhimo siya sang Dios nga mas manubo sang sa mga anghel, agod paagi sa bugay sang Dios, mapatay siya para sa tanan nga tawo. Kag karon ginpadunggan siya bilang hari tungod sa iya gin-antos nga kamatayon. ¹⁰ Ginhimo sang Dios ang tanan nga butang, kag ginhimo niya ini para sa iya kaugalingon. Gani bagay gid lang nga magtugot siya nga mag-antos si Jesus, agod makompleto ni Jesus ang ginapahimo sa iya bilang ginahalinan sang kaluwasan. Sa sini nga paagi madamo nga mga tawo ang mangin iya mga anak nga iya padunggan.

¹¹ Si Jesus ang nagalimpyo sa aton mga sala. Kag ang iya Amay amo man ang aton Amay. Amo ina nga wala siya nahuya magtawag sa aton nga iya mga utod. ¹² Amo ini ang iya ginsiling sa iya Amay,

¹³ Kag nagsiling pa siya,

Kag nagsiling pa gid siya,

¹⁴ Kag tungod nga ang ining ginatawag niya nga mga anak mga tawo nga may lawas kag dugo, si Jesus mismo nagpakatawo man agod ihalad niya ang iya kaugalingon para sa ila, kay paagi sa iya kamatayon mapierdi niya si Satanas nga amo ang ginahalinan sang kamatayon sang mga tawo. ¹⁵ Sa amo nga paagi ginluwas niya sila nga nangin ulipon sa kahadlok sa bug-os nila nga kabuhi tungod sang ila kahadlok sa kamatayon. ¹⁶ Gani maathag gid nga indi ang mga anghel ang ginabuligan ni Jesus, kundi ang mga kaliwat ni Abraham. ¹⁷ Amo ina nga kinahanglan gid nga mangin tawo si Jesus nga pareho gid sa iya mga utod sa tanan nga bagay, agod mangin ila siya nga pangulo nga pari nga maluluy-on kag masaligan, nga makahalad sa Dios para matubos ang mga tawo sa ila mga sala. ¹⁸ Siya mismo nakaagi sang mga pag-antos sang ginsulay siya, gani sarang gid siya makabulig sa mga tawo nga ginasulay.