Old/New Testament
32 “Pakinggan mo, langit, ang aking sasabihin,
unawain mo, lupa, ang aking bibigkasin.
2 Pumatak nawang gaya ng ulan ang aking ituturo,
ang salita ko nawa'y tulad ng hamog na namumuo;
upang halama'y diligan at damo'y tumubo.
3 Sapagkat si Yahweh ay aking pupurihin,
ang kanyang pangalan ay inyong dakilain.
4 “Si Yahweh ang inyong batong tanggulan,
mga gawa niya'y walang kapintasan,
mga pasya niya'y pawang makatarungan;
siya'y Diyos na tapat at makatuwiran.
5 Datapwat ang Israel sa kanya ay nagtaksil,
di na karapat-dapat na mga anak ang turing,
dahil sa pagkakasala nila at ugaling suwail.
6 O mga mangmang at hangal na tao,
ganyan ba susuklian ang kabutihan sa inyo ni Yahweh na inyong ama at sa inyo'y lumikha,
at nagtaguyod na kayo'y maging isang bansa?
7 “Alalahanin ninyo ang mga lumipas na panahon, ang mga salinlahi ng mga nagdaang taon;
tanungin ninyo ang inyong ama at kanilang sasabihin,
pati ang matatanda at kanilang sasaysayin.
8 Nang(A) ipamahagi ng Kataas-taasang Diyos ang ipapamanang lupain,
nang ang mga bansa'y kanyang hati-hatiin,
mga hangganan nito'y kanyang itinakda ayon sa dami ng mga anak niya.
9 Pagkat ang lahi ni Jacob ay kanyang pinili,
sila ang kanyang tagapagmanang lahi.
10 “Sa isang disyerto sila'y kanyang natagpuan,
sa isang lupang tigang at walang naninirahan.
Doon sila'y kanyang pinatnubayan,
binantayan at doo'y inalagaan.
11 Isang inahing agila, ang kanyang katulad,
sila'y mga inakay na tinuruan niyang lumipad;
upang ang Israel ay hindi bumagsak,
sinasalo niya ng malalapad niyang pakpak.
12 Si Yahweh lamang ang sa kanila'y pumatnubay,
walang diyos na banyaga ang sa kanila'y dumamay.
13 “Kanyang pinagtagumpay sila sa kaburulan,
sila'y kumain ng mga ani sa kabukiran.
Nakakuha sila ng pulot sa mga batuhan,
nakahukay rin ng langis sa lupang tigang.
14 Kanilang mga baka't kambing ay sagana sa gatas;
pinakamainam ang kanilang kawan, trigo, at katas ng ubas.
15 “Si Jacob na irog, tumaba't lumaki—katawa'y bumilog;
ang Diyos na lumalang kanyang tinalikuran,
at itinakwil ang batong tanggulan ng kanyang kaligtasan.
16 Pinanibugho nila si Yahweh dahil sa mga diyus-diyosan.
Poot niya'y pinag-alab sa pagsambang kasuklam-suklam.
17 Naghain(B) sila ng handog sa mga demonyo,
sa mga diyus-diyosang hindi nila alam kung ano;
ngayon lamang dumating mga diyos na bago,
na hindi sinamba ng kanilang mga lolo.
18 Iniwan ninyo ang batong tanggulan na sa inyo'y nagdalang-tao,
kinalimutan ninyo ang Diyos na tunay na sa inyo ay nagbigay-buhay.
19 “Nang makita ni Yahweh ang ginawa nilang ito, napuspos siya ng galit,
poot niya'y nag-alimpuyo laban sa mga anak na inari niyang totoo.
20 ‘Kaya't ako'y lalayo,’ ang sabi niya,
‘Kanilang mga dalangin di na diringgin pa,
tingnan ko lang ang kanilang sasapitin—
isang lahing suwail, mga anak na taksil.
21 Pinanibugho(C) nila ako sa mga diyos na hindi totoo,
sa pagsamba sa kanila'y ginalit nila ako,
kaya't bayang hangal kahit hindi akin ay siyang gagamitin,
upang aking bayan galitin at panibughuin.
22 Galit ko'y bubuga ng nag-aalab na poot,
maglalagablab hanggang sa kalaliman ng daigdig ng mga patay.
Lupa't bunga nito apoy ang tutupok,
sa mga saligan ng bundok siya ang susunog.’
23 “‘Tatambakan ko sila ng labis na paghihirap,
pauulanan ko sila ng aking mga sibat.
24 Padadalhan ko sila ng nakakalunos na salot,
matinding lagnat at gutom ang aking idudulot.
Mababangis na hayop aking pasasalakayin,
makamandag na ahas sila'y tutuklawin.
25 Sa mga lansanga'y magkakaroon ng mga patayan,
sindak at takot naman sa mga tahanan;
binata't dalaga'y kapwa pupuksain,
maging pasusuhing sanggol at matatandang ubanin.
26 Naisip ko na sana'y sila ang lipulin,
sa alaala ng madla sila ay pawiin.
27 Subalit ayaw kong mangyari na ang mga kaaway ay pahambog na magsabi:
Kami ang lumupig sa kanila,
ngunit akong si Yahweh ang talagang sa kanila'y nagparusa.’
28 “Sila'y isang bansang salat sa katuwiran,
isang bayang wala ni pang-unawa man.
29 Kung sila'y matalino, naunawaan sana nila nangyaring pagkatalo.
Kung bakit sila nagapi, sasabihin nila ito:
30 Paano matutugis ng isa ang sanlibo?
O ang sampung libo ng dalawa katao?
Sila'y pinabayaan ng kanilang batong tanggulan
na sa kanila'y nagtakwil at nang-iwan.
31 Tunay ngang tanggulan nila'y hindi tulad ng sa atin;
maging ating mga kaaway ito rin ang sasabihin.
32 Sila ay sanga ng ubasan ng Sodoma, mga nagmula sa taniman ng Gomorra;
mga ubas nila'y tunay na lason at mapakla.
33 Ang alak na dito'y kinakatas,
ay gaya ng mabagsik na kamandag ng ahas.
34 “Hindi ba't iniingatan ko ito sa aking kaban,
natatakpang mahigpit sa aking taguan?
35 Akin(D) ang paghihiganti, ako ang magpaparusa;
kanilang pagbagsak ay nalalapit na.
Araw ng kapahamakan sa kanila'y darating,
lubos na pagkawasak ay malapit ng sapitin.
36 Bibigyan(E) ng katarungan ni Yahweh ang kanyang bayan,
mga lingkod niyang hirang kanyang kahahabagan.
Kapag nakita niyang sila'y nanghihina,
at lakas nila'y unti-unting nawawala.
37 Pagkatapos itatanong ng Diyos sa kanyang bayan,
‘Nasaan ngayon ang inyong mga diyos,
tanggulang inyong pinagkatiwalaan?
38 Sinong umubos sa taba ng inyong handog,
at sino ang uminom ng alak ninyong kaloob?
Bakit hindi ninyo sila tawagin at tulong ay hingin?
Hindi ba nila kayo kayang sagipin?
39 “‘Alamin ninyong ako ang Diyos—Oo, ako lamang.
Maliban sa akin ay wala nang iba pa.
Ako'y pumapatay at nagbibigay-buhay,
ako'y sumusugat at nagpapagaling din naman.
Wala nang makakapigil, anuman ang aking gawin.
40 Isinusumpa ko ito sa harap ng kalangitan, habang ako'y nabubuhay,
Diyos na walang hanggan.
41 Hahasain ko ang aking tabak na makinang
upang igawad ang aking katarungan.
Mga kaaway ko'y aking paghihigantihan,
at sisingilin ko ang sa aki'y nasusuklam.
42 Sa aking mga palaso dugo nila'y dadanak,
laman nila'y lalamunin nitong aking tabak;
hindi ko igagalang sinumang lumaban,
tiyak na mamamatay bilanggo ma't sugatan!’
43 “Mga(F) bansa, bayan ni Yahweh'y inyong papurihan,
mga pumapatay sa kanila'y kanyang pinaparusahan.
Ang kanilang mga kaaway kanyang ginagantihan,
at pinapatawad ang kasalanan ng kanyang bayan.”[a]
44 Ito nga ang inawit nina Moises at Josue sa harapan ng mga Israelita. 45 Pagkatapos bigkasin ni Moises ang lahat ng ito sa harap ng buong bayan ng Israel, 46 sinabi niya, “Itanim ninyo sa isip ang mga salitang narinig ninyo sa akin ngayon. Ituro ninyo sa inyong mga anak, upang masunod nilang mabuti ang buong kautusan. 47 Mahalaga ang mga salitang ito sapagkat dito nakasalalay ang inyong buhay. Kung susundin ninyong mabuti, mabubuhay kayo nang matagal sa lupaing sasakupin ninyo sa kabila ng Jordan.”
Ipinatanaw kay Moises ang Canaan
48 Nang(G) araw ring iyon, sinabi ni Yahweh kay Moises, 49 “Umakyat ka sa Abarim, sa Bundok ng Nebo na sakop ng Moab, sa tapat ng Jerico, at tanawin mo ang Canaan, ang lupaing ibibigay ko sa mga Israelita. 50 Doon ka mamamatay sa bundok na iyon tulad ng nangyari kay Aaron sa Bundok ng Hor, 51 sapagkat sinuway ninyo ako sa harapan ng bayang Israel noong sila'y nasa tabi ng tubig sa Meriba-kades sa ilang ng Zin. Hindi ninyo pinakita sa mga Israelita na ako ay banal. 52 Matatanaw mo ang lupaing ibibigay ko sa bayang Israel ngunit hindi mo ito mararating.”
Binasbasan ni Moises ang mga Lipi ng Israel
33 Ito ang mga pagpapalang binigkas ni Moises na lingkod ng Diyos, bago siya namatay.
2 “Dumating si Yahweh mula sa Bundok Sinai.
Sumikat sa Edom na parang araw,
at sa bayan niya'y nagpakita sa Bundok Paran.
Sampung libong anghel ang kanyang kasama,
nagliliyab na apoy ang nasa kanang kamay niya.
3 Minamahal ni Yahweh ang kanyang bayan[b]
at iniingatan ang kanyang hinirang.
Kaya't yumuyukod kami sa kanyang paanan,
at sinusunod ang kanyang kautusan.
4 Binigyan kami ni Moises ng kautusan,
na siyang yaman ng aming bayan.
5 Naging hari si Yahweh ng Israel na kanyang bayang hirang,
nang ang mga pinuno ng mga lipi nito ay nagkakabuklod.
6 “Ang lipi ni Ruben sana'y manatili,
kahit ang bilang niya'y kakaunti.”
7 Tungkol kay Juda ay ganito ang sinabi:
“Dinggin mo, Yahweh, ang daing nitong Juda,
ibalik mo siya sa piling ng kanyang bayan,
at tulungan siya sa pakikipaglaban.”
8 Tungkol(H) kay Levi ay kanyang sinabi:
“Ang Tumim ay kay Levi, ang Urim ay sa tapat mong alipin;
sa kanya na iyong sinubok sa Masah at sa may tubig ng Meriba.
9 Higit ka niyang pinahalagahan kaysa kanyang mga magulang,
pati anak at kapatid ay hindi isinaalang-alang.
Upang masunod lang ang iyong kautusan,
at maging tapat sa iyong kasunduan.
10 Kaya't siya ang magtuturo sa Israel ng iyong kautusan,
siya ang magsusunog ng insenso at mga alay sa altar.
11 Palakasin mo nawa, Yahweh, ang kanyang angkan,
paglilingkod niya'y iyong pahalagahan.
Durugin mong lahat ang kanyang kaaway,
upang di na makabangon kailanman.”
12 Tungkol naman kay Benjamin, ganito ang sinabi:
“Mahal ka ni Yahweh at iniingatan,
sa buong maghapon ika'y binabantayan,
at sa kanyang mga balikat ika'y mananahan.”
13 Tungkol kay Jose ay sinabi:
“Pagpalain nawa ni Yahweh ang kanilang lupain,
sa hamog at ulan ay palaging diligin,
at tubig mula sa lupa ay pabukalin.
14 Magkaroon nawa siya ng mga bungang hinog araw-araw,
at mga pagkaing inani sa kapanahunan.
15 Mapupuno ng prutas maging matandang kabundukan.
16 Ang lupain niya'y sasagana sa lahat ng kabutihan,
mula kay Yahweh na nagsalita mula sa nag-aapoy na halaman.
Tamasahin nawa ng lipi ni Jose ang mga pagpapalang ito,
sapagkat sa ibang lipi'y siya ang namuno.
17 Ang panganay niya ay magiging makapangyarihan;
parang lakas ng toro ang kanyang taglay.
Ang mga bansa'y sama-samang itataboy hanggang dulo ng daigdig.
Ganyan ang kapangyarihan ng laksa-laksang kawal ni Efraim,
sa ganyan matutulad libu-libong kawal ni Manases.”
18 Tungkol kina Zebulun at Isacar ay sinabi:
“Magtagumpay nawa si Zebulun sa pangangalakal sa karagatan,
at sa bayan ni Isacar ay dumami ang kayamanan.
19 Ang ibang mga bansa ay dadalo
sa paghahandog ninyo doon sa bundok,
pagkat ang yaman nila'y buhat sa dagat
at sa buhanginan sa baybay nito.”
20 Tungkol kay Gad ay sinabi:
“Purihin ang Diyos na nagpalawak ng lupain ni Gad.
Si Gad ay parang leon na nag-aabang
at handang sumakmal ng leeg o kamay.
21 Pinili nila ang pinakamainam na lupain,
lupaing nababagay sa isang pangunahin.
Sumama siya sa mga pinuno ng Israel
upang mga utos ni Yahweh ay kanilang tuparin.”
22 Tungkol kay Dan ay sinabi:
“Isang batang leon ang katulad ni Dan,
na palukso-lukso mula sa Bashan.”
23 Tungkol kay Neftali ay sinabi:
“Lubos na pinagpala ni Yahweh itong si Neftali,
mula sa lawa hanggang timog ang kanilang kaparte.”
24 Tungkol kay Asher ay sinabi:
“Higit na pinagpala kaysa ibang lipi itong si Asher,
kagiliwan sana siya ng mga anak ni Israel.
Sumagana sa langis olibo ang kanyang lupain.
25 Bakal at tanso sana ang pintuan ng iyong mga bayan.
Maging mahaba at matatag nawa ang iyong pamumuhay.”
26 Ang iyong Diyos, O Israel, ay walang kagaya,
mula sa langit dumarating upang tulungan ka.
27 Sa mula't mula pa'y ang Diyos na ang inyong tanggulan,
walang hanggan niyang bisig ang inyong kanlungan.
Mga kaaway ninyo'y kanyang ipinagtabuyan,
at inutusan kayong sila'y lipuling lubusan.
28 Kaya ang bayang Israel ay nanirahang tiwasay,
sa lupaing sagana sa lahat ng bagay,
at laging dinidilig ng hamog sa kalangitan.
29 Bansang Israel, ikaw ay mapalad!
Walang bansa na iyong katulad,
pagkat si Yahweh ang sa iyo'y nagligtas.
Siya ang kalasag ng iyong kaligtasan,
at tabak ng iyong tagumpay.
Magmamakaawa ang iyong mga kaaway,
ngunit sila'y iyong tatapakan.
Ang Kamatayan ni Moises
34 Umahon si Moises mula sa kapatagan ng Moab patungo sa Bundok ng Nebo, sa taluktok ng Pisga, sa gawing silangan ng Jerico. Ipinakita sa kanya roon ni Yahweh ang buong lupain. Mula sa Gilead hanggang Dan, 2 ang buong Neftali, ang lupain ng Efraim at Manases, ang buong lupain ng Juda hanggang sa Dagat ng Mediteraneo, 3 ang katimugan at ang kapatagan, samakatuwid ay ang libis ng Jerico, ang lunsod ng mga palmera, hanggang Zoar. 4 Sinabi(I) sa kanya ni Yahweh, “Iyan ang lupain na aking ipinangako sa iyong mga ninunong sina Abraham, Isaac at Jacob. Sinabi ko sa kanilang ibibigay ko ito sa kanilang lahi. Ipinakita ko ito sa iyo ngunit hindi mo mararating.”
5 At si Moises na lingkod ni Yahweh ay namatay sa lupain ng Moab, tulad ng sinabi ni Yahweh. 6 Inilibing siya ni Yahweh sa isang libis sa Moab sa tapat ng Beth-peor, ngunit hanggang ngayo'y walang nakakaalam ng tiyak na lugar. 7 Siya'y sandaa't dalawampung taóng gulang nang mamatay. Hindi lumabo ang kanyang paningin at hindi rin nanghina ang kanyang pangangatawan. 8 Tatlumpung araw siyang ipinagluksa ng Israel sa kapatagan ng Moab.
9 Si Josue na anak ni Nun ay napuno ng karunungan sa pamamahala sapagkat ipinatong sa kanya ni Moises ang kanyang mga kamay. Sumunod sa kanya ang mga Israelita at ginawa nila ang lahat ng utos na ibinigay ni Yahweh sa pamamagitan ni Moises.
10 Mula(J) noon ay wala nang lumitaw sa Israel na propetang katulad ni Moises na nakipag-usap nang harap-harapan kay Yahweh. 11 Wala na ring nakagawa ng mga kababalaghang tulad ng ipinagawa sa kanya ni Yahweh sa Egipto, sa harapan ng Faraon at ng mga lingkod nito. 12 Walang ibang nakagawa ng makapangyarihan at pambihirang mga gawa tulad ng ginawa ni Moises sa harapan ng bayang Israel.
26 Isinulat sa itaas ng krus ang paratang laban sa kanya, “Ang Hari ng mga Judio.” 27 May(A) dalawang tulisang kasama niyang ipinako sa krus, isa sa kanan at isa sa kaliwa. [28 Sa gayon ay natupad ang sinasabi sa kasulatan, “Ibinilang siya sa mga kriminal.”][a]
29 Ininsulto(B) siya ng mga nagdaraan at pailing-iling na sinabi, “O ano? Di ba ikaw ang gigiba sa Templo at muling magtatayo nito sa loob ng tatlong araw? 30 Bumabâ ka sa krus at iligtas mo ngayon ang iyong sarili!” 31 Kinutya rin siya ng mga punong pari at ng mga tagapagturo ng Kautusan. Sabi nila sa isa't isa, “Iniligtas niya ang iba ngunit hindi mailigtas ang sarili! 32 Makita lamang nating bumabâ sa krus ang Cristo na iyan na Hari daw ng Israel, maniniwala na tayo sa kanya!”
Nilait din siya ng mga nakapakong kasama niya.
Ang Pagkamatay ni Jesus(C)
33 Nagdilim sa buong lupain mula sa tanghaling tapat hanggang sa ikatlo ng hapon. 34 Nang(D) ikatlo na ng hapon, sumigaw si Jesus, “Eloi, Eloi, lema sabachthani?” na ang kahulugan ay, “Diyos ko, Diyos ko, bakit mo ako pinabayaan?”
35 Narinig ito ng ilan sa mga nakatayo roon at kanilang sinabi, “Pakinggan ninyo, tinatawag niya si Elias!” 36 May(E) tumakbo upang kumuha ng isang espongha; ito'y isinawsaw sa maasim na alak, inilagay sa dulo ng isang patpat at ipinasipsip kay Jesus. “Tingnan nga natin kung darating si Elias upang iligtas siya,” sabi niya.
37 Sumigaw nang malakas si Jesus at pagkatapos ay nalagutan ng hininga.
38 At(F) napunit sa gitna ang tabing ng Templo, mula sa itaas hanggang sa ibaba. 39 Nakatayo sa harap ng krus ang opisyal ng mga kawal. Nang makita kung paano namatay si Jesus, sinabi niya, “Tunay ngang Anak ng Diyos ang taong ito!”
40 Naroon(G) din ang ilang babaing nakatanaw mula sa malayo. Kabilang sa kanila si Maria Magdalena, si Salome, at si Maria na ina ng nakababatang si Santiago at ni Jose. 41 Mula pa sa Galilea ay sumusunod na sila at naglilingkod kay Jesus. Naroon din ang iba pang mga babaing kasama ni Jesus na pumunta sa Jerusalem.
Ang Paglilibing kay Jesus(H)
42-43 Nang dumidilim na, dumating si Jose na taga-Arimatea, isang iginagalang na kasapi ng Kapulungan. Siya rin ay naghihintay sa pagdating ng kaharian ng Diyos. Dahil iyon ay Araw ng Paghahanda, o bisperas ng Araw ng Pamamahinga, naglakas-loob siyang lumapit kay Pilato upang hingin ang bangkay ni Jesus. 44 Nagtaka si Pilato nang marinig niyang patay na si Jesus kaya't ipinatawag niya ang opisyal at tinanong kung matagal na siyang namatay. 45 Nang malaman niya sa kapitan na talagang patay na si Jesus, pumayag siyang kunin ni Jose ang bangkay. 46 Ibinabâ mula sa krus ang bangkay ni Jesus at binalot sa telang lino na binili ni Jose. Pagkatapos, ang bangkay ay inilagay sa isang libingang hinukay sa bato, at iginulong ni Jose ang isang malaking bato sa pintuan ng libingan. 47 Nagmamasid naman sina Maria Magdalena at Maria na ina ni Jose, at nakita nila kung saan inilibing si Jesus.
Magandang Balita Biblia, Copyright © Philippine Bible Society 2012.